Niezwykły kalendarz Majów
Od naszego korespondenta z Meksyku
MAJOWIEa przywiązywali wielką wagę do rachuby czasu. Byli przekonani, że pewne zdarzenia są cykliczne, o czym świadczą opracowane przez nich kalendarze.
Kalendarz zwany przez niektórych specjalistów tzolkin („rachuba dni”) obejmował 260-dniowy cykl podzielony na 13 ponumerowanych okresów. Każdy okres liczył 20 dni, a każdy dzień miał inną nazwę. Kalendarz tzolkin regulował życie religijne Majów i służył do przepowiadania przyszłości.
Oprócz kalendarza rytualnego Majowie posługiwali się również kalendarzem cywilnym — haab. Był to 365-dniowy kalendarz słoneczny. Składał się z 18 miesięcy dwudziestodniowych i jednego miesiąca pięciodniowego, co dawało w sumie 365 dni. Ten kalendarz wyznaczał rytm uprawy roli oraz umożliwiał planowanie codziennych zajęć. Pomysłowi Majowie połączyli tzolkin i haab w 52-letni cykl, którego daty mają w sobie elementy obu wspomnianych kalendarzy.b
Nie odnaleziono żadnego przedmiotu, który przedstawiałby cały kalendarz Majów. Wiedzę na ten temat uczeni zdobyli, analizując nieliczne ocalałe książki Majów, a także hieroglify znajdujące się na stelach i innych pomnikach.
Chociaż na badania kalendarza Majów poświęcono setki lat, naukowcy wciąż są nim zafascynowani. Jest bardzo zaawansowany, na przykład umożliwia precyzyjne uwzględnianie długości roku słonecznego oraz sporządzanie zdumiewająco dokładnych map cykli księżycowych i planetarnych. Majowie wszystko to umiejętnie obliczali, skrupulatnie zapisując upływający czas.
[Przypisy]
a Zobacz artykuł „Majowie — dawniej i dziś”, opublikowany w Przebudźcie się! z 8 września 2001 roku.
b Dodatkowo Majowie używali tak zwanego systemu Długiej Rachuby, w którym obliczanie dni rozpoczynano od 3113 roku p.n.e., przyjętego za punkt początkowy.
[Ilustracje na stronie 31]
[Patrz publikacja]
Tzolkin Haab
6 Caban 5 Pop
Data zaznaczona na powyższej steli to 6 Caban 5 Pop — odpowiada dacie 6 lutego 752 roku n.e.
[Ilustracje na stronie 31]
[Patrz publikacja]
0 1 5
Kombinacje powyższych trzech symboli służyły Majom do przedstawienia każdej cyfry:
0 1 2 3 4
5 6 7 8 9
10 11 12 13 14
15 16 17 18 19
W kalendarzu tzolkin aż 20 dni, a nie 7, miało swe nazwy. Poniżej zamieszczono niektóre ich symbole
Niektóre symbole (hieroglify) do oznaczania 19 miesięcy w kalendarzu haab
[Prawa własności do ilustracji, strona 31]
U góry po prawej i wstawka: HIP/Art Resource, NY; hieroglify: An Introduction to the Study of the Maya Hieroglyphs/Sylvanus Griswold Morlay/Dover Publications