Młodzi ludzie pytają:

Jak zdobyć umiejętność koncentracji?

„Przez lata chodziłem na zebrania, niewiele z nich wynosząc. Po prostu się wyłączałem” (Matthew).

CZY siedząc kiedyś w klasie lub na zebraniu chrześcijańskim, uświadomiłeś sobie nagle, że nie masz pojęcia, o czym jest mowa? Jeżeli zdradzasz skłonność do błądzenia myślami, nie stanowisz bynajmniej wyjątku. Wielu młodych potrafi skupić uwagę jedynie przez krótką chwilę. Gdy jednak zdobędziesz się na pewien wysiłek i zmienisz nieco swe nastawienie, zdołasz udoskonalić umiejętność koncentracji.

Rozbudzaj w sobie zainteresowanie

Pomyśl o wytrenowanym sportowcu. „Każdy, kto uczestniczy w zmaganiach, we wszystkim przejawia panowanie nad sobą” — napisał apostoł Paweł. Nawet chwilową nieuwagę zawodnik może przypłacić przegraną. Aby zwyciężyć, musi się skoncentrować — odrzucić myśl o porażce, nie zważać na zgiełk tłumu ani na własny ból i zmęczenie. Dlaczego jednak sportowcy zdobywają się na tak nadzwyczajny wysiłek? Jak zauważył apostoł Paweł, „czynią to, żeby otrzymać koronę zniszczalną” — trofea i uznanie należne zwycięzcom (1 Koryntian 9:25).

Ty również potrzebujesz bodźca do skupiania uwagi! W książce Study Is Hard Work (Nauka to ciężka praca) William H. Armstrong pisze: „Uczeń powinien sam rozbudzić w sobie ciekawość. Nikt nie okaże zainteresowania za ciebie ani nikt go nie pogłębi: ty sam musisz tego pragnąć”. Wiedza stanowi klucz do zrozumienia otaczającego cię świata. Im więcej jej zdobędziesz, tym mniej trudu włożysz w dalszą naukę. „Dla tego, kto posiada zrozumienie, wiedza jest rzeczą łatwą” — czytamy w Księdze Przysłów 14:6. Chociaż nie zapamiętasz wszystkiego, czego się dowiesz w ławie szkolnej, jednak na pewno pomoże ci to wykształcić i rozwinąć umiejętność myślenia (porównaj Przysłów 1:4). Dyscyplina wewnętrzna i zdolność koncentracji będą procentować przez całe twoje życie.

Znudzeni i nudni nauczyciele

Tymczasem niektórzy młodzi skarżą się, że nawet nauczyciele okazują brak zainteresowania swą pracą. Jesse opowiada: „Nauczyciele stają przed tobą, mówią coś, zadają lekcje i puszczają cię wolno. Moim zdaniem wcale się nie przykładają. Nie pokazują nam, że to, co mówią, jest istotne, więc my nie widzimy potrzeby, by uważać”.

Czy wobec tego powinieneś dojść do wniosku, iż słuchanie to strata czasu? Bynajmniej. Wielu nauczycieli po prostu znalazło się w błędnym kole. Nastoletni Collin wyjaśnia to następująco: „Ponieważ nikt nie zwraca uwagi na nauczycieli, oni myślą, że nikt nie chce się uczyć. W rezultacie nie wkładają w nauczanie zbyt dużo sił i zapału”.

Zapewne trudno ci w to uwierzyć, ale możesz pomóc nauczycielowi zerwać z tym szablonem. W jaki sposób? Wystarczy uważać na lekcjach. Niekiedy nawet jeden skupiony uczeń potrafi ponownie rozbudzić w znudzonym nauczycielu zainteresowanie jego pracą. To prawda, że niektórzy nauczyciele rzeczywiście nie umieją przykuć uwagi klasy. Ale nim zaczniesz bujać w obłokach, zapytaj siebie: Czy nauczyciel zna się na omawianym temacie? Jeżeli tak, postanów, że się czegoś od niego dowiesz. Słuchaj uważnie — koncentruj się! Zabieraj głos w dyskusjach klasowych. Zadawaj rzeczowe pytania. W książce How to Study in High School (Jak się uczyć w szkole średniej) zauważono: „Wielu uczniów z pożytkiem dla siebie sporządza diagramy i wykresy, notuje kluczowe słowa, definicje i główne myśli, które nauczyciel zapisuje na tablicy lub w jakiś inny sposób akcentuje”.

Zwracanie „niezwykłej uwagi”

Jednakże w wypadku słuchania na zebraniach chrześcijańskich w grę wchodzi coś bardziej istotnego. Jesse przyznaje: „Niekiedy młodzi nie przykładają wagi do takich spraw jak zebrania, gdyż nie uświadamiają sobie ich znaczenia”. W Liście do Hebrajczyków 2:1 polecono ‛zwracać niezwykłą uwagę na to, cośmy usłyszeli, żebyśmy nigdy nie zostali uniesieni z prądem’. Czy po zebraniu potrafisz przypomnieć sobie jakąś myśl z każdego punktu? A może czasami nie pamiętasz nawet, kto brał udział w programie?

Znów więc powinieneś zrozumieć, jak ważne jest to, czego się dowiadujesz. Chodzi przecież o twoje życie! (Jana 17:3). Zastanów się też nad inną sprawą: Kiedy poznajesz Biblię, przyswajasz sobie sposób myślenia samego Boga! (Izajasza 55:8, 9). A wprowadzając tę wiedzę w czyn, kształtujesz to, co Pismo Święte nazywa „nową osobowością” (Kolosan 3:9, 10). Jeżeli natomiast nie skupiasz uwagi, prawdopodobnie nie dokonasz w swym życiu niezbędnych zmian na lepsze i zahamujesz własny rozwój duchowy. Jehowa wie, że wszyscy mamy skłonność do błądzenia myślami. Dlatego usilnie zachęca: „Słuchajcie mnie uważnie (...) Nakłońcie ucha i przyjdźcie do mnie. Słuchajcie, a dusza wasza pozostanie przy życiu” (Izajasza 55:2, 3).

Jak odnosić więcej pożytku z zebrań

Niemniej uważne słuchanie na zebraniach początkowo może przychodzić z ogromnym trudem. Specjaliści twierdzą jednak, że w miarę jak ćwiczymy umiejętność koncentracji, nasz umysł coraz lepiej sobie radzi z tym zadaniem. Cytowany na wstępie Matthew przezwyciężył skłonność do wyłączania się na zebraniach. Oto, co mówi: „Przekonałem się, że chcąc skupić uwagę, muszę się trzymać w ryzach. Po jakimś czasie staje się to łatwiejsze i wtedy można się skoncentrować przez dłuższy okres”. Matthew wyjaśnił również, dzięki czemu czerpie z zebrań najwięcej radości: „Wcześniej studiuję dany materiał”. Młoda Charese wyraziła się podobnie: „Kiedy jestem przygotowana, wówczas naprawdę czuję się uczestniczką zebrania. Przemówienia bardziej mnie wciągają i więcej z nich wynoszę”.

Inną ważną rzeczą jest odpędzanie rozpraszających myśli. Twój umysł nie bez powodu może być zaprzątnięty różnymi troskami — klasówką w nadchodzącym tygodniu, nieporozumieniem na tle różnicy charakterów czy jakimś pilnym wydatkiem. Ale Jezus udzielił następującej rady: „Kto z was przez zamartwianie się może dodać jeden łokieć do długości swego życia? Nigdy się zatem nie zamartwiajcie o następny dzień, gdyż następny dzień będzie miał własne zmartwienia. Każdy dzień ma dosyć własnego zła” (Mateusza 6:27, 34). Co prawda skupianie uwagi podczas zebrań nie usunie twych kłopotów, niemniej pozwoli ci nabrać nowych sił duchowych do radzenia sobie z trudnościami (porównaj 2 Koryntian 4:16).

W koncentracji pomaga też uważne słuchanie. Matthew opowiada: „Zastanawiam się, jakie myśli mówca poruszy w wykładzie, i potem śledzę sposób ich rozwinięcia”. Zadaj sobie pytanie: Jakie są główne punkty materiału? Jak mogę wykorzystać te wiadomości? Skupianiu uwagi sprzyja również przewidywanie tego, co mówca powie w następnej kolejności. Spróbuj podążać za jego tokiem rozumowania. Zapisuj wersety biblijne wspierające argumentację. Analizuj kluczowe myśli i je streszczaj. Rób zwięzłe, rzeczowe notatki. Gdy punkt pozwala na uczestnictwo obecnych, bierz w nim czynny udział! Dzięki temu zajmiesz umysł i zapobiegniesz błądzeniu myśli.

Nie da się zaprzeczyć, że jeśli ktoś przemawia nieciekawie lub bez zapału, słuchanie go przychodzi z dużym trudem. Przypomnijmy sobie jednak, jak pewni chrześcijanie w I wieku oceniali talent krasomówczy Pawła: „Jego (...) osobista obecność jest słaba, a mowa zasługuje na wzgardę” (2 Koryntian 10:10). Odpowiedź Pawła na tę krytykę brzmiała: „Nawet jeśli jestem niewprawny w mowie, to na pewno nie pod względem poznania” (2 Koryntian 11:6). Gdyby słuchacze Pawła nie koncentrowali się na jego sposobie przemawiania, lecz na treści wypowiedzi, mogliby poznać wiele „głębokich spraw Bożych” (1 Koryntian 2:10). Podobnie i ty — jeśli skupisz uwagę i będziesz słuchać, zapewne nauczysz się czegoś nawet od „nudnego” mówcy. Kto wie, może wskaże on na nie znany ci wcześniej odcień znaczeniowy lub zastosowanie jakiegoś wersetu?

Istotę rzeczy trafnie ujmują słowa Jezusa z Ewangelii według Łukasza 8:18: „Zwracajcie uwagę na to, jak słuchacie”. Oczywiście zdobycie umiejętności skupienia rozbieganych myśli wymaga wysiłku i ćwiczeń. Ale z czasem wyjdzie ci to na dobre. Rozwinięcie zdolności koncentracji może oznaczać lepsze stopnie, a co ważniejsze, wzrost duchowy!

[Ilustracja na stronie 20]

Aby się skoncentrować, rozbudzaj w sobie zainteresowanie omawianym tematem