Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • w14 1/1 pp. 27-31
  • Iahd me “Mweimwi en Pweida”?

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • Iahd me “Mweimwi en Pweida”?
  • Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2014
  • Sawaspen Oaralap kan
  • SOUNDAKE OAHS KAN LELEHR
  • SOAHNG SUWED KAN WIE SUSUWEDLA
  • DIH WET SOHTE PAHN NEKLA
  • KRAIS PAHN KETIN KERENIONG KANA
Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2014
w14 1/1 pp. 27-31

Iahd me “Mweimwi en Pweida”?

“Ma kumwail pahn kilang mepwukat koaros eh wiawi, kumwail pahn esehki me ahnsawi kerendohr.”​—MAD. 24:33.

IA DUWEN OMW PAHN SAPENG?

  • Ia duwen mwekid kan en sampah ar kapwaiada kokohp kan en Paipel sangete pahr 1914?

  • Dahme kahrehda soahng suwed nin sampah ahnsouwet tohto sang mahs?

  • Ia omw pepehm duwen imwio eh uhdahn kerendohr?

1, 2. (a) Dahme kahrehda aramas tohto kin mwomwen maskun? (b) Dahme kitail ese duwen Wehin Koht?

ELE ke kin tehk me aramas sohte kin ahnsou koaros tamataman soahng koaros duwen mwekid ehu. Pil duwehte, ele e apwal ong aramas emen en tamataman soahng koaros me toahkte men ndaiong mwurin toahkteo wia eh keseu. De mwein aramas emen sohte kak diar nah kih kan de nah kilahso, mehnda ma e mihte limwah. Dahme kahrehda soahng pwukat wiawi? Soun roporop kan nda me soangen maskun wet kin wiawi ni ahnsou me kitail song en wia soahng tohto ni ahnsoutehkis. E sansal me atail mwahliel sohte kak medewe soahng tohto nan ahnsoutehkis.

2 Aramas tohto rahnwet ahneki soangen maskun wet me pid dahme wiewiawi nin sampah. Ele re pwungki me wekidekla laud kin wiawi sangete pahr 1914, ahpw re sohte wehwehki kesempwalpen wekidekla pwukat. Nin duwen tohnsukuhl kan en Paipel, kitail ese me Wehin Koht tepida nan pahr 1914 ahnsou me Sises ketin wiahla Nanmwarki nanleng. Ahpw kapakap wet “mweimwi en pweida wasa koaros, kupwuromwi en kin wiawi nin sampah duwen eh kin wiawi nanleng” saikinte uhdahn pweida ni unsek. (Mad. 6:10) Kapakap wet pahn uhdahn pweida ni ahnsou me sampah suwed wet eh pahn sohrala. Ihte ahnsou me met kak wiawi iei ahnsou me kupwuren Koht pahn wiawi nin sampah duwehte eh kin wiawi nanleng.

3. Dahme atail onopki Paipel sewese kitail en wehwehki?

3 Pwehki kitail kin kalapw onopki Mahsen en Koht, kitail kak ese me kokohp kan kin pweida ahnsou wet. Ia uwen met eh weksang dahme pali laud en aramas kin wia! Irail kin uhdahn kedirepwkihla arail mour me kahrehiong ren sohte kilang mehn kadehde sansal me Krais ketin kakaun sangete pahr 1914 oh pahn kereniong kasohrehla sampah suwed wet. Pein idek rehmw peidek wet: ‘I kin kamehlelehte me imwin sampah wet uhdahn keren oh mwekid kan nin sampah wet kin kadehdehda duwen met?’ Mehnda ma ke ahpwtehn wiahla emen Sounkadehdehn Siohwa, dahme ke kin medemedewe ahnsou koaros? Sohte lipilipil omw pasapeng, kitail tehkpene kahrepe kesempwal siluh me kitail esehki me kereniong kupwuren Koht ong sampah pahn pweida.

SOUNDAKE OAHS KAN LELEHR

4, 5. (a) Dahme Sises ketin wiewia sangete pahr 1914? (Menlau kilang tepin kilel.) (b) Dahme soun dake oahs silimeno me dake oahs mwurinte Sises kin karasaraskihong? Ia duwen kokohp wet eh pweida?

4 Nan pahr 1914, Sises Krais ketin alehdi nihn ehu nanleng, me wehwehki e ketin wiahla Nanmwarki en Wehin Koht. Kokohp me kileldi nan Kaudiahl irelaud 6 kawehwehda duwen Sises eh ketin dake oahs pwetepwet men. Mwurin eh ketin wiahla Nanmwarki, e mwadangete ketilahng kalowehdi ahn Sehdan sampah suwed. (Wadek Kaudiahl 6:1, 2.) Kokohpo kasalehda me mwurin Wehin Koht tepida kakaun, sampah pahn mwadangete suwedla douluhl. Mahwen, lehk lapalap, soumwahu, oh soahng teikan me kin kahrehda mehla pahn wiawi laud sang mahs. Kahpwal pwukat me sansalda nan kokohpo kin karasaraskihong soun dake oahs silimeno me dake oahs mwurinte Sises Krais.​—Kaud. 6:3-8.

5 Nin duwen me kokohpo kasalehda, mahwen kahrehda “aramas akan en pakamakampene nanpwungahr.” Met wiawi mendahki wehi tohto inoukihda me ren sawaspene oh ahneki popohl. Mahwen Keieu en Sampah iei tepin mahwen laud tohto me pahn kihsang popohl nin sampah. Mendahki paien wehi oh palien sains kin kekeirda sangete pahr 1914, lehk lapalap kin wiahte kahpwal ehu ong sampah. Sohte me kak sapwungki me soumwahu, kahpwal kan en melimel, rerrer en sahpw de iloak laud ape oh kahpwal laud teikan kin kemehla aramas tohto nan ehuehu sounpar. Keperpen mwekid pwukat uhdahn laudla oh kalapw wiawi, oh kin kemehla aramas tohto sang mahs. Ke ese ia wehwehn met?

6. Ihs me kin tetehk mwahu pweidahn kokohp en Paipel? Dahme re wia ni kokohp kan ar kin pweida?

6 Pwehki Mahwen Keieu en Sampah tepida oh soumwahu laud (Spanish flu) wiawi, met kerempwahla madamadau en aramas tohto. Ahpw, Kristian keidi kan uhdahn kasikasik me “wehin liki koaros . . . ar ahnsou pahn imwisekla” nan pahr 1914. (Luk 21:24) Me keidi kan sohte uhdahn ese ia duwen kokohp en Paipel eh pahn pweida ahpw re ese me nan pahr 1914 mie mwekid kesempwal ehu me pahn wiawi ong Wehin Koht. Ni ahnsou me re wehwehkihda ia duwen kokohp kan ar pweidahr, re kin eimah pakairkiong meteikan me kaundahn Koht tepidahr. Tohto me kalohki rongamwahu en Wehio kin lelohng kalokolok laud. Kalokolok pwukat pil wia ehu kokohp en Paipel me pweidahr. Sounpar tohto mwurin mwo, imwintihti kan en Wehio kin doadoahngki kosonned kan, tiahk lemei, selidi nan imweteng, de pil kamakamala pwehn song en kauhdi doadoahk en kalohk.​—Mel. 94:20; Kaud. 12:15.

7. Dahme kahrehda pali laud en aramas sohte kilang kesempwalpen dahme kin wiwiawi nan sampah rahnpwukat?

7 Ma mie mehn kadehde tohto me kasalehda me Wehin Koht kakaun nanleng ahnsou wet, dahme kahrehda pali laud en aramas sohte esehki met? Dahme kahrehda re sohte kak kilang me mwekid kan en sampah kin pweida nin duwen Paipel kohpada, duwehte me sapwellimen Koht aramas akan kin padapadahngki erein sounpar tohto? Re kin kilangete dahme re men kilang? (2 Kor. 5:7) Ia duwe, re nohn kedirepwki arail mour me kahrehda re sohte kilang dahme Koht ketin wiewia? (Mad. 24:37-39) Ekei irail kin kedirepwkihla madamadau oh mehn akadei kan en ahn Sehdan sampah? (2 Kor. 4:4) Kitail anahne pwoson oh pil koahiek en kilang laudsang dahme mi mwohn masatail pwehn wehwehki dahme Wehin Koht kin wiewia. Kitail uhdahn perenki atail kak kilang dahme wiwiawi!

SOAHNG SUWED KAN WIE SUSUWEDLA

8-10. (a) Ia duwen 2 Timoty 3:1-5 eh pweidahr? (b) Dahme kahrehda kitail kak nda me me suwed kan kin wie susuwedla?

8 Mie kahrepe keriau me kahrehda kitail ese me Wehin Koht pahn kereniong kaunda sampah. Kahrepeo iei sampah ahnsou wet suwedsang mahs oh e wia susuwedla. Kereniong sounpar epwiki me kitail kilangehr kokohp nan pwuhken 2 Timoty 3:1-5 eh pweida. Wiewia kan me iren Paipel pwuko kasalehda kin wie paraparala wasa koaros nin sampah. Ke pil kin kilang duwen met? Kitail tehkpene ekei karasaras kan.​—Wadek 2 Timoty 3:1, 13.

9 Kitail kapahrekihpene dahme aramas akan nan pahr 1940 ape de 1950 kin pwuriamweikihla oh dahme kin wiwiawi rahnwet nan wasahn doadoahk, nan mehn kamweit kan, mwadong kan, oh mwomwen aramas oh sidail en arail likou kan. Kitail kin kilang tiahk lemei oh samin me nohn daulihala wasa koaros. Aramas akan song en kahrehiong meteikan ren uhdahn pwuriamweikihla arail tiahk lemei oh samin kan. Prokram kan nan TV me me tohto medewe me suwed nan pahr 1950 ape kin ahnsou wet uhd wia prokram mwahu kei me peneinei kan kin kilang. Me tohto kin kilang me wiewiahn ohl mwahuki ohl oh lih mwahuki lih kin pidada laud mehn kamweit kan oh sidail en likou kan, oh ia duwen arail kangoange soangen mour wet ong koaros. Ia uwen atail kalahnganki me kitail ese sapwellimen Koht pepehm ong soahng pwukat.​—Wadek Sud 14, 15.

10 Kitail pil kapahrekihpene wiewiahn uhwong me me pwulopwul kan mahs wia ong dahme me pwulopwul kan rahnwet kin wia. Karasepe, nan pahr 1950 ape, pahpa nohno kan pwunodki duwen neirail seri kan arail kang sika, kang sakau en wai, de wia soangen kahlek me sohte konehng. Ahpw rahnwet, kitail kalapw rong rohng kapwuriamwei kan duwehte met akan: Emen tohnsukuhl me sounpar 15 kasikihdi ienge tohnsukuhl kan oh kemehla meh riemen oh kahrehda ohla laud ong meh 13. Pwihn en seri pwulopwul sakau kei kemehla ni ahl lemei serepein men me sounpar 9 oh peiong eh pahpao oh emen kiseh. Pil ehu rohng nan sapwen Eisia koasoia me pwulopwul kan wasao iei me pwukoahki elep en tiahk lemei koaros me wiawi erein sounpar eisek. Mie me kak kalikamwe me soahng pwukat kin wie susuwedla rahnwet?

11. Dahme kahrehda aramas tohto sohte kin tehk me soahng kan wie susuwedla?

11 Ni pwung, wahnpoaron Piter nda: “Ni imwin ahnsou kan aramas ekei pahn pwarodo me pahn kin kaweidki ar mour pein ar ineng suwed kan. Re pahn kin kepitkin kumwail, ndinda, ‘E soh inoukihong kumwail me e pahn pwurodo? Eri, ia ih? Samatail ko melahr, a mehkoaros duweduwehte sang nin tepin sampah eh wiawihda!’” (2 Pit. 3:3, 4) Dahme kahrehda ekei aramas kin mwekid ni ahl wet? E mwomwen me kitail kin sohla nohn nsenohki mehkot, ma kitail kin ahnla kilikilang. Ma wiewiahn kompoakpatail men kin mwadang wekidekla, ele kitail kin pwuriamweikihla. Ahpw ma madamadau oh tiahk en aramas akan kin ekisekis wekidekla erein ahnsou reirei ehu, ele kitail sohte kin tehk met. Soangen wekidekla wet uhdahn keper.

12, 13. (a) Dahme kahrehda kitail sohte anahne mworuskihla dahme kin wiwiawi nan sampah? (b) Dahme pahn sewese kitail en dadaurete imwin rahn pwukat me wia “ahnsou apwal ekei”?

12 Wahnpoaron Pohl katamankihong kitail me imwin rahn akan pahn wia “ahnsou apwal ekei.” (2 Tim. 3:1) Ahpw kitail sohte anahne ruksang sampah wet. Kitail kak powehdi soahng kansensuwed sohte lipilipil de pepehm en masak me kitail ele ahneki. Sapwellimen Siohwa sawas, sapwellime manaman oh pil mwomwohdiso en Kristian kin sewese kitail en kak lelepek ong ih. Koht pahn ketikihong kitail “manaman lapalap.”​—2 Kor. 4:7-10.

13 Nan kokohp wet me pid imwin rahn akan, Pohl tepikihda lepin mahsen pwukat “tamataman mepwukat.” Lepin mahsen pwukat kamehlelehiong kitail me kokohp wet pahn pweida. Kitail ese me sampah wet pahn wie susuwedla lao Siohwa pahn ketin kaimwisekala mepwukat. Kitail sukuhlki sang poadopoad me ni koasoandi en dahme pwung oh sapwung eh kin uhdahn tikitikla, aramas de wehi kan koaros sohte kin pweida. Sohte ahnsou ehu nan poadopoad me koasoandi en dahme pwung oh sapwung wie susuwedla nan sampah pwon duwehte ahnsou wet. Aramas tohto ele pohnsehsehla ia wehwehn met, ahpw mwekid kan sangete pahr 1914 anahne kamehlelehiong kitail me Wehin Koht pahn kereniong kaimwisekala soangen suwed koaros.

DIH WET SOHTE PAHN NEKLA

14-16. Ia kahrepe kesiluh me kahrehda kitail kamehlele me Wehin Koht pahn “pweida” ahnsou keren?

14 Poadopoad en sapwellimen Koht aramas akan kihong kitail kahrepe kesiluh en kamehlele me imwio kerendohr. Karasepe, mwohn Wehin Koht tepida kakaun nanleng, pwihnen me keidi lelepek ehu kin papah Koht. Ni kokohp eh sohte pweida ni ahl me re kasik nan pahr 1914, dahme re wia? Pali laud en irail pousehlahte papah Siohwa ni lelepek oh dadaurete pahn kasongosong oh kalokolok kan. Erein sounpar kan me dower powe, pali laud en me keidi pwuko kolokolte arail lelepek lao lel mehla.

15 Nan sapwellime kokohp duwen imwin rahn akan en ahn Sehdan sampah, Sises mahsanih: “Mepwukat koaros pahn wiawi mwohn irail koaros me momour ahnsou wet [“dih wet,” NW] ar pahn mehla.” (Wadek Madiu 24:33-35.) Ni Sises eh mahsanih “dih wet,” kitail wehwehki me e ketin mahmahsanih duwen pwihn riau en Kristian keidi kan. Keieun pwihn wet mieier nan pahr 1914 oh re wehwehki me Krais ketin tepidahr kakaun nin duwen Nanmwarki men nan pahro. Irail me mi nan pwihn wet sohte ihte wie momour nan pahr 1914, ahpw re pil keikihdier sapwellimen Koht manaman nan pahro de mwowe sang.​—Rom 8:14-17.

16 Koaros nan keriaun pwihno me iangete “dih wet” sohte ihte momour ahpw re keikihdi sapwellimen Koht manaman erein ahnsou me ekei irail sang keieun pwihno wie momourte nin sampah. Eri kaidehn me keidi kan koaros rahnwet iang “dih wet” me Sises ketin mahsanih duwe. Rahnwet, irail kan sang pwihn keriauo wie mahmahlahr. Ahpw dahme Sises mahsanih nan Madiu 24:34 kin kamehlelehiong kitail me ekei nan “dih wet” sohte pahn mehla mwohn arail kilang kahn kamakam kowahlap eh tepida wiawi. Met kalaudehla atail kamehlele me ni ahnsou keren Nanmwarki en Wehin Koht pahn ketin kasohrehla me suwed kan oh ketikihdo sampah kapw pwung ehu.​—2 Pit. 3:13.

KRAIS PAHN KETIN KERENIONG KANA

17. Dahme mehn kadehde kan me kitail koasoiapene sewese kitail en wehwehki?

17 Dahme kitail kak ndahki iren mehn kadehde kan me kitail onopkiher? Nin duwen me Sises katamankihong kitail, kitail sohte ese iahd rahno de awa en imwio. (Mad. 24:36; 25:13) Ahpw Pohl nda me ahnsoun atail komourla kerendohr. (Wadek Rom 13:11.) Met kitail miher ni soangen ahnsowo. Ma kitail kin tehk mwahu kokohp en Paipel kan oh dahme Siohwa Koht oh Sises Krais ketin wiewia, kitail pahn kilang mehn kadehde sansal me imwin sampah suwed wet kerendohr.

18. Dahme pahn wiawihong koaros me sohte pwungki Sises Krais nin duwen arail Nanmwarki?

18 Ahnsou keren, koaros me sohte pwungki kaundahn Sises Krais, soun dake oahs pwetepweto, pahn anahne pohnese me re sapwung. Irail sohte pahn kak pitsang kadeik me pahn kohwong irail. Ni met eh pahn wiawi, tohto pahn sengisengki ar masak oh nda: “Sohte me kak pelianirahda.” (Kaud. 6:15-17) Irelaud 7 nan pwuhken Kaudiahl kawehwehda met. Me keidi kan me mihmihte sampah oh “pokon kalaimwun” pahn ahneki ni ahnsowo sapwellimen Koht kupwuramwahu. Eri “pokon kalaimwun” en sihpw teikan pahn pitsang kahn kamakam kowahlap oh pedolong nan sapwellimen Koht sampah kapw.​—Kaud. 7:9, 13-15.

19. Nin duwen emen me kamehlele me imwio kerendohr, dahme ke kin kasikasik?

19 Ma kitail kin tetehk mwahu kokohp en Paipel kan me pweidahr nan atail ahnsou, kitail sohte pahn kedirepwkihla ahn Sehdan sampah. Kitail sohte pahn maskun oh sohte kilang ia uhdahn wehwehn mwekid kan en sampah. Kereniong Krais pahn ketin kana oh kasohrehla sampah suwed wet nan mahwen en Armakedon. (Kaud. 19:11, 19-21) Medewehla uwen atail pahn peren mwurin ahnsowo!​—Kaud. 20:1-3, 6; 21:3, 4.

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share