Inskrypcja Teodota

Pokazany tu tekst, wyryty na kamiennej płycie o długości 72 cm i szerokości 42 cm, jest znany jako inskrypcja Teodota. Znaleziono ją na początku XX w. na wzgórzu Ofel w Jerozolimie. Napisany po grecku tekst odnosi się do kapłana Teodota, który „zbudował synagogę, aby w niej czytać Prawo i nauczać przykazań” (J. A. Thompson, Biblia i archeologia, tłum. A. i K. Komorniccy, Warszawa 1965, s. 238). Inskrypcja ta jest datowana na czas przed zburzeniem Jerozolimy w 70 r. n.e. Potwierdza, że w I w. n.e. w tym mieście rzeczywiście byli Żydzi mówiący po grecku (Dz 6:1). Niektórzy uważają, że wspomniana w niej synagoga to „tak zwana Synagoga Wyzwoleńców” (Dz 6:9). W inskrypcji powiedziano również, że Teodot, tak jak jego ojciec i dziadek, nosił tytuł archisynágogos („przełożony synagogi”), który kilka razy występuje też w Chrześcijańskich Pismach Greckich (Mk 5:35; Łk 8:49; Dz 13:15; 18:8, 17). Poza tym podano w niej, że Teodot zbudował kwatery dla podróżnych z dalekich stron. Prawdopodobnie korzystali z nich Żydzi odwiedzający Jerozolimę, zwłaszcza ci, którzy przybywali na doroczne święta (Dz 2:5).