Jakie miejsce przysługuje człowiekowi?
GDY po zapoznaniu się z cudami i niezwykłościami świata zwierzęcego zainteresujemy się ludzką formą życia, napotkamy jeszcze większe cuda, gdyż ciało człowieka, a zwłaszcza jego mózg, jest tworem bez porównania bardziej niezwykłym. Prawdę mówiąc, przepaść między światem zwierzęcym a światem ludzkim jest znacznie większa niż pomiędzy owadami a małpami.
Co stanowi o istnieniu przepaści rozdzielającej te dwie formy życia. Decydujące znaczenie mają różnice konstytucji cielesnej, psychicznej i umysłowej. Ludzie ze wszystkich plemion i narodów wszędzie odczuwają pragnienie oddawania czci. Nawet najbardziej bezbożne rządy nie zdołały wykorzenić tej cechy. Historia dowodzi, że człowiek zawsze był w taki czy inny sposób oddany jakiemuś bóstwu. Również ci, którzy twierdzą, że nie ma Boga, uwielbiają państwo, pieniądze, rozrywki, jakiegoś bohatera lub słynnego sportowca czy piosenkarza, albo też sami chcą odgrywać rolę „bogów”.
LUDZKIE ZDOLNOŚCI DUCHOWE
Człowiek różni się od wszystkich innych żywych stworzeń na ziemi zdolnością poznawania i rozumienia spraw duchowych, w związku z czym ma poczucie moralności, czego zwierzęta nie mają. O człowieku można zgodnie z prawdą powiedzieć, że ma wrodzone zdolności duchowe i że odczuwa potrzebę korzystania z tych zdolności. Umie cenić sztukę, piękno oraz dobre przymioty. Potrafi z Bożą pomocą wydawać „owoce ducha”, do których należy „miłość, radość, pokój, wielkoduszność, życzliwość, dobroć, wiara, łagodność, panowanie nad sobą” (Gal. 5:22, 23, NW).
PRZEPROWADZANIE ZAMIERZEŃ, ZDOLNOŚĆ MYŚLENIA, ROZUMIENIE ZNACZENIA ŚMIERCI
Biblia wyjaśnia wyższość rodzaju ludzkiego, mówiąc, że człowiek został stworzony ‛na obraz i podobieństwo Boże’ (Rodz. 1:26, 27, Wk). Może odzwierciedlać niektóre przymioty Boże. Zanim Adam zgrzeszył, był w całym znaczeniu tego słowa „obrazem i odbiciem chwały Bożej” (1 Kor. 11:7, NP). To nie znaczy, że przypominał Boga z wyglądu czy kształtu, tylko że odzwierciedlał Go swymi cennymi przymiotami, takimi jak miłość, rozsądek, mądrość, współczucie i miłosierdzie. Odznaczał się tymi, jak również innymi cechami Bożymi, odpowiednio do miejsca, jakie zajmował wśród stworzeń Bożych, oraz obowiązków, które miał spełnić.
Poza tym w działalności ludzkiej uwidacznia się określone zamierzenie, natomiast zwierzęta działają instynktownie. Wprawdzie osiągają jakieś cele, ale nie dzięki zdolności myślenia. Działają instynktownie albo korzystają z własnych doświadczeń dla urzeczywistnienia jakiegoś doraźnego celu. Zwróć na przykład uwagę na biblijny opis zachowania się strusia:
„Jaja swe rzuca na ziemię,
ogrzewa je w piasku,
zapomina, że można je zdeptać
lub zniszczą je dzikie zwierzęta.
Swe dzieci traktuje jak obce,
próżny to dla niego trud — jest bez stada.
Mądrości Bóg go pozbawił
rozsądku mu nie udzielił”
W Książce Tiere sind ganz anders (1952) (Zwierzęta są całkiem inne), której autor, Hans Bauer, snuje rozważania naukowe nad „granicą między światem ludzkim a światem zwierzęcym”, czytamy:
„W przeciwieństwie do ludzi żadne zwierzę nie zgłębia powodów swego postępowania. Pozostawione samo sobie po prostu szuka własnej przyjemności i wygody, nic więcej. Oczywiście z reguły sprawia mu przyjemność właśnie to, co ze względu na jego cechy jest mu przydatne. A w niejednym wypadku przydatne jest mu tworzenie społeczności [jak np. u termitów, mrówek, pszczół, ptaków itd.]” (s. 193).
Nie znaczy to jednak, że zwierzęta nie doznają żadnych uczuć. W wyżej przytoczonej książce powiedziano na stronie 19:
„Mamy wszelkie powody, aby przyznać, że zwierzęta, podobnie jak ludzie, mogą się bać, nienawidzić, odczuwać przywiązanie, wstręt, tęsknotę za domem i nostalgię, jak również mogą wpadać w gniew, w panikę, przejawiać skłonności do życia w społeczności i zdolności naśladowcze oraz mogą odczuwać przyjemność, smutek, radość i przygnębienie”.
Ale są to na ogół uczucia chwilowe i pozbawione podstaw rozumowych. Na przykład pies może się przywiązać do swego pana i na jego rozkaz walczyć, mimo że ten jego pan bardzo źle się z nim obchodzi oraz wykorzystuje go do celów okrutnych i niegodziwych.
Tylko ludzie potrafią wyobrazić sobie przyszłość i obmyśleć w związku z tym swoje plany. Mogą sięgać myślą w wieczność, w nieskończoność. Biblia tak mówi o darze, który ludzie otrzymali od Boga: „Dał im nawet wyobrażenie o wieczności” (Kohel. 3:11, uw. mar.). Zwierzęta natomiast żyją tylko chwilą bieżącą, są nastawione na bezpośrednie zaspokajanie swoich pragnień. Człowiek tworzy z myślą o przyszłości. Korzysta z zebranych informacji i poprzednio dokonanych odkryć, aby planować przyszłość, przy czym większość ludzi chciałaby realizować swoje plany przez całą wieczność. Ludzie odczuwają lęk na myśl o końcu swego życia. Wiedzą, jak ono dobiega kresu: najpierw następuje prowadzący do śmierci proces starzenia się, a potem trzeba się rozstać ze swymi bliskimi, nie będzie już można dokonać tego, co się zamierzało. Przemija wszelka radość i niebawem człowiek zostaje zapomniany. Natomiast zwierzęta nie odczuwają tego lęku, co wynika choćby z biblijnej wzmianki o strusiu.
CZŁOWIEK ZOSTAŁ STWORZONY PO TO, ABY ŻYŁ WIECZNIE I PANOWAŁ NAD ZWIERZĘTAMI
Ta ogromna różnica między człowiekiem a zwierzęciem wynika stąd, że człowiek został stworzony po to, aby żyć wiecznie na ziemi, a nie po to, aby umierać. Śmierć pojawiła się w wyniku grzechu (Rzym. 5:12; 6:23). Ale grzech popełniony przez człowieka nie ściągnął grzechu i śmierci na świat zwierząt. Zwierzęta nie wiedzą, co to grzech ani nie odczuwają wyrzutów sumienia i nie kierują się jego głosem. Wskutek grzesznego postępowania człowieka zginęło wiele zwierząt; niektóre gatunki zostały nawet całkowicie wytępione. Ale odkrycia geologiczne dowodzą, że zwierzęta żyły i umierały na długo przed pojawieniem się człowieka. Nie ulega wątpliwości, że długość ich życia zawsze była ograniczona. A zatem bez względu na to, czy umierają i ulegają rozkładowi, czy też są zjadane przez inne zwierzęta, każdy rodzaj utraty życia jest dla nich naturalny. Zwierzę ma instynkt ostrzegający je przed niebezpieczeństwem. Instynkt ten służy zachowaniu gatunku. Ale zwierzę tego sobie nie uświadamia.
Człowiekowi od samego początku powierzono panowanie nad zwierzętami (Rodz. 1:28). Uzasadniała to jego ogromna przewaga umysłowa. Często sprawował tę władzę w sposób okrutny i bezlitosny. Niemniej jest bezspornie ich panem. Bóg powiedział Noemu po potopie: „Niech bojaźń i lęk wobec was odczuwają wszystkie zwierzęta ziemi, wszystkie ptaki nieba, wszystko, co się porusza na ziemi, i wszystkie ryby morskie; są one oddane w wasze ręce” (Rodz. 9:2, Poz).
Zgodnie z tym oświadczeniem zwierzęta boją się ludzi. Nawet dziko żyjące uznawane za niebezpieczne czynią zazwyczaj wszystko, aby zejść człowiekowi z drogi. Rzadko zdarza się zwierzę, które poluje na człowieka i samo stara się go zaatakować. Zazwyczaj zwierzę atakuje tylko wtedy, gdy czuje, że jest osaczone i nie ma innego wyjścia. Pierwotnie zwierzęta były przyjaciółmi człowieka i z pewnością zostały stworzone dla dobra rodzaju ludzkiego. Tylko nikły odsetek stanowią takie, które można dziś uznać za szkodliwe, i to przeważnie z powodu niewłaściwego traktowania ich przez człowieka lub z powodu jego lekkomyślnej rozrzutności i zanieczyszczania naturalnego środowiska.
A zatem człowiekowi powierzono panowanie nad ziemią. To dla niego istnieje cała skomplikowana struktura życia na tej planecie. Chociaż świat roślinny i zwierzęcy przynosi chwałę Bogu, to jednak człowiek dzięki swej naturze, którą go obdarzył Stwórca, może przynieść Mu o wiele więcej chwały, jeżeli utrzymuje z Nim dobre stosunki. W związku z postawionym na wstępie pytaniem nieodparcie nasuwa się następujący wniosek: Życie na ziemi nie powstało przez przypadek. Cudowne uporządkowanie żywych tworów we wszystkich ich wzajemnie od siebie zależnych formach, a zwłaszcza arcydzieło ziemskiego stworzenia — sam człowiek — świadczy o wspaniałości największego projektanta i budowniczego — BOGA.