Foto idi mumonesa mulele wakoma wakhalele nu isona
1922 Ivo 100 Yabalega Gale
“NZAMBI . . . wana gutukuatesa . . . ha gubinga mu njila ya . . . Yesu Klisto.” (1 Kol. 15:57) Mbimbi eji jiakhalele mukhapho wa givo 1922. Jiakuatesele Alongugi a Biblia ha gujiya egi Nzambi mbawaakuatesa mukunda nu gutshigina guawo. Mu givo giene, Yehowa waakuatesele muavula mukunda nu gikhesa amonesele mu mudimo wa gulongesa. Ha gufezegesa, asendesele guzola mikanda yawo hakhawo nu gukalegela radio ha gumuanga lukuma luabonga lua Ufumu. Gungima dia givo 1922, yamonegele diago haphelo egi Yehowa wakhalele mukuatesa athu enji. Alongugi a Biblia atshitshile asamble amoshi akoma diago gu Cedar Point gu Ohio gu États-Unis. Asamble ene asombegesele diago ndaga jiavula mu ulondegi wa Yehowa, sendese mu tangua diene uu nu mangino.
“MATANGI ABONGA DIAGO”
Aphangi akhalele nu funu ya mikanda yavula mukunda nu mudimo wa gulongesa. Aphangi a gu Betele ya gu Brooklyn akhalele muzola phamba bazulunalu, uvi ha guzola mikanda idi nu izula yakola akhalele muya gu ba kompanyi a mingenda. Gungima dia mbeji jiavula kompanyi jiene jiakhalelego luko guazolela mikanda yavula mukunda nu mudimo wa gulongesa. Hene phangi Rutherford wahudile phangi Robert Martin gula ajiya gusendese guzola mikanda ene hakhawo.
Inzo akhalele muzolela mikanda gu Concord Street gu Brooklyn, New York
Phangi Martin wazuelele egi: “Matangi abonga diago. Tudi naye gusumba ba mashine avula ha gusendesa guzola mikanda.” Aphangi ahetele fundo mu inzo imoshi yakoma gu Concord Street nimero 18 gu Brooklyn, ahetele nji ima yagasue akhalele nayo funu.
Uvi athu ako, asuangulugilego nu ndaga yene. Fumu wa kompanyi yakhalele gutuzolela mikanda wajile mutala fundo aphangi ahetele. Wazuelele egi: “Mudi nu ba mashine abonga diago aguzolela mikanda, uvi mushigo nga nu muthu udi mujiya gukalegela ba mashine ene. Gungima dia mbeji 6, mbamukhala muabolesa gale ima eyi yagasue.”
Phangi Martin wazuelele egi: “Ndaga jiazuelele muthu muene jiakhalele mumonega gifua jidi jia gimatshidia, uvi tuakhalele mujiya egi Yehowa mbawutukuatesa. Watukuatesele diago.” Phangi Martin wazuelele giamatshidia. Gungima dia masugu, aphangi asendesele guzola mikanda 2 000 mu lusugu lumoshi.
Aphangi adi a gumagana hehi nu ba mashine akhalele muzolela mikanda
RADIO YAKUATESELE HA GULONGESA ATHU AVULA
Akombeledi a Yehowa asendesele nji gukalegela metode ako ha gulongesa lukuma luabonga gifua, gulongesa mu radio. Phangi Rutherford walongesele mu radio mu mbala ya thomo mu lusugu lua samano 26 Fevrier 1922, gungima dia midi. Watshitshile diskur mu radio KOG gu Los Angeles gu États-Unis. Diskur diene diakhalele nu muto wa lumene egi: “Athu Avula adi Mujinga Mangino, Mbaashigo Mufua.”
Athu hehi nu 25 000 alanduile diskur diene. Athu ako mukatshi diawo atumile mikanda ha guhana phangi Rutherford mersi. Mukatshi dia mikanda yene, guakhalele nu mukanda wa Willard Ashford wa gu Santa Ana gu Californie. Washimanele phangi Rutherford mukunda nu diskur dienji “diabonga.” Gungima wazuelele egi: “Monzo yami athu thathu adi mukata, ashigo nu luholo lua guzoga. Hene yakhadi naye gukhala lamba ha guza mutegelela diskur diaye, ikhale wadikalegele hehi nu gumbo dietu.”
Mu phoso jialanduile akalegele nji ba diskur avula. Gusuga ya givo 1922, Inzo Yaleha ya Mutaledi yazuelele egi: “Athu 300 000 ategelele lukuma luabonga mu radio.”
Ndaga jiene jiahanele diago Alongugi a Biblia gikhesa. Hene azudile desizio dia gutunga antene a radio yawo gu Staten Island, hehi nu Betele ya gu Brooklyn. Ayihanele jina egi WBBR. Mu ivo yalanduile, Alongugi a Biblia akhalele mukalegela radio yene ha gulongesa lukuma luabonga mu mafundo avula.
“ADV”
Inzo Yaleha ya Mutaledi ya 15 Juin 1922 ya anglais yazuelele egi mu 5 uu nu 13 Septembre 1922 asamble amoshi mbakalegewa gu Cedar Point gu Ohio (États-Unis). Alongugi a Biblia akhalele nu gusuanguluga guavula tangua ahetele gu Cedar Point.
Mu diskur dienji dia gisendeselo, phangi Rutherford wawambelele aphangi egi: “Ngudi nu gutshigina egi Fumu umuza . . . gutukuatesa diago gua asamble awa. Asamble awa aza mukuatesa nji athu avula ha guvua lukuma luabonga.” Aphangi atshitshile ba diskur gu asamble ene, azuelele muavula mudimo wa gulongesa.
Athu avula adi gu asamble akalegewe gu Cedar Point gu Ohio mu 1922
Mu lusugu lua thano 8 Septembre, athu 8 000 ayile gu asamble ene. Akhalele nu nzala yakola ya gutegelela diskur dia phangi Rutherford. Akhalele munengenena egi uza muhana ukoteleshi wa mbimbi “ADV,” yakhalele ya gusonega gu emvitasio jiawo. Tangua akhalele hashi, avula mukatshi diawo amonele mulele wakoma wakhalele nu isona gu estrade. Arthur Claus, wakatugile mu dimbo dia Tulsa gu Oklahoma (États-Unis) ha guya gu asamble ene. Wakhalele ha fundo diabonga ha gutelela muabonga ba diskur, handaga mu tangua diene guakhalelego nu mikro nga ba bafle.
“Tuakhalele mutegelela muabonga diago”
Mutuameji wa programe wahanele kominike egi, gula muthu waza mu retare gashigo naye gungina tangua phangi Rutherford uza mukalagala diskur dienji hagula matululu akhadigo. Mu 9:30, phangi Rutherford wasendesele diskur dienji nu mbimbi jia Yesu jidi mu Matayo 4:17 egi: “Ufumu wa mu dilu wasuena hehi.” Wamonesele gishina athu adi nu funu ya gutelela lukuma luabonga lua Ufumu. Wazuelele egi: “Yesu wazuelele egi, tangua mbadiza muene mbawutuameza mudimo wa gukatula mbuto, mu tangua diene mbawubungisa athu abonga fundo dimoshi.”
Phangi Claus wazuelele egi: “Tuakhalele mutegelela muabonga diago.” Uvi ndaga ya gikenene idi egi phangi muene wakatele, wakhalele naye guvutuga gu inzo. Wakatugile ha fundo akhalele mutshita asamble, uvi gakhalelego luko nu luholo lua guvutuga ha fundo diene.
Gungima dia minuta yazonda, wasendesele guvua muabonga. Wazuelele egi, tangua diasendesele muene guvutuga ha fundo diakhalele mukalegewa asamble, wavuile athu mubunda mago mangololo. Wavuile diago mutshima zagu-zagu! Matangi amujile egi wajiya gukanduga holu dia yangi ha gulandula diskur. Phangi Claus wakhalele nu ivo 23 mu tangua diene, wakandugile holu dia yangi. Hahetele muene ha fenetre jiakhalele holu dia yangi, wahetele giwa luholo lua gutegelela diskur diene kiawaha!
Uvi Arthur gakhalelego hakhenji holu dia yangi, wakhalele nu mafuta enji ako. Futa dienji Frank Johnson wamuhudile egi: “Yala, udi nu gaphogo hanyanyi?”
Arthur wamuvutudile egi: “Ayi.”
Frank wazuelele egi: “Tuatshitshi gisambu ha guheta gaphogo. Udi mumona mulele wakoma udi nu isona gu estrade? Udi wa gukhokha nu misumadi. Khala mutegelela muabonga Nzuji.a Gula wazuela egi: ‘Hene longesenu, longesenu,’ ubatule shinga eji nguana.”
Phangi Arthur nu mafut’enji akhalele munengenena nu gaphogo ha mago, tangua phangi Rutherford uza muzuela mbimbi jiene. Hahetele phangi Rutherford ha gitshinyi gia ndando gia diskur dienji, wazuelele nu gusuanguluga nu gikhesa giagasue egi: “Khalenu a gujinginyina, khalenu nji matemue a giamatshidia a Fumu. Landulenu gulua ita uu nu tangua ikombelelo ya mambo mbayishiyiwa. Longesenu lukuma luabonga mu mafundo agasue. Athu agasue adi naye gujiya egi Yehowa udi Nzambi, Yesu Klisto udi Fumu wa mafumu nu Muhinyinyi wa ahinyinyi. Mangino idi diago lusugu lua ndando yavula. Khalenu nu gusuanguluga, Fumu udi muhinyinyina! Wambelenu athu agasue ndaga eyi. Hene, longesenu, longesenu, longesenu ndaga yatadila Fumu nu Ufumu wenji!”
Phangi Arthur wazuelele egi muene nu mafut’enji abatudile shinga, mulele wakoma wakhalele nu isona gu estrade wabulumugile. Mulele wene wakhalele wagusonega egi: “Longesenu Ndaga Yatadila Fumu nu Ufumu Wenji.” Mbimbi “ADV,” yakatuga mu mbimbi ya anglais “advertise” yakotelesa egi “longesenu.”
MUDIMO WA NDANDO
Asamble akalegewe gu Cedar Point akuatesele aphangi muavula ha gudihana mu mudimo wa gulongesa. Aphangi akhalele nu khadilo dia gudihana, akhalele nu gusuanguluga ha gukalagala mudimo wene. Muvundji wa njila mumoshi wa gu Oklahoma gu États-Unis wasonegele egi: “Fundo tuakhalele mulongesa, athu avula akhalele phutu nu akhalele mukalagala mudimo mu ba mine a charbon” (Mu tangua diene akhalele mutamega avundji a njila egi ba colporteur). Matangua ako athu “akhalele muvua gifua adila,” tangua akhalele mutegelela lukuma luabonga luakhalele mu zulunalu L’Âge d’Or. Phangi muene wazuelele luko egi: “Tuakhalele nu gusuanguluga guavula ha guahana gikhesa.”
Alongugi a Biblia akotelesele egi akhalele naye gutumagela muphushi mbimbi jiazuelele Yesu mu Luka 10:2 egi: “Mbuto jia gukatula mu dihia jidi jiavula, uvi enya mudimo adi azonda.” Gusuga ya givo giene, adihanele muavula ha gulongesa lukuma luabonga lua Ufumu mu mafundo agasue.
a Matangua ako akhalele mutamega phangi Rutherford egi “Nzuji” handaga wakhalele thomo nzuji gu Missouri gu États-Unis.