LETA FOR OLKETA GALATIANS
1 From Paul, wea kasem appointment for kamap aposol, no from olketa man or thru lo wanfala man, bat from Jesus Christ+ and God wea hem Dadi,+ wea resurrectim hem from dae, 2 mi and evri brata witim mi, sendem kam love for olketa kongregeson lo Galatia:
3 Mi laekem for iufala kasem bigfala kaeness* and peace from God, wea hem Dadi blo iumi, and Lord Jesus Christ. 4 Hem givim laef blo hem for olketa sin blo iumi+ mekem hem savve rescuem iumi from disfala wicked taem wea iumi stap lo hem,*+ wea hem nao will blo God blo iumi and Dadi,+ 5 wea fit for kasem glory for olowe. Amen.
6 Mi sapraes tumas dat iufala kwiktaem go difren from God wea kolem iufala thru lo bigfala kaeness* blo Christ, and iufala acceptim narafala gud nius.+ 7 Bat no eni nara gud nius moa hem stap. Samfala laek kos trabol for iufala+ and olketa laek for twistim disfala gud nius abaotem Christ. 8 Bat nomata sapos iumi or wanfala angel from heven hem talemaot gud nius wea hem difren from gud nius wea mifala talem lo iufala, hem fit for kasem panis from God. 9 Distaem mi bae talem moa lo iufala samting wea mifala talem finis: Eniwan wea talemaot gud nius lo iufala wea difren from gud nius wea iufala acceptim finis, hem fit for kasem panis from God.
10 Hao, mi trae for mekem olketa man hapi lo mi or mi trae for mekem God hapi lo mi? Sapos mi trae for mekem olketa man hapi lo mi, mi no slave blo Christ nao. 11 Bikos mi laekem iufala for savve, olketa brata, gud nius wea mi talemaot lo iufala hem no kam from eni man.+ 12 Mi no kasem datwan from eni man, and no eni man teachim datwan lo mi, bat Jesus Christ nao givim datwan lo mi.
13 Yes, iufala herem finis story abaotem wat mi duim bifor taem mi insaed Jew religion,+ mi barava persecutim kongregeson blo God and spoelem olketa,+ 14 and mi barava gohed strong lo Jew religion winim staka lo nation blo mi wea sem age witim mi, bikos mi strong tumas for followim olketa kastom blo olketa grandadi blo mi.+ 15 Bat taem God, wea mekem mi for born* and chusim mi bikos lo bigfala kaeness* blo hem,+ hem laek for 16 iusim mi for showim Son blo hem, mekem mi savve talemaot gud nius abaotem hem lo olketa nation,+ mi no go askem advaes blo eniwan,* 17 and mi no go ap tu lo Jerusalem lo olketa wea aposol firstaem lo mi, bat mi go lo Arabia, and then mi go bak lo Damascus.+
18 Then thri years bihaen, mi go ap lo Jerusalem+ for visitim Cephas,*+ and mi stay witim hem for 15 days. 19 Bat mi nating lukim eni nara aposol, only James+ brata blo Lord nomoa mi lukim. 20 Saed lo olketa samting wea mi raetem lo iufala, mi tok tru front lo God dat mi no laea.
21 Bihaen datwan mi go lo olketa area lo Syria and Cilicia.+ 22 Bat olketa follower blo Christ lo olketa kongregeson lo Judea olketa no savve lo mi. 23 Wat olketa herem abaotem mi nomoa hem olsem: “Datfala man wea bifor hem laek for spoelem religion blo iumi+ and wea savve persecutim iumi,+ distaem hem talemaot gud nius.” 24 So olketa start for givim glory lo God bikos lo mi.
2 Then bihaen 14 years, mi go ap moa lo Jerusalem witim Barnabas,+ and mi tekem tu Titus witim mi.+ 2 Mi go ap lo there bikos Lord hem showim klia dat mi shud go, and mi storyim lo olketa disfala gud nius wea mi preachim lo olketa nation. Bat mi storyim nomoa datwan lo olketa brata wea pipol respectim, for mek sure mi no hard waka nating lo ministry wea mi duim distaem or wea mi duim finis.* 3 Nomata Titus+ wea go witim mi hem wanfala Greek, no eniwan forcem hem for circumcise.*+ 4 Bat problem hia kamap bikos lo olketa laea brata wea kam haed+ insaed kongregeson for spaem mifala. Olketa laek for spoelem freedom+ wea mifala garem from mifala wan mind witim Christ Jesus. Olketa laek forcem mifala for slave lo Law,+ 5 bat mifala nating lisin lo olketa nomoa,+ nomata for lelebet taem* bat nomoa tu, mekem iufala savve gohed strong lo truth wea iufala kasem from gud nius.
6 Bat saed lo olketa wea luk olsem olketa important+—nomata wat nao olketa duim bifor hem no important lo mi bikos God no ting lo man olsem hao narawan ting lo hem—wea olketa hia man wea pipol tinghae lo olketa, olketa nating storyim eni niu samting lo mi. 7 Bat taem olketa lukim dat mi kasem disfala waka for preachim gud nius lo pipol wea no circumcise,+ olsem Peter hem kasem waka for preach lo pipol wea circumcise— 8 bikos God wea givim paoa lo Peter for duim waka olsem aposol for pipol wea circumcise hem givim paoa lo mi tu for duim waka olsem aposol for pipol lo olketa nation+— 9 and taem olketa luksavve dat God showim bigfala kaeness* blo hem lo mi,+ James,+ Cephas* and John, wea olketa olsem olketa post insaed kongregeson, olketa givim lo Barnabas and mi+ raet hand for showim dat olketa agree for mifala waka tugeta, mekem mifala bae go lo olketa nation bat olketa bae go lo pipol wea circumcise. 10 Wanfala samting wea olketa askem mifala for tingim nao hem olketa brata wea poor, and mi traem best blo mi for duim diswan.+
11 Bat taem Cephas*+ kam lo Antioch,+ mi kam and tok stret lo hem* bikos wat hem duim hem no stret.* 12 Bikos lo bifor, hem savve kaikai witim pipol blo olketa nation+ bat taem samfala man wea James+ sendem kam olketa arrive, hem stop for duim datwan and separatem hemseleva from olketa bikos hem fraetem olketa wea circumcise.+ 13 Evri nara Jew tu duim sem hypocrite fasin olsem hem, gogo nomata Barnabas tu followim kaen hypocrite fasin olsem. 14 Bat taem mi lukim dat olketa no wakabaot followim truth abaotem datfala gud nius,+ mi tok olsem lo Cephas* front lo evriwan: “Sapos iu, wea iu wanfala Jew, iu followim wei blo pipol blo olketa nation, and iu no followim wei blo olketa Jew, why nao iu trae for forcem pipol blo olketa nation for followim wei blo olketa Jew?”+
15 Iumi wea iumi Jew taem iumi born, iumi no olsem olketa sinner from olketa nation, 16 bikos iumi luksavve dat God ting lo man olsem hem raeteous no bikos hem obeyim law, bat only sapos hem garem faith+ lo Jesus Christ.+ So iumi showimaot faith lo Christ Jesus mekem God ting lo iumi olsem iumi raeteous bikos lo faith blo iumi lo Christ and no bikos iumi obeyim law, from no eniwan* bae God ting lo hem olsem hem raeteous from hem followim law.+ 17 Iumi laek for God ting lo iumi olsem iumi raeteous thru lo Christ bat diswan mekem pipol ting lo iumi olsem olketa sinner, so hao, diswan minim Christ hem wakaman blo sin? Barava nomoa nao! 18 Sapos mi buildim bak samting wea mi brekem finis, mi showimaot mi man wea brekem law. 19 Thru lo law, mi dae finis bikos lo law,+ mekem mi savve laef for God. 20 Mi tu olketa nilam mi lo post witim Christ.+ So ino mi nao laef,+ bat Christ nao hem laef and hem wan mind witim mi. So distaem mi laef followim faith blo mi lo Son blo God+ wea lovem mi and givim laef blo hem for mi.+ 21 Mi no rejectim bigfala kaeness* blo God,+ bikos sapos law nao mekem man hem raeteous, dae blo Christ hem iusles nomoa.+
3 O iufala olketa Galatians, iufala karangge tumas! Hu nao trikim iufala,+ nomata iufala savve gud lo story abaotem Jesus Christ wea olketa nilam hem for dae lo post?+ 2 Wanfala samting nao mi laek askem* iufala: Hao, iufala kasem holy spirit bikos iufala obeyim law or bikos iufala garem faith lo samting wea iufala herem?+ 3 Tru wan nao iufala karangge olsem ia? Bihaen iufala startim gogo blo iufala lo wanfala spiritual road,* hao, iufala laek finisim gogo hia lo wanfala physical road?*+ 4 Hao, iufala safa nating nomoa lo staka hard taem? Mi no ting iufala safa nating. 5 So hao, man wea givim iufala holy spirit and duim olketa mirakol+ midolwan lo iufala hem duim bikos iufala obeyim law or bikos iufala garem faith lo samting wea iufala herem? 6 Tingim Abraham, hem “garem faith lo Jehovah,* and bikos lo datwan God ting lo hem olsem hem raeteous.”+
7 Iufala savve finis dat olketa wea garem faith olketa son blo Abraham.+ 8 God talem insaed olketa scripture dat hem bae talemaot dat pipol blo olketa nation bae raeteous bikos lo faith blo olketa. Hem talem disfala gud nius lo Abraham firstaem, taem hem sei: “Bikos lo iu pipol lo evri nation bae kasem blessing.”+ 9 So olketa wea garem faith kasem blessing olsem Abraham, wea hem garem faith.+
10 Evriwan wea tingse olketa mas obeyim law olketa anda lo panis bikos olketa Holy Raeting talem: “Eniwan wea no laek for gohed obeyim evri samting wea olketa raetem insaed buk blo Law, bae hem kasem panis.”+ 11 And tu, hem klia dat God no savve sei man wea followim law hem raeteous,+ bikos “laef blo man wea raeteous bae followim faith.”+ 12 Law hem no depend lo faith. Bat “eniwan wea obeyim olketa samting hia bae kasem laef from datwan.”+ 13 Christ hem releasem iumi+ from datfala panis wea iumi kasem from Law, bikos olketa Holy Raeting sei: “Eni man wea hange lo post hem olsem samting wea God barava heitim.”+ Christ nao kasem panis hia instead lo iumi, and from diswan hem peim iumi.+ 14 Diswan hem for blessing blo Abraham bae kasem olketa nation thru lo Christ Jesus,+ mekem iumi savve kasem datfala spirit wea God promisim+ bikos lo faith blo iumi.
15 Olketa brata, mi laek storyim wanfala samting wea savve really happen: Sapos wanfala agreement hem kamap legal, nomata man nomoa duim datwan, no eniwan savve cancelim datwan or addim eniting lo hem. 16 God talem olketa promis hia lo Abraham and lo pikinini* blo hem.+ Promis hia no sei, “witim olketa pikinini* blo iu,” wea minim staka pikinini. Bat hem sei, “blo pikinini* blo iu,” wea minim wanfala nomoa, wea hem nao Christ.+ 17 And nara samting mi laek talem moa hem olsem: Firstaem God mekem covenant witim Abraham, and afta 430 years+ hem givim Law lo pipol blo hem, bat datfala Law hem no cancelim covenant hia and promis wea God talem lo Abraham hem no finis. 18 Bikos sapos God givim datfala inheritance thru lo law, then hem no thru lo wanfala promis, bat God kaen tumas for givim datwan lo Abraham thru lo wanfala promis.+
19 So, why nao God givim Law? Hem addim Law for showim klia wat nao olketa samting wea rong,+ go kasem taem wea datfala pikinini* hem kam+ wea datfala promis hem tok abaotem. God givim law hia lo olketa angel+ and olketa talemaot thru lo wanfala mediator.+ 20 Bat no eni need hem stap for wanfala mediator taem wanfala man nomoa insaed lo diswan. So hem semsem tu witim God, hemseleva nomoa mekem datfala promis. 21 So hao, Law hem againstim olketa promis blo God? Barava nomoa nao! Bikos sapos wanfala law hem stap wea savve givim man laef, datwan minim man savve kamap raeteous thru lo law. 22 Bat olketa Scripture givim evri samting go lo hand blo sin, mekem olketa wea showimaot faith savve kasem datfala promis wea man kasem taem hem garem faith lo Jesus Christ.
23 Bat, bifor faith hem arrive, law hem gaedem iumi, bikos iumi stap lo hand blo law, and iumi lukluk and weitim datfala faith wea klosap for showaot.+ 24 So Law hem kamap guardian* blo iumi wea leadim iumi go lo Christ,+ mekem God savve ting lo iumi olsem iumi raeteous thru lo faith.+ 25 Bat distaem, from faith hem arrive,+ iumi no needim wanfala guardian* nao.+
26 Tru samting nao, iufala evriwan iufala olketa son blo God+ thru lo faith blo iufala lo Christ Jesus.+ 27 Bikos iufala evriwan wea baptaes lo Christ iufala werem Christ olsem man werem kaleko.+ 28 Hem no important sapos iu Jew or iu Greek,+ iu slave or iu free,+ or sapos iu man or iu woman,+ bikos iufala evriwan wan nomoa, iufala wan mind witim Christ Jesus.+ 29 And tu, sapos iufala blo Christ, tru samting nao iufala pikinini* blo Abraham,+ and iufala bae kasem inheritance+ wea God promisim lo Abraham.+
4 Sapos son wea bae inheritim evriting wea dadi blo hem onam, hem smol pikinini yet, hem no difren from wanfala slave bikos nomata hem onam evriting 2 hem still stap anda lo olketa wea lukaftarem hem and olketa wea lukaftarem evriting lo haos, go kasem taem wea dadi markem. 3 Iumi tu olsem, taem iumi smol pikinini, iumi slave lo tingting and wei blo world.+ 4 Bat taem hem kasem raet taem blo hem, God sendem Son blo hem, wea born lo wanfala woman+ and wea stap anda lo law,+ 5 for peim olketa wea stap anda lo law+ mekem olketa kamap free, and then God savve adoptim iumi olsem olketa son blo hem.+
6 From iufala olketa son blo God, hem sendem spirit+ blo Son blo hem insaed heart blo iumi,+ and datwan nao mekem iumi for singaot olsem: “Abba,* Dadi!”+ 7 So iu no wanfala slave moa bat iu wanfala son, and sapos iu wanfala son blo God, hem bae givim iu tu wanfala inheritance.+
8 Nomata olsem, taem iufala no savve lo God, iufala slave blo olketa wea no really god. 9 Bat distaem from iufala lane abaotem God, or mi shud sei, God hem luksavve lo iufala, hao nao iufala laek go bak moa followim olketa iusles tingting+ and wei blo disfala world, and laek for slave moa for olketa?+ 10 Iufala tingse olketa day and months+ and taem* and year hem spesol and iufala keepim datwan. 11 Mi wari abaotem iufala, bikos maet mi hard waka nating nomoa for helpem iufala.
12 Olketa brata, mi begim iufala, followim example blo mi, bikos mi tu olsem iufala bifor.+ Iufala nating treatim mi nogud nomoa. 13 Bat iufala savve dat samting wea mekem mi garem chance for story lo iufala abaotem gud nius lo firstaem, hem bikos mi sik. 14 And nomata sik blo mi mekem hard taem kamap for iufala, iufala no treatim mi nogud or les* lo mi, bat iufala welkamim mi olsem wanfala angel blo God, olsem Christ Jesus. 15 Wea nao hapi wea iufala garem bifor? Bikos mi sure lo datfala taem iufala willing for aotem eye blo iufala and givim lo mi sapos datwan bae helpem mi.+ 16 So hao, distaem mi enemy blo iufala bikos mi talem iufala tru samting? 17 Olketa man hia waka hard for trikim iufala, no for gudfala samting bat olketa laek for mekem iufala les lo mi and laek followim olketa. 18 Nomata olsem, hem olraet sapos eniwan waka hard for pullim iufala for gudfala samting, and no duim datwan lo taem wea mi stay witim iufala nomoa. 19 Olketa smol pikinini blo mi,+ mi kasem pain moa bikos lo iufala, and disfala pain hem olsem taem wanfala woman hem redi for bornem baby. And mi bae gohed for kasem disfala pain go kasem taem wea iufala showimaot wei blo Christ. 20 Mi wish nomoa mi stap witim iufala distaem mekem mi story kaen lo iufala, bikos mi konfius lo wei blo iufala.
21 Hao, iufala wea laek for followim law, iufala no herem Law? 22 For example, olketa Holy Raeting sei Abraham garem tufala son, wanfala hem born lo servant gele,+ and narawan hem born lo woman wea free,+ 23 bat son wea born lo servant gele hem born from normal wei for garem pikinini,*+ and son wea born lo woman wea free hem born from promis blo God.+ 24 Iumi savve ting lo olketa samting hia olsem tokpiksa. Tufala woman hia piksarem tufala covenant. Wanfala hem covenant wea kamap lo Maunt Sinai,+ wea hem bornem olketa pikinini for slave, and diswan hem Hagar. 25 Hagar hem minim Sinai,+ wanfala maunten lo Arabia, and hem piksarem Jerusalem distaem, bikos hem and olketa pikinini blo hem olketa slave. 26 Bat Jerusalem antap hem no slave, and hem mami blo iumi.
27 Olketa Holy Raeting talem finis: “Iu mas hapi, iu woman wea no savve garem pikinini wea iu no bornem eni pikinini. Singaot witim hapi, iu woman wea no feelim pain for bornem pikinini, bikos olketa pikinini blo woman wea hasband lusim hem, hem staka winim olketa pikinini blo woman wea garem hasband.”+ 28 Iufala olketa brata, iufala olketa pikinini blo datfala promis, olsem Isaac.+ 29 Bat olsem son wea born from normal wei for garem pikinini* hem start for persecutim son wea born from spirit,+ sem samting hem happen distaem tu.+ 30 Nomata olsem, wat nao olketa Holy Raeting talem? Hem sei: “Raosem disfala servant gele and son blo hem bikos son blo servant gele bae no inheritim eniting witim son blo woman wea free.”+ 31 So olketa brata, iumi no pikinini blo datfala servant gele, bat iumi pikinini blo woman wea free.
5 Christ mekem iumi kamap free for iumi enjoyim datfala freedom. So gohed strong+ and no kamap slave moa wea olketa taengem lo yoke.*+
2 Iu savve, mi Paul, mi talem iufala dat sapos iufala circumcise,* samting wea Christ duim finis bae nating helpem iufala.+ 3 And tu, mi laek talem lo evri man dat eniwan wea circumcise hem mas followim full Law.+ 4 Iufala wea followim law bikos iufala laekem God for ting lo iufala olsem iufala raeteous,+ iufala go difren from Christ and iufala les lo bigfala kaeness* blo hem. 5 Bat for iumi, spirit blo God helpem iumi for willing for weit for kamap raeteous bikos lo faith blo iumi. 6 For olketa wea wan mind witim Christ Jesus, wei for circumcise or no circumcise hem no important,+ bat faith wea kam from love nao hem important.
7 Lo bifor, iufala ranran gud nomoa.+ Hu nao stopem iufala for gohed obeyim truth? 8 Kaen teaching olsem hem no kam from God wea chusim iufala. 9 Lelebet yeast nomoa savve mekem full dough for rise.+ 10 Mi sure iufala wea wan mind witim Lord+ bae garem sem tingting olsem mi. Bat man wea mek trabol for iufala+ nomata hu nao hem, bae kasem judgment wea hem fit for kasem. 11 Olketa brata, sapos mi gohed for teach abaotem wei for circumcise, why nao pipol gohed persecutim mi? Sapos hem tru dat mi talem pipol for mas circumcise then post*+ wea Jesus dae lo hem bae no kamap samting wea mekem pipol stambol. 12 Mi wish nomoa olketa man wea laek for mekem iufala konfius olketa castratim olketa seleva.*
13 Olketa brata, God chusim iufala for kasem disfala freedom. Bat no iusim disfala freedom olsem chance for aftarem olketa samting wea body laekem,+ bat love nao mas muvim iufala for slave for each other.+ 14 Bikos full Law hem insaed disfala toktok: “Iufala mas lovem neiba blo iufala olsem iufala lovem iufala seleva.”+ 15 Bat sapos iufala gohed for raoa and faet witim each other,+ samting wea iufala duim bae spoelem each other.+
16 Bat mi sei, gohed wakabaot followim spirit+ and iufala bae no duim eni samting wea body hem laekem.+ 17 Bikos samting wea body laekem hem againstim spirit and spirit hem againstim body. Tufala samting hia againstim each other, dastawe iufala no duim olketa samting wea iufala laek for duim.+ 18 And tu, sapos spirit nao leadim iufala, iufala no stap anda lo law.
19 Olketa samting wea body wea sin hem laekem hem showaot klia. Olketa samting hia nao, wei for durong,*+ no klin, nating shame for duim rong samting,*+ 20 worshipim idol, spiritism,*+ enemy witim narawan, raoa, jealous, savve kros tumas, no savve agree lo eniting, divaed, olketa sect,* 21 kavet, drunk,+ olketa wild party, and olketa kaen samting olsem.+ Olsem mi warnim iufala finis, mi warnim iufala moa distaem, olketa wea duim kaen samting olsem bae no inheritim Kingdom blo God.+
22 Bat frut blo spirit hem love, joy, peace, patient,* kaeness, gudness,+ faith, 23 mildness,* and wei for kontrolem seleva.+ No eni law hem againstim olketa samting hia. 24 And tu, olketa wea followim Christ Jesus olketa nilam lo post body witim feeling and wanem olketa seleva laekem tumas.+
25 Sapos iumi followim spirit lo laef blo iumi, iumi mas gohed tu for wakabaot stret followim spirit.+ 26 Iumi mas no tinghae lo iumiseleva,+ no trae for compete witim narawan,+ and no kavetem wanem narawan garem.
6 Olketa brata, nomata sapos wanfala man hem start for go difren bat hem no luksavve lo datwan, iufala wea garem olketa spiritual qualification mas trae for stretem man hia and duim witim mildness.*+ Bat iufala mas lukluk gud lo iufala seleva+ nogud iufala tu kasem temptation for duim rong samting.+ 2 Gohed for karem hevi load blo each other,+ and sapos iufala duim olsem iufala followim datfala law blo Christ.+ 3 Bikos sapos eniwan tingse hem important bat hem nating important nomoa,+ hem laea lo hemseleva. 4 Bat each wan mas lukluk gud lo wanem hemseleva duim,+ then bae hem hapi lo wanem hemseleva duim, and hem no comparem hemseleva witim narawan.+ 5 Bikos each wan bae karem own load* blo hem.+
6 And tu, eniwan wea samwan teachim hem word blo God hem mas sharem evri gud samting witim man wea teachim hem.+
7 No laea lo iufala seleva: Hard tumas for man trikim God. Eni samting wea man plantim, datwan tu bae hem harvestim,+ 8 bikos man wea plantim samting followim wanem body blo hem laekem bae harvestim nogud samting wea body blo hem laekem, bat man wea plantim samting followim spirit bae harvestim laef olowe from datfala spirit.+ 9 So iumi no givap for duim gud samting, bikos lo raet taem iumi bae harvestim samting sapos iumi no discourage.*+ 10 Dastawe, iumi laek for duim gud samting for evriwan taem iumi garem chance yet,* bat especially for olketa wea garem sem faith olsem iumi.
11 Lukim olketa big leta hia wea mi raetem lo own hand blo mi.
12 Evriwan wea forcem iufala for circumcise* olketa laekem nomoa pipol for hapi lo olketa. Olketa duim diswan mekem olketa no kasem persecution bikos lo datfala post* blo Christ. 13 Bikos nomata olketa wea circumcise olketa nating followim Law,+ bat olketa laekem iufala for mas circumcise, mekem olketa mekhae lo olketa seleva abaotem wanem iufala duim lo body blo iufala. 14 Bat for mi, bae mi no tok praod, bat bae mi tok praod nomoa abaotem Lord blo iumi Jesus Christ wea dae lo datfala post.*+ Lo tingting blo mi, bikos lo hem world kasem judgment for dae, bat lo tingting blo world, bikos lo hem mi kasem judgment for dae. 15 Wei for circumcise or no circumcise hem no important,+ bat niu creation nao hem important.+ 16 Bat for evriwan wea wakabaot stret followim disfala rul, wea olketa hia nao Israel blo God,+ bae olketa kasem peace and mercy.
17 Start distaem no eniwan mas mek trabol lo mi bikos mi garem olketa mark lo body blo mi wea showimaot mi wanfala slave blo Jesus.+
18 Olketa brata, mi prea for bigfala kaeness* blo Lord blo iumi Jesus Christ hem stap lo heart blo iufala.* Amen.
Or, “undeserved kaeness.”
Or, “system of things.” Lukim “System of things” lo Dictionary.
Or, “undeserved kaeness.”
Lit., “wea separatem mi from basket blo baby blo mami blo mi.”
Or, “undeserved kaeness.”
Lit., “eni flesh and blood.”
Nara nem blo hem Peter.
Lit., “no ran or hard waka nating for ranran.”
Lukim “Circumcise” lo Dictionary.
Lit., “for wan hour.”
Or, “undeserved kaeness.”
Nara nem blo hem Peter.
Nara nem blo hem Peter.
Or, “feis tu feis witim hem.”
Or, “hem guilty.”
Nara nem blo hem Peter.
Lit., eni “flesh.”
Or, “undeserved kaeness.”
Lit., “lanem from.”
Lit., “iufala start lo spirit.”
Lit., “completim lo flesh?”
Lukim App. A5.
Lit., “seed.”
Lit., “olketa seed.”
Lit., “seed.”
Lit., “seed.”
Or, “tutor.”
Or, “tutor.”
Lit., “seed.”
Diswan hem Hebrew or Aramaic word wea minim “O Dadi!”
Diswan hem taem wea olketa markem for olketa festival.
Or, “spit.”
Lit., “followim flesh.”
Lit., “followim flesh.”
Lukim “Yoke” lo Dictionary.
Lukim “Circumcise” lo Dictionary.
Or, “undeserved kaeness.”
Lukim “Post” lo Dictionary.
Or, “olketa kamap eunuch,” datwan bae mekem olketa disqualify for duim olketa waka wea law teachim.
Greek word, por·nei′a. Lukim “Durong” lo Dictionary.
Greek word, a·selʹgei·a. Lukim “Nating shame for duim rong samting” lo Dictionary.
Or, “iusim demon for spoelem narawan.”
Lukim “Sect” lo Dictionary.
Or, “long-safaring.”
Lukim “Mildness” lo Dictionary.
Lukim “Mildness” lo Dictionary.
Or, “responsibility.”
Or, “givap.”
Lit., “lo raet taem.”
Lukim “Circumcise” lo Dictionary.
Lukim “Post” lo Dictionary.
Lukim “Post” lo Dictionary.
Or, “undeserved kaeness.”
Or, “spirit wea iufala showim.”