HELP FOR FAMILI | LUKAFTAREM PIKININI
Why Nao Reading Hem Important for Olketa Pikinini—Part 1: Read or Watch?
Taem olketa pikinini relax, wat nao olketa laek fo duim, for watchim olketa video or readim wanfala buk? Wat nao olketa chusim, wanfala smartphone or wanfala buk?
For staka years, reading hem samting wea no isi for pipol duim, first reason hem bikos lo TV and then from olketa nara samting wea olketa watchim and duim online. “Wei for read hem samting wea pipol no interest for duim,” hem nao wat Jane Healy raetem lo buk blo hem lo 1990 wea garem title Endangered Minds.
Lo datfala taem, maet iu ting dat pipol bae no stop for read. Bat kam kasem distaem, winim 30 years finis, samfala teacher wea stap lo olketa kantri wea technology hem hae, olketa luksavve dat olketa young wan distaem no interest lo reading olsem hao staka pipol lo bifor savve duim.
Lo disfala article
Why nao reading hem important for olketa pikinini?
Reading hem helpem iu for imaginim samting. For example, taem iu readim wanfala story, hao nao sound lo voice blo olketa character? Hao nao lukluk blo olketa? Wat nao datfala story hem abaotem? Datfala raeta hem raetim olketa clue, bat reader nao mas imaginim full part.
Wanfala mami wea nem blo hem Laura, hem sei: “Taem iumi watchim olketa movie or video, iumi lukim imagination blo samwan. Nomata maet iumi enjoyim wei for lukim olketa movie or video, reading hem spesol samting bikos taem iu imaginim wat samwan raetem, hem kamap real lo mind blo iu.”
Reading helpem pikinini for garem gud quality. Taem olketa pikinini read, olketa bae garem ability for ting raonem olketa problem and hao for stretem datwan. And tu, reading hem samting wea olketa pikinini mas focus lo hem. Taem olketa duim datwan, hem helpem olketa for garem olketa quality olsem for patient, kontrolem seleva, and for tingim feeling blo narawan.
Hao, olketa pikinini savve tingim feeling blo narawan tu? Yes! Samfala wea duim research luksavve hao taem pikinini hem read slow and ting raonem gud story wea hem readim, datwan bae helpem pikinini for tingim feeling blo olketa character wea hem read abaotem. And tu, datwan bae helpem pikinini for tingim feeling blo olketa narawan wea hem meetim evriday.
Reading helpem pikinini for tingting deep abaotem samting. Olketa wea read gud savve duim datwan lo own pace blo olketa, even readim bak moa samfala part for minim gud wat nao raeta hem storyim. Taem olketa duim olsem, hem isi for olketa rememberim wat olketa readim and benefit from datwan.—1 Timothy 4:15.
Wanfala dadi wea nem blo hem Joseph, hem sei: “Taem iu read, hem isi for ting raonem mining blo wanfala statement, joinim witim wat iu savve finis, and tingim olketa leson wea iu savve lanem from datwan. Olketa video and movie no evritaem helpem samwan for garem wei for tingting deep abaotem samting.”
Important samting for tingim: Nomata hem gud for watchim olketa video and movie, pikinini blo iu bae missim important samting lo laef blo hem if hem no spendem taem for read.
Wat for duim mekem pikinini laek for read
Start early. Wanfala mami wea nem blo hem Chloe wea garem tufala boy, hem sei: “Start lo taem wea mi pregnant, mi and hasband blo mi savve read for each wan lo tufala, and mitufala continue for duim datwan even afta tufala born. Mitufala hapi mitufala duim datwan. Gogo, reading hem no samting wea tufala hapi for duim nomoa bat hem part lo routine blo tufala.”
Bible principle: “Start kam from taem iu baby yet, iu savve long olketa Holy Raeting.”—2 Timothy 3:15.
Mekem reading hem part lo routine. Mekem haos blo iu kamap ples wea evriwan enjoy for read and garem staka reading buk. Tamara, wea hem mami blo fofala pikinini, hem sei: “Hem gud for faendem olketa reading buk wea pikinini blo iu bae enjoyim for readim, and putim olketa reading buk hia saed lo bed blo hem.”
Bible principle: “Trainim wanfala smol pikinini for wakabaot followim road wea hem shud followim. Nomata taem hem olo bae hem no lusim datwan.”—Proverbs 22:6, footnote.
Putim limit lo wei for iusim Internet. Wanfala dadi wea nem blo hem Daniel suggestim for famili blo hem no iusim eni device lo wanfala evening. Hem sei: “Nomata if hem just wanfala taem nomoa lo week, mifala bae no watchim TV and enjoyim kwaet evening. Mifala bae iusim taem hia for read, whether tugeta or each wan duim seleva.”
Bible principle: “Luksavve long olketa samting wea barava important.”—Philippi 1:10.
Showim example. Wanfala mami wea nem blo hem Karina, wea garem tufala gele hem sei: “Taem iu readim story for olketa pikinini, hem gud for read lo wei for mekem story hem laef and showim iu hapi lo wat iu readim. If iu laekem tumas for read, olketa pikinini blo iu maet followim example blo iu.”
Bible principle: “Gohed waka hard for readim olketa Holy Raeting long olketa narawan.”—1 Timothy 4:13.
No evri pikinini bae interest lo reading. Nomata olsem, wei wea iu encouragem olketa maet motivatim olketa for read. Wanfala dadi wea nem blo hem David wea garem tufala dota, duim nara samting moa for help. Hem sei: “Mi savve readim tu olketa reading buk wea tufala dota blo mi readim, datwan mekem mi savve lo wat tufala interest lo hem and mifala savve story abaotem. Mifala garem smol reading grup blo mifala. Mifala enjoyim datwan!”