JESZUA

(prawdopodobnie skrócona forma imienia Jehoszua: „Jehowa jest wybawieniem”).

1. Kapłan z rodu Aarona żyjący w czasach Dawida. Dom Jeszui został ustanowiony jako dziewiąty z 24 oddziałów kapłańskich zorganizowanych przez Dawida. Zapewne ten sam dom wymieniono wśród wracających z niewoli babilońskiej z Zerubbabelem w 537 r. p.n.e. (1Kn 24:1, 11, 31; Ezd 2:1, 36; Neh 7:39).

2. Jeden z Lewitów, którym za panowania króla Ezechiasza powierzono rozdzielanie dziesięcin i danin w miastach kapłanów (2Kn 31:15).

3. Izraelita z rodziny Pachat-Moaba; niektórzy z jego potomków wrócili z niewoli babilońskiej razem z Zerubbabelem (Ezd 2:1, 2, 6; Neh 7:11).

4. Arcykapłan (w księgach Aggeusza i Zachariasza występuje jako Jozue), syn Jehocadaka i wnuk Serajasza (Ezd 3:8; Neh 12:26; 1Kn 6:14). Pochodził z rodu Eleazara (zob. Ezd 7:1-5 [rodowód od Eleazara do Serajasza]).

Gdy Nebukadneccar zburzył Jerozolimę, zabił też Serajasza, który był wtedy arcykapłanem, a Jehocadaka uprowadził do Babilonu (2Kl 25:18-21; 1Kn 6:14, 15; Neh 7:7). Jeszua wrócił z Babilonu z Zerubbabelem w 537 r. p.n.e. i usługiwał jako arcykapłan wśród odrodzonego ostatka Żydów (Ezd 2:2; 5:2; Ag 1:1). Arcykapłańska linia rodowa została więc zachowana przez Jehowę i Izraelici mogli korzystać ze służby arcykapłanów od odrodzenia aż do nadejścia Mesjasza. Jeszua razem z Zerubbabelem przewodził w budowie ołtarza, a potem — po zachętach proroków Aggeusza i Zachariasza — również w odbudowie świątyni (Ezd 3:2; 5:1, 2). Stanął po stronie Zerubbabela, przeciwstawiając się wrogom odbudowy świątyni (Ezd 4:1-3).

Część sędziwych Izraelitów, którzy wrócili z wygnania, widziała chwałę świątyni Salomona; ich zdaniem odbudowana świątynia była niczym w porównaniu z tamtą. Ale prorok Aggeusz został posłany do Zerubabbela i Jozuego (Jeszui) i powiedział im, że chwała tego drugiego domu będzie większa niż poprzedniego. Miał tego dokonać Jehowa, sprowadzając „kosztowności wszystkich narodów” (Ag 2:1-4, 7, 9).

Prorok Zachariasz otrzymał wizję, w której ujrzał arcykapłana Jozuego (Jeszuę), stojącego przed aniołem Jehowy, oraz Szatana po jego prawicy, by mu się przeciwstawiać. „Jozuemu” zmieniono szaty z brudnych na uroczyste i włożono mu czysty zawój. Wtedy powiedziano mu o słudze Bożym nazwanym Latoroślą (Za 3:1-8).

Przy innej okazji Jehowa kazał Zachariaszowi włożyć koronę na głowę Jozuego (Jeszui) i powiedzieć mu: „Oto mąż, który ma na imię Latorośl (...). On to zbuduje świątynię Jehowy (...) i zostanie kapłanem na swym tronie”. Proroctwo to z pewnością odnosiło się do kogoś, kto miał dopiero się pojawić, gdyż według Prawa urzędy króla i kapłana były całkowicie rozdzielone, a arcykapłan Jozue nigdy nie panował nad Izraelem jako król (Za 6:11-13).

5. Naczelnik jednego z lewickich domów, którego członkowie w 537 r. p.n.e. powrócili z niewoli babilońskiej z Zerubbabelem (Ezd 2:40; Neh 7:43). Przedstawiciel tego domu — lub ktoś inny o tym samym imieniu — podpisał „wiarogodną umowę”, zobowiązującą kapłanów, książąt i lud do chodzenia według prawa Bożego. Był synem Azaniasza (Neh 9:38; 10:1, 9) i prawdopodobnie tą samą osobą, co Jeszua wspomniany w Nehemiasza 12:8, 24.

Do domu tego Jeszui zapewne należał „Jozabad, syn Jeszui”, jeden z Lewitów, którym Ezdrasz przekazał srebro, złoto i naczynia dla domu Bożego (Ezd 8:33).

Z tej samej rodziny mógł pochodzić Ezer, syn Jeszui, książę Micpy, który naprawiał mur Jerozolimy w czasach Nehemiasza (Neh 3:19).

6. Jeden z Lewitów nadzorujących odbudowę świątyni (Ezd 3:9).

7. Jeden z Lewitów, którzy czytali i objaśniali Prawo ludowi oraz przewodzili w wielbieniu Boga pod kierownictwem Ezdrasza. Być może należał do domu wspomnianego w poz. 5 (Neh 8:7; 9:4, 5).

8. Miasto w pd. Judzie, gdzie mieszkali niektórzy Żydzi po powrocie z wygnania. Część uczonych utożsamia je z Tall as-Saʽwa (Tel Jeszuʽa), ok. 15 km na wsch. pn. wsch. od Beer-Szeby (Neh 11:25, 26). Być może to ta sama miejscowość, co Szema z Jozuego 15:26 i Szeba z Jozuego 19:2.