Hende Por Kaba ku Guera i Konflikto?
Hende ta bringa pa vários motibu. Algun hende ta bringa pa trese kambio den gobernashon òf kambio den ekonomia. Ademas, tin hende ta bringa pa haña trato igual. Tin otro hende ta bringa pa nan haña dominio riba sierto teritorio òf pais, òf pa haña e rekursonan natural di un pais. Hopi konflikto ta kuminsá debí na problema entre hende di diferente rasa òf debí na problema religioso. Kiko hende ta hasiendo awe pa stòp ku guera i trese pas? Hende lo por kaba ku guera?
Drazen_/E+ via Getty Images
DESAROYO EKONÓMIKO
Meta: Gobièrnu ke mehorá ekonomia pa hende por tin un mihó bida. Hasiendo esei, nan lo por eliminá òf redusí desigualdat ekonómiko, ku ta un di e motibunan prinsipal di konflikto.
Opstákulo: Pa logra nan meta, e gobièrnunan lo mester analisá i kambia e manera ku nan ta usa plaka. Na 2022, mundialmente, e gobièrnunan a gasta mas o ménos 34,1 mil mion dòler pa mehorá bida di hende. Sinembargo, esei tabata solamente 0,4 porshento di loke e gobièrnunan a invertí den asuntu militar pa e aña ei.
“Nos ta gasta mas plaka i rekurso na yuda víktima di konflikto ku na prevení konflikto i buska pas.”—António Guterres, Sekretario General di Nashonnan Uní.
Loke Beibel ta bisa: E gobièrnunan i e institushonnan di mundu por yuda hende pober, pero nunka nan lo por kaba ku pobresa kompletamente.—Deuteronomio 15:11; Mateo 26:11.
DIPLOMASIA
Meta: Gobièrnu di un pais ta reuní ku gobièrnu di otro pais pa purba di prevení òf resolvé konflikto na un manera pasífiko. Nan ta papia tokante un situashon pa purba di yega na un akuerdo ku ta benefisiá ámbos partido.
Opstákulo: Kisas un òf mas partido no ke negosiá, sede òf aseptá un akuerdo. Ademas, hopi biaha, hende no ta tene nan mes na un akuerdo di pas.
“No ta tur ora diplomasia ta funshoná. Tin biaha, un akuerdo entre dos pais ta kumbiní un banda so, i esei ta hiba na mas konflikto.”—Raymond F. Smith, American Diplomacy.
Loke Beibel ta bisa: Hende mester “buska pas.” (Salmo 34:14) Pero hopi hende awe ta ‘desleal; nan no ta dispuesto pa sera ningun akuerdo; i nan ta traidor.’ (2 Timoteo 3:1-4) E karakterístikanan ei ku hende tin ta stroba lider polítiko di resolvé konflikto apesar ku nan tin bon intenshon.
DESARMAMENTU
Meta: Gobièrnu ke redusí òf deshasí di arma, spesialmente arma nuklear, kímiko i biológiko.
Opstákulo: Hopi nashon no ke redusí e kantidat di arma ku nan tin pasobra nan tin miedu di pèrdè poder òf e abilidat di defendé nan mes. Asta si e paisnan deshasí di tur arma, e problemanan ku tin entre hende lo sigui eksistí.
“Hopi gobièrnu ku a primintí ku nan lo a deshasí di nan armanan despues di guera friu no a kumpli ku loke nan a primintí. Nan no a dal e pasonan nesesario pa minimisá riesgo i aliviá tenshon entre e paisnan ku lo a hiba na un mundu mas sigur.”—“Securing Our Common Future: An Agenda for Disarmament.”
Loke Beibel ta bisa: Hende mester pone arma un banda i “bati nan spadanan i traha plug ku nan.” (Isaías 2:4) Pero pa kaba ku guera, hende mester hasi mas ku esei, pasobra e deseo pa bringa ta kuminsá den un hende su kurason.—Mateo 15:19.
SERA ALIANSA
Meta: Nashon ta sera akuerdo ku otro nashon pa yuda otro bringa kontra enemigu. Nan ta pensa ku si nan hasi esei, esei lo stroba un nashon enemigu di bringa kontra nan pasobra e nashon ei lo hañ’é ta bringa kontra ehérsito di vários nashon.
Opstákulo: E akuerdonan ku e nashonnan ta sera ku otro pa bringa kontra enemigu no ta un garantia pa pas. No ta semper e nashonnan ta kumpli ku loke nan a primintí. Tampoko no ta tur ora nan ta yega na un akuerdo ku otro tokante kon i ki ora pa tuma akshon ora enemigu ataká.
“Aunke Liga di Nashon i Nashonnan Uní a traha duru pa yuda vários gobièrnu sera aliansa ku otro, e aliansanan akí no a pone un fin na guera.”—“Encyclopedia Britannica.”
Loke Beibel ta bisa: Ora hende ta traha huntu ku otro, esei normalmente ta duna bon resultado. (Eklesiástes 4:12) Sinembargo, e institushonnan di mundu no por trese berdadero pas i siguridat. Beibel ta bisa: “No pone bo konfiansa den hende ku tin poder ni den niun otro hende, pasobra nan no por salba bo. Ora nan stòp di hala rosea, nan ta bolbe bira tera. Riba e dia ei, nan ta stòp di pensa.”—Salmo 146:3, 4.
Aunke hopi nashon ta hasi hopi esfuerso pa logra berdadero pas, ainda guera ta un problema grandi na mundu.