LÈS 12
Gesto i Ekspreshon di Kara
HENDE di algun kultura ta hasi mas gesto ku hende di otro background. Sin embargo, kasi tur hende ta varia nan ekspreshon di kara òf ta hasi algun tipo di gesto ora nan ta papia, sea ta un kòmbersashon privá òf un diskurso públiko.
Hesus i su promé disipelnan a hasi gesto di naturalesa. Na un okashon, un persona a informá Hesus ku su mama i su ruman hòmbernan kier a papia kuné. Hesus a kontest’é: “Ta ken ta mi mama i ta ken ta mi ruman hòmbernan?” Anto Beibel ta agregá: “Mustrando ku su man riba su disipelnan, el a bisa: ‘Ata mi mama i mi ruman hòmbernan!’” (Mat. 12:48, 49) Otro tekstonan bíbliko, manera Echonan 12:17 i 13:16, ta mustra ku apòstel Pedro i Pablo tambe a hasi seña spontáneo ku nan mannan.
No ta ku stèm so hende ta komuniká idea i sintimentu, sino tambe mediante gesto i ekspreshon di kara. Si un hende ku ta papiando no ta hasi gesto ni ekspresá nada ku su kara esaki por duna e impreshon ku e no tin kunes. Pero si bo hasi bon uso di un kombinashon di e medionan aki di komunikashon, bo abla lo ta hopi mas efikas. Asta ora bo ta papia na telefòn, bon uso di gesto i ekspreshon di kara lo yuda bo stèm transmití mas fásilmente e importansia di bo mensahe i tambe loke abo ta sinti pa loke bo ta bisando. Pues, sea ku bo ta bai lesa òf papia ku bo mes palabra, i bo ouditorio ta wak bo òf ta wak den nan Beibel, gesto i ekspreshon di kara tin balor.
Bo gestonan i ekspreshonnan di kara mester ta natural; no ta kos ku bo tin ku siña for di un buki. Bo no a siña hari ni siña rabia. Asina tambe, bo gestonan mester ekspresá loke bo ta sinti. Mas spontáneo bo gestonan ta, mihó.
Tin dos kategoria general di gesto: deskriptivo i enfátiko. Gestonan deskriptivo ta ekspresá akshon òf ta indiká tamaño i sitio. Ora bo ta traha riba uso di gesto den skol, no limitá bo na djis un òf dos gesto. Purba hasi gesto den un manera natural durante henter bo parti. Si bo tin difikultat pa hasi esaki, kisas lo ta bon pa bo buska e palabranan ku ta indiká direkshon, distansia, tamaño, sitio òf posishon kompará ku otro kos. Anto den hopi kaso ta sufisiente pa bo biba e informashon di bo diskurso, sin preokupá ku e impreshon ku bo ta duna. Papia i hasi manera bo sa hasi den bida diario. Ora un persona ta relahá, gestonan ta sali na un manera natural.
Gestonan enfátiko ta ekspresá sintimentu i konvikshon. Nan ta yuda enfatisá, animá i duna mas forsa na e ideanan. Gestonan enfátiko ta importante. Pero tene kuidou! Ta masha fásil pa gestonan enfátiko bira mania. Si bo ta usa e mesun gesto tur ora bai, lo e por kuminsá kita atenshon di e ouditorio en bes di duna bida na bo diskurso. Si bo superintendente di skol indiká ku bo tin e problema aki, purba limitá bo mes na usa solamente gesto deskriptivo pa un tempu. Anto despues di poko tempu, kuminsá usa gestonan enfátiko atrobe.
Pa determiná kuantu gesto enfátiko bo tin ku hasi i ki klase di gesto ta apropiá, tene kuenta ku bo oyentenan. Si bo mustra dede riba bo ouditorio lo bo por laga nan sinti inkómodo. Den algun kultura nan ta konsiderá ku sierto gesto, por ehèmpel pone man na boka pa indiká sorpresa, no ta pas pa hende hòmber. Na otro parti di mundu, no ta nèchi pa hende muhé move nan mannan hopi, pues e ruman muhénan tin ku hasi bon uso di ekspreshon di kara. I na kasi tur parti di mundu nan ta konsiderá gestonan eksagerá dilanti un grupo chikí komo algu kómiko.
Segun bo ta haña eksperensia i ta siña papia ku fasilidat ora di duna diskurso, bo gestonan enfátiko lo ekspresá bo sintimentunan na un manera natural, i asina demostrá bo konvikshon i sinseridat. Nan lo duna mas nifikashon na bo diskurso.
Bo Ekspreshon di Kara. E parti di bo kurpa ku mas ta ekspresá loke realmente bo ta sinti ta bo kara. Bo wowonan, bo forma di boka i di sagudí kabes, tur ta hunga un ròl. Sin papia un pia di palabra, bo kara por transmití indiferensia, disgustu, konfushon, asombro òf satisfakshon. Ora tal ekspreshonnan di kara ta kompañá bo palabranan, nan ta kousa un impakto visual i emoshonal riba bo oyentenan. E Kreadó a pone hopi múskulo den bo kara: mas ku 30. I bo ta usa kasi mitar di nan ora bo smail.
Sea ku bo ta riba plataforma òf bo ta partisipando den sirbishi di vèlt, bo ta hasiendo esfuerso pa kompartí un mensahe agradabel ku hende, un mensahe ku por alegrá nan kurason. Un sonrisa kariñoso ta konfirmá esei. Di otro banda, si bo kara no tin ningun ekspreshon riba dje, esaki lo por pone hende duda ku bo ta sinsero.
Es mas, un sonrisa ta reflehá un aktitut amigabel, algu ku foral den e tempu aki ta hopi importante, ya ku hende hopi bes tin miedu di hende deskonosí. Bo smail por trankilisá hende i hasi nan mas habrí pa loke bo ta bisa.