Biblijny punkt widzenia

Co zrobić, gdy się kogoś urazi?

COŚ jest nie w porządku. Po prostu to czujesz. Twój chrześcijański brat cię unika. Nie powiedział, co go dręczy, ale wita się z tobą niechętnie — i dopiero wtedy, gdy ty pierwszy go pozdrowisz! Czy w takiej sytuacji powinieneś podejść do niego i zapytać, co się stało?

Może myślisz sobie: „To jego problem. Jeżeli ma coś przeciwko mnie, powinien przyjść i ze mną o tym porozmawiać”. Biblia rzeczywiście zachęca osobę urażoną do wykazania inicjatywy i pojednania się z bratem (porównaj Mateusza 18:15-17). Ale co z winowajcą? Czy i na nim spoczywa jakaś powinność, a jeśli tak, to jaka?

W Kazaniu na Górze Jezus powiedział: „Gdybyś więc przyniósł swój dar do ołtarza, a tam sobie przypomniał, że twój brat ma coś przeciwko tobie, zostaw swój dar tam przed ołtarzem i odejdź; najpierw zawrzyj pokój ze swym bratem, a potem, wróciwszy, złóż swój dar” (Mateusza 5:23, 24). Zauważ, że słowa te są skierowane do winowajcy. Co powinien zrobić, by wyjaśnić sprawę? Chcąc odpowiedzieć na to pytanie, zastanówmy się, jak słowa Jezusa rozumieli jego żydowscy słuchacze z I wieku.

„Gdybyś (...) przyniósł swój dar do ołtarza”

Przed ich oczyma Jezus nakreślił realistyczny obraz: Oto wierny Żyd przybywa do Jeruzalem na jedno z dorocznych świąt. Ma ze sobą dar ofiarny dla Jehowy — najprawdopodobniej jakieś zwierzę.a Składanie ofiary bynajmniej nie było czczym rytuałem. W książce Judaism — Practice and Belief (Judaizm — obrzędy i wierzenia) wyjaśniono: „Wybranie tłustego zwierzęcia nie mającego skazy, przypatrywanie się jego oględzinom dokonywanym przez znawców, doprowadzenie go na odległość kilku metrów od ołtarza, na którym płonął ogień, przekazanie go kapłanom, włożenie rąk na jego głowę, wyznanie nieczystości lub winy albo też poświęcenie zwierzęcia w jakimś innym celu, zarżnięcie go czy samo tylko przytrzymywanie — wszystko to sprawiało, że chwila owa miała ogromne znaczenie i napawała lękiem. (...) Nikt, kto wierzył, że cała ceremonia odbywa się z nakazu Boga (...) nie mógł w niej uczestniczyć obojętnie”.

A zatem słowa Jezusa zapisane w Ewangelii według Mateusza 5:23, 24 przypominają słuchaczom chwilę, którą wyznawcy judaizmu traktowali z powagą i szacunkiem. Pewien biblista tak ją opisuje: „Ofiarodawca właśnie wszedł do Świątyni, teraz musi przebyć szereg dziedzińców: Dziedziniec Pogan, Dziedziniec Niewiast i Dziedziniec Mężczyzn. Dalej znajduje się Dziedziniec Kapłanów, na który osoby świeckie nie mają wstępu. Składający dar staje przed balustradą, gotów do przekazania ofiary kapłanowi; wkłada ręce [na głowę zwierzęcia], wyznając swe grzechy”.

W tym doniosłym momencie przypomina sobie, że jego brat ma coś przeciwko niemu. Być może coś mu ciąży na sumieniu albo wcześniej wyczuł z zachowania współwyznawcy, że ten żywi do niego urazę. Co ma teraz zrobić?

„Zostaw swój dar (...) i odejdź”

„Zostaw swój dar tam przed ołtarzem i odejdź” — wyjaśnia Jezus. Dlaczego? Cóż może być w takiej chwili ważniejsze od złożenia ofiary Jehowie? Jezus mówi dalej: „Najpierw zawrzyj pokój ze swym bratem, a potem, wróciwszy, złóż swój dar”. Zatem ów człowiek pozostawia żywe zwierzę przy ołtarzu całopalnym i idzie szukać urażonego brata.

Ponieważ jest święto, więc z pewnością można go będzie znaleźć wśród pielgrzymów, którzy tłumnie przybyli do Jeruzalem. W tym mieście o wąskich uliczkach i gęstej zabudowie żyje sporo ludzi. A teraz, w czasie święta, aż się roi od przyjezdnych.b

Nawet jeśli mieszkańcy tej samej miejscowości podróżowali razem i wspólnie obozowali, to i tak prowadzenie poszukiwań w zatłoczonym mieście wymagało dużo wysiłku. Na przykład podczas Święta Namiotów w całym Jeruzalem oraz przy drogach i w okolicznych ogrodach przybysze stawiali szałasy (3 Mojżeszowa 23:34, 42, 43). Nie bacząc jednak na trudności, wierny Żyd ma szukać urażonego brata aż do skutku. A co wtedy, gdy już go znajdzie?

„Zawrzyj pokój ze swym bratem” — mówi Jezus. Greckie wyrażenie oddane tu przez „zawrzeć pokój” pochodzi od czasownika diallásso, który znaczy „zamieniać, dawać w zamian”, a w konsekwencji „pojednać się”. Po włożeniu sporego wysiłku w odnalezienie obrażonego brata pobożny Żyd stara się więc zawrzeć z nim pokój. Dopiero potem, według słów Jezusa, może wrócić do świątyni i złożyć dar, który teraz Bóg przyjmie.

A zatem w wypowiedzi zanotowanej w Ewangelii według Mateusza 5:23, 24 Jezus udzielił ważnej lekcji: pojednaniu, czyli zawarciu pokoju, trzeba przyznać pierwszeństwo przed ofiarą. Sposób, w jaki traktujemy współwyznawców, ma bezpośredni wpływ na nasze stosunki z Bogiem (1 Jana 4:20).

Co zrobić, gdy się kogoś urazi

Co więc zrobić w sytuacji opisanej na wstępie — gdy masz wrażenie, że uraziłeś czymś współwyznawcę? Jak powinieneś postąpić?

Zastosuj się do rady Jezusa i pierwszy podejdź do swego brata. Z jakim zamiarem? Czy po to, by go przekonać, że niesłusznie się gniewa? W żadnym wypadku! Może przecież chodzić o coś więcej niż zwykłe nieporozumienie. „Zawrzyj pokój” — powiedział Jezus. Postaraj się, by brat puścił urazę w niepamięć (Rzymian 14:19). W tym celu może będziesz musiał przyznać, że rzeczywiście zraniłeś jego uczucia, zamiast się tego wypierać. Warto też zapytać: „Jak mógłbym to naprawić?” Często wystarczy, gdy szczerze przeprosisz. Niekiedy jednak musi minąć trochę czasu, nim osoba obrażona wyzbędzie się urazy.

Ale co począć, jeśli mimo ponawianych wysiłków nie udaje ci się doprowadzić do pojednania? W Liście do Rzymian 12:18 powiedziano: „Jeśli możliwe, o ile to od was zależy, zachowujcie pokój ze wszystkimi ludźmi”. Skoro więc dołożyłeś usilnych starań, by zawrzeć pokój, możesz ufnie liczyć, że twa służba dla Jehowy znajdzie uznanie w Jego oczach.

[Przypisy]