HARFA

Nazwa pierwszego instrumentu muzycznego wymienionego w Piśmie Świętym (Rdz 4:21, Bg, Bp, NŚ, Wk). W niektórych polskich przekładach hebrajskie słowo kinnòr („harfa”) przetłumaczono na „cytra” (BT, Bw, BWP). Występuje ono w Biblii w 42 miejscach, a tłumacze Septuaginty jakieś 20 razy oddali je greckim kithára. Kitara była instrumentem przypominającym lirę (gr. lýra), lecz o bardziej płaskim pudle rezonansowym. W Chrześcijańskich Pismach Greckich wyraz kithára jest tłumaczony na „harfa” (1Ko 14:7, NŚ; Obj 5:8), choć polskie przekłady niekiedy zawierają też słowo „cytra” (1Ko 14:7, Bp, BT, Bw). Z zabytkowych malowideł egipskich wynika, że starożytne harfy różniły się kształtem i budową oraz ilością strun. Dlatego spotyka się opinię, iż kinnòr może być obszerniejszym terminem, oznaczającym każdy instrument podobny do starodawnej harfy.

Pisma Hebrajskie nie pozostawiają natomiast wątpliwości co do tego, że kinnòr był instrumentem przenośnym i stosunkowo lekkim, na którym można było grać podczas pochodu lub akompaniować sobie w trakcie wędrówki przez miasto, jak to powiedziano o pewnej nierządnicy (1Sm 10:5; 2Sm 6:5; Iz 23:15, 16). Niektóre harfy wykonano z „drewna algumowego” (1Kl 10:12). Struny najprawdopodobniej sporządzano z cienkich jelit owczych, a czasami także ze skręconych włókien roślinnych.

Organizując orkiestrę dla późniejszej świątyni Salomona, Dawid przyznał szczególne miejsce właśnie „harfie” (kinnòr), na której sam pięknie „grał swą ręką” (1Sm 16:16, 23), oraz ‛instrumentowi strunowemu’ (néwel) (1Kn 25:1; 2Kn 29:25). Za dni Nehemiasza kinnòr uświetnił uroczystość poświęcenia muru Jerozolimy (Neh 12:27). Ponieważ harfa była instrumentem „miłym”, kojarzonym z „radością”, jej dźwięk milkł w okresie wymierzania kary lub wyroku (Ps 81:2; Iz 24:8, 9; Eze 26:13). Zasmuceni niewolą babilońską Izraelici nie mieli ochoty grać na harfach, toteż zawiesili je na topolach (Ps 137:1, 2).

Ponieważ trudno jednoznacznie powiedzieć, czym był kinnòr, a tym bardziej néwel („instrument strunowy”), wszelkie próby porównywania ich ze sobą są czystą spekulacją. W 1 Kronik 15:20, 21 wspomniano, że „instrumenty strunowe” (newalím, lm.) nastrojono „na tony alamot”, a harfy (kinnoròt, lm.) — „na tony szeminit”. Jeżeli „alamot” odnosi się do wyższego rejestru, a „szeminit” do niższego, można by przypuszczać, że kinnòr był instrumentem większym, niżej strojonym. Jednakże na ogół uważa się, że to newalím były większe, a wzmianki o „alamot” i „szeminit” mają podkreślić nietypowy strój tych instrumentów. Wiadomo natomiast, że oba dawało się przenosić.

W Daniela 3:5, 7, 10, 15 użyto aramejskiego słowa sabbecháʼ, które tłumaczone jest na „harfa trójkątna” (NŚ), „harfa” (BT, Bw, BWP) lub „sambuka” (Bp). Sabbecháʼ bywa przedstawiana jako mała, trójkątna harfa czterostrunna o przenikliwym dźwięku (zob. INSTRUMENT STRUNOWY).