„Dalej znoście jedni drugich i wspaniałomyślnie przebaczajcie sobie nawzajem” (KOL. 3:13).
1, 2. Dlaczego warto rozważyć, czy jesteśmy gotowi przebaczać?
SPISANE Słowo Jehowy daje nam wgląd w to, jak zapatruje się On na grzech i jak reaguje, gdy grzeszymy. Biblia ujawnia również wiele na temat przebaczania. W poprzednim artykule przeanalizowaliśmy, jak nastawienie Dawida i Manassesa wpłynęło na to, że Jehowa im przebaczył. Głęboki żal skłonił ich do wyznania popełnionych grzechów, porzucenia ich i okazania szczerej skruchy. Odzyskali wtedy uznanie Jehowy.
2 Spójrzmy na kwestię przebaczania z innej strony. Jak byś się czuł, gdyby wśród niewinnych ofiar Manassesa znalazł się jeden z twoich krewnych? Czy byłbyś w stanie wybaczyć Manassesowi? Warto zadać sobie takie pytanie, ponieważ żyjemy w świecie pełnym bezprawia, przemocy i samolubstwa. Dlaczego więc jako chrześcijanin powinieneś pielęgnować ducha przebaczania? A jeśli cierpisz z powodu zniewag albo niesprawiedliwości, to co pomoże ci panować nad emocjami, reagować tak, jak sobie życzy Jehowa, i być gotowym przebaczać?
DLACZEGO POWINNIŚMY PRZEBACZAĆ
3-5. (a) Jakim przykładem posłużył się Jezus, żeby uzmysłowić słuchaczom potrzebę przebaczania? (b) Jaki wniosek wypływa z przykładu Jezusa zapisanego w Mateusza 18:21-35?
3 Gotowość do przebaczania tym, którzy nas urazili — czy są oni chrześcijanami, czy nie — jest niezbędna, jeśli chcemy zachowywać pokojowe stosunki z członkami rodziny, przyjaciółmi, innymi ludźmi oraz Jehową. Według Pisma Świętego gotowość do przebaczania drugim, niezależnie od tego, jak często wyrządzą nam przykrość, jest chrześcijańskim obowiązkiem. Aby zilustrować zasadność tego wymagania, Jezus posłużył się przykładem zadłużonego niewolnika.
4 Niewolnik był winien swojemu panu równowartość wynagrodzenia robotnika za 60 000 000 dni pracy. Mimo to pan anulował mu dług. Potem ów niewolnik spotkał swojego współniewolnika, który był mu winien równowartość jedynie 100 dniówek. Dłużnik błagał go o cierpliwość, ale niewolnik, któremu umorzono wielki dług, wtrącił tamtego do więzienia. Takie podejście rozgniewało ich pana. „Czy i ty nie powinieneś był się zmiłować nad swym współniewolnikiem, tak jak ja zmiłowałem się nad tobą?” — zapytał. „Po czym jego pan, srodze rozgniewany, wydał go dozorcom więziennym, aż spłaci wszystko, co był winien” (Mat. 18:21-34).
Czego Jezus chciał nas nauczyć, opowiadając ten przykład?
5 W jakim celu Jezus opowiedział ten przykład? Podsumował: „Podobnie mój Ojciec niebiański obejdzie się też z wami, jeśli z serc waszych nie przebaczycie każdy swemu bratu” (Mat. 18:35). Wniosek jest oczywisty. Grzechy, które popełniamy jako niedoskonali ludzie, dowodzą, że mimo najszczerszych starań nie jesteśmy w stanie w pełni sprostać miernikom Jehowy. A jednak On chętnie nam wybacza, niejako wymazuje nasze przewinienia. Dlatego też każdy, kto pragnie być przyjacielem Jehowy, musi wybaczać bliźnim. Jezus powiedział w Kazaniu na Górze: „Jeśli bowiem przebaczycie ludziom ich wykroczenia, to wasz Ojciec niebiański i wam przebaczy; jeśli zaś nie przebaczycie ludziom ich wykroczeń, to wasz Ojciec także nie przebaczy waszych wykroczeń” (Mat. 6:14, 15).
6. Dlaczego przebaczenie nie zawsze przychodzi łatwo?
6 Być może powiesz: „Brzmi świetnie w teorii, ale łatwiej powiedzieć, niż zrobić”. Jest tak dlatego, że na osobiste krzywdy często reagujemy emocjonalnie. Ktoś może się czuć rozgniewany i zdradzony, chcieć dochodzić sprawiedliwości albo nawet się zemścić. Niektórzy sądzą, że nigdy nie zdołają wybaczyć winowajcy. Jeśli masz podobne odczucia, jak możesz pielęgnować ducha przebaczania, którego oczekuje od nas Jehowa?
ANALIZUJ SWOJE EMOCJE
7, 8. Co pomoże ci właściwie zareagować i przebaczyć, jeśli rozdrażniło cię czyjeś nieuprzejme zachowanie?
7 Emocjonalne reakcje na rzeczywiste lub domniemane krzywdy mogą być bardzo silne. Rozważmy przeżycie młodego człowieka opisane w pewnym opracowaniu na temat gniewu: „Któregoś razu ogarnięty wzburzeniem wypadłem z domu, przysięgając, że nigdy tam nie wrócę. Był przyjemny letni dzień. Długo szedłem malowniczymi ścieżkami, aż spokój i piękno stopniowo mnie ukoiły; po kilku godzinach wróciłem do domu skruszony i potulny jak baranek”. Jak pokazuje to przeżycie, jeśli damy sobie czas na ochłonięcie, to spojrzymy na sprawę obiektywniej i możemy uniknąć nieprzejednanej postawy, której potem byśmy żałowali (Ps. 4:4; Prz. 14:29; Jak. 1:19, 20).
8 Ale co wtedy, gdy negatywne emocje się utrzymują? Spróbuj sprecyzować, dlaczego jesteś rozdrażniony. Czy dlatego, że zostałeś potraktowany niesprawiedliwie, być może niegrzecznie? A może uważasz, że ktoś rozmyślnie próbował cię zranić? Czy jego zachowanie naprawdę było aż tak złe? Przeanalizowanie i zrozumienie przyczyn swoich odczuć pozwoli ci ustalić, jaka reakcja byłaby najlepsza i właściwa w świetle Biblii (odczytajPrzysłów 15:28;17:27). Dzięki temu zdobędziesz się na bezstronność i zdołasz przebaczyć. Jeśli przyswoisz sobie takie podejście, choćby kosztem sporego wysiłku, to pozwolisz, żeby Słowo Boże ujawniło twoje „myśli i zamiary serca” i pomogło ci naśladować gotowość Jehowy do przebaczania (Hebr. 4:12).
CZY MUSISZ BRAĆ TO DO SIEBIE?
9, 10. (a) Jak może postąpić osoba, która poczuje się skrzywdzona? (b) Jak przejawianie ducha przebaczania wpłynie na twoje życie?
9 Negatywne reakcje mogą być spowodowane różnymi sytuacjami. Wyobraź sobie na przykład, że prowadzisz samochód, a inny kierowca zajeżdża ci drogę. Co zrobisz? Zapewne czytałeś o przypadkach agresji, gdy ktoś rozzłościł się tak bardzo, że zaatakował drugiego kierowcę. Jako chrześcijanin oczywiście nie chciałbyś tak się zachować.
10 O wiele lepiej byłoby przez chwilę się zastanowić. Czy wina nie leży częściowo po twojej stronie, ponieważ się zagapiłeś? A może drugi kierowca miał jakiś problem z samochodem? Dzięki wnikliwości, otwartości umysłu i gotowości do przebaczania możemy zminimalizować gniew, rozczarowanie i inne negatywne emocje. W Księdze Kaznodziei 7:9 czytamy: „Nie śpiesz się w duchu do obrażania się, bo obraza spoczywa w zanadrzu głupców”. Nie bierz wszystkiego do siebie. W wielu wypadkach to, co wygląda na rozmyślną krzywdę, wcale nią nie jest; wynika jedynie z niedoskonałości albo niezrozumienia. Staraj się spojrzeć szerzej na pozornie nieżyczliwe czyny lub słowa i chętnie wybaczaj, kierując się miłością. Jeśli tak zrobisz, będziesz szczęśliwszy (odczytaj1 Piotra 4:8).
‛NIECH TWÓJ POKÓJ WRÓCI DO CIEBIE’
11. Jak powinniśmy reagować na zachowanie ludzi, których spotykamy w służbie?
11 Co zrobić, by nie stracić panowania nad sobą, gdy ktoś potraktuje cię niegrzecznie w służbie kaznodziejskiej? Kiedy Jezus rozsyłał 70 głosicieli, polecił im, żeby życzyli pokoju ludziom w każdym domu, który odwiedzą. Następnie dodał: „Jeśli tam jest przyjaciel pokoju, wasz pokój spocznie na nim. Ale jeśli nie ma, wróci do was” (Łuk. 10:1, 5, 6). Cieszymy się, kiedy spotykamy w służbie osoby nastawione przychylnie, ponieważ mogą odnieść korzyść z głoszonego przez nas orędzia. Ale niekiedy reakcje są dalekie od pokojowych. Co wtedy? Według słów Jezusa pokój, którego życzyliśmy domownikom, powinien do nas wrócić. W każdej sytuacji powinniśmy odejść od drzwi z pokojem w sercach, bez względu na to, jak domownik się do nas odniósł. Gdybyśmy na prowokację odpowiedzieli złością, nie zachowalibyśmy pokoju.
12 Staraj się zachowywać pokój w każdej sytuacji, nie tylko w służbie kaznodziejskiej. Oczywiście gotowość do przebaczania drugim nie oznacza, że masz aprobować złe postępki albo lekceważyć wyrządzone ci szkody. Przebaczenie oznacza raczej wyzbycie się wszelkiej urazy i zachowanie pokoju w sercu. Niektórzy ludzie, poddając się negatywnemu myśleniu i rozpamiętując doznane krzywdy, pozwalają, żeby cudze postępowanie ograbiło ich z radości. Nie dopuść, żeby takie myśli tobą owładnęły. Pamiętaj, że jeśli żywisz urazę, nie będziesz szczęśliwy. Dlatego chętnie przebaczaj! (OdczytajEfezjan 4:31, 32).
REAGUJ W SPOSÓB, KTÓRY PODOBA SIĘ JEHOWIE
13. (a) Jak chrześcijanin może ‛nagarnąć ognistych węgli’ na głowę kogoś wrogo nastawionego? (b) Jaki może być rezultat łagodnej odpowiedzi na prowokację?
13 Czasami komuś, kto źle cię potraktował, możesz pomóc docenić chrześcijańskie zasady. Apostoł Paweł napisał: „‚Jeśli twój nieprzyjaciel jest głodny, nakarm go, jeśli jest spragniony, daj mu coś do picia; bo czyniąc to, nagarniesz ognistych węgli na jego głowę’. Nie dawaj się zwyciężyć złu, lecz zło dobrem zwyciężaj” (Rzym. 12:20, 21). Okazując wspaniałomyślność w obliczu prowokacji, możesz zmiękczyć nawet najbardziej nieprzyjaznych ludzi i wydobyć z nich dobro. Gdy wobec takich osób przejawiasz zrozumienie, empatię i współczucie, torujesz im drogę do przyjęcia prawd biblijnych. Ale nawet jeżeli tak się nie stanie, niewykluczone, że łagodna odpowiedź skłoni ich do zastanowienia się nad twoją wzorową postawą (1 Piotra 2:12; 3:16).
14. Dlaczego nie powinieneś żywić urazy bez względu na to, jak źle ktoś cię potraktował?
14 Istnieją okoliczności, w których utrzymywanie kontaktów z jakąś osobą byłoby niestosowne. Może chodzić o kogoś, kto kiedyś należał do zboru, ale zgrzeszył, nie okazał skruchy i został wykluczony. Jeśli ktoś taki cię skrzywdził, może być ci wyjątkowo trudno mu przebaczyć — nawet gdy okaże skruchę — ponieważ rany emocjonalne nie goją się szybko. W takiej sytuacji stale proś Jehowę, by pomógł ci zdobyć się na przebaczenie skruszonemu grzesznikowi. Bo czy tak naprawdę wiesz, co dzieje się w cudzym sercu? Jehowa wie. On bada najskrytsze skłonności człowieka i jest cierpliwy wobec grzeszników (Ps. 7:9; Prz. 17:3). Właśnie dlatego Biblia mówi: „Nikomu nie oddawajcie złem za złe. Starajcie się o to, co szlachetne w oczach wszystkich ludzi. Jeśli możliwe, o ile to od was zależy, zachowujcie pokój ze wszystkimi ludźmi. Nie mścijcie się sami, umiłowani, lecz pozostawcie miejsce srogiemu gniewowi; napisano przecież: ‚Pomsta jest moja; ja odpłacę, mówi Jehowa’” (Rzym. 12:17-19). Czy masz prawo potępiać drugiego człowieka? Nie (Mat. 7:1, 2). Możesz być jednak pewien, że Jehowa postąpi sprawiedliwie.
15. Uwzględnienie jakiego faktu powinno wpływać na nasz stosunek do winowajcy?
15 Jeśli uważasz, że padłeś ofiarą niesprawiedliwości, i trudno ci przebaczyć winowajcy, który okazał skruchę, spróbuj wziąć pod uwagę, że w pewnym sensie on też jest ofiarą. Doświadcza skutków odziedziczonej niedoskonałości (Rzym. 3:23). Jehowa żywi współczucie wobec wszystkich niedoskonałych ludzi. Dlatego warto modlić się za winowajcę. Nie sposób trwać w gniewie na kogoś, za kogo się modlimy. To, że nie powinniśmy żywić urazy nawet wobec osób wyrządzających nam krzywdę, jasno wynika ze słów Jezusa: „Miłujcie swych nieprzyjaciół i módlcie się za tych, którzy was prześladują” (Mat. 5:44).
16, 17. Jak powinieneś postąpić, gdy starsi uznają, że grzesznik okazał skruchę, i dlaczego tak odpowiadasz?
16 Zgodnie z wolą Jehowy za rozpatrywanie w zborze wykroczeń są odpowiedzialni chrześcijańscy starsi. W odróżnieniu od Boga bracia ci nie znają wszystkich faktów, ale starają się podjąć decyzję zgodną ze wskazówkami podanymi w Słowie Bożym pod kierownictwem ducha świętego. Skoro więc w modlitwie szukają pomocy Jehowy, to ich postanowienia w takich sprawach będą odzwierciedlać Jego punkt widzenia (Mat. 18:18).
Gotowość do przebaczania jest chrześcijańskim obowiązkiem
17 W grę wchodzi tu lojalność. Jeżeli starsi uznają, że dana osoba okazała skruchę, to czy ty też jej przebaczysz i potwierdzisz swą miłość do niej? (2 Kor. 2:5-8). Może to nie być łatwe, zwłaszcza gdy skrzywdziła ona ciebie lub kogoś z twoich bliskich. Jeśli jednak pokładasz ufność w Jehowie i Jego sposobie działania za pośrednictwem zboru, postąpisz mądrze. Pokażesz, że naprawdę wspaniałomyślnie przebaczasz (Prz. 3:5, 6).
18. Jakie korzyści możesz odnieść z okazywania gotowości do przebaczania?
18 Nieprzejednana postawa prowadzi do różnych dolegliwości, zerwanych więzi, stresów i problemów z porozumiewaniem się. Z drugiej strony, jak wskazują specjaliści w zakresie zdrowia psychicznego, z chętnego przebaczania płyną liczne korzyści. Pozwala ono pozbyć się tłumionych, wręcz destrukcyjnych emocji, które szkodzą zdrowiu, i sprzyja dobrym, uszczęśliwiającym relacjom z innymi. Ale największym błogosławieństwem wynikającym z gotowości do przebaczania są dobre stosunki z naszym niebiańskim Ojcem, Jehową (odczytajKolosan 3:12-14).