JAAZANIASZ

(„Jehowa nadstawił ucha”).

Imię to było najwyraźniej dość popularne tuż przed upadkiem królestwa Judy, gdyż wszyscy czterej noszący je mężczyźni wymienieni w Biblii żyli w tym samym krótkim okresie. Występuje także w „listach z Lakisz”, a na pieczęci odnalezionej w Tall an-Nasba widnieją słowa „własność Jaazanjahu, sługi króla” (Archeologia Palestyny, red. L. W. Stefaniak, Poznań 1973, ss. 983, 1066). Nie ma jednak bezpośredniego dowodu, że inskrypcja ta odnosi się do którejkolwiek z poniższych postaci.

1. Przywódca Rechabitów, których na polecenie Jehowy poddał próbie prorok Jeremiasz, gdy przyprowadził ich do jednej z jadalni w świątyni i zaproponował im wino. Rechabici odmówili, powołując się na przykazanie, które przeszło dwieście lat wcześniej otrzymali od swego praojca Jonadaba (Jehonadaba), syna Rechaba. Dlatego Jehowa obiecał: „U Jonadaba, syna Rechaba, żaden mąż nie zostanie odcięty od stania przede mną, na zawsze”. Jaazaniasz był synem innego Jeremiasza (Jer 35:1-10, 19).

2. Syn Szafana, jedyny człowiek wymieniony z imienia spośród 70 mężczyzn z wizji Ezechiela (612 p.n.e.), którzy palili kadzidło przed bałwochwalczymi symbolami wyrytymi na ścianach świątyni jerozolimskiej (Eze 8:1, 10, 11).

3. Syn Azzura, jeden z 25 mężczyzn, którzy w wizji Ezechiela stali we wschodniej bramie świątyni Jehowy. Ezechielowi polecono prorokować przeciw Jaazaniaszowi i jego towarzyszom, gdyż ‛obmyślali krzywdę i udzielali złej rady przeciwko temu miastu’ (Eze 11:1-4).

4. Dowódca wojskowy występujący w sprawozdaniu z krótkiego okresu dziejów Judy po zburzeniu Jerozolimy przez Babilończyków. Jaazaniasz (nazywany też Jezaniaszem) należał do tych, którzy chętnie poparli nominację namiestnika Gedaliasza (2Kl 25:23; Jer 40:7, 8). Najprawdopodobniej znajdował się wśród „wszystkich dowódców wojsk”, którzy ostrzegli Gedaliasza przed Ismaelem, godzącym na jego życie, a gdy ten zamach doszedł do skutku, ścigali mordercę i uwolnili uprowadzonych przez niego jeńców (Jer 40:13, 14; 41:11-16). Jezaniasz był także jednym z przywódców, którzy później pytali Jeremiasza, co mają robić, lecz zamiast usłuchać jego rady, poprowadzili pozostałą przy życiu garstkę do Egiptu (2Kl 25:26; Jer 42:1-3, 8; 43:1-5). Jaazaniasz jest też najprawdopodobniej nazwany „Azariaszem, synem Hoszajasza”, choć może również chodzić o jego brata (Jer 43:2).