Przykłady nawiązujące do znanych sytuacji

WSZELKIE przykłady, których używasz, powinny pasować do omawianego materiału. Jeżeli jednak mają być pouczające, równie ważne jest dostosowywanie ich do słuchaczy.

Jak rodzaj audytorium, do którego będziesz przemawiać, może wpłynąć na dobór przykładów? A jak je dobierał Jezus Chrystus? Niezależnie od tego, czy zwracał się do tłumów, czy tylko do swoich uczniów, nie czerpał unaocznień z życia ludzi mieszkających poza granicami Izraela. Byłyby niezrozumiałe dla jego słuchaczy. Dlatego nie nawiązywał do życia dworskiego w Egipcie ani do praktyk religijnych w Indiach. Niemniej jego przykłady dotyczyły spraw znanych we wszystkich krajach. Mówił o naprawianiu szat, prowadzeniu interesów, utracie czegoś cennego i uczestniczeniu w ucztach weselnych. Wiedział, jak ludzie reagują w rozmaitych sytuacjach, i robił z tego użytek (Marka 2:21; Łuk. 14:7-11; 15:8, 9; 19:15-23). Ponieważ głosił głównie członkom narodu izraelskiego, więc jego przykłady najczęściej odnosiły się do ich codziennych spraw i czynności — do pracy rolnika, reakcji owiec na głos pasterza albo do przechowywania wina w naczyniach ze skór zwierzęcych (Marka 2:22; 4:2-9; Jana 10:1-5). Odwoływał się też do znanych wydarzeń historycznych, między innymi do stworzenia pierwszej pary ludzkiej, potopu z czasów Noego, zniszczenia Sodomy i Gomory oraz śmierci żony Lota (Mat. 10:15; 19:4-6; 24:37-39; Łuk. 17:32). Czy ty również przy wyborze przykładów starasz się uwzględniać pochodzenie słuchaczy i ich powszednie zajęcia?

A co wtedy, gdy zwracasz się nie do dużego audytorium, ale do jednej lub kilku osób? Postaraj się dobrać przykład, który by pasował właśnie do nich. Kiedy Jezus dawał świadectwo Samarytance przy studni w pobliżu Sychar, mówił o „wodzie żywej”, o tym, że ‛już nigdy nie będzie się odczuwać pragnienia’, oraz o „źródle wody tryskającej ku udzielaniu życia wiecznego” — wszystkie te przenośnie bezpośrednio odnosiły się do czynności wykonywanej przez ową kobietę (Jana 4:7-15). A gdy rozmawiał z mężczyznami, którzy płukali sieci, nawiązał do rybołówstwa (Łuk. 5:2-11). W obu wypadkach mógł zaczerpnąć obrazowy przykład z pracy w polu, gdyż żyli w regionie rolniczym, ale znacznie skuteczniejsze było odwołanie się wprost do tego, czym się zajmowali jego rozmówcy. Czy starasz się postępować podobnie?

Jezus głosił przede wszystkim „zaginionym owcom z domu Izraela”, tymczasem apostoł Paweł został posłany także do pogan (Mat. 15:24; Dzieje 9:15). Czy wpłynęło to na jego sposób nauczania? Oczywiście. Pisząc do zboru w Koryncie, nawiązywał do wyścigów, do zwyczaju spożywania pokarmów w świątyniach bożków oraz do pochodów tryumfalnych — spraw, które ci chrześcijanie pochodzenia pogańskiego doskonale znali (1 Kor. 8:1-10; 9:24, 25; 2 Kor. 2:14-16).

Czy wzorem Jezusa i Pawła ty też podczas nauczania starannie dobierasz figury stylistyczne i przykłady? Czy uwzględniasz pochodzenie i codzienne zajęcia swych słuchaczy? Rzecz jasna od I wieku sporo się zmieniło. Dzisiaj dzięki telewizji ludzie mają dostęp do wiadomości z całego świata. Często dobrze wiedzą, co się dzieje w innych krajach. W takim wypadku nie ma nic złego w wykorzystywaniu tego rodzaju informacji jako przykładów. Ale najsilniej poruszają ludzi przykłady odnoszące się bezpośrednio do ich życia — do ich domu, rodziny, pracy, do żywności, którą spożywają, lub pogody panującej w ich rejonie.

Jeżeli zaczerpniesz przykład z dziedziny, której słuchacze nie znają, wtedy prawdopodobnie będzie on wymagać wielu objaśnień. Łatwo więc może przyćmić to, co miał zilustrować. W rezultacie słuchacze zapamiętają przykład zamiast prawdy biblijnej, którą chcesz im przekazać.

Jezus nie używał skomplikowanych unaocznień, lecz nawiązywał do prostych, codziennych spraw. Na przykładzie rzeczy małych wyjaśniał rzeczy wielkie, a na przykładzie rzeczy łatwych — trudne. Wiążąc codzienne zdarzenia z prawdami duchowymi, pomagał ludziom lepiej zrozumieć i zapamiętać to, czego nauczał. Zostawił nam wspaniały wzór do naśladowania!