Capítulo 11
Mi bistí ta mustra loke mi realmente tá?
“E NO ta mucho cortico. Boso ta ouderwets!” Esei ta loke Patricia a grita na su mayornan. Anto el a corre bai na su camber como e culminacion di un pleitu riba un saya cu e kier a bisti. I kizás bo a hayábo den un pleitu similar ora bo mama, jufrow, of empleador a critica un bistí cu bo ta gusta. Bo ta yamé informal; nan ta yamé slons. Bo ta yamé chic; nan ta yamé co’i spectáculo of exhibicion.
Claramente, gusto ta varia, i bo tin derecho di forma bo mes opinion. Pero, esei tin cu nifica cu ‘cualkier cos ta bon’ den e asunto di bo bistí?
E impresion correcto?
Segun un mucha muher yamá Pámela, “Loke bo ta bisti ta loke bo realmente tá i ta mustra loke bo ta pensa tocante bo mes.” Sí, bistí ta duna impresion, ta bisa otro hende ken bo tá. Bistí por indica silenciosamente cu bo ta un persona conciencial, firme, cu tin ley moral halto. Of bistí por reda cu bo ta hende rebelde i malcontentu. Bistí por sirbi asta como un forma di identificacion. Algun hoven, pues, ta bisti paña kibrá, moda di hippie, of bistí cu nomber riba dje como un marca di distincion. Otro hoven ta bisti paña cu ta hala atencion di sexo opuesto of como un medio pa hácinan parce mas bieu cu nan tá.
Pues, ta fácil pa mira pakico bistí ta tanto importante pa hopi hoven. Sin embargo, John T. Molloy, autor dje buki na inglés Bistíbo pa logra, a duna advertencia: “E manera cu nos ta bistí ta haci un impacto notable riba hende cu nos ta encontra i ta afecta mashá e manera cu nan ta trátanos.”
No ta straño cu bo mayornan ta keda tanto preocupá tocante bo bistí! Pa nan esei ta mas cu un cuestion di gusto personal. Nan kier pa bo duna e impresion correcto, un impresion cu ta mustra cu bo ta un persona balanzá i responsabel. Pero, e manera cu bo ta bisti ta haci esei? Kico ta guia bo scogimento di bistí?
“Mi ta haci loke mi amigonan kier”
Pa hopi hoven, bistí ta un declaracion di nan independencia i individualidad. Pero como un hoven, bo personalidad ainda ta flexibel—ta desaroyando ainda, cambiando ainda. Pues, aunque bo kier declara ken bo tá, bo no ta mucho sigur kico bo mester declara ni con pa declaré. Algun hoven ta dórnanan curpa cu paña cu ta raro i escandaloso. Pero en bez di establece nan ‘individualidad,’ nan simplemente ta hala atencion na falta di madurez—sin menciona con nan ta un bergüenza pa nan mayornan.
Otro hovenan simplemente ta decidi di bisti mescos cu otro hoven di mundo; esei ta parce di dúnanan un sintimento di siguridad i identidad cu un grupo. Naturalmente, no ta necesariamente malu pa deseá di no keda destacá. (Compara cu 1 Corintio 9:22.) Pero, hoven cristian realmente kier indentificánan hunto cu hovenan di mundo? Además, ta sabí pa busca aprobacion di otro hovenan cueste loke cueste? Un mucha muher a admiti: “Mi ta haci tur loke mi amiganan kier pa nan no tin nada pa bisa.” Pero, kico bo ta yama hende cu kier complace otro hende, cu ta conformánan cu tur nan capricho? E Bijbel ta contesta: “Boso no sa cu si boso ta sigi presenta boso na otro hende . . . pa obedecele, boso ta esclabo di dje pasobra boso ta obedecé?”—Romano 6:16.
Den hovenan “e énfasis riba complacencia por bira asina fuerte cu miembro di un grupo casi ta parce catibo di ley dje grupo, dependiendo di [otro hoven] pa conseho en cuanto con pa bistí, con pa papia, kico pa haci, i asta kico pa pensa i kere.”—Hubentud: e interino entre niñez i madurez (na inglés).
Pero, ki capaz ta bo amigonan pa duna conseho asina? (Compara cu Mateo 15:14.) Nan no ta sufri dje mesun dolor emocional di crecimento cu ta afligíbo? Ta sabí, anto, pa buig i láganan establece bo ley—asta ora tal ley ta contrario cu sano huicio of e balornan i deseo di bo mayornan?
Na “moda” awe—“ouderwets” mañan
Capricho di moda ta guia otro hovenan. Pero ki lihé tal moda ta cambia! Esei ta hácinos corda e palabra dje Bijbel: “E situacion di mundo ta cambia.” (1 Corintio 7:31) Pues, loke ta na “moda” awe por bira ouderwets mañan cu rapidez asombroso (i també costoso). Saya ta bira cortico i largu, pia di carsón ta bira hanchu i smal, tur locual ta pe probecho di fábrica i dibuhante di paña cu ta saca mashá ganashi pasobra público ta ser influenciá fácilmente.
Por ehempel, considera dibuhante di moda di blue jeans poco aña pasá. Di ripiente blue jeans a bira e última moda. Hende a paga prijs extravagante pa nan bira propaganda comercial cargando nomber tal como Calvin Klein i Gloria Vanderbilt. “Hende kier un nomber,” segun Elí Kaplan, presidente dje compañía cu a traha jeans di “Sergio Valente.” Pero, ken ta Sr. Valente, kende su nomber prestigioso ta geplak tanto bisto riba saco di jeans? Segun Newsweek, “E no ta existi.” I dunando splicacion, Kaplan mes a puntra: “Ken kier cumpra jeans di Elí Kaplan?”
Kizás bo ta puntra, ‘Pero ta malu pa ser na moda?’ No necesariamente. Sirbidor di Dios den tempo di antigua a bístinan conforme cu gusto local. Por ehempel, e Bijbel ta bisa cu Tamar a bisti un mantel cu raya, “pasobra esei tabata e manera cu yiu dje rey, e birgenan, tabata bisti” den e tempo ei.—2 Samuel 13:18.
Pero, bo mester ta esclabo di moda? Un mucha muher a lamenta: “Bo ta mira den tienda net e carsón cu tur hende ta bistí i bo ta pidi, ‘Mamá, cumpra e carsón ei pa mi,’ i e ta bisa, ‘No, mi por tráhanan na cas.’ Mi ta bisa, ‘Mamá no ta comprende. Mi kier e carsón ei.’ ” Pero, realmente, ora bo ta bira catibo di dibuhante di moda, esei no ta kita bo individualidad i sconde ken bo realmente tá? Pakico bo mester laga propaganda comercial tentador, lema, i nomber di dibuhante controlábo?
E Bijbel ta bísanos den Romano 12:2: “Kita for di conformacion cu e sistema di cosnan aki, ma sea transformá rehaciendo boso mente, pa boso proba pa boso mes loke ta e bon i aceptabel i perfecto boluntad di Dios.” Kico ta e ‘aceptabel boluntad di Dios’ den e asunto di scoge bistí?
‘Modesto i bon arreglá’
Promé Timoteo 2:9 ta conseha hende cristian pa “dórnanan cu bistí bon arreglá, cu modestia i sano huicio.” “Bistí bon arreglá” naturalmente ta nechi i limpi. “Modestia” ta tuma na consideracion e circunstancia. Un fluz bon trahá por ta apropiado pa trabao di oficina pero ta fuera di lugar na playa. Na contraste, zwembroek ta ser considerá como ridículo den oficina.
Pues, Testigo hoven di Jehova tin cu tuma na cuenta cu loke nan ta bisti den reunion cristian of den e trabao di predica na otronan ta identificánan como sirbidor hoven di Dios i no ta demasiado informal. Corda e palabra di Pablo den 2 Corintio 6:3, 4: “Di ningun manera nos ta duna motibo pa trompicamento, pa hende no haya falta cu nos ministerio; ma di tur manera nos ta recomenda nos mes como sirbidor di Dios.”
Modestia també ta tuma na cuenta e sintimento di otro hende. Manera apóstol Pablo a bisa, accion di hende cristian mester tuma na cuenta no solamente nan mes concenshi, “sino esun dje otro persona.” (1 Corintio 10:29) Bo no mester ta specialmente interesá den e concenshi di bo mayornan?
E beneficio di bistíbo apropiadamente
E Bijbel ta menciona e tempo ora Reina Ester tabatin cu presenta dilanti su esposo, e rey. Pero, un presentacion inesperá a merece e castigo di morto! Sin duda Ester a pidi fervorosamente e yudanza di Dios. Además, el a presta atencion na su aparencia, “bistiendo su mes na moda real”—na moda cu tabata apropiado pe ocasion! I “asina cu e rey a mira Ester su reina pará den patio, el a gana favor den su bista.”—Ester 5:1, 2.
Bo bistimento na moda atractivo ma modesto por yudábo haci un bon impresion den entrevista pa empleo. Vicki L. Baum, director di un Centro pa Desaroyo di Ofishi, a bisa: “Algun hende muher ta bira confundí ora nan ta bai pa un entrevista. Nan ta kere cu esei ta manera salimento romántico, i nan ta parce seductiva.” Cu ki resultado? “Esei ta kita algo for di bo profesionalismo.” El a conseha contra bistí “mucho pretá of cu ta sugeri otro cos.”
Homber hoven, també, mester haci esfuerzo pa bisti paña bon arreglá ora nan ta busca empleo. John T. Molloy a bisa cu comerciante “tin nan cabei peñá i nan zapato ta blink. I nan ta spera esei di otro homber.”
Bistí cu no ta modesto por daña bo relacion cu otro hende. E revista na inglés Sicología djawe a menciona un encuesta di hovenan cu a mustra cu mucha muher cu “shimí habrí na pecho, carsón cortico, carsón pretá, of sin B.H.” probablemente ta duna invitacion sexual na homber. Un homber hoven a admiti: “Ami personalmente ta haya cu ta basta duro pa pensa pensamento puro tocante hende muher mas hoven ora mi ta mira nan moda di bisti.” Bistí modesto ta permiti hende aprecia bo calidadnan interior. Si bo no ta sigur cu un cierto bistí ta modesto, pidi conseho di bo mayornan.
Bistiendo e “persona interior”
Apóstol Pedro a conseha hende cristian pa laga nan adorno sea esei “dje persona secreto di curazón den e bistí incorruptibel di un spiritu ketu i suave, cu ta di gran balor den e bista di Dios”—sí, i den e bista di otronan! (1 Pedro 3:4) Bistí na moda por impresiona otro hoven. Pero bistí no ta gana curazón ni haci berdadero amigo. Bo ta logra esei dornando “e persona interior”—trahando riba e persona cu bo ta padén. (2 Corintio 4:16) Un persona cu ta bonita padén semper ta bonita pa otro hende, aunque nan no ta bistí ne última moda ni ne co’i kens cu tin e marca dje fábrica.
Ken sa cua moda despues lo haci hovenan basha carreda pa pacús. Pero, abo por pensa pa bo mes. Cumpli cu bo ley halto en cuanto bistí. Evita última moda i bistí cu ta enfatiza sexo. Keda conservativa, sin ser e promé hende—ni no necesariamente e último—pa sigi e última moda. Busca bistí di calidad cu ta durable—i cu no ta pasa foi moda lihé. Sea sigur cu bo bistí ta duna e impresion correcto, desplegando loke bo realmente tá, i no un imagen falso cu propaganda comercial of otro hovenan a inventa.
Pregunta pa consideracion Capítulo 11
◻ Con bistí por duna impresion?
◻ Pakico bo ta kere cu algun hoven ta gusta scoge bistí straño?
◻ Den nan scogimento di bistí, cuanto influencia hovenan tin riba otro?
◻ Menciona algun desbentaha di purba di semper keda na moda.
◻ Kico ta determina si un moda ta ‘modesto i bon arreglá’?
[Komentario na página 94]
“Loke bo ta bisti realmente ta loke bo tá i con bo ta pensa di bo mes”
[Plachi na página 91]
Hopi bez mayornan ta choca cu nan yiunan en cuanto loke nan ta bistí. E mayornan ta simplemente ouderwets?
[Plachi na página 92]
Hopi hoven ta purba di expresa nan individualidad cu nan bistí raro
[Plachi na página 93]
Bistíbo na moda cu ta apropiado pe circunstancia. Bo bistí ta duna impresion di bo!