Dlaczego przebaczać?

ŻYDOWSKI uczony i pisarz Joseph Jacobs nazwał niegdyś przebaczanie „najwznioślejszą i najtrudniejszą ze wszystkich lekcji moralnych”. Wielu osobom rzeczywiście trudno zdobyć się na słowa: „Wybaczam ci”.

Z przebaczaniem jest chyba podobnie jak z pieniędzmi. Można ochoczo i miłosiernie użyczać ich drugim albo ciułać dla siebie. Bogu podoba się ta pierwsza postawa. Należy więc pielęgnować zwyczaj wspaniałomyślnego przebaczania. Dlaczego? Gdyż zachęca nas do tego Bóg. Poza tym zawziętość i mściwość jedynie pogarszają sytuację.

Częstokroć słyszy się wypowiedź: „Wcale się nie złoszczę, chcę tylko wyrównać rachunki!” Niestety, taka postawa dominuje dziś w życiu wielu ludzi. Na przykład pewna mężatka nie odzywała się do bratowej ponad siedem lat, ponieważ — jak się wyraziła — „dopiekła mi do żywego i nigdy nie potrafiłam jej tego wybaczyć”. Ale takie milczenie, mające skłonić winnego do przeprosin albo go ukarać, zwykle nie zaspokaja żądzy odwetu. Może raczej przedłużyć niezgodę i przerodzić się w głęboką urazę. Jeśli się nie przerwie tego błędnego koła, płomień zemsty potrafi zrujnować nie tylko stosunki z drugimi, ale nawet zdrowie.

Niechęć do przebaczania jest szkodliwa

Napięte stosunki wynikające z niechęci do przebaczania wywołują stres. Ten z kolei jest przyczyną poważnych chorób. Doktor William S. Sadler napisał: „Nikt nie wie lepiej od lekarza, jak duża część schorzeń i cierpień dotykających ludzi bierze swój początek w zmartwieniach, strachu, wewnętrznym rozdarciu, (...) negatywnym myśleniu oraz rozwiązłym trybie życia”. Czy rozkołysane emocje naprawdę są tak groźne? Pewna książka na temat medycyny odpowiada: „Z danych statystycznych (...) wynika, że u dwóch trzecich pacjentów stwierdzono objawy chorobowe wywołane lub nasilone stresem”.

Rozgoryczenie, uraza i złość bez wątpienia szkodzą. Takie wyniszczające emocje są niczym rdza, która powoli zżera karoserię samochodu. Z wierzchu może on wyglądać pięknie, niemniej pod powłoką lakieru korozja czyni spustoszenie.

Ale co ważniejsze, niechęć do przebaczania — gdy istnieją podstawy do okazania miłosierdzia — może być dla nas zgubna pod względem duchowym. W oczach Jehowy Boga przypominalibyśmy niewolnika z przypowieści Jezusa. Chociaż jego pan umorzył mu ogromny dług, to gdy współniewolnik błagał z kolei tego człowieka o podarowanie stosunkowo małej kwoty, ten okazał się szorstki i nieubłagany. Jezus niedwuznacznie wykazał, że jeśli będziemy równie mało skorzy do wybaczania, to Jehowa nie odpuści naszych grzechów (Mateusza 18:21-35). Tak więc wskutek zawziętości możemy utracić czyste sumienie przed Bogiem, a nawet nadzieję na przyszłe życie! (Porównaj 2 Tymoteusza 1:3). Co zatem należy zrobić?

Ucz się przebaczać

Szczere przebaczenie wypływa z serca. Oznacza puszczenie w niepamięć czyjegoś błędu i całkowite zrezygnowanie z chęci odwetu. Tym samym ostateczny wymiar sprawiedliwości i ewentualne ukaranie pozostawia się Jehowie (Rzymian 12:19).

Ponieważ jednak „podstępne jest serce, bardziej niż wszystko inne, i zepsute”, więc nie zawsze skłania nas ono do wybaczenia, nawet wtedy, gdy powinno (Jeremiasza 17:9). Sam Jezus oświadczył: „Z serca pochodzą niegodziwe rozważania, morderstwa, cudzołóstwa, rozpusty, złodziejstwa, fałszywe świadectwa, bluźnierstwa” (Mateusza 15:19).

Na szczęście serce można szkolić, by skłaniało nas do tego, co słuszne. Jednakże takie kształcenie musi pochodzić od kogoś górującego nad nami. Nie potrafimy tego dokonać sami (Jeremiasza 10:23). Natchniony przez Boga psalmista wiedział o tym, toteż modlił się do Niego o kierownictwo. Błagał Jehowę: „Naucz mnie ustaw twoich! Spraw, bym zrozumiał drogi wskazane przez postanowienia twoje” (Psalm 119:26, 27).

Z innego psalmu wynika, iż Dawid, król starożytnego Izraela, „zrozumiał drogi” Jehowy. Osobiście się przekonał, jak On postępuje, i wyciągnął z tego lekcję. Mógł więc powiedzieć: „Jehowa jest miłosierny i łaskawy, nieskory do gniewu i przepełniony serdeczną życzliwością. Jak ojciec okazuje miłosierdzie synom, tak Jehowa okazał miłosierdzie tym, co się go boją” (Psalm 103:8, 13, NW).

Tak jak Dawid musimy się więc uczyć przebaczania. Powinniśmy też rozważać z modlitwą doskonały wzór ustanowiony pod tym względem przez Boga oraz Jego Syna. Dzięki temu nauczymy się wybaczać z całego serca.

Ktoś mógłby jednak słusznie zapytać: A co z poważnymi grzechami? Czy wszystkie trzeba wybaczać?

Wyrobienie sobie zrównoważonego poglądu

Osoba dotkliwie skrzywdzona może odczuwać głęboki ból, zwłaszcza jeśli padła ofiarą czyjegoś ciężkiego występku. Niektórym nasuwa się nawet pytanie: „Jak mogę przebaczyć komuś, kto mnie podstępnie oszukał i zranił”? Gdyby chodziło o rażący grzech, za który grozi wykluczenie ze społeczności, może zajść konieczność zastosowania się do rad z Ewangelii według Mateusza 18:15-17.

W każdym razie dużo zależy od winowajcy. Czy od czasu popełnienia występku daje jakiekolwiek dowody szczerej skruchy? Czy się zmienił, a może już próbował naprawić wyrządzone szkody? W oczach Jehowy taka skrucha jest podstawą do wybaczenia nawet skandalicznych grzechów. Świadczy o tym przykład Manassesa, jednego z najniegodziwszych królów w dziejach Izraela. Dlaczego Bóg mu przebaczył? Otóż Manasses w końcu upokorzył się i zaniechał nikczemnego postępowania (2 Kronik 33:12, 13).

W Piśmie Świętym szczera skrucha oznacza autentyczną zmianę nastawienia, głęboki żal za wszelkie popełnione błędy. Gdzie to możliwe i stosowne, jest poparta staraniami o wyrównanie szkód wyrządzonych pokrzywdzonemu (Łukasza 19:7-10; 2 Koryntian 7:11). Kto nie przejawia takiej skruchy, nie może liczyć na przebaczenie Jehowy.a Ponadto Bóg nie oczekuje od chrześcijan, by wybaczali tym, którzy niegdyś zostali oświeceni duchowo, a teraz rozmyślnie i uparcie obstają przy niecnych postępkach (Hebrajczyków 10:26-31). W niektórych skrajnych wypadkach przebaczenie może być nawet niestosowne (Psalm 139:21, 22; Ezechiela 18:30-32).

Bez względu na to, czy przebaczenie jest możliwe, osoba, przeciw której popełniono poważny grzech, może się zastanowić nad jeszcze jednym: Czy muszę tak mocno to przeżywać, gniewnie rozpamiętując krzywdę, dopóki sprawa nie zostanie ostatecznie rozstrzygnięta? Rozważmy pewien przykład. Kiedy Joab, dowódca wojsk Dawida, zamordował Abnera i Amasę, „dwóch mężów sprawiedliwych i lepszych niż on”, król poczuł się głęboko dotknięty (1 Królewska 2:32). Dał głośno wyraz swemu oburzeniu i niewątpliwie uczynił to także w modlitwie do Jehowy. Z czasem jednak uczucia targające Dawidem najwidoczniej osłabły. Nie pałał gniewem do końca swych dni. Nawet dalej współpracował z Joabem, chociaż nie przeszedł do porządku dziennego nad czynem tego zatwardziałego zabójcy. Dopilnował, żeby w końcu dosięgła go sprawiedliwość (2 Samuela 3:28-39; 1 Królewska 2:5, 6).

Osoby cierpiące wskutek czyichś występków potrzebują nieco czasu i wysiłku, aby opanować pierwszy gniew. Zabliźnianie się ran bywa znacznie łatwiejsze, gdy winowajca przyznaje się do błędu i okazuje skruchę. Ale bez względu na jego postawę, pokrzywdzony może znaleźć ukojenie i pokrzepienie, jeśli pamięta o sprawiedliwości i mądrości Jehowy oraz korzysta z pomocy zboru chrześcijańskiego.

Nie należy też zapominać, że puszczenie wykroczeń w niepamięć nie jest równoznaczne z ich usprawiedliwieniem. Chrześcijanin, który przebacza, ufnie pozostawia sprawę w rękach Jehowy. Jest On prawym Sędzią całego wszechświata, toteż w słusznym czasie wymierzy sprawiedliwość. Dosięgnie ona między innymi zdradzieckich „rozpustników i cudzołożników” (Hebrajczyków 13:4).

Dobrodziejstwa płynące z przebaczania

Psalmista Dawid śpiewał: „Ty przecież, Jehowo, jesteś dobry i gotowy przebaczać; masz też pod dostatkiem serdecznej życzliwości dla tych wszystkich, którzy ciebie wzywają” (Psalm 86:5, NW). Czy wzorem Jehowy jesteś „gotowy przebaczać”? Daje to liczne korzyści.

Po pierwsze, przebaczanie umacnia dobre stosunki z innymi. W Piśmie Świętym zachęcono chrześcijan: „Stańcie się jedni dla drugich życzliwi, tkliwie współczujący, wspaniałomyślnie przebaczając sobie nawzajem, jak i wam Bóg przez Chrystusa wspaniałomyślnie przebaczył” (Efezjan 4:32).

Po drugie, przebaczanie przynosi pokój. I to nie tylko pokój z innymi ludźmi, lecz również pokój wewnętrzny (Rzymian 14:19; Kolosan 3:13-15).

Po trzecie, jeśli wybaczamy drugim, łatwiej będzie nam pamiętać, iż sami potrzebujemy przebaczenia. Istotnie, „wszyscy zgrzeszyli i brakuje im chwały Bożej” (Rzymian 3:23).

Po czwarte, puszczając w niepamięć grzechy drugich, dajemy Bogu podstawę do przebaczenia naszych win. Jezus powiedział: „Jeśli bowiem przebaczycie ludziom ich wykroczenia, to wasz Ojciec niebiański i wam przebaczy” (Mateusza 6:14).

Wyobraź sobie, ile spraw musiało pochłaniać uwagę Jezusa tuż przed jego śmiercią. Był przejęty apostołami, dziełem głoszenia, a przede wszystkim zachowaniem lojalności wobec Jehowy. Ale co powiedział nawet wtedy, gdy znosił udrękę na palu męki? W ostatnich słowach rzekł między innymi: „Ojcze, przebacz im” (Łukasza 23:34). Naśladujmy doskonały przykład Jezusa i z całego serca przebaczajmy sobie nawzajem.

[Przypis]

[Ilustracje na stronie 5]

Czy pojąłeś sens przypowieści Jezusa o bezlitosnym niewolniku?

[Ilustracje na stronie 7]

Przebaczanie umacnia dobre stosunki z innymi i przysparza szczęścia