JUDAIZM

Żydowski system religijny (Gal 1:13, 14). W I w. n.e. judaizm w swych różnych formach nie opierał się wyłącznie na Pismach Hebrajskich. Saduceusze, stanowiący jeden z jego głównych odłamów, odrzucali biblijną naukę o zmartwychwstaniu i nie wierzyli w istnienie aniołów (Mk 12:18-27; Dz 23:8). Faryzeusze, którzy tworzyli inne ważne ugrupowanie, co prawda w tych kwestiach byli przeciwnego zdania niż saduceusze (Dz 23:6-9), ale za to unieważniali Słowo Boże swymi licznymi niebiblijnymi tradycjami (Mt 15:1-11). Właśnie te tradycje — a nie Prawo Mojżeszowe, które było „wychowawcą prowadzącym do Chrystusa” (Gal 3:24) — utrudniły wielu osobom przyjęcie Syna Bożego. Samo Prawo było dobre i święte (Rz 7:12), natomiast ludzkie tradycje zniewoliły Żydów (Kol 2:8). Niezwykła gorliwość o ‛tradycje ojców’ uczyniła z Saula (Pawła) zajadłego prześladowcę chrześcijan (Gal 1:13, 14, 23; zob. FARYZEUSZE; SADUCEUSZE).