Czy można załagodzić konflikt pokoleń?
NA CAŁYM świecie rodzice są zaniepokojeni, gdy widzą, że ich dzieci w miarę dorastania są skłonne coraz bardziej się od nich odsuwać. Powstaje przepaść między pokoleniami, którą trudno — a w niejednym wypadku wprost nie sposób — wyrównać.
Dlaczego konflikt pokoleń
Niewątpliwie przyznasz, że rodzice i dzieci nie rozmawiają ze sobą tyle, ile powinni. Dlaczego? Na podstawie przeprowadzonych badań rząd japoński stwierdził, że młodzież codziennie ogląda średnio po dwie godziny telewizję, ale tylko 25 minut rozmawia z ojcem, a 40 minut z matką.
Poza tym w wielu rodzinach wskutek trudności finansowych zarówno ojciec, jak i matka pracują zarobkowo, aby związać koniec z końcem. Znaczy to, że mają mniej czasu na przebywanie z dziećmi. W rezultacie rodzice i dzieci stają się sobie obcy, choć mieszkają pod tym samym dachem. Nieraz członkowie rodziny wprawdzie starają się rozmawiać ze sobą, ale wydaje się, że ich wysiłki są skierowane w złą stronę, bo po prostu jedno drugiego nie rozumie. Jak to podkreślono w artykule redakcyjnym pewnej gazety, rodzice często tylko wydają lakoniczne rozkazy, na przykład: „Ucz się dobrze!” albo: „Sprzątnij biurko!” Samo to jednak nie wystarczy, by kogoś podbudować lub załagodzić konflikt pokoleń.
Jak załagodzić konflikt pokoleń
W Kanadzie pewien mężczyzna, który udzielił już wiele porad nastolatkom zmagającym się z różnymi trudnościami, powiedział: „Najlepszym lekarstwem dla [nieśmiałych nastolatków] są rodzice, gotowi ich wysłuchiwać, wysłuchiwać i jeszcze raz wysłuchiwać”. Również Biblia radzi, żeby każdy był „chętny do słuchania, nieskory do mówienia, nieskory do gniewu” (Jak. 1:19). Często rodzice popełniają błąd, wpadając dziecku w pół słowa opryskliwym „Cicho bądź!” lub „Nie przeszkadzaj!” Jeżeli dziecko stwierdzi, że za każdym razem, gdy próbuje coś powiedzieć, zmusza się je do milczenia, to z czasem w ogóle przestanie się zwracać do rodziców. Wtedy na pewno powstanie przepaść utrudniająca porozumiewanie się.
Pewną pomocą pod tym względem byłoby zajęcie się całej rodziny jakimś zadaniem, na przykład wykonywaniem napraw w mieszkaniu, renowacją pokoju, wymalowaniem zaniedbanego pomieszczenia lub pracą w ogrodzie. Nie trzeba jednak czekać na jakąś większą robotę. Często może to być coś tak zwyczajnego, jak wspólne gotowanie z matką lub naprawa jakiegoś urządzenia razem z ojcem. Najważniejsze, żeby rodzice i dzieci coś wspólnie robili. Wytworzy się wtedy atmosfera sprzyjająca wymianie myśli. Starajcie się jednak zbytnio nie krytykować pracy dzieci ani za dużo się po nich spodziewać.
Oczywiście dziecko może wolałoby się bawić z rówieśnikami, ale właśnie wtedy musi ponieść ofiary, żeby można było złagodzić konflikt pokoleń lub nie dopuścić do niego. Z drugiej strony rodzice też muszą poświęcić trochę swego czasu. Dla nich może to również oznaczać ponoszenie pewnych ofiar, ale to jest znacznie ważniejsze niż coś materialnego, co mogliby podarować dziecku.
Gdzie znaleźć pomoc?
W pierwszym okresie życia dziecko prawie wyłącznie przebywa z rodzicami i oni na pewno nie zechcą zaprzepaścić tych cennych lat kształtowania się jego osobowości.
Niekiedy jednak rodzice nie wiedzą dokładnie, czego uczyć dzieci i jak się do tego zabrać. Wielu stwierdziło, że Biblia jest źródłem najlepszych pouczeń. Posługując się nią, możecie pomóc dziecku przyswoić sobie wzniosłe zasady moralne oraz rozwinąć takie cechy, jak pilność, panowanie nad sobą czy poszanowanie dla władzy. Obecnie na całej ziemi miliony rodziców, którzy w szkoleniu dzieci kierują się Biblią, przekonało się o prawdziwości następujących słów z Księgi Przysłów 22:6: „Zaprawiaj chłopca stosownie do drogi właściwej dla niego; nie odwróci się od niej, nawet gdy się zestarzeje”.
Ale jak rodzice mogliby zapoznawać dzieci z Biblią? Dopóki są małe, jest to łatwe. Wystarczy po prostu coś razem czytać, na przykład Biblię. Warto poświęcać na to czas, ponieważ dzieci często zaczynają się wtedy śmiało wypowiadać, dzięki czemu wzrasta wzajemne zaufanie.
Dzieci chętnie słuchają opowiadań. W Biblii jest ich pełno. Wyśmienitą publikacją, która może pomóc rodzicom i dzieciom poznać Biblię, jest wydany przez Towarzystwo Strażnica Mój zbiór opowieści biblijnych. W książce tej zamieszczono mnóstwo dużych, kolorowych ilustracji. Omówiono w niej chronologicznie ważniejsze wydarzenia zanotowane w Biblii.
Inną znakomitą pomocą w nauczaniu jest rozpowszechniana przez Świadków Jehowy książka Przysłuchiwanie się Wielkiemu Nauczycielowi. Zawiera 46 krótkich rozdziałów przewidzianych do czytania z dziećmi, aby je nauczyć ważnych zasad pomocnych w życiu. Oto tytuły niektórych rozdziałów: „Posłuszeństwo ochroną dla ciebie”, „O dwojgu takich, którzy nie mówili prawdy”, „Więcej szczęścia jest w dawaniu”. Omówienie tego materiału pomoże zarówno rodzicom, jak i dzieciom lepiej zrozumieć nauki biblijne.
A może wasze dzieci są już nastolatkami. W takim razie wspaniałą pomocą ułatwiającą znalezienie materiału do rozmów będzie książka Twoja młodość — korzystaj z niej jak najlepiej. Książka ta z dużym realizmem naświetla problemy młodzieży. Omawia między innymi następujące tematy: „Przejście w wiek męski”, „Gdy dziewczynka staje się kobietą”, „Jakich przyjaciół sobie dobierasz?”, „Czego oczekujesz od życia?”
Nie chcemy przez to powiedzieć, że po przeczytaniu tych książek wszystkie wasze problemy rozwiążą się niejako automatycznie. Ale to dobry start. Rodzice będą mogli wtedy być pewni, że podejmują odpowiednie starania (Efez. 6:4). Końcowym efektem będzie bardziej scementowana rodzina, w której zarówno rodzice, jak i dzieci mają wspaniałe widoki na przyszłość. Świadkowie Jehowy chętnie pomogą wam wcielać w życie taki program w waszej rodzinie (Jana 17:3).