“Kohwei Wasa Koaros Nan Sahpwet”
“Kohwei wasa koaros nan sahpwet pwon.”—SENESIS 13:17.
1. Soangen kaweid kapwuriamwei dahieu me Koht ketikiong Eipraam?
KE KIN perenki kohieila likin kahnimw, mwein imwin wihk oh dake sidohsa wie tangatang? Ekei aramas kin perenki dake bicycle pwe ren eksersais oh pil kak kilikilang kohwei ni arail wia tangatang kohwei. Pil ekei kin men sapasapahlseli ni arail kin mwemweit wasa kan pwe ren kak kilang mwahu oh esehla wasa pwukat. Soangen elen mwemweit pwukat kin kalap mwotomwot. Ahpw, medewehla ia mwomwen pepehm en Eipraam mwurin Koht ah mahsanihong ih: “Eri, met onopada oh kohwei wasa koaros nan sahpwet pwon, pwe I pahn ketikihong uhk koaros”!—Senesis 13:17.
2. Mwurin Eipraam ah mweselsangehr Isip, iawasa e kohla ie?
2 Tehk irair nan ahnsou me mahsen pwukat wiawi. Eipraam seiseilok nan Isip, oh ah pwoud oh mehteika iang ih. Nan Senesis irelaud 13, e kasalehda me irail mweselsang Isip oh eri keseulahng neirail pelin mahn akan nan “Nekep.” Mwurin mwo, Eipraam “wie keikeiru kohwei nan kahnimw likou sang Nekep oh lellahng Pedel.” Ni ahnsou me kahpwal pwarada nanpwungen sapwellime silepen mahn akan oh nein Lohd silepen mahn akan, eri me e wehwehiongehr ih me ira anahne katohrehpeseng neirail mahn akan. Eipraam ni kadek kihong Lohd en pilada mahs iawasa me e mwahuki kohla ie pwe en apwalih nah mahn akan. Lohd eri pilada “Sapwehn Sordan,” wasahkis me dihpw molomol duwehte “sapwellimen Siohwa mwetuwel,” eri mwuhri e kousoanla nan Sodom. Koht eri mahsanihiong Eipraam: “Menlau sarada oh kilangweisang wasa me ke mihmi ie, ong pali epeng oh ong pali eir oh pali mese oh pali kapi.” Ele sang pohn uluhl en Pedel, Eipraam kak kilang wasa teikan nan sahpwo. Ahpw Eipraam pahn wia soahng kan me laudsangete kilang sahpwo. Koht ketin lukehki en “kohwei nan sahpwo” oh esehla mwomwe oh irepen wasa kan.
3. Dahme e kakete apwaliki en kitail en wehwehki sapwellimen Eipraam seiloak kan?
3 Sohte lipilipil ia uwen laud wasa me Eipraam lel nan sahpwo, mwohn ah lellahng Epron, e eshier Sapen Inou laudsang pali laud en kitail. Medewehla wasa kan me koasoaipe pwarada wasaht—Nekep, Pedel, Sapwen Sordan, Sodom, oh Epron. Ke ahneki kahpwal en wiahda kilelepen wasa pwukat nan omw kataman oh kilang wasa me wehi pwukat mie? Ong aramas tohto, met wia kahpwal ehu, pwehki malaulau sapwellimen Siohwa aramas akan lelehr wasa pwukat me re kin wadek nan Pwuhk Sarawi, oh seiloakih nan sahpwo pwon. Ahpw, mie kahrepe kitail en kin men iang ese wasa kan me Pwuhk Sarawi kin mahmahsanih. Pwekihda?
4, 5. (a) Iaduwen Lepin Padahk 18:15 sawaskihda loalokong oh wehwe me pid sahpw akan nan Pwuhk Sarawi? (b) Karasaras dah me Sepanaia irelaud 2 kihda?
4 Mahsen en Koht mahsanih: “Aramas loalokong kin ngoangki oh onopada ale padahk ahnsou koaros.” (Lepin Padahk 18:15) Soangen oaralap tohto me aramas emen kak loalokongkihla, ahpw loalokong mehlel me pid Siohwa Koht oh sapwellime wiewia kan iei dahme keieu kesempwal. Ni mehlel, dahme kitail wadek nan Pwuhk Sarawi inenen kesempwaliong atail en ahnekihda soangen loalokong wet. (2 Timoty 3:16) Tehk me met anahne aramas en ahneki irair en wehwe. Met kin anahne ahn aramas emen koahiek en kak kilangada mour en mehkan, en kak ese oh koledi pwehn kadokepene ire kan me tikitik ong oaralap de mour en dahme keieu kesempwal. Met kin mehlel ong irair akan me pid eden wasa kan me pwarada nan Pwuhk Sarawi. Karasepe, pali laud en kitail ese wasa me Isip mih ie, ahpw ia wen atail wehwehki poahngok me kahrehong Eipraam en pidoi sang nan Isip “ong Nekep,” mwuri ong Pedel, oh mwuri ong Epron? Ke wehwehki iawasa pelien sahpw pwukat mihmi ie?
5 De ke idawehn koasoandi en wadawad en Pwuhk Sarawi me iangahki Sepanaia irelaud 2. Nan wasao ke wadek eden kahnimw akan, aramas akan oh pelien sahpw akan. Kasa, Askelon, Asdod, Ekron, Sodom, oh Ninepe oh pil iangahki Kenan, Moap, Ammon, oh Asiria irail koaros pwarada nan irelaudo. Ke kin kak kilang nan ahmw madamadau wasa kan me aramas uhdahn mih mahso kin kousoan ie kan, aramas akan me kin iang kapwaiada audepen kokohp sang rehn Koht?
6. Dahme kahrehda ekei Kristian akan kin kilangkihda kesempwalpen map akan? (Kilang koakon.)
6 Tohnsukuhl en Mahsen en Koht tohto kin ale kapai laud ni arail kin kasakasawih map en sahpw akan me koasoiparail mih nan Pwuhk Sarawi. Irail kin wia met kaidehn pwehki irail lingankihda map akan, ahpw pwehki irail ese me ni arail pahn doadoahngki map akan, e kak kalaudehla arail loalokongkihla Mahsen en Koht. Map akan kak pil sewese irail en kalaudehla arail kehl en wehwehki oh kak kilangada irair mehlel akan me re esehier mahso oh iaduwen arail kin pid mehn kaweid teikan. Nin doken atail pahn kin tehkpene ekei karasaras akan, mwein ele ke pahn kin kaloaloala omw limpoak ong Siohwa oh wehwehkihla laud wiewia kan me mih nan sapwellime Mahsen.
Ese Uwen Dohpeseng Kak Kalaudehla Omw Wehwehki
7, 8. (a) Soangen wiewia kapwuriamwei dah me Samson wia nan Kasa? (b) Mehn sawaspen kawehwe dah me kak kalaudehla kesempwalpen poadoapoad en Samson? (c) Iaduwen loalokong oh wehwehkihla ire wet me pid Samson pahn kak sewese kitail?
7 Nan pwuhken Sounkopwung 16:2, ke kak wadek duwen Sounkopwung Samson ah mih nan Kasa. Ahd Kasa kin kalap pwarada nan nuhs rahnpwukat, kahrehda kitail mwein ese wasa me Samson mih ie, nan Pilisdia karanih ni keilen Sehd en Mediderenien. Met kilang duwen Sounkopwung 16:3: “Samson ahpw memeir lel nin lukepen pwong. E ahpw pwourdahte kohla poarehng ewen kehlen kahnimwo oh kauwehla wenihmw ko oh mehn kateng ko, oh usadahsang uhr koaros. Ih eri kapaikada oh wa kohdalahng pohn kumwen dohl me sallahng Epron.”
8 E sansal me wenihmw akan oh uhr en wasa kehlail duwehte Kasa inenen laud oh toutou mehlel. Medewehla ma aramas emen song en wahda mehpwukat! Iei me Samson wia, ahpw iawasa e wahla mepwukat ie, oh soangen seiloak dahieu me e pahn wia? Tamataman, Kasa mih pohn oaroahr. Ahpw, Epron mih ni pali mese me ileilehki piht 3,000—inenen ile! Kitail sohte ese uhdahn wasa me “nahna me mih mwohn Epron,” ahpw kahnimw en Epron mih mpen mwail 37 sang Kasa—oh e ileilehsang Kasa! Atail ese uwen doh en wasao kin kihong kitail wehwe tohrohr ong apwal me Samson ahneki, kaidehn? Oh kitail en katamando dahme kahrehda Samson kakohngki soangen doadoahk pwukat—“ngehnen Siohwa kin doadoahk nan loalen Samson.” (Sounkopwung 14:6, 19, NW; 15:14) Ni atail wia Kristian nan rahnwet, kitail sohte kasik me ngehnen Koht en ketikihong kitail kehlail tohrohr en paliwar. Ahpw, soangen ngehn roson wet te kak sewese kitail en wehwehkihla soahng loal akan en pali ngehn oh wiahiong kitail en wia aramas kehlail nan pali loaletail. (1 Korint 2:10-16; 13:8; Episos 3:16; Kolose 1:9, 10) Ni mehlel, wehwehkihla koasoaiepen Samson pahn kamehlelehiong kitail me ngehnen Koht kak pil sewese kitail.
9, 10. (a) Dahme kitail kak sukuhlkihsang ahn Kideon kalowehdi mehn Midian kan? (b) Iaduwen atail wehwehkihla duwen sahpw akan me pwarada kan ah pahn sewese wiaiong poadoapoad wet en wehwe mwahu ong kitail?
9 Ahn Kideon kalowehdi mehn Midian kan pil wia ehu irair me uwen dohn wasa kin kesempwal nan poadoapoad en Pwuhk Sarawi. Pali laud en aramas me kin wadek Pwuhk Sarawi ese me Sounkopwung Kideon oh nah karis en aramas 300 akan kalowehdi sounpei 135,000—Mehn Midian, Amalek, oh pil mehteikan me iang kousoandi pohn patapat en Sesreel, limwahn nahna en Moreh. Nein Kideon ohl akan peuk neirail sowi kan, pwalangpeseng neirail sah kan pwehn kasalehda arail ser pahdil kan, oh weriwer ndinda: “Sapwellimen Siohwa oh Kideon kedlahs akan!” Irair wet kapingada oh kamasakada imwin tihti kan, me kahrehda irail pwurpene nanpwungarail oh pein kemeirailpene. (Sounkopwung 6:33; 7:1-22) Eri, iaduwen iei ihte met me wiawi, ni ahnsou kiste nan rotorot en pwohngo? Pil doula oh wadek Sounkopwung irelaud 7 oh 8. Ke pahn kilang me Kideon pil wenlahte mwowe oh pei. Nan wasa tohto kan me pwarada wasaht, ekei aramas sohte kak ese wasa kan me adarail pwarada wasa pwukat, oh ele sohte mih nan map en Pwuhk Sarawi kan. Ahpw, ekei eden wasa kan mwuhr dehde, kahrehda kitail kak iang wehwehki wasa me Kideon wiewia ah mwekid kan ie.
10 Kideon pwakihala luhwen sounpei kan daulih Ped Sida oh mwuri kohla pali epeng nan Apel Mehola, limwahn Sordan. (Sounkopwung 7:22-25) Poadoapoad wet mahsanih: “Kideon kohla Sordan, kotehla, ih oh ohl silipwuki me iang ih ko, pwangada ahpw irail wenlahte mwowe.” Ni arail kotehla Sordan, mehn Israel pwukat pwakipwakihte imwintihti ko kohla palieir ong Succoth oh Penuel, limwahn Jabbok, mwuri dauradahla uluhl akan ong Sokbea (limwahn wasa me ahnsou wet adaneki Amman, Sordan). Met irail pepei kohla mpen mwail 50. Kideon koledi oh kemehla nanmwarki en Midian riemen; ih eri pwuralahng nan ah kahnimwo, Ophrah, limwahn wasa me peio tepsang ia. (Sounkopwung 8:4-12, 21-27) E sansal mwahu me ahn Kideon doadoahk laud kaidehn ihte minit kei re pouk sowi, nair pahdil kan oh wie weriwer. Eri medewehla ia uwen ah kalaudehla atail wehwehki mahsen akan me pid aramas pwoson akan me mahsanih: “Sohte ahnsou itar ien doula oh koasoaiahda duwen Kideon oh mehteikan me sang nan irair en luwet oh wiahla aramas kehlail, kommwad nan mahwin.” (Ipru 11:32-34) Pil Kristian akan kak pwangada ni paliwar, ahpw e sohte kesempwal en kahrehda atail uhdi sang wia kupwuren Koht.—2 Korint 4:1, 16; Kalesia 6:9.
Iaduwen Aramas akan kin Madamadau oh Mwekid?
11. Seiloak dahieu me wiawi mwowe oh mwurin mehn Israel akan arail lellahng Kades?
11 Ekei aramas kak tehk map akan nan Pwuhk Sarawi pwehn kilang wasa kan, ahpw ke leme map akan kak kihda wehwe mwahu ong madamadau en aramas akan? Karasepehki mehn Israel akan me mwekidweisang Nahna Sainai kolahng Sapwen Inou. Ni arail uhdi wasa kei nan arail seiloak, irail eri lellahng Kades (de Kades-parnea). Deuderonomi 1:2 nda me seiloako reireiki rahn 11, oh irail aluhkihla mwail 170. Sang wasao Moses kadarala lipoahrok 12 kohlahng Sapwen Inou. (Nempe 10:12, 33; 11:34, 35; 12:16; 13:1-3, 25, 26) Lipoarok ko kohdahla pali epeng kote Nekep, oh ele kote Peersepa, mwuri Epron, oh lellahng irepen pali epeng en Sapwen Inou. (Nempe 13:21-24) Pwehki irail alehda kair suwed en lipoahrok ehko, mehn Israel akan wie kakahnseli nan sapwtehn ki pahr 40. (Nempe 14:1-34) Dahme met kin kasalehda me pid arail pwoson oh likih Siohwa?—Deuderonomi 1:19-33; Melkahka 78:22, 32-43; Sud 5.
12. Dahme kitail kak ndahki duwen pwoson en mehn Israel ako, oh dahme kahrehda met kin wia mehkot me kitail medemedewe duwe?
12 Ma kitail tehk met ong nin duwen irepen sahpw. Ma mehn Israel akan ahneki pwoson oh idawehn Sosua oh Kalep ara kaweid, iaduwen irail pahn seiloak ahnsou werei pwe irail en lellahng Sapwen Inou? Sapwen Kades mwein mpen mwail eisek sang Peer-lahai-roi, wasa me Aisek oh Repeka kin kousoan ie kawao. Pil sohte lel mwail 60 ong Peersepa, me mih ni keilen pali eir en Sapwen Inou. (Senesis 24:62; 25:11; 2 Samuel 3:10) Ni arail seiloak sangehr Isip ong ni Nahna Sainai oh mwuri pil seiloak kihlahr mwail 170 ong Kadesh, wehwehki irail mihier wasahn pidelong ong nan Sapwen Inou. Ong kitail, e kin wehwehki me kitail mihier ni keilen Paradais nin sampah. Eri, ia mehn kasukuhl ong kitail wasaht? Wahnpoaron Pohl karasapene irair en mehn Israel oko ong mehn kaweid wet: “Eri, kitail wia wen atail kak koaros en pedelong nan kommoalo, pwe I pereki emen dehpahno pwupwudiong nan soangen irair en sapeikohte.”—Ipru 3:16–4:11, NW.
13, 14. (a) Ni soangen irair dah me mehn Kipeon akan wiahda mwekid kehlail ieu? (b) Dahme kasalehda madamadau en mehn Kipeon akan, oh mehn kasukuhl dah me kitail en sukuhliki wasaht?
13 Soangen elen madamadau tohrohr ehu—me pid likih Koht ong wia kupwure—kin sansal ni poadoapoad en Pwuhk Sarawi me pid mehn Kipeon akan. Mwurin Sosua ah kahluwa mehn Israel akan oh kotehla Pillap Sordan oh pedolong nan sahpw me Koht ketin inoukihong ahn Eipraam peneinei, met lelehr ahnsou en kehieisang irail mehn Kenan akan. (Deuderonomi 7:1-3) Met pil iangahki mehn Kipeon akan. Mehn Israel akan kalowehdier Seriko oh Ai oh kousondi nan ihmw likou limwahn wasa me ede Kilkal. Irail mehn Kipeon akan sohte men mehla duwehte mehn Kenan riahla kan, kahrehda irail kadarala weliaparail ong rehn Sosua nan Kilkal. Irail mwomwehda me irail kaidehn kisehn mehn Kenan, pwe irail en kak pwarewei oh wia inou en meleilei rehn mehn Ipru kan.
14 Irail weliepe pwukat nda: “Maing, se patohdo sang wasa doh, se patohwan rongadahr duwen mwaren Siohwa amwail Koht.” (Sosua 9:3-9, NW) Arail likou kan oh kanarail mwenge kan mwomwen kamehlelehda me irail seiloak sang wasa doh, ahpw ni mehlel Kipeon mpen mwail 20 te sang Kilkal. Ni Sosua oh nah soupeidi kan irail kamehlele irail, irail eri wiahda inou en nanpwung mwahu ong Kipeon oh kahnimw akan me karanih oh ehuiong Kipeon. Eri, iaduwen ahn mehn Kipeon likamwo ihte mehn wiahte pwe re dehr kamakamala? Soh, e kasalehda ineng en ale kupwur mwahu en Koht en Israel. Siohwa kupwurki mehn Kipeon akan en wiahla “soun wesei tuwi oh soun idipil ohg pokono oh pei sarawi en Siohwa,” oh kin wahda tuwi kan ong meirong ni pei sarawi. (Sosua 9:11-27) Mehn Kipeon akan doulahte mwowe kasalehda arail inengiong wia doadoahk en aramas karakarahk nan sapwellimen Siohwa doadoahk. Ele, ekei irail me iang Nethinim kan me pwuralahsang Papilon pwehn iang wia doadoahk en kauwada sapahl tehnpas en kaudoko. (Esra 2:1, 2, 43-54; 8:20) Kitail kak alasang arail elen madamadau sang ni atail pahn song en kolokol meleilei rehn Koht oh inengieng wia pwukoa kan me sohte mwomwen kesempwal nan sapwellime doadoahk.
Tohnmetei
15. Dahme kahrehda kitail en men esehki duwen sahpw akan me pid iren Pwuhk Sarawi kan ni nting en Krihk?
15 Sukuhliki duwen sahpw akan nan Pwuhk Sarawi kin pidada wiewia oh mwekid akan me wiawi nan palien Pwuhk Sarawi ni lokaiahn Krihk, me duwehte seiloak kan oh kalohk kan me Sises oh wahnpoaron Pohl kin wia. (Mark 1:38; 7:24, 31; 10:1; Luk 8:1; 13:22; 2 Korint 11:25, 26) Nan mwekid pwukat, song medewe mwomwen seiloak kan me wiawi.
16. Iaduwen Kristian akan nan Perea arail kasalehda me re poakong oh kesempwaliki Pohl?
16 Nan sapwellimen Pohl seiloak en misineri keriau, e lellahng Pilipai, me ahnsouwet kisehn sapwen Krihs. E kalohk wasao, oh selidi oh mwuri lapwada, oh ih eri douluhllahng Deselonika. (Wiewia 16:6–17:1) Ni mehn Suhs akan arail kamwakidada aramas akan en uhwongada Pohl, brother kan nan Deselonika ndahng Pohl en kohla Perea me dohki mpen mwail 40. Ahn Pohl kalohk pweida nan Perea, ahpw mehn Suhs akan pil kohdo oh kapingada tohn wasao. Kahrehda, “brother kan mwadangete kadarewei Pohl en kohla lellahng ni sehdo,” oh “irail ako me ale Pohl wahdohng ih Adens.” (Wiewia 17:5-15) E sansalamwahu me ekei me kapw nan pwoson inengieng sapalkihla mwail 25 oh lellahng Sehd Aegean, pwain arail pahsis pohn sohp oh serekla mpen mwail 300. Soangen seilok wet kin kak keper, ahpw brother akan mendahkihla keper kan pwehn ieiangseli weliepen Koht menet.
17. Iaduwen ah pahn kak kalaudehla atail wehwe ma kitail pahn kak ese wen dohpeseng en nanpwungen Miletus oh Episos?
17 Ni seiloak kesilu, Pohl lelodohng ni wasahn sohp en Miletus. Ih eri ileklahng ohl mah kan en mwomwohdiso en Episos, me dohki mpen mwail 30. Ke kak medewehla elder ko arail ngoang oh pwilikihdi arail kedirepw teikan pwe ren pwarek Pohl wasao. Irail ele inenen peren wie sapasapal kohla. Ni arail tuhwong Pohl, oh rongehr ah kapakap, “irail koaros ahpw pwoalehdi Pohl, sengiseng oh metik.” Mwuri, “irail eri iangala ih ni pwohto” pwen kohla Serusalem. (Wiewia 20:14-38) Soahng tohto me irail pahn medemedewe oh koasoakoasoipene me pid arail seiloaklahng Episos. Ke soh pwuriamweiki soangen limpoak oh ngoang me re kasalehda sang arail sapalkihla wasa doh pwe irail en tuhwong sounpapah menet me kodohng kangoange irailo? Ke kak kilang mehkot me ke kak doadoahngki nan omw mour oh madamadau?
Sukuhliki Duwen Sapwen Inou oh Dahme Mwahu me Mihmi Mwohtail
18. Dahme kitail kak koasonehdi kitail nan kapehdatail en wia me pid wasa kan nan Pwuhk Sarawi?
18 Mehn karasepe kan kasalehda kesempwal en esehla sahpw me Koht ketikihong irail mehn Israel akan oh sahpw me kesempwal nan poadoapoad akan en Pwuhk Sarawi. Ni atail pahn kapatahiong atail loalokong oh wehwe me pid Sapwen Inou, kitail pahn kak tamataman, anahn me poahsoanehda dahme mehn Israel akan en wia pwe ren kak pidelong ong oh kak perenki sahpwo me diren “milik oh suken loangalap.” Anahn wet iei en lahn Siohwa oh kapwaiada sapwellime kosonned akan.—Deuderonomi 6:1, 2; 27:3.
19. Soangen paradais riau dah kei me kesempwal kitail en tetehk?
19 Pil duwehte nan rahnwet, kitail anahne wia atail pwukoa en lahn Siohwa oh tengediong sapwellime ahl akan. Ni atail pahn wia met, kitail pahn kak kihda atail tou ong kalaudehla oh kalinganahla paradais en ngehn me mie met nan mwomwohdiso en Kristian akan nan sampah pwon. Atail loalokongkihla paradais en ngehno, mwomwe oh kapai kan, pahn lalaudila. Oh kitail pil ese me soangen kapai tohto pahn kohdo. Sosua kahlua mehn Israel akan oh kotehla Sordan oh pedolong nan sahpw me reken wahnsahpw oh kansenamwahu. Ahnsouwet mie kahrepe mwahu me pahn kahrehiong kitail en kasik ni koapworopwoar me pahn mie uhdahn paradais nin sampah, sahpw mwahu me mihmi mwohtail.
Ke Tamanda?
• Dahme kahrehda kitail en ngoangki kalaudehkihla atail loalokongki oh wehwehki duwen sahpw akan nan Pwuhk Sarawi?
• Soangen oaretik en sahpw dah, me kitail tehkpene nan artikel wet, me wia mehn kamarain ong uhk?
• Mehn kasukuhl dah me wehwe mwahu ong uhkehr nindoken omw sukuhlki laudla duwen koasondi en sahpw me pid ekei poadoapoad akan?
[Kilel nan Pali 23]
Eipraam seiloakseli nan sahpwo pwon
[Kilel nan Pali 23]
Mekiddo
Dodan
Sekem
KENAN
Pedel (Lus)
Serusalem (Salem)
Pedleem (Eprat)
Mamre
Kerar
Rehopod?
KILEAD
Sordan
Ai
Moria
Sehden Mehla
Epron
(Makpela)
Peersepa
Sodom?
NEKEP
[Kilel nan Pali 24]
Kilel En Sahpw Akan
A. Ni Oaroahr en Sehd Mediderenien
B. Wasa Patapat Palikapi en Sordan
1. Wasa Patapat en Aser
2. Oaroahr en Dor
3. Sapwen Kamwenge Mahn
akan nan Saron
4. Wasa Patapat en Pilisdia
5. Wahu (Central East-West Valley)
a. Wasa Patapat en Mekiddo
b. Wahun Sesreel
C. Nahna kan Pali kapi en Sordan
1. Dohl kan en Kalili
2. Nahna Karmel
3. Dohl kan en Sameria
4. Shephelah (wasa dohl akan)
5. Dohl akan en Suda
6. Sapwtehn en Sudea
7. Nekep (Pali eir)
8. Sapwtehn en Paran
D. Arabah (Rift Valley)
1. Hula Basin
2. Lehen Kalili
3. Wahun Sordan
4. Sehden Mehla
5. Arabah (pali eir en Sehden Mehla)
E. Nahna kan oh Wasa Patapat kan Pali
mese en Sordan
1. Pasan
2. Kilead
3. Ammon oh Mohap
4. Nahna Patapat en Edom
F. Nahnahn Lepanon kan
Nahna Ermon
More
Apel Mehola
Pedel
Kipeon
Kasa
Sukot
Kilkal
Epron
Sodom?
Kades
Sokpea
Pilipai
Ampipolis
Peria
Adens
Korint
Neapolis
Deselonika
SAMODREIS
Troas
Episos
Mailihdus
ROHDES