Młodzi ludzie pytają:

Jak mam sobie radzić w obliczu tragedii?

„Dlaczego terroryści zabili moją mamę?” (Kevin).a

„[Przed 11 września] lubiłem tunele. Ale teraz wyobrażam sobie, jak w jednym z nich zabija mnie wybuch” (Peter).

MAMA Kevina zginęła 11 września 2001 roku podczas ataku na nowojorskie Światowe Centrum Handlu. Co prawda Peter nie przeżył tak dotkliwej straty, niemniej wydarzenia te wywarły na niego ogromny wpływ.

W pewnym doniesieniu prasowym powiedziano: „Tysiące dzieci w Nowym Jorku boryka się z problemami psychicznymi spowodowanymi [atakiem z] 11 września i niejedno z nich będzie je mieć także w dorosłym życiu”. Niepokojące jest to, że oznaki wstrząsu emocjonalnego były „widoczne w takim samym stopniu u dzieci, które w ogóle nie przebywały w pobliżu miejsca tej tragedii, jak u tych, które widziały ją na własne oczy”.b

Podobne następstwa pociągają za sobą inne tragiczne zdarzenia, na przykład samobójcze ataki bombowe w Izraelu czy różne przypadkowe strzelaniny. Na temat tych ostatnich pewien specjalista zajmujący się skutkami wstrząsających przeżyć powiedział: „Nawet jeśli [dzieci] mieszkają tysiące kilometrów od miejsca tych wydarzeń, mogą być nimi przerażone”.

Dlaczego? Otóż kiedy dochodzi do takich tragedii, dzieci są wystawione na zalew informacji wizualnych. Pokazywane raz po raz zatrważające obrazy zamachów terrorystycznych, szkolnych strzelanin czy klęsk żywiołowych na długo zapadają młodym w pamięć. Nic dziwnego, że jak wykazał pewien sondaż przeprowadzony na zlecenie nowojorskiego Wydziału Oświaty, „pół roku po runięciu wieżowców Światowego Centrum Handlu 76 procent z 8266 ankietowanych uczniów w dalszym ciągu często wracało myślami do tych ataków terrorystycznych”.

Żyjemy w okresie, który Biblia nazywa „okropnymi czasami” (2 Tymoteusza 3:1-5, New International Version). Jak możesz sobie radzić w obliczu straszliwych tragedii?c

Dlaczego zdarzają się złe rzeczy

Chcąc przezwyciężyć emocje, które być może cię przytłaczają, musisz między innymi ‛pobudzić swą umiejętność jasnego myślenia’ (2 Piotra 3:1). Staraj się patrzeć na sprawy racjonalnie, z Bożego punktu widzenia. Może powinieneś przypomnieć sobie, że wiele nieszczęść to po prostu wynik „czasu i nieprzewidzianego zdarzenia” (Kaznodziei 9:11). Przykład na to podał Jezus Chrystus, gdy wspomniał o zawaleniu się wieży w Siloam, wskutek czego zginęło 18 osób. Wyraźnie jednak dał do zrozumienia, że nie była to kara Boża. Owi ludzie stracili życie, bo znaleźli się w niewłaściwym miejscu o niewłaściwej porze (Łukasza 13:1-5). Dzięki rozmyślaniu o tym łatwiej ci będzie spojrzeć na tragedie w sposób obiektywny.

Trzeźwe myślenie może też cię powstrzymać od ‛wybuchania gniewem na Jehowę’ i obciążania Go winą za niepomyślne zdarzenia (Przysłów 19:3). Jehowa nie sprowadza na nas żadnych nieszczęść, lecz jest „Bogiem wszelkiego pocieszenia” (2 Koryntian 1:3). W obliczu tragedii powinniśmy się do Niego zbliżać, a nie odsuwać zagniewani. Zastanów się nad biblijną wypowiedzią z Listu Jakuba 1:13: „Niech nikt, kto jest doświadczany, nie mówi: ‚Przez Boga jestem doświadczany’. Bóg bowiem nie może być doświadczany przez coś złego ani sam nikogo nie doświadcza”.d

Myśl tę dobrze ilustruje pewne tragiczne wydarzenie, które tysiące lat temu rozegrało się na Bliskim Wschodzie. Jak donosi Biblia, jedyny człowiek ocalały z tej katastrofy powiedział: „Ogień Boży spadł z niebios i zapłonął wśród owiec oraz sług, i pochłonął ich” (Hioba 1:16). Straszne nieszczęście! Ów przerażony człowiek oczywiście przypisał je Bogu. Jednak Bóg nie ponosił za to żadnej odpowiedzialności. Z Księgi Hioba 1:7-12 wynika, iż ogień pochodził nie od Boga, lecz od Jego przeciwnika — Szatana Diabła!

Była to wyjątkowa sytuacja: Jehowa pozwolił Szatanowi poddać próbie lojalność Hioba. Nie należy wszakże sądzić, iż Szatan jest bezpośrednio odpowiedzialny za wszelkie klęski żywiołowe, jak choćby nawałnice czy powodzie.e Niemniej Biblia informuje, że „cały świat podlega mocy niegodziwca” (1 Jana 5:19). A zatem może on przy pomocy swych ziemskich popleczników siać spustoszenia i zniszczenia.

Nie musimy jednak czuć się bezradni. Rozważmy inne biblijne zdarzenie, opisane w Księdze 1 Samuela 22:12-23. Czytamy tam, jak niegodziwy król Saul brutalnie wymordował wiernych kapłanów oraz ich rodziny. Zapewne dopuścił się tego po części z poduszczenia Szatana. Jednakże wierny Dawid, który później sam został królem, w napisanym przez siebie Psalmie 52 wyraził przekonanie, że Bóg zgładzi niegodziwców odpowiedzialnych za to nieszczęście (Psalm 52:5).

Podobnie i ty możesz nabrać pewności, że Bóg nie będzie bez końca tolerował morderstw i innych aktów przemocy inspirowanych przez Diabła. Na kartach Biblii obiecuje, iż wkrótce za pośrednictwem swego Syna, Jezusa, ‛zniweczy dzieła Diabła’ (1 Jana 3:8). Wszelkie szkody wyrządzone przez Szatana znikną bez śladu. A tym, którzy ponieśli śmierć w aktach przemocy czy terroryzmu, Bóg przywróci życie (Dzieje 24:15).

Praktyczne wskazówki

Dzięki biblijnej nadziei na zmartwychwstanie wyzbędziesz się przytłaczającego strachu. Ale możesz poczynić jeszcze inne praktyczne kroki. Zwróć uwagę chociażby na biblijną zasadę z Księgi Przysłów 12:25. Pokrzepiające „dobre słowo” usłyszysz od innych jedynie wtedy, gdy wyjawisz im swe uczucia. Pomoże ci to również sobie uświadomić, że w tej trudnej sytuacji nie jesteś sam. Jeżeli więc czujesz się przygnębiony, spróbuj się otworzyć przed rodzicami lub dojrzałym członkiem zboru chrześcijańskiego.f

A oto inna sugestia: Nie oglądaj zbyt wiele tragicznych wydarzeń pokazywanych w mediach. Nadmiar takich doniesień jedynie utrudnia wymazanie z umysłu niepokojących obrazów (Psalm 119:37).

Jeżeli jesteś chrześcijaninem, staraj się nadal prowadzić aktywne życie duchowe (Filipian 3:16). W jego zakres wchodzi spotykanie się ze współwyznawcami na zebraniach oraz rozmawianie o swych przekonaniach z innymi (Hebrajczyków 10:23-25). Łatwiej ci będzie wtedy unikać koncentrowania się na negatywnych myślach. Odosabnianie się mogłoby ci jedynie zaszkodzić pod względem emocjonalnym i duchowym (Przysłów 18:1).

W obliczu wszelkich stresowych sytuacji szczególnie pomocne bywa codzienne czytanie Biblii. Zwróć uwagę, jak młoda Loraine radziła sobie, gdy jej matka umierała na raka: „Pamiętam, że w tym ciężkim okresie wielokrotnie czytałam Księgę Hioba. Sporo otuchy czerpałam też z Psalmów. Czytając pokrzepiające słowa z Pisma Świętego, czułam, jak gdyby obejmował mnie swym ramieniem sam Jehowa”. Podobne wspomnienia ma jej siostra Mishael: „Jeśli któregoś dnia nie zajrzałam do Biblii, odbijało się to na mnie. Od razu wracały negatywne myśli. Lektura Biblii była dla mnie pokarmem duchowym, potrzebnym do przetrwania danego dnia”.

Jeżeli przeżyłeś jakąś tragedię — zwłaszcza śmierć członka rodziny lub przyjaciela — otuchy może ci dodać treść broszury Gdy umrze ktoś bliski.g Poświęć czas na odczytanie wszystkich przytoczonych w niej wersetów i zastanowienie się nad nimi. Rozmyślaj też o nadziei na zmartwychwstanie. „Oczyma wyobraźni widzę moją wskrzeszoną mamę” — opowiada Loraine. „Słyszę, jak mówi: ‚Wróciłam. Co zrobiłyście na obiad?’ Wywołuje to u mnie uśmiech”.

Siły potrzebne do przetrwania najgorszych tragedii możesz także otrzymać, zdając się na Jehowę w modlitwie. Loraine wspomina: „Byłam przy mamie, gdy wydała ostatnie tchnienie. Natychmiast poprosiłam Jehowę o siłę do zniesienia tej sytuacji. Od razu poczułam pokój Boży”. Modląc się do Jehowy, unikaj ogólników. Dokładnie mów Mu, co czujesz. Psalmista zachęcał: „Przed nim wylejcie swe serce” (Psalm 62:8).

Z upływem czasu zapewne będzie na ziemi przybywać udręk (2 Tymoteusza 3:13). Niemniej Biblia obiecuje: „Złoczyńcy bowiem zostaną wytraceni (...) Lecz potulni posiądą ziemię i naprawdę będą się wielce rozkoszować obfitością pokoju” (Psalm 37:9-11, 29). Trzymanie się tej nadziei pomoże ci radzić sobie w obliczu tragedii.

[Przypisy]

[Ilustracja na stronie 14]

Warto ograniczyć oglądanie przygnębiających obrazów pokazywanych w mediach