GALEED

(„kopiec świadectwa”).

Miejsce w górzystym regionie Gilead na wsch. od Jordanu, gdzie zawarli przymierze patriarchowie Jakub i Laban (Rdz 31:43-48). Właśnie wtedy, w r. 1761 p.n.e., nadano mu nazwę „Galeed”, od której prawdopodobnie pochodzi późniejsza nazwa tych okolic — „Gilead”.

Jakub, posłuszny poleceniu Bożemu, porzucił służbę u Labana, swego wuja i teścia (Rdz 28:2), i potajemnie opuścił Paddan-Aram. Wraz z żonami, dziećmi i całym dobytkiem przeprawił się przez Eufrat i wyruszył w kierunku ziemi Kanaan. Trzy dni później Laban w towarzystwie swoich „braci” udał się za nim w pościg na odległość siedmiu dni drogi i w końcu dogonił karawanę Jakuba w górach Gileadu, na pn. od doliny Jabboku (Rdz 31:17-25).

Jakub i Laban w pokojowy sposób rozstrzygnęli sporne kwestie, po czym zawarli ze sobą przymierze. Z tej okazji Jakub ustawił kamienny słup, a swym „braciom” polecił usypać kopiec z kamieni — być może w kształcie stołu — na którym później spożyto posiłek potwierdzający to przymierze. Nawiązując do owego kopca, Laban nadał temu miejscu aramejską (syryjską) nazwę „Jegar-Sahaduta”, a Jakub użył hebrajskiego odpowiednika „Galeed”. Laban rzekł: „Ten kopiec [hebr. gal] jest dzisiaj świadkiem [hebr. ʽed] między mną a tobą” (Rdz 31:44-48). Kopiec kamieni (oraz kamienny słup) miał stanowić świadectwo dla wszystkich przechodniów. Jak powiedziano w wersecie 49, był „Strażnicą [hebr. micpáh]” poświadczającą, że Jakub i Laban postanowili zachować pokój między swoimi rodzinami (Rdz 31:50-53). W późniejszych czasach podobnie używano kamieni w charakterze niemych świadków (Joz 4:4-7; 24:25-27).