Uwypuklanie punktów głównych

CZYM są punkty główne przemówienia? Nie są to po prostu ciekawe szczegóły rzucone mimochodem, ale ważne myśli, które należy omówić szerzej, gdyż mają zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia celu wystąpienia.

Chcąc uwypuklić punkty główne, przede wszystkim musisz dobrać odpowiedni materiał i mądrze go uporządkować. Zazwyczaj jednak zgromadzisz więcej informacji, niż da się wykorzystać. Jak więc ustalić, co wybrać?

Po pierwsze, weź pod uwagę słuchaczy. Czy o danym zagadnieniu wiedzą niewiele, czy raczej dobrze je znają? Czy zgadzają się z tym, co mówi o nim Biblia, czy też niektórzy mają co do tego wątpliwości? Z jakimi trudnościami spotykają się na co dzień, gdy próbują stosować rady biblijne dotyczące tego zagadnienia? Po drugie, jasno określ cel, jaki pragniesz osiągnąć, przedstawiając właśnie tym słuchaczom ten konkretny temat. Po przeanalizowaniu wspomnianych dwóch spraw oceń zebrane informacje i zostaw tylko te najprzydatniejsze.

Jeżeli dostałeś szkic zawierający temat i punkty główne, powinieneś się go trzymać. Ale gdy podczas rozwijania poszczególnych myśli uwzględnisz wymienione wyżej czynniki, przedstawiany przez ciebie materiał przyniesie słuchaczom jeszcze więcej pożytku. Jeśli zaś nie otrzymałeś szkicu, punkty główne wybierasz sam.

Kiedy wyraźnie sprecyzujesz punkty główne i trafnie uporządkujesz wspierające je myśli, łatwiej ci będzie przemawiać. Zyskają na tym również twoi słuchacze.

Sposoby porządkowania materiału. Przemówienie można zbudować na rozmaite sposoby. Gdy się z nimi zapoznasz, przekonasz się, że warto wybierać różne z nich w zależności od zamierzonego celu.

Wszechstronne zastosowanie ma podział materiału na części powiązane tematycznie. (Każdy punkt główny, stanowiący odrębną całość, pomaga słuchaczom lepiej zrozumieć dane zagadnienie lub przyczynia się do osiągnięcia celu wystąpienia). Przemówienie można ułożyć również według porządku chronologicznego. (Na przykład najpierw omawia się wydarzenia sprzed potopu, później te związane ze zburzeniem Jerozolimy w 70 roku n.e., a dopiero potem wydarzenia z naszych czasów). Trzecia metoda polega na rozwijaniu myśli zgodnie z zasadą „przyczyna — skutek”. (Można też zastosować odwrotną kolejność i zacząć od omówienia jakiejś występującej dziś sytuacji, czyli skutku, a następnie podać przyczyny). Czwarty sposób to uporządkowanie materiału na zasadzie przeciwstawień. (Wskazuje się kontrast między czymś dobrym a złym, czymś pozytywnym a negatywnym). Czasami w przemówieniu wykorzystuje się kombinację różnych metod.

Kiedy Szczepan pod fałszywym zarzutem stanął przed żydowskim Sanhedrynem, wygłosił dobitne przemówienie, w którym wydarzenia przedstawił chronologicznie. Czytając Dzieje Apostolskie 7:2-53, zwróć uwagę, że poszczególne myśli dobrał w sposób celowy. Najpierw uświadomił słuchaczom, iż relacjonuje fakty historyczne, którym nie mogą zaprzeczyć. Następnie zaznaczył, że Józef został odrzucony przez swoich braci, ale to właśnie przez niego Bóg zgotował im ocalenie. Potem przypomniał, że Żydzi nie chcieli słuchać Mojżesza, ale to właśnie nim posługiwał się Bóg. Na koniec podkreślił, że takie samo nastawienie, jak owe wcześniejsze pokolenia Żydów, mieli też ci, którzy doprowadzili do śmierci Jezusa Chrystusa.

Nie za dużo punktów głównych. Aby rozwinąć dowolny temat, wystarczy omówić zaledwie kilka kluczowych myśli. W większości wypadków można je wyliczyć na palcach jednej ręki, i to niezależnie od tego, czy masz do dyspozycji 5 minut, 10, 30, czy jeszcze więcej. Nie próbuj uwypuklić zbyt wielu punktów. W ciągu jednego przemówienia słuchacze są w stanie przyswoić sobie tylko parę różnych myśli. A im dłuższe ono jest, tym silniej i wyraźniej trzeba te myśli uwydatnić.

Bez względu na to, ile punktów głównych omawiasz, wszystkie musisz dostatecznie rozwinąć. Daj słuchaczom dosyć czasu na poukładanie ich sobie w głowie — dzięki temu lepiej je zapamiętają.

Twoje wystąpienie powinno mieć przejrzystą kompozycję. Nie chodzi tu jedynie o to, ile materiału przedstawisz. Jeśli wyraźnie pogrupowałeś myśli, wyodrębniając tylko kilka punktów głównych, które po kolei rozwiniesz, słuchaczom łatwo będzie śledzić i zapamiętać twoje wywody.

Jak uwypuklać punkty główne. Jeżeli dobrze uporządkowałeś materiał, to nie powinieneś mieć trudności z zaprezentowaniem go w taki sposób, by wyraźnie podkreślić punkty główne.

Aby uwypuklić punkt główny, przede wszystkim trzeba tak przedstawić wszelkie argumenty, wersety biblijne i inne myśli, by kierowały na niego uwagę i go uwydatniały. Każdy podpunkt powinien objaśniać, uzasadniać lub podkreślać punkt główny. Nie dodawaj zbędnych informacji tylko dlatego, że są ciekawe. Omawiając podpunkty, wyraźnie wskazuj, jak się wiążą z danym punktem głównym. Nie pozostawiaj tego zadania słuchaczom. W tym celu możesz używać kluczowych słów punktu głównego albo od czasu do czasu przypominać, czego on dotyczy.

Niektórzy uwypuklają punkty główne, numerując je. Chociaż można stosować taką metodę, nie zastąpi ona starannego doboru i logicznego uporządkowania materiału.

Możesz też po prostu dokładnie sprecyzować punkt główny przed omówieniem wspierających go argumentów. W ten sposób pomożesz słuchaczom dostrzec znaczenie tego, co powiesz potem, a oprócz tego uwypuklisz dany punkt. Podkreślisz go jeszcze bardziej, gdy po szczegółowym omówieniu krótko go streścisz.

W służbie kaznodziejskiej. Powyższe zasady dotyczą nie tylko przemówień, ale także rozmów w służbie polowej. Przygotowując się do nich, uwzględnij jakąś ważną sprawę zaprzątającą umysły mieszkańców twego terenu. Obmyśl temat, który da ci sposobność wykazania, jaką nadzieję na rozwiązanie tej sytuacji daje Biblia. Wybierz na przykład dwa punkty główne, które go rozwiną. Ustal, jakimi wersetami je poprzesz. Potem zaplanuj wstęp. Takie przygotowanie pozwoli ci przejawiać elastyczność, jakże potrzebną podczas rozmowy, oraz przekazać domownikowi coś, co będzie mógł zapamiętać.