Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Palauan
  • BIBLIA
  • BABIER
  • MITING
  • mwbr17 January 1-9 el llel
  • Reference el kirel a Subeled er a Miting er a Klengar me a Omesiunged

Ngdiak a video el kirel tiang.

Mousubes, ngdimlak el sebechel el load a video.

  • Reference el kirel a Subeled er a Miting er a Klengar me a Omesiunged
  • Reference el kirel a Subeled er a Miting er a Klengar me a Omesiunged (2017)
  • Mekekerei el Dai el Ngar er a Suobel
  • January 2-8
  • January 9-15
  • January 16-22
  • January 23-29
  • January 30–February 5
Reference el kirel a Subeled er a Miting er a Klengar me a Omesiunged (2017)
mwbr17 January 1-9 el llel

Reference el kirel a Subeled er a Miting er a Klengar me a Omesiunged

January 2-8

MEKREOS EL TEKOI EL NGAR ER A BIBLIA | ISAIA 24-28

“A Jehovah a Omekerreu er a Rechedal”

ip-1-E 272 par. 5

Ngmesisiich a Chimal a Jehovah

5 Alta recherrouel a Jehovah sel lomes er ngii e te medakt, engdi a Jehovah a cheotelir a remedemedemek e ngariou a rengrir el tir a sorir el mesiou er ngii. A rebetok el chad er a balatiks me a remengeteklel a klechelid a mo er a tkurrebab el klisichir el melemall er a klaumerang er a rengar er a mera el omengull, engdi ngdiak el sebechir e le tir el mui el oumerang er a Jehovah. A Jehovah a kmal beot er ngii a mo mutek a ngerir el ua eabed el omart er a ringel sils er a chelsel a medidirt el beluu el ua cheuatel er a chelsel a klou el oiu.​—Monguiu er a Isaia 25:4, 5.

w16.05 29 par. 4

Mngai a Klungiolem er a Bek el Tekoi el Lomeskau a Jehovah

4 A betok er aika el babier a milluches el kirir a Resioning er a Jehovah. Engdi ngar er ngii a bebil el milluches el ileakl el kirir a rengeasek me a lechub a ruungalek. E a oumesingd er aike el suobel me a video el ngar er a website er kid a mileketmokl el kirir a rechad el diak el Sioning er a Jehovah. Me a chouaika el kakerous el tekoi a ochotii el kmo a Jehovah a dirk melemolem er a telbilel el oltobed a betok el ulekrael el kirir a rokui el chad.​—Isa. 25:6.

ip-1-E 273 par. 6-7

Ngmesisiich a Chimal a Jehovah

“Mur el Kirel a Beluulechad”

6 Ngdi uai a betik a rengul el chedam, e a Jehovah a diak di lomekerreu er a rechedal, e ngdirrek el omesterir a kelir, el ileakl a kall er a klereng. Uriul er a lerelleterir a rechedal el mo mimokl er a rak er a 1919, e a Jehovah a kiltmeklii a mur el kirir, e milsterir a betok el kall er a klereng: “Ngar tial Rois Sion e a RUBAK el Olab a Bek el Klisiich a mo meruul er a mur el kirel a beluulchad. Ng mur er a kot el ungil kall ma kot el ungil bilong.”​—Isaia 25:6.

7 Tia el mur a ngar er a “rois” er a Jehovah. Tia ngera el rois? Tia “sel rois el le dechor er ngii a Templo” el betok el beluu a mo er ngii er a “ngar medad el sils.” Tiang a “chedaol el rois” er a Jehovah el reblak a rengrir el mesiungel a diak bo loruul a kdekudel me a lechub e ngmekngit er ngii. (Isaia 2:2; 11:9) Ngar tia el basio er a bliochel el omengull e a Jehovah a meruul er a mur el kirir tirka el blak a rengrir el mesiungel. Aika el kmal betok el kall er a klereng er chelecha el taem a olechotel aike el betok el lungil el tekoi el bo longetmokl a Rengedel a Dios sel bo longedereder er a beluulechad el rokir. Ngmo diak a chad el dmu el kmo ngsongerenger. Ngmo ‘betok a redechel a wheat er a beluu; ma ikel bukl di bo le medekedek er a dellomel el kall.’​—Psalm 72:8, 16.

w14 9/1 25 par. 15

A Kodall el Ngii a Kmal Uriul el Cheraro a Mo Nguemed

15 Sel bo lemerek a 1,000 el rak, e a rebekongesenges el chad a mo mengubet er a klisichel a klengit me a kodall. A Paulus a silodii el kmo: “Ele ng Adam a mlo uchul e a rokui el chad a mor a kodall, me ng dirrek el ua isei el Kristus a mlo uchul e a rokui el chad a mo mekiis er a kodall. E ngdi te mo mekiis er a kodall el oltirakl a blechebechir, ng omuchel er a Kristus, el ua kot el rodech, e sel lluut el mei, e te mochu tirkel chedal [el tir a mo mengedereder el obengkel]. E sola e ng mei ku ulebongel; e seikid e a Kristus a mo torob a bek el bedengel omerreder, ma klisichel omerreder, ma klisiich, e mo nguu a renged el oiuelii el mor a Dios el Chedam. Ele ng kirel a Kristus el oba klisiich el mo lmuut er sel bo le relleterir a re cherrouel el rokui el mo mechitechut el le serrochel er tir er eungel ochil. E a cherarou el kmal mo uriul el bo lokngemedii, a kodall.” (1 Ko. 15:22-26) Me ngar er tiakid el taem e ngmla nguemed a kodall el lemludiukes er ngii a Adam. Me sel “chucheb el mengucheb er a rokui el beluu” a mo nguemed.​—Isa. 25:7, 8.

ip-1-E 273-274 par. 8-9

Ngmesisiich a Chimal a Jehovah

8 Tirke el melai aika el kall er a klereng er chelechang a kmal ngar ngii a ungil el omeltkir. Ka morrenges aika el tekingel a Isaia. A lomekesiu er a klengit me a kodall el ua “chucheb” e ngmelekoi el kmo: “Ngar tial rois e ng mo torudii sel chucheb el mengucheb er a rokui el beluu. Ngiil Rubak el DIOS a mo okngemedii a kodall me ng mo diak el mo cherechar. Ng mo mesuld a iuechel a mederir a re bek el chad.”​—Isaia 25:7, 8a.

9 Ochoi, ngmo diak a klengit me a kodall! (Ocholt 21:3,4) Ngdirrek a ringel el lechelebangel a rechedal el mla mo betok el telael el rak a mo diak. “Ma rrengir a re chedal er a beluulchad el rokir a le nguu el choridii. A ika tekingel a RUBAK.” (Isaia 25:8b) Tiang mekerang e mo duubech? A Jehovah a mo okngemedii ngike el uchul a ringel el ngii a Satan me a rechanghel er ngii. (Ocholt 20:1-3) Seikid e a rechedal a Dios a mo melekoi el kmo: “Ka mesang, ngkaikid a Dios er kemam, el ki mulengiil er ngii el me olsobel er kemam. Ngkaikid a RUBAK el dulengiil er ngii me doldanges e doldeu a rengud e ng mla osebelid.”​—Isaia 25:9.

Morriter er a Tekingel a Dios

w15 7/1 15 par. 18

Molengeseu el Meleketek er a Ungil el Blekeradel er a Klengar

A TECHELLEM EL MELISIICH ER A UNGIL EL BLEKERADEL ER A KLENGAR

18 Ngkmal chetengakl el tekoi el mo sebechel a Jehovah el meskid a techelled el mo melisiich er tia el ungil el blekeradel er a klengar. Kede meruul er tiang sel leblak a rengud el omerk er a ungil chais el kirel a Renged e dirrek el meruul er a remo disaiplo. Me a bek el taem el dengesuir a chad el olengeriakl e mo tibir er a rengul el mo er a Jehovah, e kede olengeseu el menglou er tia el ungil el blekeradel er a klengar.​—Isa. 26:15; 54:2.

w13 3/1 26 par. 15-16

A Jehovah a Delengchekled

A JEHOVAH A MELEMOLEM EL DELENGCHEKLED

15 A mondai er a beluulechad a lmuut el mo mekngit er a uchei er a lemei a ulebongel. (Mt. 24:7, 8) Me sel lomuchel a kloul ringel e a klengar a lmuut el kmal mo meringel. Ngmo klou a telemellel a beluu e mo klou a rraurreng me a rechad a kmal mo medakt. (Hab. 3:16, 17) A Biblia a kmo a rechad a kmal mo medakt me te mo osiik a ulekerreu er a “ii ma delongelel a bad er bebul a rois.” (Och. 6:15-17) Engdi ngmo diak a ii me a ngii di el siobai me a lechub e ngcheldebechel er a balatiks el sebechel el omekerreu er tir.

16 A Jehovah a mo omekerreu er kid er a temel a kloul ringel. Kede mo ua profet el Habakuk el dmeu a rengud e le ngomekerreu er kid ngika el Dios er a osobel. (Hab. 3:18) Ngokiu a ngera el rolel e a Jehovah a omekerreu er kid er a taem er a kloul ringel? Ngkired el di mengiil. Engdi ngulterekokl a rengud el kmo a rechedal a Jehovah a melemolem el ultebechel a omerollir e dirrek el melai a ulekrael er ngii el di ua rechad er a Israel er sera letobed er a Ekipten el merael. (Monguiu er a Exodus 13:18; Och. 7:9) Ngmekerang a bo lomekrael er kid a Jehovah? Ngsebechel el mo ousbech a ongdibel el omekrael er kid. A Isaia 26:20 a mesaod el kirel a “re keblimiu” el kmo ngmo omekerreu er a rechedal a Dios. Tiang a sebechel el mesaod el kirel a ongdibel el meliuekl er a beluulechad. (Monguiu er a Isaia 26:20.) Me kau ke omes a miting er a ongdibel el meklou a ultutelel? Ke blechoel el olengesenges a tekingel a Jehovah el mei el okiu a ongdibel?​—Heb. 13:17.

January 9-15

MEKREOS EL TEKOI EL NGAR ER A BIBLIA | ISAIA 29-33

“Ng Mor Ngii a King el Oba Bliochel Blakerreng”

w14 2/1 11 par. 13

Modengesii a Kristus el Kebkall el King!

13 A Kristus a dirrek el mo oumekemad el mesebechakl er a “llemalt.” Tiang a mesaod er a “llemeltel a Dios” me a lechub e nguldesuel el kirel a ungil me a mekngit. (Rom 3:21; Dut. 32:4) A Isaia a ulemlaoch el kirel a Jesus Kristus el kmo: “Ng mor ngii a king el oba bliochel blakerreng.” (Isa. 32:1) Sel bo longedereder a Jesus e ngmo er ngii a “beches el eanged ma beches el beluulchad el rokui el tekoi er ngii a di llemalt.” (2 Pe. 3:13) Tiang a belkul a kmo a rokui el chad el mo kiei er tia el beches el beluulechad a mo oltirakl a llechul a Jehovah el kirel a ungil me a mekngit.​—Isa. 11:1-5.

ip-1-E 332-334 par. 7-8

A King me a Remengeteklel a Beluu

7 A Jesus er a lomlaoch el kirel a taem er a “ulebongel er a beluulchad” e ngdilu el kmo: “Kele bo louedikel a rengmiu.” (Mateus 24:3-8) Ngera uchul me a rultirakl er a Jesus a diak el medakt er aika el kdekudel el blekeradel er a beluulechad? A ta er a uchul a kmo, a “re mengeteklel a beluu” el tir a rengellitel me a rekuk bebil el sib a kmal blak a rengrir el omekerreu er a delebechel. (Johanes 10:16) Te omekerreu er a rudam me a rudos er tir alta te mo chelebangel a mekemad me a koadelchad. Me ngar tia el mekngit el beluulechad, e te melisiich er tirke el mechitechut a rengrir el olab a klemerang el ngar er a Tekingel a Dios el Biblia.

8 Ngar er aika el mla mo merek el 50 el rak, e ngsebeched el dongcheterir a “re mengeteklel a beluu.” A “re mengeteklel a beluu” el tir a kuk bebil er a sib a mosisechakl el mo “merreder,” me a uriul er a kloul ringel e tirke el rredemelel, a mo kltmokl el mo olab a deruchall er a chelsel a “beches el beluulchad.” (Esekiel 44:2, 3; 2 Petrus 3:13) Me sel lomekrael er a rechedal a Dios e lolisiich er tir, e te mo ua “chungel a kloul risois” el uchul a ongelaod el mo er a delebechel.

ip-1-E 334-335 par. 10-11

A King me a Remengeteklel a Beluu

Domtab el Oba Medad, me a Dingad, me a Rengud

10 Ngua ngera uldesuir tirke el ngar er a kloul seked el kirel aike el bla leketmokl a Jehovah? A ulaoch a melemolem el kmo: “A mederir ma dingerir a mo belkais el kirel a ike lousbech a rechad.” (Isaia 32:3) Ngar er aika el mla mo merek el rak, e a Jehovah a mla osisecheklterir a rechedal el mo dmolech a klemedengei er tir el kirel. A Skuul el Kirel a Urerel a Dios me aike el bebil er a miting el longetmokl a Resioning er a Jehovah er a beluulechad el rokir el ua meklou el ongdibel, me a dirrek aike el osisechakl el mo er a “re mengeteklel a beluu” er a rolel a lomekerreu er a delebechel, a mla mo uchul e a klodam er a beluulechad el rokir a mla meteketek el ngar er a kltarreng. Me a ngii di el basio el lengar er ngii tirka el mengkerengel a sib, e te kerekikl el orrenges a beches el osisechakl er a tekingel a Dios, e kltmokl el mo olengesenges e le ngmla muksau a ukltkir er a Biblia.​—Psalm 25:10.

11 A ulaoch a melemolem el omeklatk el kmo: “Ng dikea bo le kekere rengrir, e bai di mo meruul a tekoi el oba sekutaberreng e mo melekoi a ikel meral ngar a rengrir.” (Isaia 32:4) Me lak a chad el di mereched el melekoi el kmo ngera melemalt me a ngera cheleuid. A Biblia a melekoi el kmo: “Ng bai ngar ngii a omelatk el kirel a mesesuau el chad, er a chad el diak lomdasu a lolekoi.” (Osisechakl 29:20; Olisechakl 5:2) Uchei er a 1919, e a rechedal a Jehovah a dirrek el mle chelsechusem er a osisecheklel a Babilon. Engdi ngulemuchel er seikid el rak, e a Jehovah a ngilsuterir el mo oba melemalt el klemedengei el kirel aike el moktek er Ngii. Me te mlo medengei el kmo a klemerang el lullecholt a mle ultuil er a ungil el uldasu me chelechang e ngulterekokl a rengrir el mesaod a klaumerang er tir.

Morriter er a Tekingel a Dios

w14 8/1 23 par. 2

Morrenges er a Jehovah er a Bek el Taem

2 Me chelechang e a Jehovah a ousbech er a Biblia, me a chedaol klisichel, me a ongdibel el omekrael er kid. (Rel. 9:31; 15:28; 2 Ti. 3:16, 17) Me a ulekrael el lomeskid a kmal bleketakl me ngdi ua dorrenges er ngii el melekoi el kmo: “Tiakid a rael el bo mokiu ngii.” (Isa. 30:21) A Jehovah a dirrek el ousbech er a Jesus el mesubed er kid er a Tekingel. Ngmla tutkii a Jesus el mo omekrael a ongdibel er ngii el oeak a “blak a rengul e mellomes a rengul el mesiou.” (Mt. 24:45) Me ngkmal kired el mo kerekikl el orrenges a ulekrael el lomeskid a Jehovah, e le klengar er kid el diak a ulebengelel a ultuil er a blekongesenges er kid el mo er ngii.​—Heb. 5:9.

w14 10/1 17 par. 4

Kom Mo “Chimol Beluu el Prist”

4 A Llach er a telbiil a ulemuchel el oureor er a rak er a 1513 er a uchei er a Kristus. Me ngokiu tia el telbiil e a Jehovah a millilt er a renged er a Israel el mo ileakl el chedal. Ngii a mo oukerrekeriil er tir, mesterir a llecherir, e mo King er tir. (Isa. 33:22, 23; Jak. 4:12) Me a reksi er a rechad er a Israel a meketeklii el kmo ngera mo duubech sel lolengesenges a llechul a Dios a rechad me a lak. A llechul a Dios a ulekebai er a rechad er a Israel me lak bo longull a ngodech el chelid me a lechub e bo lebecherir a rechad el mengull a ngodech el chelid. Me a Llach a mileketmokl el mo omekerreu er a klengelakel er a Abraham me lak bo el chelsechusem er a klsuul el omengull.​—Exo. 20:4-6; 34:12-16.

January 16-22

MEKREOS EL TEKOI EL NGAR ER A BIBLIA | ISAIA 34-37

“A Klaumerang er a Hesekia a Uchul Me Ngmlukngeltengat”

ip-1-E 386-388 par. 7-14

A Klaumerang er a King a Uchul Me Ngmlukngeltengat

Meirei er a Rabsake

7 A Senakerib a ulderchii a Rabsake (tiang a dui el dimlak el ngklel a chad) me a reteru er a rengarbab el ofiser el mo oltobed er a meirei el mo er a Jerusalem. (2 King 18:17) Me a retedei el ulemtechei er a king, el Eliakim el ngelekel a Hilkia el oungerachel er a blil a king, me a Sebna el melechesel a kerrekeriil, me a Joah el ngelekel a Asaf el ngike el oungerachel a babier, a tilobed el mo olsiuekl er tir.​—Isaia 36:2, 3.

8 A Rabsake a di mle soal el mo meruul er a chimo el tekoi. Ngmle soal el rullii a Jerusalem me lekengei el mo mechitechut e lak loumekemad. Ngmilengedecheduch er a rechad er a Jerusalem el ousbech a tekingir el tekoi er a Hebru el melekoi el kmo: “Ng ngera kultuil er ngii me ng di klou a rengum? . . . Ng techa cho multuil er ngii el mo ngosukau el omtok er a Asiria?” (Isaia 36:4, 5) Me a Rabsake a ulemekdakt er a Rechijudea e dilu er tir el kmo ngkmal di tir el tang. Ngtecha mo olengeseu er tir? “Kom omtab a rengmiu er a Ekipten?” (Isaia 36:6) Ngar tiakid el taem e a Ekipten a ua chaklsel. Tia el mle mesisiich el renged a mlo mechitechut er a Ethiopia. A mle Farao er tiaikid el taem a King el Tirhaka er a Ethiopia, e ngii a mocha mechitechut er a Asiria. (2 King 19:8, 9) A lsekum e ngdiak el sebechel a Ekipten el di ngii el osebelii, e ngmekerang e mo olengeseu er a Juda?

9 A Rabsake a melekoi el kmo a Jehovah a diak bo loumekemad el kirel a Rechedal e le tir el diak lodeuir a rengul. A Rabsake a kmo: “E ngdi lsekum kom dmu er ngak el kmo, ‘Aki ultuil er a RUBAK el Dios er kemam,’ ng diak lolengetongel er ngikaikid el RUBAK a le tirruud a Hesekia?” (Isaia 36:7) A rechad er a Juda dimlak el oltngakl er a Jehovah er a letoruud a olengetongel er a beluu, te bai liluut el mo mengull er a Jehovah.

10 A Rabsake a dirrek el mocha melekoi el kmo a rechad er a Juda a diak a duch me a klisichir er a mekemad. Ngmocha oltuub er a rechad er a Juda el kmo: “Kbeskemiu a 2,000 el uos a lsekum ng ngar ngii a re chedemiu el sebechir el ngar a uos.” (Isaia 36:8) Me nguaisei, engdi ngngar ngii a klekakerous er a lebetok a rechad er a mekemad er a Juda me a lak? Ngdiak, e le osobel a diak el ultuil er a klisichel a klsoldau. A Osisechakl 21:31 a mesaod el kirel el kmo: “A uos a mekedmokl el kirel a sils er a mekemad, e ngdi klisiich er a mekemad a ngar a RUBAK.” A Rabsake a melekoi el kmo a Jehovah a obengterir a rechad er a Asiria el diak el obengterir a rechad er a Juda. E le lsekum e ngulebengkel a rechad er a Juda e ngdimlak el bechititerir a rechad er a Asiria me lesiseb er a Jerusalem.​—Isaia 36:9, 10.

11 Tirke el ulemtechei er a Hesekia a mle bekikl er a uldesuir a rechad el ngar bebul a cheuatel el orrenges a tekingel a Rabsake. Tir el ofiser er a Juda a olengit el kmo: “Aki olengit er kau me molekoi a Aramaic a cho mongedecheduch er a re mesiungem me ki bo modengei, e lak molekoi a tekoi er a Juda e a re chad el ngar bebul a cheuatel a orrenges.” (Isaia 36:11) Engdi a Rabsake a di millemolem el melekoi a tekoi er a Hebru me a rechad er a Juda bo loumededenger e lekengei el mo mechitechut er a Asiria! (Isaia 36:12) Me a Rabsake a di millemolem el ‘melekoi a tekoi er a Juda.’ Ngdmu er a rechad el kiei er a Jerusalem el kmo: “Lak momechei er a Hesekia me longeblad er kemiu e ng diak el sebechel el mo sobecheklemiu.” Ngdirrek el milengesuseu er tirke el lulerrenges er ngii er a losaod er a ungil klengar el ngar cheungel omengederederel a Asiria: “Moruul er a budech, e be mtobed el mer ngak, me bai bo le sebechir a re derta er kemiu el mo menga redechel a dellemeliu el kreip ma fig, e molim a ralm er a chido er kemiu. El mor sel kngikemiu el mor a beluu el di ua belumiu el ngar ngii a sers er a bilong el omeskemiu a ilumel el bilong, ma grain el kirel omeruul el blauang.”​—Isaia 36:13-17.

12 Ngdiak a omeridm el kirir a Rechijudea er chelecha el rak. A rechad er a Asiria er a lesiseb er a Jerusalem e ngmlo diak el sebechir el melalem a dellomel. A uldasu el kirel a longa kmal merekos el kreip e lolim a mekelekolt el ralm a kora kmal mle ungil er a oderengesir tirke el mla er bebul a cheuatel. Engdi a Rabsake a dirkak el bo lemerek el mengitechut er a rechad er a Rechijudea.

13 A Rabsake a dirrek el ultebedii a ta er a ultok. Ngdilu er a Rechijudea me lak loumerang er a Hesekia sel ledu el kmo: “A RUBAK a mo sobecheklid.” A Rabsake a omeklatk er tir el kmo a rechelid er a rechad er a Samaria a dimlak el sebechir el olsobel aike el teruich el kebliil er a rechad er a Asiria. Me a rechelid er aike el bebil er a beluu el mlo mechitechut er a Asiria a dirrek el dimlak el sebechel olsobel er tir. Ngoker el kmo: “Ng ngar ker a chelid er a Hamath ma Arpad? E ngar ker a chelid er a Sefarvaim? Ng silbecheklii a Samaria er a klisichek?”​—Isaia 36:18-20.

14 Me nguaisei, a Rabsake el mengull a klsuul el chelid a diak el lodengei el kmo ngngar ngii a klekakerous er a Samaria el ngii a ulemtok er a Jehovah me a Jerusalem el ngar cheungel a omengederederel a Hesekia. A klsuul el chelid er a Samaria a dimlak a klisichel el mo olsobel aike el teruich el kebliil. (2 King 17:7, 17, 18) Engdi a Jerusalem el ngar cheungel a omengederederel a Hesekia a mlo diak longull a klsuul el chelid e liluut el obult el mo mesiou er a Jehovah. Me tirke el tedei el ulemtechei er a Hesekia a dimlak el lolasem el mesaod er tir er a Rabsake. “A re chad a di liluk el dimlak a tal tekoi el le delii er ngii, e le tekingel a king a dilu el kmo, ‘Ng diak monger er ngii.’” (Isaia 36:21) Me a Eliakim, me a Sebna, me a Joah a liluut el mo er a Hesekia el mo ouchais a rokui el tekoi el ledilu a Rabsake.​—Isaia 36:22.

ip-1-E 389-391 par. 15-17

A Klaumerang er a King a Uchul Me Ngmlukngeltengat

A Hesekia a Melilt

15 A King el Hesekia a ngar ngii a omelilt el kirel meruul er ngii. A Jerusalem ngkongei el mo mechitechut er a Asiria? Ngmo meruul a telbiil el obengkel a Ekipten? A Hesekia a chellungel er a kmal oberaod el tekoi. Me ngmlo er a templo er a Jehovah. Ngdirrek el ulderchii a Eliakim me a Sebna me a remechuodel el prist me lebo lolengit a ngeso er a Jehovah el oeak a profet el Isaia. Te bliull er a bek e mlo er a Isaia e melekoi el kmo: “Chelechang e ng belsechel a ringel, ma dellebeakl, ma rur . . . A lta e a RUBAK el Dios er kau a rirenges a tekingel a Rabsake, el ngikel luleldurech er ngii a merrederel a king er a Asiria el me mededenguul er a di ngar el Dios. Ma RUBAK el Dios er kau le renges a ikal omelenguul e lomals er tirkel dilu ngiil tekoi.” (Isaia 37:3-5) Ochoi, a rechad er a Asiria a melenguul er a di ngar el Dios! A Jehovah ngrirenges aika el omelenguul? Ngoeak a Isaia e a Jehovah a millisiich er tir el kmo: “Lak medakt a tekoi el mrirenges, el le dilu mesiungel a king er a Asiria el mededenguul er ngak. Ka mesang, ak mo loia reng er ngii, me ng mo remenges a merael chais me ng lmuut el mor a belual, e a kurolii me ng mo mokoad er a belual.”​—Isaia 37:6, 7.

16 A Rabsake a liluut el mo er a Senakerib el mo olengeseu er ngii el oumekemad er a Libna. A Senakerib a mo oumekemad er a Jerusalem er a uriul. (Isaia 37:8) Me alta Rabsake a mirrael engdi a Hesekia a dirk mle chellungel er a berraod. A Senakerib a uleldurokl a babier el mo er a Jerusalem el mesaod a tekoi el mo duubech a lsekum e te diak el kengei el mo mechitechut er a Asiria. Ngdilu el kmo: “Ke mla remenges a le riruul a king er a Asiria el mor a rokui el beluu; ng kmal di tilemall. E kau a mekera e sebechem el suobel? A ruchelek a tilemall a beluu . . . E ngeral chelid er ngiil beluu a mle sebechel el osebelterir? E ngar ker a re king er a beluu er a Hamath, ma king er a Arpad, ma king er a beluu er a Sefarvaim, ma king er a Hena, ma lechub e a King er a Ivva?” (Isaia 37:9-13) A belkul a tekingir a rechad er a Asiria a kmo, a lak el lekengei el mo mechitechut e ngmo er tir a klou el chelebuul!

17 A Hesekia a mlo er a templo e merk a babilengel a Senakerib er medal a Jehovah, e le ngkmal mle suebek a rengul er a tekoi el mo duubech el kirel a omelilt el kirel el meruul er ngii. (Isaia 37:14) Ngar er a nglunguchel e ngullengit er a Jehovah me lerenges a ultok er a Asiria. Me a ulebengelel a nglunguchel e ngdilu el kmo: “Mada RUBAK el Dios er kemam, mosebelemam er a chimal, ma bek el renged er a beluulchad bo lodengei el kmo ng di kau el tang a RUBAK.” (Isaia 37:15-20) Ngar tiang e ngsebeched el mesa el kmo a Hesekia a dimlak lomdasu el kirel a klengar er ngii, e ngbai ulemdasu er a ngklel a Jehovah el motuub a lsekum a Asiria a mo mesisiich er a Jerusalem.

ip-1-E 391-394 par. 18-22

A Klaumerang er a King a Uchul Me Ngmlukngeltengat

18 Me a Jehovah a ulenger er a Hesekia el loeak a Isaia. A Jerusalem a kmal diak el kirel el kongei el mo mechitechut er a Asiria. A Isaia a ouchais a tekingel a Jehovah el di ua longedecheduch er a Senakerib el kmo: “A redil el ngelekel a Sion a ocherchur, e mededenguul er kau e Senakerib.” (Isaia 37:21, 22) A Jehovah a dilechel a tekingel el mle belkul a kmo: ‘Kau ke techang el oltuub er a Chedaol er a Israel? Ak medengei a tekoi el bla mruul. Kau a kmal soam el meruul a meklou el tekoi e di kau el chemat er kau. Kultuil er a mesisiich el urrurt er a resoldau er kau e mla ngmai a betok el beluu. Engdi kau a di chad! Ak mo tomall aike el molatk el mo meruul. Ak mo mesisiich er kau. Ak mo remuul a osisiu el tekoi el mriruul el mo er aike el bebil er a beluu. Ak mo tuchereklii a isngem, e loia techereklel a ngerem e oteklau el olutau el mo er a Asiria.’​—Isaia 37:23-29.

“Tiaikid a Mo Olangch el Ekor Kau”

19 Ngera uchul me a Hesekia a mlo ulterekokl a rengul el kmo a ulochel a Isaia a mo tmaut? A Jehovah ulenger el kmo: “Tiaikid a mo olangch el ekor kau, me chelechal rak me sel mei e ke di mengang a ikel di ngii el duubech el dellomel. E sel ongedei er a rak e kom mo melalem, e meridm, e melalem a sersiu er a bilong e mo menga kreip.” (Isaia 37:30) A Jehovah a mo mesterir a kelir a Rechijudea el ngar er a chelsel a mats. Alta e ngdiak el sebechir el melalem a dellomel e le rechad er a Asiria el mla soiseb er a Jerusalem, engdi ngsebechir el meridm a rdechel a dellomel el lullalem er a mlo merek el rak. E a ongingil el rak, el ngii a rak er a ulengull, e ngdiak bo lorutech a dellomel alta e te mla er a chelebuul. (Exodus 23:11) A Jehovah a tilbir el mo er tir el kmo, a lsekum e te olengesenges a tekingel, e ngmo mesterir a grain me ngdiak el bo lesengerenger. E sel merael el mei el rak er a rechad a mo melalem a dellomel el ua uchelel.

20 Me a Jehovah ulemekesiu er a rechedal el ua dellomel el mesisiich a risel. Ngmelekoi el kmo: “A Juda a lmuut el mo mengerengird e mo ua dellomel el omak a risel e mo bekerredechel.” (Isaia 37:31, 32) Nguaisei, tirke el oumera el ultuil er a Jehovah a kmal diak bo lemedakt. Tir me a telungalek er tir a mo kiei er a beluu el di blechoel.

21 E kuk mekerang aike el ultok er a Asiria el mo er a Jerusalem? A Jehovah a melekoi el kmo: “Ng kmal diak be le siseb er tial beluu ma lechub e le belechii a tal balech el mor ngii. Ma ka re soldau el ngar ngii a tekerngir el me kmeed er ngii, ma diak bo lomuut a chutem el kirel a ngiuul a beluu. Ng mo lmuut el mo remei el okiu a rael el luleak ngii el mei el diak bo le siseb er a beluu.” (Isaia 37:33, 34) Me a Asiria a kmal diak bo loumekemad er a Jerusalem. Ngdiak el bo er ngii a mekemad engdi a rechad er a Asiria a mo mechitechut er a Jerusalem.

22 A Jehovah ultireklii a tekingel er a loderchii a di chimo el anghel el mo mekodeterir a 185,000 el soldau er a Asiria. Tia el tekoi a dilubech er a Libna er sera lebekiis a Senakerib e lebetik er a urrurt er a resoldau me a rokui el soldau er ngii el lulekoad. A Senakerib a kmal mlo merur e liluut el mo er a Ninive, engdi ngdi millemolem el mengull er a klsuul chelid er ngii er a Nisrok. Sesei el rak er uriul, er a longull el meluluuch er a blil a chedul er a Nisrok, e a reteru er a rengelekel el sechal a milekodir. Me nguaisei, a chedul er a Nisrok a dimlak a klisichel el osebelii.​—Isaia 37:35-38.

Morriter er a Tekingel a Dios

w08-E 5/15 26 par. 4

“Chemau a Ungil el Tekoi el Mengull er a Dios”

‘Ng Mor Ngii a Rael er a Chelledaol’

A Jehovah a ulemlaoch el kmo a rechedal el mlo blebaol er a Babilon a lmuut el mo er a belurir. Tia el ulaoch a mla er ngii a ulterekokl el tekoi er ngii el kmo: “Ng mor ngii a klou el rael er isei el mo okedongall el kmo, ‘Ng rael er a Chelledaol.’” (Isa. 35:8a) Aika el tekoi a ochotii el kmo a Jehovah a dimlak di leketmeklii a rolel el lluut el mo remei e ngdirrek el mo omekerreu er tir er a omerollir.

w08 5/15-E 27 par. 1

“Chemau a Ungil el Tekoi el Mengull er a Dios”

“Ng Diak a Meruul a Klengit el Mo Merael er Ngiil Rael”

Sera 537 B.C.E, e a Rechijudea el liluut el mo remei a mle kirir el meruul er a klou a ultutelel el tekoi. A Isaia 35:8b a mesaod el kirir tirke el rredemelel a merael er a “Rael er a Chelledaol” el kmo: “Ng diak a meruul a klengit el mo merael er ngiil rael; ng diak a re mekebelung el mo mengeuid er tirkel oeak ngii.” A moktek er tir a lmuut el mo er a Jerusalem el mo meleketek er a mera el omengull, me ngdimlak el sebechir tirke el di melatk er a di tir, me tirke el diak lolecholt a omengull el kirel a chedaol tekoi, me a lechub e ngmekngit a omerellir el mong. Ngdi tirke el oltirakl a ngarbab el llechul a Jehovah el kirel a tekoi er a kldung a mle sebechir el merael. Tirke el sorir el mo oba kengei er a Dios er chelecha el sils a dirrek el kirir el mo uaisei. Ngkirir el mo “chemau a ungil el tekoi el mengull er a Dios.” (2 Ko. 7:1) Me ngera el mekngit el blekeradel a kired el mengeroid er kid er ngii?

w07 2/1 28 par. 6

Omesodel a Babier er a Isaia​—II

A Klubeled:

36:2, 3, 22. Malta e a Sebna a mlo diak longedereder a tekoi er a blil a king engdi ngmillemolem el mesiou el mesiungel ngike el mlo omtechei er ngii. (Isaia 22:15, 19) Me a lsekum e ngmo er ngii a uchul me kede mengai er sel deruchelled er a ongdibel er a Jehovah, engdi ngkired el di melemolem el mesiou er a Jehovah el ngar er sel soal.

January 23-29

MEKREOS EL TEKOI EL NGAR ER A BIBLIA | ISAIA 38-42

“A Jehovah a Melisiich er Ngike el Mesaul a Bedengel”

ip-1-E 409-410 par. 23-25

“Mongelaod er a Re Chedak”

“Ng Techa Ulemeob A Ikel Btuch el Momes?”

23 Ngar er ngii a lmuut el ta er a uchul me tirka el blebaol a kirir el mo mesisiich a rengrir. Ngike el mo olsobel er tir a Ngike el Ulemeob a rokui el tekoi e Uchul a rokui el klisiich. Me a lolecholt er a mengasireng el klisichel el omeob, e a Jehovah a mesaod el kmo: “A chedaol Dios ng sebeched el mekesiur er techang? Ng kol ngar ngii a ngodech el ua ingii? Momes el mor bab er a eanged! Ng techa ulemeob a ikel btuch el momes? Ng ngikel mengetikaik el tuobed el ua tal cheldebechel soldau; ng medengei el kmo ng tela ngar ngii e omekedong el rokui er a ngklel! A klisichel a imis el klou me ng diak a ta er ngii el mo dibus!”​—Isaia 40:25, 26.

24 Ngika el Chedaol er a Israel a di ngii el mesaod el kirel. Ngousbech a btuch er a eanged el olecholt el kmo ngdiak a sebechel mekesiur. Ngdi ua merreder er a resoldau el sebechel el omekrael er a rechedal, e a Jehovah a mengedereder a btuch. A bo longudel aika el btuch, e ngdiak a ta er ngii el mo dibus. Me alta e ngkmal imis el betok a btuch er a eanged, engdi ngomekedong er a derta er ngii er a ngklel, el di ngklel me a lechub e ngklel sel cheldellel a btuch el lengar er ngii. Me aika el btuch a di ua rebekongesenges el soldau el medengei aike el kirel el ngar ngii me aike el kirel el meruul, e le Merredelir a kmal klou “a klisichel.” Me a Rechijudea a ngar er ngii a ungil uchul e ngulterekokl a rengrir. Ngike el Ulemeob, el ngii a mengedereder a btuch a ngar er ngii a klisichel el olengeseu er a remesiungel.

25 Ngtecha er kid a diak bo loruul er sel tekoi el llechukl er a Isaia 40:26 el kmo: “Momes el mor bab er a eanged! Ng techa ulemeob a ikel btuch el momes?” A remesuub a btuch a mla mesa el kmo tia el melidiul el mui er a btuch a lmuut el mengasireng er a omesodel a Isaia. Te ousbech a mesisiich el telescope el omes er ngii e mla mesa el kmo tia el universe el sebeched el mesang a kuk betok er a 125 el biliol el galaxy a ngar er a chelsel. A ta er aikang, el Milky Way galaxy, a ngar er ngii a kuk betok er a 100 el biliol el btuch er ngii. A chouaitia el klemedengei a rullid el mo meluu er Ngike el Ulemeob e mo mui el oumerang er a telbilel.

ip-1-E 413 par. 27

“Mongelaod er a Re Chedak”

27 A Isaia a meluches a tekingel a Jehovah el mesaod a uldesuir tirke el mlo blebaol er a Babilon, el mle betok el dart el mael a cherridel er a belurir. A rebebil a omdasu el kmo a Dios a diak leues me a lechub e lodengei a ringelel a klengar er tir. Te omdasu el kmo a Dios a diak a ngera el bo lerellii el kirel a ringelir. Me a tekoi el dilubech el mo er tir me aike el lerirenges a omeklatk er tir el kirel a tekoi el kirir el medengelii. A Jehovah a sebechel e kongei el olsobel er a rechedal. Ngii a diak a ulebengelel el Dios e Ulemeob er a beluulechad el rokir. Me ngdirk oba sel klisichel el luluusbech er ngii el omeob, me ngdiak el sebechel a Babilon el mo mesisiich er ngii. A chouaisei el Dios a diak el bo el mesaul e lak lengesuterir a rechedal. Ngkmal diak el sebechir el mo cherrungel el medengei a omerellel a Jehovah e le klemedengei er Ngii a lmuut el klou er a klemedengei er tir.

ip-1-E 413-415 par. 29-31

“Mongelaod er a Re Chedak”

29 A Jehovah a locha millatk er sel kemanget el omerollir tirka el blebaol el lmuut el mo remei er a losaod el kirel a lomsa klisiich el mo er ngike el mechitechut. Ngomeklatk er a rechedal el kmo ngblekerdelel el soal el olengeseu er tirke el mechitechut e omes el mo er Ngii el kirel a ngeso. Ngmo lmuut er tirke el kmal mesisiich a bedengir el “ngeasek” el sechal a mo mesaul a bedengir e moubuu. Engdi a Jehovah a tibir el kmo ngmo melisiich er tirke el oumerang er Ngii me sel bo lerurt e ngdiak bo lemesaul me sel bo lorael e ngdiak bo lemechitechut. Sel teletelel a uasi el beot er ngii a suebek el kemanget el taem, alta ngkmal mesisiich el charm, a olecholt er a rolel a Jehovah a lolisiich er a rechedal. Me ngdiak el sebek a rengrir e le Jehovah a mo ngosuterir.

30 Aika el ulebongel el bades er a Isaia 40 el bliongel a mengelaod er a remera el Kristiano el kiei er a uriul sils er tia el blekeradel er a beluulechad. Ngkmal melisiich er kid sel dodengei el kmo a Dios a mes a ringel me a chelebirukel el dechelebangel. Ngsebechel el mo ulterekokl a rengud el kmo Ngike el Ulemeob a rokui e tekoi, el Ngike el “klemedengei er ngii a diak el sebechel el metuk” a mo sumechokl a rokui el chelebirukel el ngar sel temel me a rolel. (Psalm 147:5, 6) Me nguaisei, engdi ngdiak el kired el di kid el mengol a berreded. A Jehovah el ngar er ngii a rokui er ngii a sebechel el meskid a “klou el klisiich” er a taem er a ringel.​—2 Korinth 4:7.

31 Ka di molatk er tirke el mle blebaol er a Babilon er a bekord el 550 B.C.E. A Jerusalem a di mle cheloit me a templo a miltemall. Me a ulochel a Isaia a milengelaod er tir e milsterir a omelatk el kmo a Jehovah a lmuut el mo melai er tir el mo er a belurir. Me sera 537 B.C.E. e a Jehovah a ulemekrael er a rechedal el lmuut el mo remei, el olecholt el kmo Ngii a oltaut a telbilel. Me a leuaisei, e ngsebeched el mui el oumerang er a Jehovah. A telbilel el mo er ngii el okiu a Renged, el kmal ungil a omesodel er a babier er a Isaia, a mo tmaut. E tiang a mera el ungil el chais, el klumech el omekllomes er a klechad!

Morriter er a Tekingel a Dios

w03 10/1 18 par. 17

“A Dios A Bltikerreng”

17 Ngar er a kmal ungil el cheliteklel el kirel a omereng el saul er ngii el ngii a llilechesii er uriul er a lemosobel a klengar er ngii er sel omekodall el rakt, e a Hesekia a millekoi er a Jehovah el kmo: “Ke mla chemoit er ullem a rokui el kengtik.” (Isaia 38:17) Ngar tiang e ngolecholt er a Jehovah el ua lolai a kngterir tirke el mlo er a bult er a mekngit el lomerellir e lolab el mengoit er ullel, meng mo diak lomes ma mo diak lomtab. A doltirakl a tekoi el meldung er a ta el omesuub, e tia el luldasu el mocholt a sebeched el mesaod er ngii el ua tiang el kmo: “Kau a riruul a kengtik el mlo ua lemlak lengar er ngii.” Choua ika el tekoi ngdiak el sal mengelaod a rengud?

w15 2/1 10 par. 13

Moukerebai er a Klengariourreng me a Klechubechub er a Jesus

13 A ungil el cheldechedechal. A klechubechub er a Jesus a rirellii el mo ungil el mengedecheduch er a rechad, el ileakl tirke el chuarm a uldesuir. A apostol el Mateus er a losaod a tekoi el medung er a Isaia el kirel a Jesus, e ngdilu el kmo: “Ngdiak longam ra telemall el lild ma ka lomekoad ra llut el mengchat.” (Isa. 42:3; Mt. 12:20) Me tiang ngera belkul? A Jesus a dimlak el mekngit a tekingel me a omerellel el mo er a rechad. Ngbai mle ungil el mengedecheduch er tir e mengelaod er tir. Ngdirrek el ulemerk er a klumech el mo “omkar a chelemuurreng.” (Isa. 61:1) Ngdirrek el ulemekedong er tirke el “rokui el chorma er oberaod el chelungel” el mo er ngii me bo el sebechir el ‘metik er a ulengellir.’ (Mt. 11:28-30) Ngdirrek el tilbir el mo er a redisaiplo er ngii el kmo a Dios a kerekikl er a derta el mesiungel, el uldimukl er ‘tirkel mekekerei,’ el beluulechad a omes er tir el ua lak a ultutelir.​—Mt. 18:12-14; Lk. 12:6, 7.

January 30–February 5

MEKREOS EL TEKOI EL NGAR ER A BIBLIA | ISAIA 43-46

“A Jehovah a Dios er a Ulaoch”

ip-2-E 71-72 par. 22-23

A Mera el Dios a Ouchais el Kirel a Osobel

22 Tirke el leko te ouchais el kirel a ngar medad el tekoi a blechoel el diak el bleketakl a tekoi el lomlaoch e le te medakt a lak el bo el taut. Engdi ngoeak a Isaia e a Jehovah a ulechotii a ngklel ngike el chad el bo lousbech er ngii el mo melubet er a rechedal er a klsibai me a lluut er tir el mo omekedechor er a Jerusalem me a templo. A ngklel a Sairus el ngii a mle merael a chisel el king er a Persia. A Jehovah a dirrek el ulemlaoch el kirel a kmo ngmo mekera Sairus e mo mesisiich er a Babilon. A Babilon a mla er ngii a kmal meklou e metongakl el cheotelel e mla er ngii a omoachel el iliuekl er ngii e dirrek el mo tmuu er a beluu. A Sairus a mo ousbech er tia el omoachel er a Eufrates el mle sebecheklel a Babilon el mo uchul a klungiolel. A rechad el mesuub a reksi er a irechar el Herodotus me a Xenophon a mesaod el kmo a Sairus a mle ngimetii a omoachel er a Eufrates el mo meched me a resoldau er ngii a mle sebechir el imuul er ngii, me tia el omoachel a mlo medidirt el mlo diak el sebechel mesebechakl er a beluu.

23 E kuk mekera sel telbiil el kmo a Sairus a mo olluut er a rechedal a Dios el mo er a Jerusalem me a templo a lmuut el mo meteketek? A Sairus a di mle ngii el otebedii a tekingel el sebeched el mesa el ngar er a Biblia. Ngdilu el kmo: “A RUBAK el Dios el ngar a eanged a mla rullak el mo merreder a rokui el renged er a beluulchad, e uleldurech er ngak el mo meleketek er a templo er ngii er a Jerusalem er a Juda. A Dios bo lobengkemiu el rokui el chedal. Ng kiriu el mor a Jerusalem el ngar a Juda, e lmuut el toketekii a templo er a RUBAK el Dios er a Israel, ele ngii a Dios el ngikel longull er ngii er a Jerusalem.” (Esra 1:2, 3) A tekingel a Jehovah el dilu el oeak a Isaia a di mlo tmaut el rokui!

ip-2-E 77-78 par. 4-6

Jehovah​—‘Dios er Osobel’

4 Ngoeak a Isaia e a Jehovah a milengedecheduch er a Sairus el di ua lebla bo lechad, alta seikid el taem e ngdirkak el mechell a Sairus. (Rom 4:17) Me nguaisei a Sairus a mlengilt er a Jehovah el mo mengetmokl er a ileakl el moktek er Ngii a uchul me a Sairus a sebeched el omekedong er ngii el kmo “ngellitel” er a Dios. Me a Dios a mo omekrael er ngii, a uchul me a Sairus a mo mesisiich er aike el beluu e mo mengeroid a klisichir a reking. Me sel bo loumekemad er a Babilon e a Jehovah a mo mkais a sisebellel a mats me ngdi mo diak a ultutelel el uai a telerruud el siseball. A Jehovah a mo mengedmokl er a rolel a Sairus. A mo ulebengelel, e a resoldau er a Sairus a mo mesisiich er a Babilon e mo ngmai aike el “mekreos el klalo” el blart er a berrotel el basio. Aika mle ulochel a Isaia. Me a tekingel ngmo klemerang?

5 Ngar er a rak er a 539 B.C.E., el bekord el 200 el rak er uriul er a ulochel a Isaia, e a Sairus a mlo er a Babilon el mo oumekemad. (Jeremia 51:11, 12) Engdi a rechad er a Babilon a dimlak el suebek a rengrir. Te ulemdasu el kmo a cheotelir a kmal mesisiich. A metongakl el cheotelel a mats a mle iliuekl er a Omoachel Eufrates, el ngii a mle ta er a sebecheklel tia el mats. Ngmla mo betok el dart el rak el diak el sebechir a recherrouir el mo mesisiich er tir! E a King er tir er a Belsasar el kmal mle ulterekokl a rengul er a klisichir, a mirruul er a mur el obengterir a rengarbab el rubak er a beluu. (Daniel 5:1) Ngar tiakid el kesus er a ongeim me a lechub e ongelolem el kebesengil a ongetruich el buil e a Sairus uleba llomeserreng e rirellii a tekoi el uchul e te mlo mesisiich.

6 Ngar er a basio el betok el mael el diluches er a Babilon, e a Sairus a dilu er a urrurt er ngii el mo melodech er a rolel a omoachel me tia mlo uchul e ngmlo diak el omaoch el mo er a beluu. Ngdimlak el meketeket e a omoachel a mlo meched me a resoldau er a Sairus a mle sebechir el merael el mo soiseb er a mats. (Isaia 44:27; Jeremia 50:38) Ngdi ua lulemlaoch a Isaia, a siseball er a mo bedul a Omoachel Eufrates a di mle belkais. A resoldau er a Sairus a tiluu er a Babilon, e ngiluu a mats, e mekodir a King el Belsasar. (Daniel 5:30) Ngdi mle chelsel a ta el kesus e te mlo mesisiich. A Babilon a mlo mechitechut e a ulaoch a tilaut.

ip-2-E 79-80 par. 8-10

Jehovah​—‘Dios er Osobel’

A Uchul me a Jehovah a Ulebengkel a Sairus

8 Uriul er a louchais el kmo ngtecha mo mesisiich er a Babilon e mekerang a bo loruul er ngii, e a Jehovah a mesaod er a ta er a uchul me a Sairus a mo mesisiich. A ulaoch el lullekoi er ngii a Jehovah el mo er a Sairus a kmo, “Isei e ke mo medengei el kmo ngak a RUBAK, e mo medengei el kmo a Dios er a Israel a mla ngiltau.” (Isaia 45:3b) Ngutebengall tia el tekoi el kmo ngika el mengedereder er a ongeua el mesisiich el renged er a beluulechad el ngar er a reksi er a Biblia bo lodengei el kmo a uchul me ngmlo mesisiich e le Jehovah el ngike el Mengedereder er a eanged me a chutem a ullengeseu er ngii. A Sairus a mle kirel el meketeklii el kmo ngike el ngileltii a Jehovah el Dios er a Israel. Ngar er a Biblia e ngouchais el kmo a Sairus a di mle ngii el kmo, ngmlo mesisiich er a Babilon e le Jehovah a uchul.​—Esra 1:2, 3.

9 A Jehovah a mesaod er a ongeru el uchul me a Sairus a mlo mesisiich er a Babilon el kmo: “Ak tutkau el mo olengeseu er a mesiungek el Israel, el chad el bla kngiltiterir. Ng diak modengelkak, ngdi kmla rullau el mo kloul chetengakl.” (Isaia 45:4) A Sairus el mlo mesisiich er a Babilon a kmal mle klou el tekoi. Tia mlo uchul a rebetel a ta er a mesisiich el renged er a beluulechad me a beches el omengederederel a kuk ta er a renged, el medechel er a reksi er a beluulechad el mocholt el mo er a rokui el merael el mei el telecheroll. Engdi aika el renged el meliuekl a locha kmal mo mechas a rengrir a bo lodengei el kmo aika el tekoi el dilubech a mileketmokl el kirir a redi mle mekesai el Rechijudea el mle blebaol er a Babilon. Ngar er a osengel a Jehovah e te kmal mekreos e le tir el ‘mesiungel.’ A rechad er a Israel a mle ileakl e le Jehovah a millekoi el kirir el kmo, “ng ngikel bla kngiltii” er aike el rokui el renged er a beluulechad. Me alta a Sairus a dimlak lodengelii a Jehovah er a uchei, engdi ngmle ngellitel er a Jehovah el luluusbech er ngii el mo oumekemad er a Babilon el ngii a mle soal el orreked er a rechad er a Israel. Ngdimlak el moktek er a Dios el lomechei er tirka el mla mengilt el mo chedal me longebuul er tir a ngodech el beluu.

10 Engdi ngar ngii a ongedei e lmuut el klou a ultutelel el uchul me a Jehovah a uluusbech er a Sairus el mo oumekemad er a Babilon. A Jehovah a dilu el kmo: “Ngak a RUBAK; ng diak a kuk ngodech el Dios. Ng diak modengelkak, ngdi kmo meskau cho mousbech er ngii el klisiich. Ak meruul er tiang ma re bek el chad er a bital ulebongel er a beluulechad el mor a bitang bo lodengei el kmo ngak a RUBAK, e diak kuk ngodech el Dios.” (Isaia 45:5, 6) Ochoi, a rebetel a renged er a Babilon a klou el olechotel a Kldios er a Jehovah el kmo ngdi Ngii el tang a kired el mengull er Ngii. A rechedal a Dios el mlengubet er a klsibai a uchul me a rebetok el chad er a bek el beluu er a beluulechad a mocha medengei el kmo ngdi ta el Jehovah a mera el Dios.​—Malakai 1:11.

Morriter er a Tekingel a Dios

w14 11/1 25-26 par. 14-16

“A Rechad el Dios er Tir a Jehovah”

A RECHAD ER A ISRAEL A MLO CHIMO EL BELUU EL SIONING

14 A rechad er a Israel a milengull er a Dios er tir el Jehovah, engdi a bebil el renged a milengull aike el chelid er tir. Me a klou a ultutelel el ker a mle kirel el mo monger el kmo, ngtechang a mera el Dios? Ngar er sel taem er a Isaia, e a Jehovah a dilu el kmo ngkirel el mo er ngii a kerrekeriil el mo onger er tia el ker. Me a lsekum a chelid er aike el renged a mera el ngar er ngii, e ngmle kirir a resioning er tir el me er tia el kerrekeriil. Ngdilu el kmo: “Beche ikal chelid me le ngititerir a re sioning er tir el mei el mo olecholt el kmo te melemalt, el mo omeketakl a klemerang er a tekingir.”​—Isa. 43:9.

15 A chelid er aike el renged a dimlak el sebechir el ochotii el kmo te mera el ngar er ngii. E le ikang a di bleob el chaus el diak el sebechel el mengedecheduch me a ka el sebechel el mengitengtik el dimerekmo a chad bo el kiderii el nguu el merael. (Isa. 46:5-7) Engdi a Jehovah a dilu er a rechedal el chad er a Israel el kmo: “Kemiu a sioning er ngak; ak millilt er kemiu el mesiungek el beluu, me bo modengelkak e moumera er ngak, e momtab el kmo ng di ngak el tang a Dios. Ng diak a ngodech el dios er bitar ngak; ng kmal di dimlak, el kmal diak le bor ngii. Ng di ngak el tang a RUBAK, el di ngak el tang a sebechek el olsobel er kemiu. . . . Kemiu a sioning er ngak.”​—Isa. 43:10-12.

16 A rechedal a Jehovah a mle ua resioning el ngar er a medal a kerrekeriil, el mla er ngii a ileakl el techellir el olecholt el kmo a Jehovah a di ta el mera el Dios. Ngulemekedong er tir el kmo, te “chad el kurruul er tir el kirek, me te mo mengitakl odengesek!” (Isa. 43:21) Me a rechad a mle medengelterir el kmo te chedal a Jehovah. A Jehovah a ngilbeteterir er a klsibai er a Ekipten a uchul me ngmilengerechir er tir el mo olengesenges er ngii e mo oldanges er ngii el Merredelir. Me a profet el Mika a ulechotii a uldasu el kirir a rokui el chedal a Dios el obang el kmo: “A derta er a ikel beluu a mengull el meluluuch e olengesenges er a di chedul, ngdi kid a mo mengull el meluluuch e olengesenges er a RUBAK el Dios er kid el mo cherechar el diak a ulebengelel.”​—Mik. 4:5.

ip-2-E 60 par. 24

“Kemiu a Sioning er Ngak”!

24 Momtab el kmo a klechubechub er a Dios a diak di lebo er ngii e le Israel el ulebult, e ngbai kirel a Jehovah. A ngklel a uldimukl er tia el tekoi. Me a di bo lebechititerir a rechad er a Israel me di lolemolem el blebaol, e ngmo uchul a otuub el kirel a ngklel. (Psalm 79:9; Esekiel 20:8-10) Me nguaisei, a osebelir a rechad a oeakuriul er a omengedolel a ngklel a Jehovah me a llemeltel el mengedereder. Engdi a Jehovah a betik a rengul er tirke el kongei er a omellach er ngii e mesiou er ngii el oba reng me a klemerang. Ngolecholt er a bltkil a rengul el kirir a rengellitel me a rekuk bebil el sib sel losuld a kngterir el oeak a tengetengel a Jesus Kristus.​—Johanes 3:16; 4:23, 24.

    Palauan Publications (1996-2024)
    Log Out
    Log In
    • Palauan
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share