Mądrość małp

W Sierra Leone znane jest porzekadło: „Małpa nie mówi swemu dziecku: ‚Trzymaj się!’ Mówi: ‚Spójrz na dół’”.

Wyobraźnia nasuwa obraz małpki przyklejonej do grzbietu matki wysoko na drzewie. W przysłowiu chodzi o to, że gdy mama tylko nakaże jej się trzymać, a nie wytłumaczy dlaczego, mała przez chwilkę będzie posłuszna, lecz wkrótce zapomni o poleceniu i rozluźni chwyt.

Kiedy jednak małpka patrzy w dół i widzi, jak daleko jest do ziemi, lepiej rozumie grożące niebezpieczeństwo. Gdyby spadła, mogłaby się poranić lub nawet zabić! Uświadomienie sobie tego doda jej bodźca do mocniejszego trzymania się mamy. Teraz każdą następną wskazówkę czy polecenie będzie traktować poważniej.

Można w tym dostrzec zasadę, którą warto się kierować przy pouczaniu innych, zwłaszcza dzieci. Otóż zamiast ograniczać się do wydawania poleceń, pomóż zrozumieć ich sens.

Oczywiście niekiedy nie ma na to czasu. Na przykład gdy dziecko wchodzi na ruchliwą ulicę, nie rozejrzawszy się dokładnie, każesz mu natychmiast zawrócić. W tym wypadku trzeba najpierw wydać polecenie. Ale potem dobrze jest pomóc dziecku zrozumieć, w jakim było niebezpieczeństwie.

A zatem same nakazy nie wystarczą. Muszą jeszcze zostać zrozumiane. Takie postępowanie przynosi wyraźne korzyści, o których mówi przysłowie biblijne: „Syn rozumny przestrzega prawa” (Przysłów 28:7).

[Prawa własności do ilustracji, strona 31]

©Zoological Society of San Diego