Insiguridad—Un Enfermedad Mundial
ABO sa sinti cu bo bida of estilo di bida ta vulnerabel of insigur? Bo no ta e único. Miyones di hende ta sinti asina. Ya cu no tin ningun barera nacional, religioso of social pa stop e, insiguridad ta plama manera un enfermedad, afectando hende for di Moscú te na Manhattan.
Ora nos bida ta insigur, nos ta “yena cu miedu i ansha,” segun un diccionario. Ansha ta un carga emocional cu ta producí stres, loke por daña nos salú. Pero di con nos ta sinti anshá i insigur?
Ansiedad na Europa
Den Union Europeo (UE), 1 di cada 6 hende ta biba bou dje nivel di pobresa, 18 miyon hende ta sin trabou i un cantidad incontabel di otronan ta biba den miedu di perde nan trabou. Den vários pais di UE, mayornan, pensando riba nan yunan, ta hororisá cu e peliger di pedofil. Na un pais di UE, 2 di cada 3 hende ta anshá relacioná cu e menasa di crímen. Otro residentenan di UE ta sinti nan cada bes mas alarmá debí na vandalismo, terorismo i contaminacion.
No ta e problemanan social aki so ta pone bida i e medio di bida na peliger, sino tambe desasternan natural. Por ehempel, na 1997 i 1998, yobida torencial, derumbe di tera i ciclon a devastá lugánan na Merca. Na 1997, tabatin inundacionnan na Europa Central ora e riunan Oder i Neisse a desbordá. Segun e korant semanal polaco Polityka, áreanan inmenso di tereno pa agricultura a bai bou di awa, i tambe 86 stad i pueblo i un 900 pueblito. Rond di 50.000 famia a perde nan cosecha, i casi 50 hende a perde nan bida. I den e promé parti di 1998, derumbe di tera a mata masha hopi hende na sur di Italia.
Un Asuntu di Siguridad Personal
Pero, no ta asina cu nos ta haña e siguransa di cu bida ta mas sigur awor cu dies aña pasá? No ta berdad cu e fin dje Guera Friu a nificá un reduccion den forsanan armá? Sí, kisas siguridad nacional a mehorá. Pero siguridad personal ta ser determiná dor di loke ta sosodé na cas i riba caya. Si nos perde nos trabou of si nos ta sospechá cu tin un atracadó of un pedofil ta loer nos cas pafó, anto no ta importá cuantu arma a ser desmantelá. Nos ta sinti nos anshá i insigur.
Con algun hende ta trata cu e insiguridad di bida? Mas importante ainda, tin un manera pa haci bida di tur hende—incluyendo esun di bo—permanentemente sigur? E siguiente dos artículonan lo considerá e puntonan aki.
[Plachi Rekonosementu na página 3]
UN PHOTO 186705/J. Isaac
[Plachi Rekonosementu na página 3]
FAO photo/B. Imevbore