CAPITULO 15
El “A Tene Compasion”
“Señor, nos kier pa nos wowonan wordo habri”
1-3. (a) Con Hesus a reacciona ora dos limosnero ciego a rog’e pa yuda nan? (b) Kico e expresion “tene compasion” ta nifica? (Wak nota na pia di pagina.)
DOS homber ciego tabata sinta canto di caminda, djis pafo di Jerico. Tur dia nan tabata bin einan, busca un luga caminda probablemente hopi hende lo pasa y pidi limosna publicamente. Sinembargo, e dia aki nan lo a experencia algo cu lo a cambia nan bida drasticamente.
2 Diripiente, e limosneronan a tende un conmocion. Ya cu nan no por mira, un di nan a puntra ta kico ta pasando, y e hendenan a bis’e cu “Hesus di Nazaret tabata pasa.” Hesus tabata riba caminda pa bai Jerusalem pa ultimo biaha. Pero e no tabata su so; un multitud grandi tabata siguie. Ora cu e limosneronan a tende ta ken ta pasando, nan a causa un conmocion cu nan grito: “Señor, Yiu di David, tene misericordia di nos!” Irita, e multitud a manda e limosneronan keda keto, pero e hombernan tabata desespera. Nan a nenga di stop di grita.
3 Hesus a tende nan gritamento cu a resalta riba e bochincha di e multitud. Kico lo el a haci? E tabatin hopi cos na su cabes y su curason. E tabata a punto di cuminsa e ultimo siman di su bida riba Tera. E tabata sa cu sufrimento y un morto cruel tabata sper’e na Jerusalem. Toch e no a keda sin haci caso di e gritonan insistente. El a para y a pidi pa trece e personanan cu tabata gritando cerca dje. Nan a rog’e: “Señor, nos kier pa nos wowonan wordo habri.” Hesus a “tene compasion” di nan y a mishi cu nan wowonan; y nan a recobra nan bista.a Mesora nan a cuminsa sigui Hesus.—Lucas 18:35-43; Mateo 20:29-34.
4. Con Hesus a cumpli cu e profesia cu lo e “tin compasion di e pober”?
4 Esaki no tabata e unico biaha cu Hesus a mustra compasion. Na hopi ocasion y bou di diferente circunstancia, Hesus a sinti su mes profundamente conmovi pa mustra compasion. Profesia biblico a predeci cu lo e “[tabatin] compasion di e pober.” (Salmo 72:13) Anto en berdad Hesus a mustra comprension pa e sintimentonan di otro hende. El a tuma e iniciativa pa yuda hende. Su compasion tabata un forsa cu a motiv’e den su predicacion. Laga nos mira con e Evangelionan ta revela e tierno compasion cu tabatin tras di tur loke Hesus a bisa y haci, y considera con nos tambe por demostra e mesun compasion aki.
El A Tene Cuenta cu Sintimento di Otro Hende
5, 6. Ki ehempelnan ta mustra cu Hesus tabata un homber cu a sinti pa otro hende?
5 Hesus tabata un homber di empatia, es decir, el a sinti profundamente pa otro hende. El a compronde y comparti e sintimentonan di hende cu tabata sufri. A pesar cu e no a experencia tur nan circunstancianan, el a sinti realmente nan dolor den su curason. (Hebreonan 4:15) Ora el a cura un señora cu a sufri di un derame di sanger pa 12 aña, el a describi e señora su malesa como un “afliccion.” Pues el a reconoce cu e malesa ei a causa e señora hopi angustia y sufrimento. (Marco 5:25-34) Ora el a mira Maria y e hendenan cu tabata hunto cu ne ta yora e morto di Lazaro, nan tristesa a conmov’e asina tanto cu el a bira sumamente emociona. Aunke e tabata sa cu e ta bai resusita Lazaro, el a keda asina conmovi cu su wowonan a yena cu awa.—Juan 11:33, 35.
6 Na un otro ocasion, un leproso a acerca Hesus y a rog’e: “Si bo kier, bo por haci mi bira limpi.” Con Hesus, un homber perfecto cu nunca di su bida tabata malo, a reacciona? El a sinti pa e leproso. Si, e tabata “yen di compasion.” (Marco 1:40-42) Anto el a haci algo extraordinario. E tabata sa bon bon cu bou di Lei e leprosonan tabata impuro y no tabatin mag di bin caminda tin hende. (Levitico 13:45, 46) No tin duda cu Hesus por a cura e homber aki sin mishi cu ne. (Mateo 8:5-13) Sinembargo, el a scohe pa saca su man y mishi cu e leproso, bisando: “Mi kier, sea limpi.” Mesora e lepra a kita. Hesus si a expresa un compasion masha tierno!
‘Tene compasion cu otro’
7. Kico por yuda nos cultiva empatia, y con nos lo por expresa e cualidad aki?
7 Como cristian, nos mester imita Hesus den sinti pa otro hende. Bijbel ta urgi nos pa ‘tene compasion cu otro.’b (1 Pedro 3:8) Kisas no ta facil pa compronde e sintimentonan di hende cu ta sufri di un malesa cronico of di depresion, specialmente si nos mes no a yega di sufri di e cosnan ei. Pero corda cu pa bo sinti pa otro hende bo no tin nodi pasa den e mesun circunstancianan. Hesus a sinti pa hende malo a pesar cu e mes nunca a yega di bira malo. Pues anto, con nos por cultiva empatia? Pa medio di scucha cu pasenshi ora cu hende cu ta sufri ta desahoga nan mes y ta conta nan sintimentonan. Nos lo por puntra nos mes: ‘Si ami tabata den nan situacion, con lo mi a sinti?’ (1 Corintionan 12:26) Si nos bira mas conciente di e sintimentonan di otro hende, nos lo ta mihor prepara pa “encurasha esnan cu ta falta animo.” (1 Tesalonicensenan 5:14) Tin biaha nos por mustra empatia no solamente cu palabra, sino tambe cu lagrima. Romanonan 12:15 ta bisa: “Yora cu esnan cu ta yora.”
8, 9. Con Hesus a tene cuenta cu sintimento di otro hende?
8 Hesus a tene cuenta cu otro hende, y el a percura pa e no a hurt nan sintimento. Corda por ehempel e biaha cu nan a trece cerca Hesus un homber sordo cu casi no por a papia. Aparentemente Hesus a sinti cu e homber aki tabatin poco berguensa, y el a haci algo cu normalmente e no sa haci ora di cura hende: “El a hala [e homber] un banda, aparta for di e multitud.” Den priva y sin cu e multitud tabata para wak, el a cura e homber.—Marco 7:31-35.
9 Hesus a actua cu e mesun consideracion ora nan a trece un homber ciego cerca dje y a pidie cur’e. Hesus a “cohe e ciego na su man y a hib’e pafo di e pueblito.” Anto el a cura e homber stap pa stap. Esaki kisas a permiti e homber su celebro y wowonan ahusta gradualmente na e bistanan asombroso y complica di e mundo yen di lus di solo rond di dje! (Marco 8:22-26) Hesus si a tene consideracion cu hende!
10. Den ki maneranan nos por tene cuenta cu sintimento di otro hende?
10 Como siguido di Hesus, nos tambe mester tene cuenta cu sintimento di otro hende. Pues, nos tin cu paga tino con nos ta papia, cordando cu si nos uza nos lenga sin pensa, esei por ofende otro hende. (Proverbionan 12:18; 18:21) Cristiannan ta mustra comprension pa e sintimentonan di otro hende, p’esei no tin luga entre nan pa palabranan skerpi, comentarionan di menosprecio ni sarcasmo cu ta pica. (Efesionan 4:31) Ancianonan, con boso por tene cuenta cu sintimento di otro hende? Ora di duna conseho, suavisa boso palabranan cu bondad, y permiti esun cu ta scucha boso mantene su dignidad. (Galationan 6:1) Mayornan, con boso por tene cuenta cu sintimento di boso yiunan? Ora di disciplina boso yiunan, purba haci esei den un manera cu no ta brongosa nan.—Colosensenan 3:21.
El A Tuma Iniciativa pa Yuda Otro Hende
11, 12. Cua relatonan biblico ta mustra cu hende no mester a pidi Hesus pa mustra compasion na otronan?
11 No ta tur biaha hende mester a pidi Hesus pa e mustra compasion. De echo, compasion no ta un cualidad pasivo sino activo, un cualidad cu ta motiva un persona pa haci algo pa yuda. P’esei no ta un sorpresa cu tierno compasion a motiva Hesus pa tuma e iniciativa pa yuda otro hende. Por ehempel, ora cu un multitud grandi a keda cu Hesus pa tres dia, sin cuminda, ningun hende no mester a bis’e cu e hendenan tabatin hamber of sugerie pa haci algo al respecto. E relato ta bisa: “Hesus a yama su discipelnan cerca dje y a bisa: ‘Mi tin compasion di e multitud, pasobra ya ta tres dia caba cu nan ta cerca mi, y nan no tin nada di come; y mi no kier manda nan bai cu hamber, pa nan no desmaya na caminda.’” Anto completamente di su propio boluntad, el a alimenta e multitud milagrosamente.—Mateo 15:32-38.
12 Considera un otro relato. Na aña 31, ora cu Hesus tabata yegando cerca di e stad di Nain, el a topa un escena tristo. Un procesion di entiero tabata saliendo for di e stad, kisas rumbo pa e grafnan den e seronan ei banda, pa dera ‘e unico yiu homber di un viuda.’ Bo por imagina e dolor den e mama ei su curason? E tabata a punto di dera su unico yiu, y e no tabatin un casa pa comparti su tristesa. Di tur e hendenan den e procesion, Hesus su bista a cai riba e viuda cu awor no tabatin su yiu mas. Loke el a mira a conmov’e, si, “el a sinti compasion p’e.” Ningun hende no tabatin nodi rog’e. E compasion den su curason a motiv’e pa tuma e iniciativa. Pues, “el a yega cerca y a mishi cu e caha di morto”, anto el a resusita e yoncuman. Kico a pasa despues? Hesus no a pidi e yoncuman pa join e multitud grandi cu tabata biaha hunto cu Hesus. Na luga di esei, Hesus “a entreg’e bek na su mama.” Asina el a haci nan un famia atrobe y a percura pa e viuda tin un hende pa cuid’e.—Lucas 7:11-15.
Tuma iniciativa pa yuda hende den necesidad
13. Con nos por imita Hesus den tuma e debido iniciativa pa yuda personanan den necesidad?
13 Con nos por imita e ehempel di Hesus? Claro cu nos no por haci milager pa cuminda rende ni resusita morto. Pero si nos por imita Hesus den tuma e iniciativa pa yuda personanan den necesidad. Kisas un ruman den fe a haya un sla financiero of a perde su trabou. (1 Juan 3:17) E cas di un viuda kisas tin mester di reparacionnan urgente. (Santiago 1:27) Podise nos conoce un famia cu a caba di perde un ser keri y cu tin mester di consuelo of cualkier otro yudansa practico. (1 Tesalonicensenan 5:11) Den casonan di berdadero necesidad, nos no tin cu warda te ora hende pidi nos pa nos ofrece yudansa. (Proverbionan 3:27) Compasion lo motiva nos pa tuma e debido iniciativa pa yuda, te caminda nos circunstancianan ta permiti. No lubida nunca cu un simpel acto di bondad of un par di palabra di consuelo papia di curason por ta expresionnan impactante di compasion.—Colosensenan 3:12.
Compasion A Motiva Hesus pa Predica
14. Dicon Hesus a duna prioridad na e trabou di predica e bon nobo?
14 Manera nos a mira den Seccion 2 di e buki aki, Hesus tabata un ehempel sobresaliente den e trabou di predica e bon nobo. El a bisa: “Mi mester predica e reino di Dios na e otro stadnan tambe, pasobra ta pa e proposito aki mi a wordo manda.” (Lucas 4:43) Dicon el a duna prioridad na e trabou aki? Principalmente debi na su amor pa Dios. Pero Hesus tabatin un motibo mas: Compasion sincero a motiv’e pa reacciona riba e necesidad spiritual di otro hende. Di tur e maneranan cu el a demostra compasion, ningun no tabata mas importante cu satisface e hamber spiritual di hende. Laga nos analisa dos incidente cu ta revela con Hesus a mira e hendenan na ken el a predica. E consideracion aki por yuda nos analisa nos propio motibonan pa participa den e ministerio publico.
15, 16. Describi dos incidente cu ta revela con Hesus a mira e hendenan cu el a predica na dje.
15 Na aña 31, ora Hesus tabatin mas o menos dos aña trahando duro den e ministerio, el a aumenta su esfuerso pa “pasa den tur e stadnan y pueblitonan” di Galilea. Loke el a mira a conmove su curason. Apostel Mateo a informa: “Ora cu el a mira e multitudnan, el a sinti compasion pa nan, pasobra nan tabata cansa y plama, manera carne sin wardado.” (Mateo 9:35, 36) Hesus a sinti pa e pueblo comun. E tabata bon conciente di e condicion spiritual deplorabel cu nan tabata aden. E tabata sa cu e lidernan religioso—net esnan cu lo mester a pastorea nan—a maltrata nan y neglisha nan sin misericordia. Motiva pa compasion profundo, Hesus a traha duro pa hiba e mensahe di speransa na e hendenan. Loke mas nan tabatin mester ta e bon noticia di e Reino di Dios.
16 Algo similar a pasa varios luna despues, cerca di e tempo di Pasco Hudiu na aña 32. Na e ocasion ei, Hesus cu su apostelnan a subi un boto y a crusa Lama di Galilea pa bai na e otro banda pa nan por a haya un luga keto pa sosega. Pero un multitud di hende a core a lo largo di costa y a yega na e otro banda prome cu e boto. Con Hesus a reacciona? “Ora Hesus a baha for di boto, el a mira un multitud grandi, y el a sinti compasion pa nan, pasobra nan tabata manera carne sin wardado; y el a cuminsa siña nan hopi cos.” (Marco 6:31-34) Un biaha mas, Hesus a “sinti compasion” di e pueblo debi na nan condicion spiritual deplorabel. Mescos cu “carne sin wardado”, nan tabata spiritualmente hambra y laga pa nan cuenta pa percura pa nan mes. Compasion ta loke a motiva Hesus pa predica y no simplemente un sentido di deber.
Predica cu compasion
17, 18. (a) Kico ta motiva nos pa participa den e ministerio? (b) Con nos por cultiva compasion pa otro hende?
17 Kico ta motiva nos como siguido di Hesus pa participa den e ministerio? Manera nos a mira den Capitulo 9 di e buki aki, nos tin un encargo, un responsabilidad, pa bai predica y haci discipel. (Mateo 28:19, 20; 1 Corintionan 9:16) Pero nos motivacion pa participa den e trabou aki mester ta mas cu simplemente un sentido di deber of obligacion. Mas cu tur cos ta amor pa Jehova ta motiva nos pa predica e bon nobo di su Reino. Ademas, compasion pa hende cu no ta comparti nos creencianan tambe ta motiva nos pa predica. (Marco 12:28-31) Pues, con nos por cultiva compasion pa hende?
18 Nos tin cu mira hende manera Hesus a mira nan, esta, “cansa y plama, manera carne sin wardado.” Imagina si bo haya un lamchi cu ta completamente perdi. E pober criatura tin hopi hamber y sed ya cu e no tabatin un wardado pa hib’e caminda tin yerba berde y awa. Lo bo no sinti pa e lamchi ei? Lo bo no haci bo best pa dun’e algo di come y di bebe? E lamchi ei ta manera hopi hende cu ainda no conoce e bon nobo. Neglisha pa wardadonan religioso falso, nan tin hopi hamber y sed spiritual y nan no tin un berdadero speransa pa futuro. Nos tin loke nan mester, esta, e alimento spiritual nutritivo y awa refrescante di e berdad cu e Palabra di Dios ta contene. (Isaias 55:1, 2) Ora nos reflexiona riba e necesidad spiritual di e hendenan rond di nos, nos ta sinti pa nan. Si nos ta sinti profundamente pa hende, mescos cu Hesus a sinti, nos lo haci tur loke nos por pa comparti e speransa di Reino cu nan.
19. Kico nos lo por haci pa yuda motiva un studiante di Bijbel cu ta cualifica pa participa den e ministerio publico?
19 Con nos por yuda otro hende sigui e ehempel di Hesus? Supone cu nos kier anima un studiante di Bijbel cu ta cualifica, pa e cuminsa participa den e trabou di predica publicamente. Of kisas nos kier yuda un persona inactivo pa participa plenamente den e ministerio atrobe. Con nos por yuda nan? Nos tin cu motiva nan curason. Corda cu na prome luga Hesus a “sinti compasion” pa hende, anto caba el a siña nan. (Marco 6:34) Pues si nos por yuda nan cultiva compasion, nan curason muy probablemente lo motiva nan pa ta manera Hesus y comparti e bon nobo cu otro hende. Nos lo por puntra nan: “Con e echo cu bo a acepta e mensahe di Reino a mehora bo bida? Kico di e hendenan cu ainda no conoce e mensahe aki? Acaso nan tambe no tin mester di e bon nobo? Kico abo por haci pa yuda nan?” Claro cu e motivacion di mas fuerte pa participa den e ministerio ta amor pa Dios y e deseo di sirbie.
20. (a) Kico ser un siguido di Hesus ta ensera? (b) Kico nos lo considera den e siguiente capitulo?
20 Ser un siguido di Hesus ta ensera mas cu simplemente ripiti su palabranan y copia su echonan. Nos tin cu cultiva e mesun “actitud” mental cu e tabatin. (Filipensenan 2:5) Nos por ta masha gradicido anto cu Bijbel ta revela na nos e pensamento- y sintimentonan cu tabatin tras di tur loke Hesus a bisa y haci! Si nos familiarisa nos mes cu “e mente di Cristo”, nos lo ta mihor prepara pa cultiva comprension y compasion sincero y asina trata otro hende manera Hesus a trata hende en general. (1 Corintionan 2:16) Den e siguiente capitulo nos lo considera e varios maneranan cu Hesus a demostra amor specialmente na su siguidonan.
a E palabra Griego traduci como “tene compasion” a ser yama un di e palabranan mas intenso cu tin na Griego pa expresa e sintimento di compasion. Un buki di consulta ta remarca cu e palabra aki ta indica “no solamente e sintimento di dolor ora bo mira sufrimento, sino tambe un deseo fuerte pa alivia y elimina e sufrimento.”
b E adhetivo Griego traduci aki como “compasion” ta nifica literalmente “sufri hunto cu.”