Irelaud 2
Pohnese Sapwellimen Krais Pwukoa Nan Sapwellimen Koht Koasoandi
“NI AHNSOU me Koht tepin kapikada sampah oh mehkoaros me mi pahnlahng,” oh soahng koaros me e kapikada e “inenen kupwurperenkihda.” (Senesis 1:1, 31) Siohwa kapikada aramas oh ketikihong irail koapworopwor kaselel kan ohng ahnsou kohkohdo. Ahpw tiahk en uhwongada me wiawi nan Ihden kauwehla soanamwahu en aramas ohng lepin ahnsou kiste. Ahpw kupwur en Siohwa ong sampah oh aramas sohte wekila. Pil ni ahnsou me e ketin mahsen ong irail ako me uhwongada ih ki duwen kalokeparail, Koht mahsanih me pahn mie kamourala ohng kadaudok en Adam ako me pahn peik. E pahn mie onohnsapahl en kaudok mehlel, oh Koht pahn kasohrala Sehdan me Tepil oh iangahki ah doadoahk suwed kan koaros. (Senesis 3:15) Oh e pahn pwurehng “kupwurperenkihda” mehkoaros. Sapwellimen Siohwa kupwur pahn pweikihda sapwellime Ohl, Sises Krais. (1 Sohn 3:8) Kahrehda, e inenen kesempwal kitail en pohnese en Krais pwukoa nan sapwellimen Koht koasoandi.—Wiewia 4:12; Pilipai 2:9, 11.
SAPWELLIMEN KRAIS PWUKOA
Ni atail kin medemedewe duwen dewen Krais nan koasoandi en Koht, kitail anahne pohnese me e sapwellimanki pwukoah tohto. Sises kin papah nin duwen Sounkomour en aramas, nin duwen Samworo Lapalap, nin duwen Tapwin mwomwohdiso en Kristian, oh ahnsou wet nin duwen Nanmwarki en Wehin Koht. Ni atail pahn kin doudouloale duwen pwukoa pwukat, met pahn kalaudehla atail kalahnganki sapwellimen Koht koasoandi oh e pil pahn kalaudehla atail limpoak ohng Krais Sises. Paipel kin kawehwehda duwen soangsoangen pwukoah kan me e ketin sapwellimaniki.
Ahnsou me Krais kin wia sapwellime pwukoah en katohnpadahk nin sampah, e sansalda me nanpwungmwahu en aramas oh Koht kak pweikihda Sises. (Sohn 14:6) Nin duwen e ketin wia Sounkomour en aramas, e ketin toukihda moure pwehn pwainda me tohto. (Madiu 20:28) Kahrehda Sises wiahda laudsang ihte mehn kahlemeng mwahu duwen emen me kin mour pahrekiong kupwuren Koht. Pwehki ih, kupwur en Siohwa ohng aramas kak pweida. Ih kelehpw me kak elehda nanpwungmwahu nanpwungen kitail oh Koht. (Wiewia 5:31; 2 Korint 5:18, 19) Matala oh kaiasadahn Sises ritingada ahl ohng aramas peik kan en kak paiekihda kapai kan sang kaundahn Sapwellimen Koht Wehi nanleng.
Sises pil wia Samworo Lapalap emen nanleng. Pwehki met, e ketin kak “pehm atail tungoal luwet akan” oh tomwkihla dipen sapwellime tohnpadahk poadidi kan pohn sampah wet. Wahnpoaron Pohl kawehwehda: “Atail tungoal Samworo Lapalap kaidehn samworo men me sohte kin kak pehmada atail tungoal luwet akan. Pwe e ketin iang ale songosong ni soahng koaros duwehte kitail, ahpw ihte, e sohte ketin wiahda dihp.” Pohl kangoange irail me kin pwoson Sises Krais en isaneki oh iang paiekihda kapai kan me kohsang koasoandi en tomw ohng Koht ni eh mahsanih: “Eri, kitail eimah oh keiong mpen mwoalen Koht, wasahn ale kalahngan. Iei wasao me kitail pahn ale kalahngan ie, mehn sewese kitail ni ahnsoun atail anahn laud kan.”—Ipru 4:14-16; 1 Sohn 2:2.
Sises pil ni limpoak kin papah nin duwen Tapwin Mwomwohdiso en Kristian. Duwehte sapwellime tohnpadahk ko nan senturi keieu me sohte anahne emen aramas me en kaun irail, kitail sohte pil anahne aramas emen en kaun kitail. Sises kin ketikihda kaweid ki ngehn sarawi, ki Paipel, oh ki silepen sihpw koahiek kan me kin apwahpwalih sapwellimen Koht sihpw kan pahn kaundahn Sises oh Semeo nanleng. (Ipru 13:17; 1 Piter 5:2, 3) Siohwa ketin mahsanihada mahsen en kokohp me pid duwen Sises me mahsanih: “I wiahkihla ih sounkaweid oh kaunen wehi kan, I kasalehda ei manaman ong wehi kan pwehki ih.” (Aiseia 55:4) Sises kamehlelehiong sapwellime tohnpadahk ko me pweidahn kokohp wet pwehki ih: “Kumwail dehr pil ngoangki aramas akan en wiahkin kumwail arail ‘Kaun’ pwe amwail kaun metehmen, iei Mesaia.”—Madiu 23:10.
Pwehn kasalehda duwen eh madamadau oh eh kupwurki sewese kitail, Sises ketin wiahda luhk wet: “Kumwail kohdo rehi, kumwail koaros me pwangadahr oh toutoukilahr amwail mehn wisik kan, I ahpw pahn kakommoaleikumwailla. Kumwail ale oh kapaikada ei mehn wisiket, oh kumwail padahngki sang ie, pwe I me opampap oh nan kapehd karakarahk; kumwail ahpw pahn diar kommoalpen ngenomwail kan. Pwe mehn wisik me I pahn kihong kumwail me mengei, oh audepe kan me marahra.” (Madiu 11:28-30) Ni eh kin ketin apwahpwalih koasoandi kan en mwomwohdiso en Kristian ni opampap oh ni ahl ehu me pahn kakommoaleikitaildi, Sises Krais kin kadehdehiong kitail me ih me “silepen sihpw mwahu” ni eh kin ketin idawehn mehn kahlemeng mwahu en Semeo nanleng, Siohwa Koht.—Sohn 10:11, Aiseia 40:11.
Nan sapwellime tepin kisinlikou ohng mehn Korint ko, Pohl kawehwehda pil ehu sapwellimen Sises Krais pwukoa, ki mahsen pwukat: “Krais pahn ketin kakaun, Koht lao pahn ketin kalowehdi sapwellime imwintihti kan oh ketikihdiong pahn aluweluwe kan. Pwe mehkoaros lao pahn lohdiong pahn manaman en Krais, iei ahnsou me pein Krais pahn ketin uhpahiong Koht me ketikihdiong mehkoaros pah. eri, Koht ahpw pahn ketin kakaun mehkoaruhsie.” (1 Korint 15:25, 28) Sises me Koht tepin kapikada oh mwohn eh ketido sampah, e kin papah nanleng nin duwen sapwellimen Koht “sounsawas emen.” (Lepin Padahk 8:22-31) Ni ahnsou me Koht kadarodo Sises pohn sampah, e kin ketin kapwaiada kupwuren Koht ahnsou koaros. E powehdi kasongosong keieu laud oh pwoula ni lelepek ohng Semeo. (Sohn 4:34; 15:10) Pwehki eh ketin lelepek ong Koht lao e ketin pwoula, Sises ketin alehdi kating. Koht kaiasada ih nanleng oh ketikihong ih pwung en wia Nanmwarki en Wehin nanleng. (Wiewia 2:32-36) Nin duwen Nanmwarki en Wehio, Sises ketin alehdi pwukoah kaselel ehu sang rehn Koht en kahluwa tohnleng kehlail tohto kei nan doadoahk en kasohrehla kaundahn aramas oh me suwed akan sang pohn sampah wet. (Lepin Padahk 2:21, 22; 2 Deselonika 1:6-9; Kaudiahl 19:11-21; 20:1-3) Eri, ihte sapwellimen Koht Wehi me Krais pahn ketin kakaun me pahn uhd kaunda sampah unsek.—Kaudiahl 11:15.
DAHME POHNESE SAPWELLIME PWUKOA KIN WEHWEHKI
Sises Krais, me kitail kin kahlemengih, me unsek. Kehkehlik kohwong ih en apwalih kitail. Siohwa Koht ketin likikihong Sises Krais pwukoa laud en wia Kaun oh Sounkaweid men ong sapwellimen Koht aramas akan nan rahnwet. Ihme kahrehda, ni atail kin pohnese sapwellimen Sises pwukoa nan sapwellimen Koht koasoandi, met kin wehwehki me kitail kin kolokolete atail lelepek ong Siohwa oh ieiangete sapwellime pwihn kekeidwei oh kekeirada.
Irail akan nan keieun century me kin idawehn Sises kin uhdahn pohnese sapwellimen Krais pwukoa nan sapwellimen Koht koasoandi. Irail kin kasalehda met ni arail kin ehupene doadoahk pahn kaunda en Krais oh kin kapwaiada kaweid kan me e kin ketikihda ki ngehn sarawi oh Pwuhk Sarawi. (Wiewia 15:12-21; Kaudiahl 1:1) Wahnpoaron Pohl kin kasalehda duwen ehupene en mwomwohdiso en Kristian keidi pwukat ni eh ntingihdi: “Ni atail pahn momourki me mehlel oh limpoak, kitail pahn keirda ni mehkoaros rehn Krais, me iei moangatail. Eri, pahn sapwellime manaman, kakon akan en paliwar wet kin sonamwahupene, oh paliwaro unsek kin tengetengkipene kakon koaros. Eri, ni ehuehu kakon eh kin wiewia pwaise, paliwar unsek kin pil kekeirada oh lalaudla ni limpoak.”—Episos 4:15, 16.
Duwehte paliweren aramas, mwomwohdiso en me keidi kan oh “sihpw teikan” kin wiawihkihda soangsoangen towe tohto. Emenemen tohnmwomwohdiso kan kin ehuiong meteikan oh ni irail koaros kin miniminpene oh papah pahn kaundahn Krais, e pahn mie kekeirada oh kitail pahn kak kolokolete ngehn en limpoak me iei ih me kin “kapatapene mehkoaros en wiahla ehu ni mehlel.”—Sohn 10:16; Kolose 3:14; 1 Korint 12:14-26.
Mwekid en sampah kan me kin kapwaiada kokohp en Paipel kan kin kasalehda ni soh peikasalpe me nan pahr 1914, Sises sapwellimankidahr manaman en kaunda Wehio. Ahnsou wet, e kin ketin kakaun nanpwungen sapwellime imwintihti kan. (Melkahka 2:1-12; 110:1, 2) Ia wehwehn met ohng irail kan me mih sampah? Ahpw, ohng sapwellime imwintihti ko, Sises pahn kasalehda sapwellime manaman nin duwen Nanmwarki en nanmwarki kan oh Kaun en kaun akan ni eh pahn ketin kadeikinirailda sapwellimen Koht kadeik sarawi. (Kaudiahl 11:15; 12:10; 19:16) Sapwellimen Siohwa inou me e ketin wiahdahr ahnsou me tepin uhwongada wiawi me pid duwen kasaledeklahn aramas pahn pweida ni ahnsou keren rehn irail akan me patopato ni pali maune me e kin ketin kupwurki. (Rom 16:20) Ia wen atail perenki atail kin ese duwen en Krais pwukoa nan sapwellimen Koht koasoandi oh duwen atail kin ehupene ohng kapwaiada pwukoahn kalohk me kin wiawi nan sampah pwon ni imwin rahn pwukat pahn kaundahn Krais!