SUOBEL EL BO DOSUUB 37
CHELITAKL 114 ‘Mkilou a Rengmiu’
Kot Lungil Doruul er Ngii el Kirel a Diak el Melemalt el Omeruul
“Ngmle omeltkel el kmo te mo meruul a llemalt, engdi Mesang! ngmle chelebirukel.”—ISA. 5:7, NW.
LOLISIICH ER NGII A SUOBEL
Rolel a kerebil a Jesus a ngosukid el mo medengelii a ungil doruul er ngii el kirel a diak el melemalt omeruul, el ngii a mo odeuir a rengul a Jehovah.
1-2. Te mekerang a rechad el kirel a diak el melemalt el omeruul, e ngera kede locha mo melatk?
KEDE kiei er a beluulechad el mui er a diak el melemalt el omeruul. Ngmo diak el melemalt omeruul el mora rechad el tir a chebuul, chad er a ngodech el beluu, chad el ngodech a teletelir er a ikrel, me a lmuut el bebil er a uchul. Me a rebetok a chuarm e le rechad er a siobai me a rechad er a balatiks a di omekerreu omengereker el udoud. Aika el diak el melemalt el omeruul a uchul me kede chuarm me a lechub e nguchul me a rechad el dodengelterir a chuarm.
2 Me ngdiak lemechas a rengud er a rechad el kesib a rengrir er aika el diak el melemalt el omeruul el leues er chelechang. Kid el rokui a soad el kiei er a beluulechad el dengar er ngii e kede feel safe e ungil omeruul el mei er kid. Me a rebebil a melasem el mesmechokl a mondai el leues er a beluulechad me a lechub e ngchelsel a belurir. Te protest a kabelment me a llach me a lechub e te sengkio er a rechad el promise el kmo te mo sumechokl a mondai. Engdi kid a Rekristiano a mla suubii el kmo ‘ngdiak de ua re chad er a beluulchad’ e mla suubii el mo mengiil er a Rengedel a Dios el mo mesmechokl a rokui el chelebirukel. (Jn. 17:16) Me nguaisei sel domes er a rechad el mo mekngit omerellir el mora rebebil e ngdirk mo mekngit a rengud, e a lebebil e ngmo kesib a rengud. Engdi kede locha mo melatk: ‘Ngungil kukerang? Ngngar ngii a sebechek el rullii er chelechang el kirel aika el diak el melemalt el omeruul?’ A bo donger aika el ker e a kot e me dosaod er a uldesuel a Jehovah me a Jesus el kirel a diak el melemalt el omeruul.
A JEHOVAH ME A JESUS A OUKETUI A DIAK EL MELEMALT EL OMERUUL
3. Ngera uchul me ngmo kesib a rengud er a diak el melemalt el omeruul? (Isaia 5:7, NW)
3 A Biblia smodii a uchul me ngdiak el soad a chelebirukel. Ngmelekoi el kmo kede ulebeob el okesiul a Jehovah e ngii a “soal a llemalt ma diak longebirukel el omeruul.” (Psa. 33:5; Gen. 1:26) Ngkmal diak sebechel mo mekngit er a rechad e kmal diak el soal a ngii di el chad a bo leuaisei! (Dut. 32:3, 4; Mik. 6:8; Sek. 7:9) Ka molatk er tiang. Sera taem er a profet Isaia e a Jehovah rirengesterir a rebetok el chad er a Israel el “lmangel er a ringel” e le rebebil er tir el chad er a Israel a dimlak el melemalt omerellir el mo er tir. (Monguiu er a Isaia 5:7, NW.a) Me a Jehovah milelseterir tirke el millemolem el omtok a llechul e dimlak el melemalt omerellir el mora rebebil.—Isa. 5:5, 13.
4. Ngmekera tekoi el dilubech el debetik er ngii er aike el Ebangkelio e ochotii a uldesuel a Jesus el kirel a diak el melemalt el omeruul? (Dirrek el momes er a siasing.)
4 A Jesus a di uai a Jehovah el betik a rengul er a llemalt e ouketui a diak el melemalt el omeruul. Sera lengar tia el chutem el meruul er a omesiungel e a ta el taem e ngmilsa chad el chitechut a bita el chimal. A Jesus a kmal mlo chubur me ngulemekungil er a chimal engdi remengeteklel a klechelid a kmal mlo kesib a rengrir er a loruul er tiang. Tirka millisiich er a uldesuir el kirel a llechul a Ulengull el Sils er a bai lengesuir a chad el chebuul. Ngngera mle uldesuel a Jesus el kirir? Ngmle “[mekngit] a rengul era delecherecherel a rengrir.”—Mk. 3:1-6, BT.
A remengeteklel a klechelid er a Rechijudea a dimlak a klechubechub er tir el mora rechad engdi a Jesus a kmal mle betik a rengul er a rechad e ullengeseu er tir (Momes er a parakurab 4)
5. Ngera diak el kired el lobes er ngii sel bo lekesib a rengud er a diak el melemalt el omeruul el deues?
5 Me a Jehovah me a Jesus a kmal mo kesib a rengrir sel leues a diak el melemalt el omeruul. Me ngdiak el mekngit a bo lekesib a rengud el dirrek sel deues a diak el melemalt el omeruul. (Efe. 4:26 me a study note el “Be wrathful”) Me nguaisei engdi ngdiak el kired el obes el kmo ngkired el control er a klsbengel a rengud e dirrek el diak el kired lobes el kmo kid a diak el sebeched el choroid a ringel. A lmuut kung, a klsiberreng el dongemekl me a lechub e ngdiak de control a sebechel mo uchul a secherel a uldesued me a bedenged. (Psa. 37:1, 8; Jak. 1:20) Me ngngera ungil doruul er ngii sel deues a diak el melemalt el omeruul? Ngkmal sebeched el ngmai a klubeled er a kerebil a Jesus.
LURRUUL ER NGII A JESUS ER A LEUES A DIAK EL MELEMALT EL OMERUUL
6. Ngera el diak el melemalt el omeruul a lules a Jesus er a lengar tia el chutem? (Dirrek el momes er a siasing.)
6 A Jesus a miles a betok el diak el melemalt el omeruul er a lengar tia el chutem. A remengeteklel a klechelid a mirruul a betok el llach el ngii a kmal ulemekringel er a klengar er a rechad. (Mt. 23:2-4) Ngdirrek el mle medengei el kmo a remerreder el chad er a Rom a kmal mle mekngit omerellir el mora rechad. A rebetok el Chijudea a kmal uluureng el mo mimokl er omerreder er a Rom. A rebebil a mirruul a cheldebechel el ngii ulemtok er a rechad er a Rom. Me nguaisei engdi Jesus a dimlak bo leteloi aikang e lolasem el meruul omelodech er a kabelment. Sera bo lodengei el kmo a rechad a millib el mo meruul er ngii el mo king e ngngilseklii er tir.—Jn. 6:15.
A Jesus a milengeroid er ngii er a rechad el mle sorir lolsiseb er ngii er a tekoi er a balatiks (Momes er a parakurab 6)
7-8. Ngera uchul me a Jesus a dimlak lolasem el mesmechokl a diak el melemalt el omeruul el lules er a lengar tia el chutem? (Johanes 18:36)
7 A Jesus er a lengar tia el chutem e ngdimlak lolasem el mo oureor lobengkel aike el kabelment er a taem er ngii el mo mesmechokl a mondai el lules. E ngerang? Ngmle medengei el kmo a rechad a diak a llemeltir me a duch er tir el di tir el mengedereder er tir. (Psa. 146:3; Jer. 10:23) Me tir a diak el sebechir el okngemedii a risel a rokui el diak el melemalt el omeruul. A beluulechad a longedereder er ngii a Satan el Diabelong. Ngika kmal mekngit a blekerdelel e ousbech er a klisichel el meruul er a rechad el mo meruul a diak el melemalt el omeruul. (Jn. 8:44; Efe. 2:2) Me kid a dirrek el diak demecherrungel me ngmo lmuut er tirke el kot lungil a rengrir me a moktek er tir el chad me ngdiak el sebechir el di blechoel el meruul er a llemalt.—Oli. 7:20.
8 A Jesus a mle medengei el kmo ngdi ta el Rengedel a Dios a sebechel sumechokl a rokui el mondai e choridii a risel a rokui el diak el melemalt el omeruul. Tiakid a uchul me ngmilengoit er a temel me a klisichel a bedengel el “olisechakl e omerk a ungil klumech ra rengedel a Dios.” (Lk. 8:1, BT) Ngulelterekokl a rengrir “tirikel songerenger e meched a rengrir era llemalt” el kmo ngmo er ngii a taem e ngmo diak a rokui el chelebirukel me a diak el melemalt el omeruul. (Mt. 5:6, BT me a study note; Lk. 18:7, 8) Me nguaisei engdi tia diak bo lemeketmokl loeak a kabelment er a rechad ngbai oeak a Rengedel a Dios el ngar er a eanged el ngii a “diak le renged er tial beluulchad!”—Monguiu er a Johanes 18:36.
MOUKEREBAI ER A JESUS SEL OMUES A DIAK EL MELEMALT EL OMERUUL
9. Ngera oterekeklii a rengum el kmo ngdi ta el Rengedel a Dios a mo choroid a rokui el diak el melemalt el omeruul?
9 Kid a kiei er a “uriul sils” er tia el mekngit el blekeradel me nglmuut el betok a diak el melemalt el omeruul er chelechang er a taem er a Jesus. Engdi ngdirk osisiu el Satan me a rechad el ngar cheungel a ulekrolel a omekdubech a ringel. (2 Ti. 3:1-5, 13, BT; Och. 12:12) Ngdi ua Jesus, kid me kede medengei el kmo ngdi ta el Rengedel a Dios a mo okngemed a rokui el uchul a diak el melemalt el omeruul. Kid el cherrungel el support er tia el Renged a uchul me ngkmal diak dekengei el mo teloi a march me a protest me a lechub e doruul a lmuut el bebil el melasem el merrob a diak el melemalt el omeruul. Molatk er a ta el odos el Stacy.b Ngika mle blechoel el teloi a march me a protest el kirel a terebengel a diak el melemalt el omeruul er a uchei er a lesubii a klemerang. Engdi cherengel a taem e ngmlo oumededenger el kmo a tekoi el loruul a mera el olengeseu er a rechad e sumechokl a mondai. Ngkmo: “Sel kbo kubengterir a rechad el protest e ak mle blechoel el mo question el kmo ngak ak ngar er a right el side. Engdi chelecha e ngulterekokl a renguk el kmo ak ngar er a right el side e le ak support er a Rengedel a Dios. Ak medengei el kmo a Jehovah mo okngemed a rokui el ringel, el ngii a tekoi el diak el sebechek el rullii.”—Psa. 72:1, 4.
10. A doltirakl er a Mateus 5:43-48, e ngera uchul me ngdiak dolasem el melodech a llach me a kabelment? (Dirrek el momes er a siasing.)
10 Te betok el chad er chelechang a mo teloi a cheldebechel el ngii a melasem el melodech er a kabelment. Me nguaisei engdi a rebetok er tir a kmal mo kesib a rengrir me te mo omtok a llach e mo melemall er a rebebil. Tia kmal chauanai er a lolisechakl er kid a Jesus el mo meruul er ngii. (Efe. 4:31) A odam el Jeffrey a omtab el kmo: “Ak medengei el kmo a rechad el protest a sebechir el di kiul el mengodech el mo kesib a rengrir e omuchel el melemall a klalo e merechorech e melemall er a tang me a tang.” Me nguaisei engdi Jesus a olisechakl er kid el mo olecholt er a bltikerreng el mora rokui el chad el mo lmuut er tirke el omtok e oldechelakl er kid. (Monguiu er a Mateus 5:43-48.) Kid a Rekristiano a mora tkurrebab el klisiched el mengeroid er kid er a ngii di el tekoi el chauanai er a kerebai el bla leketmeklii a Jesus el kired.
Kede ousbech er a blekeu el mo melemolem el diak dechedal tia el beluulechad (Momes er a parakurab 10)
11. Ngera uchul me a lebebil e ngmo meringel er kid oukerebai er a Jesus?
11 Alta kede medengei el kmo a Rengedel a Dios a mo choroid a rokui el diak el melemalt el omeruul me ngmo diak el mo cherechar, me nguaisei engdi ngsebechel mo meringel er kid oukerebai er a Jesus sel bo lak el melemalt omeruul el mei er kid. Molatk a dilubech el mora Janiya el dimlak el melemalt omeruul el mo er ngii lengii el ngodech a chiro er a bedengel. Ngdmu el kmo: “Ngkmal mlo kesib a renguk. Ngdirrek el kmal mlo mekngit a renguk, e mle soak tirka el chad a lobals. Ak mlo melatk a mo teloi er a rechad el protest el kirel a racism me a discrimination. Ak mle feel el kmo ngmo ungil a renguk a bo kuruul er tiang.” Cherengel a taem e a Janiya mlo mtebengii el kmo ngkirel el melodech er a uldesuel. Ngmelekoi el kmo: “Ngak ulemechei er a rebebil me te omekrael er a uldesuek e meruul er ngak el mo oumerang er a rechad er a bai kuumerang el ultuil er a Jehovah. Me ak mle stob el lobengterir aika el cheldebechel e dimlak kluut el mo teloi chouaisei el tekoi.” Me alta ngmo kesib a rengud sel lebo lak el melemalt omerellir a rechad el mei er kid, engdi ngkired el mo kerekikl el lomtebechel er a ngesechel a rengud e diak bo domekbitang er a rolel a balatiks me a mondai er tia el beluulechad.—Jn. 15:19.
12. Ngera uchul me ngolechotel a llomeserreng a bo dekerekikl a tekoi el donguiu, domes, me a lechub e kede orrenges?
12 Ngera sebechel ngosukid el mo chelellakl a rengud sel bo lak el melemalt omeruul el mei er kid me a lechub e ngmo diak el melemalt omeruul el mora rebebil? A ta er a tekoi el sebeched el meruul er ngii a mo kerekikl a tekoi el donguiu, domes, me a lechub e kede orrenges. A bebil social media a mui er a post el meruul a mekekerei el tekoi el kmal mo klou e meruul er a rechad el mo melekoi a mekngit el kirel a kabelment. A rechad el report a news a omekbitang a tekoi el losaod. Mo lmuut me a leklemerang a tekoi el losaod, me kid a diak el sebeched el sumechokl ngii el mondai a di dolemolem el menguiu el kirel. A bo dongoit er a klou el taem el orrenges me a lechub kede menguiu ngii el news e ngsebechel lmuut el kmal mo kesib a rengud me a lechub ngmechitechut a rengud. (Osi. 24:10) Sel kot el mekngit er ngii a sebeched el mo diak denguu a Renged el mo kot er a klengar er kid e obes el kmo ngdi ta el ngii a mo sumechokl a rokui el diak el melemalt el omeruul.
13. Ngmekera ungil schedule er kid er a omengiuel a Biblia er a bek el sils e melebedebek aike el donguiu e ngosukid sel deues a diak el melemalt el omeruul el mora rebebil?
13 A lsekum ngmo er ngii a ungil schedule er kid el menguiu er a Biblia er a bek el sils e melebedebek aike el donguiu e ngsebechel ngosukid el mo medengelii sel kot lungil doruul er ngii sel leduubech a diak el melemalt el omeruul. A odos el Alia a kmal mlo mengesang er ngii er a lomes er a rechad el kiei el iliuekl er ngii el mekngit omerellir el mora rebebil. Ngkmal mlo kesib a rengul er a lak lobals tirka el chad el meruul a mekngit. Ngkmo: “Ngmle kirek el mo dengchokl e di ngak el oker, ‘Ngak, ak mera el loumerang el kmo a Jehovah mo sumechokl aika el mondai?’ Ngar tiakid el taem e ak chiliuii a Job 34:22-29. Aika el bades ulemeklatk er ngak el kmo ngdiak a ngii di el chad el lobart er osengel a Jehovah. Ngdi ta el ngii a medengelii a mera el llemalt e di ta el ngii a mo cherrungel el sumechokl a rokui el tekoi.” Engdi chelecha el dongiil er a Rengedel a Dios, e ngera sebeched el meruul er ngii er chelechang?
SEBECHED EL MERUUL ER NGII ER CHELECHANG EL KIREL A DIAK EL MELEMALT EL OMERUUL
14. Ngera ta er a tekoi el sebeched el meruul er ngii el chelechang? (Kolose 3:10, 11)
14 Alta ngdiak el sebeched el control a omerellir a rebebil engdi ngkmal sebeched el make sure el kmo ngungil omerelled el mo er tir. Ngua dulsaod er a uchelel, kede oukerebai er a Jesus loeak sel dolecholt er a bltikerreng. Tiakid el bltikerreng odbechid el mo olecholt omengull el mora rebebil mo lmuut er tirke el meruul a diak el melemalt el omeruul. (Mt. 7:12; Rom 12:17) A Jehovah kmal mo dmeu a rengul sel lungil e lemelemalt omerelled el mora rokui el chad.—Monguiu er a Kolose 3:10, 11.
15. Kede mekerang e ngosuterir a rechad sel douchais er tir aike el lolisechakl a Biblia?
15 Sel kot el klou a ultutelel el tekoi el sebeched el meruul er ngii el kirel a diak el melemalt el omeruul a oeak a de share a klemerang er a Biblia el mora rebebil. Ngera uchul me kede melekoi el uaisei? E le “klemedengei er a Jehovah” sebechel ngodechii a chad el mekngit omerellel e soal melemall el mo chad el ungil omerellel e soal a budech. (Isa. 11:6, 7, 9, NW) Uchei er a lesubii a klemerang a Jemal e ngmle teloi er a cheldebechel el ulemtok loldechelakl er a kabelment e le ngmle feel el kmo ngkmal mekngit a kabelment er a belual. Ngmelekoi el kmo: “Ngdiak el sebechem el force er a rechad el change. A klemerang el kulsuub er a Biblia a uchul me ak mle change.” Aike el lesiluub a Jemal a ngilsuir el mo stob loldechelakl. Me sel dolisechakl er a rechad a klemerang er a Biblia e ngsebeched el ngosuterir el mo stob el meruul aike el tekoi el melemall er a rebebil.
16. Ngera uchul me ke semeriar louchais el kirel a bo loruul a Rengedel a Dios?
16 Ngdi ua Jesus, kede kmal semeriar louchais er a rechad el kmo ngdi ta el Rengedel a Dios a mo sumechokl a rokui el mondai me ngmo diak el mo cherechar. Tia el omelatk a sebechel smisicheterir a rechad el tir a diak el melemalt omeruul el mo er tir. (Jer. 29:11) A Stacy el dulsaod er ngii er a uchelel a kmo: “Ngak el mla suubii a klemerang a mla ngosukak loutekangel a diak el melemalt el omeruul el bla kues me a blak experience. A Jehovah ousbech er a klumech er a Biblia el mengelaod er kid.” Ngkired el mo kltmokl el mengelaod er a rechad lolab a telbiil er a Biblia. Sel omluut el mo ungil medengei aike el lolekoi a Biblia el kirel aika el tekoi el dechuarm, e ngsebechel lmuut el mo ulterekokl a rengum aike el msuub. Seikid e ngmo sebechem el olisechakl er a rebebil sel omngar er a skuul me a lechub ngureor el kirel a uchul me kede chuarm, me aike el bo loruul a Jehovah el mo okngemed a rokui el luchul me kede chuarm.c
17. Ngmekera Jehovah e olengeseu er kid loutekangel a diak el melemalt el omeruul?
17 Kede medengei el kmo a Satan a lolemolem el “merreder er tial beluulchad” e kede mo chobangel a diak el melemalt el omeruul. Engdi chelechang el dongiil er ngii el “mo moiis” e ngdiak lak omeltked me a diak lak a ngosukid. (Jn. 12:31) Ngoeak a Bades e a Jehovah ouchais er a uchul me ngkmal betok a ringel. Ngdirrek louchais er a uldesuel el kirel a lerellii a ringel el mei er kid. (Psa. 34:17-19) Ngoeak a Ngelekel e a Jehovah olisechakl er kid er a ungil doruul er ngii sel bo dechebangel a diak el melemalt el omeruul me a rolel e a Renged a mo choroid a rokui el diak el melemalt el omeruul me ngmo diak el mo cherechar. (2 Pe. 3:13) Mada dolemolem el omerk er a ungil chais el kirel tia el Renged loba blakerreng e domes el beduluchei el kirel a taem el beluulechad el rokir a mo mui er a “melemalt ma meral llemeltel a tekoi.”—Isa. 9:7.
CHELITAKL 158 Ngkmal Diak Bo Le Meoud!
a Isaia 5:7, NW: E le sers er a bilong er a Jehovah er a urrurt a blai er a Israel; A rechad er a Juda a dellemelel el kmal mle soal. Ngmle omeltkel el kmo te mo meruul a llemalt, engdi Mesang! ngmle chelebirukel. Ngmle omeltkel el kmo te mo meruul a llemalt, engdi Mesang! te lmangel er a ringel.
b A bebil el ngakl a mlengodech.
c Dirrek el momes er a 24-27 er a appendix A er a brochure el Bo Lebetik a Rengum er a Rechad—Moruul er a Remo Disaiplo.