-
El A Sali na Defensa di e Pueblo di DiosImita Nan Fe
-
-
CAPITULO DIESCINCO
El A Sali na Defensa di e Pueblo di Dios
1-3. (a) Dicon Ester lo tabatin miedo di acerca su casa? (b) Ki preguntanan tocante Ester nos lo bay analisa?
ESTER a purba di keda trankil segun cu e tabata acerca e patio di e palacio di e stad Susa. Pero esey no tabata facil. Henter e palacio a ser diseña pa impresiona hende. E murayanan di bloki, cu tabata lombra manera mosaico, tabata dorna cu figuranan colorido di leon, toro cu hala y tirado di flecha. E pilarnan di piedra, e estatuanan impresionante y hasta e luga caminda nan a traha e palacio—na halto, cerca di e topnan cubri cu sneeuw di Seronan Zagros, cu bista riba e awanan cristalino di Riu Coaspes—tabata pa recorda cada bishitante di e poder inmenso di Asuero, e homber cu Ester kier a papia cu ne, e homber cu tabata yama su mes “e gran rey” y cu ademas tabata su casa.
2 Si, su casa! Asuero no tabata e tipo di esposo cu un mucha muher Hudiu devoto lo a soña di casa cu ne!a E no tabata un homber cu a purba di imita personanan manera Abraham, kende humildemente a acepta e conseho cu Dios a dun’e di scucha su casa, Sara. (Gen. 21:12) E Rey no tabata sa casi nada, of nada mes, di Jehova, e Dios di Ester, ni di Su Ley. Pero e leynan di Persia si Asuero tabata conoce bon, incluso esun cu a prohibi net loke Ester tabata a punto di haci, esta, presenta dilanti di Rey di Persia sin cu el a manda yam’e. Anto e castigo pa kibra e ley ey tabata pena di morto. Pero toch Ester tabata bayendo cerca dje. Segun cu e tabata yega cerca di e patio interior di e palacio, caminda Asuero lo por a mir’e for di su trono, Ester kisas a sinti cu cada stap cu e tuma tabata hib’e un poco mas cerca di su morto.—Lesa Ester 4:11; 5:1.
3 Dicon Ester a risca su bida asin’aki? Ki les nos por siña for di e fe di e muher remarcabel aki? Na prome luga, laga nos wak con bin un mucha muher simpel manera Ester a bira reina di Persia.
Ken Ester Tabata?
4. Ken Ester tabata, y dicon el a bay biba cerca su primo Mardokeo?
4 Ester tabata huerfano. Nos no sa mucho di su mayornan, pero loke si nos sa ta cu nan a dun’e e nomber Hadasa. Na Hebreo, esey ta nomber di mirto, un mata bunita cu ta saca flor blanco. Ora e mayornan di Ester a muri, un homber amabel cu yama Mardokeo a sinti duele di dje. E tabata primo di Ester, pero hopi mas grandi cu ne, y el a tuma Ester den cas y a cri’e como su yiu.—Est. 2:5-7, 15.
Mardokeo por tabata orguyoso di su yiu muher di crianza
5, 6. (a) Con Mardokeo a lanta Ester? (b) Describi e bida di Ester cu Mardokeo na Susa.
5 Mardokeo cu Ester tabata biba como exiliado Hudiu den e capital di Persia, caminda probablemente hende a desprecia nan pasobra nan tabata sigui e religion y Ley Hudiu fielmente. Sin duda, Ester a haya mas aprecio pa su primo segun cu esaki a siñ’e tocante Jehova, e Dios misericordioso cu a libra Su pueblo hopi biaha den pasado, y cu pronto lo a bolbe hacie. (Lev. 26:44, 45) No ta nada straño cu Ester y Mardokeo a forma un laso fuerte di amor y lealtad.
6 Aparentemente Mardokeo tabata un oficial na e palacio di Susa, caminda e tabata sinta na entrada di e kasteel hunto cu otro sirbidornan di e rey. (Est. 2:19, 21; 3:3) Nos no sa con Ester a pasa su tempo durante su hubentud, pero muy probablemente el a cuida su primo y atende su cas cu kisas tabata situa den e zona mas humilde na otro banda di e riu. Kisas Ester tabata gusta bay mercado na Susa, caminda e platenan y otro comerciantenan tabata bende nan productonan. E no por a imagin’e cu un dia tur e cosnan di luho ey lo a bira algo gewoon p’e.
Un Bunita Mucha Muher
7. Dicon Rey a baha Vasti como Reina, y kico a pasa despues di esey?
7 Un dia, tabatin desordo den e stad di Susa: escandalo den famia real! Asuero a haci un fiesta grandi pa su noblenan cu masha hopi cos di come y biña na abundancia. El a dicidi di manda yama Vasti, su Reina bunita, kende tabatin un fiesta separa pa e hende muhernan. Pero Vasti a nenga di bin. Rey a sintie humilia y a bira furioso. El a puntra su conseheronan con lo e mester a castiga Vasti. Al final, Rey a baha Vasti como Reina y a cuminsa busca un reina nobo. Su sirbidornan a sali bay busca e mucha muhernan birgen di mas bunita di henter e reino, y for di nan e Rey lo a scoge un reina nobo.—Est. 1:1–2:4.
8. (a) Dicon kisas Mardokeo tabata un poco preocupa pa Ester segun cu e tabata crece? (b) Con Bijbel ta yuda nos haya un punto di bista balansa di beyesa fisico? (Wak tambe Proverbionan 31:30.)
8 Nos por imagina cu Mardokeo tin biaha tabata observa Ester y tabata nota cu su prima a crece y bira un bunita mucha muher, esaki lo a yen’e cu orguyo, pero na mes momento lo a preocup’e tambe. De echo, Bijbel ta bisa: “E mucha muher tabatin bunita figura y cara.” (Est. 2:7) Pero Bijbel ta presenta un punto di bista balansa di beyesa fisico: e ta un cos maraviyoso, pero e mester ta compaña pa sabiduria y humildad. Sino, e por hiba na banidad, orguyo y otro cualidadnan mahos. (Lesa Proverbionan 11:22.) Bo a yega di mira esey sosode? Den caso di Ester, su beyesa lo tabata un yudansa of un trampa p’e? Tempo lo a demostra esey.
9. (a) Kico a pasa ora e sirbidornan di Rey a mira Ester, y dicon lo mester tabata dificil p’e separa for di Mardokeo? (b) Dicon Mardokeo a permiti Ester casa cu un homber cu no tabata adora Jehova? (Inclui e cuadro.)
9 E sirbidornan di Rey tambe a mira cu Ester tabata bunita. Nan a dicidi di kit’e for di Mardokeo y hib’e e palacio real na otro banda di e riu. (Est. 2:8) Lo mester tabata un despedida dificil pa nan tur dos, ya cu Mardokeo tabata stim’e manera un yiu. Lo e no tabata kier pa su yiu di crianza casa cu un homber cu no tabata adora Jehova—ni maske e tabata rey—pero e situacion tabata fuera di su control.b Ester lo a presta bon atencion na e ultimo consehonan cu el a dun’e prome cu nan a bay cu ne. Riba caminda pa palacio di Susa, Ester lo tabata puntra su mes ta ki sorto di bida a sper’e.
Tur Esnan Cu A Mira Ester A Admir’e
10, 11. (a) Con e ambiente nobo cu Ester tabata aden por a influenci’e facilmente? (b) Con Mardokeo a demostra su preocupacion pa e bienestar di Ester?
10 Di un dia pa otro, Ester su bida a cambia completamente. E tabata den un mundo nobo y desconoci, meymey di “hopi mucha muher” cu nan a trece for di tur skina di e inmenso Imperio di Persia. Sin duda, nan tur tabatin nan mes custumber, idioma y personalidad. Nan tabata bou di encargo di un oficial di palacio cu yama Hegai, kende mester a percura pa nan ricibi un tratamento extenso di beyesa. E tratamento exclusivo aki a inclui masashi cu azetanan perfuma durante un aña largo. (Est. 2:8, 12) Ki impacto e ambiente y estilo di bida ey lo tabatin riba e mucha muhernan? Muy probablemente, hopi di nan a bira arogante, competitivo y obsesiona cu nan apariencia. Acaso esey lo a pasa cu Ester tambe?
11 Sin duda, esun cu mas a preocupa pa Ester tabata su primo Mardokeo. Bijbel ta bisa cu tur dia e tabata bay mas cerca posibel di e cas caminda e muhernan tabata keda pa sa con tabata bay cu Ester. (Est. 2:11) Ora cu de bes en cuando e tabata tende algo di dje, kisas via di un sirbidor amabel, lo e mester a sintie hopi orguyoso di su yiu di crianza. Dicon?
12, 13. (a) Ki impresion Ester a haci riba e hendenan rond di dje? (b) Dicon Mardokeo lo mester a keda contento cu Ester no a laga ningun hende sa cu e tabata Hudiu?
12 Ester a impresiona Hegai asina tanto cu el a haya un trato special y bondadoso cerca dje. Hegai a dun’e shete cria muher y e mihor luga den e cas caminda e muhernan tabata biba. Ademas, e relato ta bisa cu “Èster a gana atmirashon di tur esnan ku a mir’é.” (Est. 2:9, 15, BPK) Dicon tur hende tabata admir’e? Ta pa su beyesa sin igual so? No, Ester tabata mas cu djis un cara bunita.
Ester tabata sa cu humildad y sabiduria ta hopi mas importante cu apariencia
13 Por ehempel, e relato ta bisa: “Ester no a laga ni un hende sa su nacionalidad, ni ken ta su famia, pasobra Mardokeo a orden’e pa no haci esey.” (Est. 2:10) Pues, Mardokeo a bisa Ester pa no laga ningun hende sa cu e tabata Hudiu, pasobra e tabata sa cu den e palacio di Persia tabatin hopi prehuicio contra su pueblo. Lo e mester a keda hopi contento cu maske Ester no tabata biba cerca dje mas, toch Ester a sigui demostra un actitud sabi y obediente.
14. Con hobennan awe por imita e ehempel di Ester?
14 Awe hobennan tambe por alegra e curason di nan mayornan of di otro hende cu ta cria nan ora nan ta obedecido na tur momento, incluso ora nan hendenan no ta mira nan. Tin biaha e hobennan ta haya nan rondona pa hende cu no ta serio of cu ta inmoral of malicioso, pero nan por resisti nan mal influencia y cumpli cu loke nan sa ta corecto. Ora nan ta haci asina, nan tambe, mescos cu Ester, ta haci nan Tata celestial hopi contento.—Lesa Proverbionan 27:11.
15, 16. (a) Con Ester a gana e cariño di Rey? (b) Dicon e cambionan den Ester su bida lo mester tabata dificil p’e?
15 Ban bek na Ester. Ora su turno a yega pa presenta dilanti di Rey, e por a scoge kico cu e tabata kier pa bay cu ne, kisas pa haci su mes mas atractivo. Pero cu modestia el a pidi solamente loke Hegai a conseh’e. (Est. 2:15) Kisas el a realisa cu beyesa so no tabata suficiente pa gana curason di Rey; un actitud humilde y modesto lo tabata hopi mas atractivo, ya cu esey tabata scars den e palacio. E tabatin rason?
16 E relato ta duna nos e contesta: “Rey a stima Ester mas cu tur e muhernan, y Ester a haya mas gracia y cariño cerca dje cu tur e otro birgennan, asina cu el a pone e corona real riba Ester su cabes y a hacie reina na luga di Vasti.” (Est. 2:17) Asina e mucha muher Hudiu humilde aki a bira e Reina nobo, esposa di e gobernante mas poderoso di e epoca ey! Esta un cambio grandi den su bida! Con a bay cu ne? Su cabes a susha? Siguramente cu no!
17. (a) Con Ester a sigui obedece su tata di crianza? (b) Dicon e ehempel di Ester ta importante pa nos awe?
17 Ester a sigui obedece su tata di crianza, Mardokeo, y no a laga ningun hende sa cu e tabata Hudiu. Ademas, ora Mardokeo a descubri un complot pa asesina Asuero, Ester a sigui su instruccion y a spierta Asuero, y asina nan a logra gara e conspiradonan. (Est. 2:20-23) Ester su actitud humilde y obedecido a demostra cu ainda e tabatin hopi fe den su Dios. Awe, hende no ta mira e importancia di obediencia; al contrario, mayoria di hende ta desobedecido y rebelde. Pero hende cu tin berdadero fe, mescos cu Ester, ta balora e cualidad ey y ta imita su ehempel.
Ester Su Fe Ta Ser Poni na Prueba
18. (a) Dicon Mardokeo lo a nenga di buig pa Haman? (Wak tambe e nota.) (b) Con fiel sirbidornan di Dios awe ta imita e ehempel di Mardokeo?
18 Cu tempo, un homber cu yama Haman a haya un puesto prominente den palacio di Asuero. Rey a nombr’e prome minister y a hacie su consehero principal, su man drechi den e imperio. Rey a saca hasta un decreto cu tur hende mester a buig p’e. (Est. 3:1-4) Pero e ley ey tabata un problema pa Mardokeo. Aunke e tabata leal na Rey, e no por a obedece e ley ey pasobra esaki lo tabata un falta di respet pa Dios. E cos ta cu Haman tabata un Agagita. Esey aparentemente a nifica cu e tabata un descendiente di Agag, e Rey Amalekita cu fiel profeta Samuel a ehecuta. (1 Sam. 15:33) E Amalekitanan tabata asina malbado cu nan a bira enemigo di Jehova y di Israel, y Jehova a condena e pueblo pa su hostilidad.c (Deu. 25:19) Con un Hudiu fiel por a buig pa un Amalekita? Mardokeo no por a haci esey. El a para firme. Te cu awe, fiel sirbidornan di Dios ta risca nan bida pa cumpli cu e principio aki: “Nos tin cu obedece Dios na prome luga, y no hende.”—Echo. 5:29.
19. Kico Haman kier a haci, y con el a logra convence e Rey?
19 Haman tabata furioso cu Mardokeo no kier a buig p’e. Pero e no kier a mata Mardokeo so. El a bin cu un plan pa caba cu henter e pueblo di Mardokeo! Haman a bay cerca Rey y a papia hopi malo di e Hudiunan, pero sin menciona nan pa nomber. El a describi nan como un pueblo insignificante, un ‘pueblo plama meymey di e pueblonan.’ Ademas, el a bisa cu nan tabata rebelde y hopi peligroso pasobra nan no tabata obedece e leynan di Rey. Anto el a ofrece pa duna un cantidad grandi di placa na e tesoro di Rey pa cubri e gastonan di extermina tur Hudiu den e imperio.d Con Asuero a reacciona? Wel, el a duna Haman su renchi di seyo pa aproba den su nomber cualkier ley cu Haman tabatin mester pa logra esey.—Est. 3:5-10.
20, 21. (a) Ki efecto e ley di Haman tabatin riba Mardokeo y e otro Hudiunan den henter e Imperio di Persia? (b) Kico Mardokeo a suplica Ester pa haci?
20 Asina cu Haman a saca e ley, e mensaheronan a bay pura riba cabay den tur skina di e inmenso imperio, proclamando e sentencia di morto contra e pueblo Hudiu. E noticia mester a causa gran conmocion entre e habitantenan leu aya na Jerusalem, caminda un resto di Hudiu cu a bolbe for di exilio na Babilonia tabata lucha pa reconstrui e stad. Nan no tabatin ni sikiera un muraya ainda pa proteha nan! Kisas Mardokeo a pensa riba nan ora el a tende e mal noticia, y tambe riba su propio famia y amigonan na Susa. Desespera, el a scheur su pañanan, bisti paña di saco, pone shinishi riba su cabes, sali bay den centro di stad y grita yora amargamente. Di otro banda, Haman a bay sinta bebe cu Rey, sin worry mes cu e gran sufrimento cu el a causa entre e Hudiunan y nan amigonan na Susa.—Lesa Ester 3:12–4:1.
21 Mardokeo tabata sa cu e no por a sinta man crusa. Pero kico e por a haci? Ester a tende di su tristeza y a manda paña pa e bisti, pero Mardokeo a nenga di acepta consuelo. Por fin el a cuminsa compronde algo cu probablemente e tabatin basta tempo ta puntra su mes: ‘Dicon Jehova a permiti nan bay cu su Ester stima y cas’e cu un rey pagano?’ Mesora el a manda un mensahe pa Reina Ester y a suplic’e pa bay intercede cerca Rey, pa sali na defensa di “su pueblo.”—Est. 4:4-8.
22. Dicon Ester tabatin miedo di presenta dilanti di su casa, e Rey? (Wak tambe e nota.)
22 Ester a haya e spanto di su bida ora el a tende e mensahe ey. Esaki tabata e prueba di fe di mas grandi cu el a enfrenta den su bida. E tabatin miedo, y el a admiti esey sin ripara ora el a manda contesta pa Mardokeo. Dicon Ester tabatin miedo? Pa motibo di e ley di Persia. Si un persona a presenta dilanti di Rey sin cu Rey a manda yam’e, esey a nifica pena di morto pa e persona. Ta solamente si Rey a extende su septer, of baston di oro, e persona por a haya pordon. Pero mirando cu Asuero no a mustra Vasti clemencia ora Vasti a nenga di bin dia cu el a manda yam’e, con Ester por a spera cu lo el a trat’e mihor? Ester a bisa Mardokeo cu pa colmo ya tabatin 30 dia cu Rey no a invit’e pa bin cerca dje, loke kisas a nifica cu e Rey caprichoso ey no tabata interesa mas den dje.e—Est. 4:9-11.
23. (a) Kico Mardokeo a bisa pa fortalece Ester su fe? (b) Dicon ta bale la pena pa imita Mardokeo?
23 Mardokeo a duna Ester un contesta firme pa fortalece su fe. El a sigura Ester cu si e no haci algo, Jehova lo a salba e Hudiunan di un otro manera. Pero si e persecucion bira mas grandi, con e Reina lo por a spera di scapa? Aki ta caminda Mardokeo a demostra cu e tabata confia plenamente den su Dios, Jehova, kende semper ta cumpli cu su promesanan y nunca lo permiti su pueblo ser destrui. (Jos. 23:14) Anto el a puntra Ester: “Ken sa cu no ta pa un tempo manera esaki bo a bira Reina?” (Est. 4:12-14) Sin duda, Mardokeo su fe tabata hopi grandi, y digno di imitacion. Con ta para cu nos fe?—Prov. 3:5, 6.
Ester Su Fe Tabata Mas Fuerte cu Su Miedo di Muri
24. Con Ester a demostra fe y curashi?
24 Pa Ester, a yega e momento pa tuma un decision. El a pidi Mardokeo pa laga tur Hudiu yuna hunto cu ne durante tres dia. Y el a demostra su fe y curashi extraordinario ora el a expresa algun palabra simpel cu te awe ta impresiona hende: “Si ta muri mi tin ku muri, lo mi muri!” (Est. 4:15-17, BPK) Sin duda, el a haci oracion cu mas fervor cu nunca durante e tres dianan ey. Pero finalmente e ora a yega. El a bisti su mihor paña di gala, pa asina e por a cay na agrado di Rey. Anto el a bay.
Ester a risca su bida pa proteha e pueblo di Dios
25. Describi kico a pasa ora Ester a presenta dilanti di su casa.
25 Manera nos a describi na principio di e capitulo aki, Ester a cana bay na e patio di e palacio di Rey. Na caminda, sigur el a sigui haci oracion sin stop, tur preocupa. El a drenta e patio, caminda e por a mira Asuero sinta riba su trono. Kisas el a purba di wak ki expresion tabatin riba Rey su cara. Si Ester mester a warda, esey lo mester a sinti manera un eternidad. Pero e momento a pasa, y su casa a mir’e. Rey a keda sorprendi di mir’e eynan, pero su cara a relaha di biaha. Y el a extende su septer di oro!—Est. 5:1, 2.
26. Dicon cristiannan berdadero tin mester di curashi manera Ester, y dicon su trabou tabata apenas e comienso?
26 Ester a logra haya audiencia cerca Rey! El a scoge e banda di Jehova y a risca su bida pa proteha Su pueblo. Esta un bunita ehempel di fe pa tur sirbidor di Dios di tur epoca! Cristiannan berdadero awe ta duna hopi balor na ehempelnan asina. Hesus a bisa cu hende lo a reconoce su berdadero siguidornan na nan amor di sacrificio propio. (Lesa Juan 13:34, 35.) Pa demostra e tipo di amor ey bo mester tin curashi manera Ester. Pero aunke Ester a sali na defensa di e pueblo di Dios e dia ey, esey tabata apenas e comienso. Con lo el a convence Asuero cu su consehero faborito, Haman, tabata un conspirado malbado? Con lo e por a yuda salba su pueblo? Nos lo trata e preguntanan aki den e siguiente capitulo.
a Por lo general expertonan ta kere cu Asuero tabata Rey Herhes I, kende a goberna e Imperio di Persia na principio di siglo 5 prome cu Cristo.
b Wak e cuadro “Pregunta Tocante Ester” den Capitulo 16.
c Haman kisas tabata un di e ultimo Amalekitanan, ya cu anteriormente, den tempo di Rey Ezekias, nan a destrui “e restante” di e Amalekitanan.—1 Cro. 4:43.
d Haman a ofrece Rey 10.000 talento di plata, cu awe lo tabata ekivalente na cientos di miyones di florin. Si Asuero tabata Herhes I, e placa lo a haci e oferta di Haman mas atractivo ainda. Herhes tabatin mester di hopi placa pasobra hopi dia caba e tabatin plan pa cuminsa un guera contra Grecia. E guera ey despues a resulta desastroso.
e Herhes I tabata conoci pa su caracter caprichoso y violento. E historiador Griego Herodoto a menciona algun ehempel di su caracter violento durante e guera contra Grecia. Na un ocasion Rey a duna ordo pa traha un brug di sosten (ponton) na e canal di Helesponto. Ora un tormenta a destrui e brug, Herhes a rabia asina tanto cu el a duna ordo pa kita cabes di e ingenieronan, y hasta el a laga su soldaatnan “castiga” lama door di suta lama cu zwiep y maldicion’e na bos halto. Durante e mesun campaña militar ey, un homber rico a suplica Rey pa no laga su yiu sirbi den ehercito. Herhes a laga kap e yiu na dos y a pone su cadaver den bista publico como un spiertamento.
-
-
Un Muher Sabi, cu Curashi y Cla pa Sacrifica Su MesImita Nan Fe
-
-
CAPITULO DIESSEIS
Un Muher Sabi, cu Curashi y Cla pa Sacrifica Su Mes
1-3. (a) Con Ester lo a sintie ora e tabata bay na e trono di su casa? (b) Con Rey a reacciona riba e bishita di Ester?
ESTER su curason tabata bati duro segun cu e tabata cana bay pocopoco na e trono. Diripiente a bira keto keto den e sala real inmenso di e palacio Perso na Susa. Tabata asina keto cu Ester por a tende su mes stapnan y hasta e zonido di su bisti real. E no por a para admira e grandeza di e palacio cu su pilarnan elegante y e plafon di palo di seda importa for di Libano, cu obra di arte magnifico graba riba dje. El a haci tur su esfuerso pa concentra riba e homber sinta riba trono, e homber cu tabatin Ester su bida den su man.
2 Rey a keda cu su bista claba riba Ester y a extende su septer di oro den su direccion. E gesto simpel ey a salba Ester su bida, pasobra asina rey a indica cu el a pordon’e di e delito cu el a caba di comete, esta, di presenta dilanti di rey sin cu el a ser invita. Ora Ester a yega na e trono, el a rek su man y, hopi agradecido, a mishi cu punta di e septer.—Est. 5:1, 2.
Humildemente Ester a gradici Rey cu el a spaar su bida
3 Asuero tabata un Rey cu gran rikesa y poder, y tur cos rond di dje a indica esey. Segun algun experto, e bisti di e reynan di Persia di e tempo ey lo a costa awe cientos di miyones di florin. Cu tur esey, toch Ester por a mira un cariño den cara di su casa, kende tabata stim’e na su manera. El a bisa Ester: “Ki ta molestia bo, Reina Ester? Y kico ta bo deseo? Lo e wordo duna na bo, hasta mitar di e reino.”—Est. 5:3.
4. Ki tarea dificil Ester tabatin?
4 Ester ya a demostra hopi fe y curashi: El a bin cerca Rey pa proteha su pueblo contra un complot pa caba cu nan. Te asina leu, tur cos a bay bon, pero awor a yega e parti mas dificil. E tabatin cu convence e rey orguyoso aki cu su consehero di confianza tabata un homber malbado cu a uza un triki pa laga Rey decreta exterminacion di e pueblo di Ester. Con lo e por a convenc’e, y kico nos por siña for di e fe di e muher extraordinario aki?
El A Actua Sabi y A Scoge “un Tempo pa Papia”
5, 6. (a) Con Ester a aplica e principio di Eclesiastes 3:1 y 7? (b) Dicon nos por bisa cu Ester a actua sabi ora el a papia cu su casa?
5 Acaso Ester mester a conta Rey e problema dilanti di tur e hendenan den sala? Esey lo por a humilia Rey y duna su consehero Haman tempo pa cuestiona e acusacionnan. Pues, kico Ester a haci? Siglonan prome, Rey sabi Salomon a skirbi bou di inspiracion di Dios: “Tin un tempo stipula pa tur cos ... un tempo pa keda keto y un tempo pa papia.” (Ecl. 3:1, 7) Casi sigur e homber fiel Mardokeo, Ester su tata di crianza, a siñ’e e tipo di principionan ey. Y tabata bisto cu Ester a compronde e importancia di scoge cuidadosamente e “tempo pa papia.”
6 Ester a bisa: “Si ta agrada Rey, laga Rey y Haman bin awe na e bankete cu mi a prepara pa Rey.” (Est. 5:4) Rey a haya esey bon y a manda busca Haman. Bo a wak con sabi Ester a actua? El a laga su casa keda cu su dignidad y alabes el a logra haya un luga y momento mas apropia pa presenta su problema na Rey.—Lesa Proverbionan 10:19.
7, 8. Con a bay na e prome bankete di Ester, pero dicon e no a bisa Rey nada?
7 Sin duda, Ester a prepara e bankete ey cu hopi cuidou y a tene cuenta cu tur loke su esposo tabata gusta. E bankete tabatin su bon biña pa crea un ambiente di alegria. (Sal. 104:15) Asuero a pasa asina bon cu el a bolbe puntra Ester ta kico tabata su peticion. Awor lo tabata tempo p’e papia?
8 Ester a haya cu no. El a invita Rey cu Haman pa bin un otro bankete e siguiente dia. (Est. 5:7, 8) Dicon e no a bisa nada? No lubida cu henter e pueblo di Ester tabata enfrenta exterminacion pa motibo di e decreto di Rey. Cu bida di tanto hende asina den wega, Ester kier a haci sigur di scoge e mihor tempo pa papia. Pues, el a warda y a organisa un otro fiesta pa mustra su casa cuanto respet y aprecio e tabatin p’e.
9. Kico ta e balor di pasenshi, y con nos por imita e ehempel di Ester den esaki?
9 Pasenshi ta un cualidad valioso pero scars. Ester tabata hopi preocupa y ansioso pa conta Rey kico tabata pasando, pero toch el a warda cu pasenshi pa e momento corecto. Ta bon pa nos siña for di su ehempel, pasobra nos tur de bes en cuando ta mira cosnan cu ta robes y cu mester ser corigi. Si nos ta purba di convence un persona cu tin autoridad pa resolve un problema, kisas nos tin cu imita Ester y tene pasenshi. Proverbionan 25:15 ta bisa: “Cu hopi pasenshi un gobernante por wordo persuadi, y un lenga suave ta kibra weso.” Si nos warda pa e momento oportuno y papia na un manera suave, manera Ester a haci, nos por “kibra” cualkier oposicion, hasta si e ta duro manera un weso. Jehova, e Dios di Ester, a bendiciona su pasenshi y sabiduria?
Pasenshi A Habri Caminda pa Husticia
10, 11. Dicon Haman su beis a daña despues cu el a sali for di e prome bankete, y kico su casa y su amigonan a conseh’e pa haci?
10 Ester su pasenshi a habri caminda pa un serie di suceso remarcabel. Haman a sali for di e prome bankete hopi anima, “contento y cu alegria den su curason”, pasobra Rey y Reina a honr’e cu un invitacion. Pero ora el a pasa na porta di e kasteel, su bista a cay riba Mardokeo, e Hudiu cu keto bay tabata nenga di rindi homenahe special na dje. Manera nos a mira den e capitulo anterior, no ta pa falta di respet Mardokeo a keda sin haci esey, sino pa motibo di su consenshi y su relacion cu Jehova Dios. Pero Haman mesora “a yena cu rabia.”—Est. 5:9.
11 Ora Haman a conta su casa y su amigonan tocante e insulto aki, nan a conseh’e pa laga traha un palo di mas cu 20 meter halto y bay pidi Rey pa laga horca Mardokeo na dje. Haman a gusta e idea y di biaha a laga traha e palo di horca.—Est. 5:12-14.
12. Dicon Rey a duna ordo pa lesa e registronan oficial na bos halto p’e, y kico el a haya sa debi na esey?
12 Mientrastanto, algo straño a pasa cu Rey e anochi ey. Bijbel ta bisa cu “Rey no por a drumi.” Pues, el a duna ordo pa lesa e registronan oficial na bos halto p’e. Un di e relatonan tabata un informe tocante un complot pa mata Asuero. Rey a corda e suceso ey: e conspiradonan a ser captura y ehecuta. Pero con a para cu Mardokeo, e homber cu a denuncia e complot? Rey, bon lanta awor, a puntra con a recompensa Mardokeo pa esey. Nan a contest’e cu no a haci nada pa e homber.—Lesa Ester 6:1-3.
13, 14. (a) Con cos a cuminsa bay malo pa Haman? (b) Kico Haman su casa y su amigonan a bis’e?
13 Tur irita, Rey a puntra si tabatin un oficial di palacio ey banda pa yud’e corigi e descuido aki. Di tur hende cu por tabatin, ta net Haman tabata den patio di palacio! Aparentemente, el a bin trempan pasobra e tabata pura pa haya permiso pa laga horca Mardokeo. Pero prome cu Haman por a haci su peticion, Rey a puntr’e kico mester haci cu un hende cu Rey kier duna honor. Haman a pensa cu Rey tabata papia di dje. Pues, el a propone un homenahe extravagante: bisti e homber un mantel cu Rey ta bisti, y lag’e pasa den henter e stad di Susa riba e cabay cu Rey ta core, mientras cu un oficial halto ta cana su dilanti y elogi’e na bos halto pa tur hende tende. Imagina bo e cara di Haman ora el a tende cu e homber cu mester a haya e honor ey no tabata nada menos cu Mardokeo! Y ken Rey a encarga pa elogia Mardokeo na bos halto? Haman!—Est. 6:4-10.
14 Cu mala gana Haman a cumpli cu e mandato aki cu lo mester tabata un tortura p’e. Despues el a core bay cas, tur kibra. Su casa y su amigonan a bis’e cu e cambio di circunstancia inespera aki no tabata nada bon y cu siguramente lo e perde su bataya contra e Hudiu Mardokeo.—Est. 6:12, 13.
15. (a) Kico tabata e resultado di Ester su pasenshi? (b) Dicon ta sabi di nos parti pa siña “warda”?
15 Como cu Ester a tene pasenshi y a warda un dia mas pa presenta su peticion na Rey, Haman a haya tempo pa prepara su propio caida. Ademas, ta posibel cu ta Jehova Dios mes a pone cu Rey no por a drumi. (Prov. 21:1) No ta pornada e Palabra di Dios ta anima nos pa siña “warda”! (Lesa Mikeas 7:7.) Ora nos siña warda riba Jehova, nos lo ripara cu su solucion pa nos problemanan ta mas mihor cu cualkier cos cu nos mes lo por a pensa.
El A Papia cu Curashi
16, 17. (a) Ki ora Ester su “tempo pa papia” a yega? (b) Kico tabata e diferencia entre Ester y e reina anterior, Vasti?
16 Ester no a tribi di sigui pone e pasenshi di Rey na prueba; na e di dos bankete lo e mester a conta Rey tur cos. Pero con? Rey mes a dun’e un chens ora el a bolbe puntra Ester ta kico e tabata kier. (Est. 7:2) Awor Ester su “tempo pa papia” a yega.
17 Kisas Ester mesora a haci un oracion den silencio na su Dios prome cu el a bisa: “Si mi a haya gracia den bo bista, O Rey, y si ta agrada Rey, laga mi bida wordo duna na mi como mi peticion, y mi pueblo como mi deseo.” (Est. 7:3) Ripara cu el a sigura Rey cu lo e respeta su decision. Di berdad Ester tabata completamente otro for di e reina anterior, Vasti, kende deliberadamente a humilia su esposo. (Est. 1:10-12) Ademas, Ester no a critica Rey pasobra Rey no a actua sabi ora el a confia Haman. Al contrario, el a suplica Rey pa proteh’e di un peliger cu tabata menasa su bida.
18. Con Ester a revela e problema na Rey?
18 Sin duda e peticion ey a conmove Rey y alabes a sorprend’e. Ta ken lo a tribi pone bida di su Reina na peliger? Ester a sigui splica: “Nos a wordo bendi, ami y mi pueblo, pa wordo destrui, pa wordo mata y pa wordo elimina. Awor si ta como esclavo so nos a wordo bendi, homber y muher, lo mi a keda keto, [pero] nos afliccion no por wordo compara cu e daño cu Rey lo sufri pa motibo di esaki.” (Est. 7:4) Tuma nota cu Ester a splica francamente kico tabata e problema, pero el a agrega cu lo el a keda keto si a bende nan como esclavo. Pero e genocidio cu a ser planea lo tabatin consecuencianan asina pisa pa Rey mes cu e no por a keda keto.
19. Kico nos por siña for di Ester tocante e arte di persuadi un persona?
19 E ehempel di Ester ta siña nos e arte di persuadi of convence un persona. Si un dia bo tin cu convence un ser keri of hasta un persona cu tin autoridad pa atende un problema serio cu bo sa di dje, un combinacion di pasenshi, respet y frankesa lo ta di gran yudansa.—Prov. 16:21, 23.
20, 21. (a) Con Ester a revela e complot di Haman, y con Rey a reacciona? (b) Kico Haman a haci ora Ester a saca na cla cu e tabata un manipulado cobarde?
20 Asuero a puntra Ester: “Ta ken e ta, y na unda e ta, esun cu lo a tribi di haci tal cos?” Imagina bo con Ester a mustra riba Haman y bisa: “Un adversario y un enemigo, e malbado Haman aki!” Esey si tabata un acusacion grandi! Panico a podera di Haman. Kisas el a mira con e cara di Asuero a cambia di color ora el a realisa cu su consehero di confianza a gañ’e y a pon’e firma un decreto cu lo a causa morto di su propio casa stima! Furioso, Rey a sali bay pafo den hofi pa calma su mes.—Est. 7:5-7.
Cu curashi Ester a denuncia Haman como esun culpabel
21 Awor cu Haman a keda desenmascara como un manipulado cobarde, el a cuminsa suplica Ester pa misericordia. Ora Rey a bin bek den e sala y a mira Haman riba e sofa di Ester ta rog’e, el a acusa Haman di kier a purba di viola Reina den Rey su propio cas. Esey tabata Haman su sentencia di morto. Nan a bay cu ne, cara tapa. E ora ey un di e oficialnan a conta Rey cu Haman a lanta un palo hopi halto mes pa horca Mardokeo na dje. Mesora Rey a duna ordo pa horca Haman mes na e palo.—Est. 7:8-10.
22. Con e ehempel di Ester ta siña nos pa nunca perde speransa ni bira amarga ni perde nos fe?
22 Den e mundo inhusto di awe ta facil pa kere cu husticia nunca lo triunfa. Abo a yega di pensa asina? Pero Ester nunca a perde speransa, bira amarga ni perde fe. Na e momento oportuno, el a sali cu curashi na defensa di loke tabata corecto, y el a confia cu Jehova lo haci e resto. Laga nos haci mescos. Jehova no a cambia. Te awe e por laga hende malbado y astuto cay den nan mes trampa, mescos cu el a haci cu Haman.—Lesa Salmo 7:11-16.
Cla pa Sacrifica Su Mes pa Jehova y pa Su Pueblo
23. (a) Con Rey a recompensa Mardokeo y Ester? (b) Con e profecia cu Jacob a haci riba su cama di morto tocante Benjamin a cumpli? (Wak e cuadro “Un Profecia Mas Ta Cumpli.”)
23 Por fin Rey a haya sa ta ken Mardokeo tabata: no solamente un subdito leal cu a evita su asesinato, sino tambe e tata di crianza di Ester. Asuero a haci Mardokeo prome minister na luga di Haman, y el a duna Ester e cas di Haman hunto cu su fortuna inmenso. Anto Ester a pone Mardokeo na cabes di e cas ey.—Est. 8:1, 2.
24, 25. (a) Dicon Ester no por a sigui biba trankil despues cu el a revela e complot di Haman? (b) Con Ester a bolbe risca su bida?
24 Acaso Ester por a keda trankil awor cu e y Mardokeo tabata safe? Esey lo tabata hopi egoista di su parti, pasobra na e momentonan ey e decreto di Haman pa mata tur Hudiu tabata yegando den tur skina di e imperio. Haman a tira lot of Pur—aparentemente un practica spiritista—pa determina cua tabata e mihor dia pa cumpli cu su atake malicioso. (Est. 9:24-26) Ainda tabata falta algun luna pa e dia ey yega, pero e tabata acerca rapidamente. Lo por a evita e tragedia aki?
25 Un biaha mas Ester a risca su bida pa su pueblo y a bolbe bay cerca Rey sin un invitacion oficial. E biaha aki, el a yora pa su pueblo y a roga su casa pa anula e decreto teribel ey. Pero, ley cu reynan di Persia a pasa tabata irevocabel. (Dan. 6:12, 15) Pesey Rey a duna Ester y Mardokeo permiso pa saca un ley nobo. Como resultado, nan a manda un di dos decreto cu a duna e Hudiunan derecho di defende nan mes. E mensaheronan riba cabay a bay pura na tur skina di e imperio y a hiba e bon noticia pa e Hudiunan. Nan a bolbe haya speransa. (Est. 8:3-16) Nos por imagina con e Hudiunan den e imperio inmenso ey a arma nan mes y prepara pa e bataya, locual nan lo no por a haci nunca sin e decreto nobo. Pero e pregunta mas importante tabata: ‘Jehova di ehercitonan’ lo a apoya su pueblo?—1 Sam. 17:45.
Ester cu Mardokeo a manda decreto pa e Hudiunan den e Imperio di Persia
26, 27. (a) Ki tipo di victoria Jehova a duna su pueblo? (b) Cua profecia a cumpli ora e yiunan di Haman a ser mata?
26 Ora cu finalmente e dia ey a yega, e pueblo di Dios tabata cla p’e. Hasta hopi oficial di Persia a tuma parti pa nan awor, ya cu e noticia cu Mardokeo, e Hudiu, a bira e prome minister nobo a plama den henter e imperio. Jehova a duna su pueblo un gran victoria. El a percura pa nan enemigonan sufri un derota aplastante, sin duda, pa evita cu su pueblo lo a bira victima di represaya despues.a—Est. 9:1-6.
27 E dies yiunan di Haman tambe a ser ehecuta, ya Mardokeo por a maneha e cas di Haman sin peliger. (Est. 9:7-10) Asina un profecia di Bijbel a cumpli, pasobra Dios a bisa anteriormente cu e Amalekitanan, kendenan a demostra di ta un enemigo cruel di su pueblo, lo a ser destrui por completo. (Deu. 25:17-19) Posiblemente e yiunan di Haman lo tabata e ultimo miembronan di e nacion ey cu a ser condena.
28, 29. (a) Dicon Jehova tabata kier pa Ester y su pueblo participa den guera? (b) Dicon e ehempel di Ester ta un bendicion pa nos awe?
28 Ester a hay’e ta carga responsabilidadnan pisa a pesar cu e tabata jong, por ehempel cu decretonan real tocante guera y ehecucion. Esey sigur lo no tabata facil. Pero e boluntad di Jehova tabata pa proteha su pueblo contra destruccion, ya cu e Mesias priminti, e unico speransa pa henter humanidad, lo a bin for di e nacion di Israel. (Gen. 22:18) E sirbidornan di Dios awe ta contento cu ora e Mesias, Hesus, a bin na Tera, el a prohibi su discipelnan di participa den guera literal.—Mat. 26:52.
29 Pero cristiannan ta participa si den un guera spiritual, ya cu Satanas ta mas ansioso cu nunca pa destrui nos fe den Jehova Dios. (Lesa 2 Corintionan 10:3, 4.) Esta un bendicion cu nos tin e ehempel di Ester! Laga nos imita su fe. Uza pasenshi y sabiduria pa persuadi of convence hende, tene curashi y ser dispuesto pa sacrifica nos mes pa nos rumannan.
a Rey a duna e Hudiunan un dia extra pa caba di vence nan enemigonan. (Est. 9:12-14) Te awe e Hudiunan ta conmemora e victoria ey tur aña na luna di adar, cu ta coresponde cu final di februari y principio di maart. Nan ta yam’e e Fiesta di Purim (e forma plural di Pur), basa riba e lot cu Haman a tira den su afan pa caba cu e Hudiunan.
-