Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • mwbr16 November pp. 1-9
  • Iren Sawas kan ong Doaropwehn Kasukuhl ong Mihting en Mour oh Kalohk

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • Iren Sawas kan ong Doaropwehn Kasukuhl ong Mihting en Mour oh Kalohk
  • Iren Sawas kan ong Doaropwehn Kasukuhl ong Mihting en Mour oh Kalohk (2016)
  • Sawaspen Oaralap kan
  • November 7-13
  • November 14-20
  • November 21-27
  • November 28–December 4
Iren Sawas kan ong Doaropwehn Kasukuhl ong Mihting en Mour oh Kalohk (2016)
mwbr16 November pp. 1-9

Iren Sawas kan ong Doaropwehn Kasukuhl ong Mihting en Mour oh Kalohk

November 7-13

SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | LEPIN PADAHK 27-31

“Paipel Kin Kawehwehda Lih Pwopwoud Koahiek men”

w15 1/1 19 par. 10

Wiahiong Mouren Pwopwoud en Kehlail oh Nsenamwahu

10 Siohwa ketikihong lih pwopwoud kan pwukoa kesempwal ehu nan peneinei. Lih pwopwoud men iei “kisehn” eh pwoudo. (Mal. 2:14) Ni pwopwoud ehu ara kin wiahda pilipil kan en peneinei, liho anahne kasalehda ni wahu eh madamadau oh pepehm, ahpw ahnsowohte uhpahiong eh pwoudo. Ohl pwopwoud men me loalokong pahn rong kanahieng dahme eh pwoudo kin nda. (Lep. Pad. 31:10-31) Uhpa ni limpoak kin kak wahdo peren, popohl oh ehupene nan peneineio. Imwilahn met, pwopwoudo kak nsenamwahu pwehki ira ese me ira kaperenda Siohwa.​—Ep. 5:22.

w00-E 2/1 31 par. 2

Ahn Nohno men Kaweid me Erpit

Lemuel sukuhlki met me pid duwen lih pwopwoud koahiek men me “eh pwoud kin likih.” (Iretikitik 11) Met wehwehki me ohlo en dehr ngihtehtehki me eh pwoudo en ale mweimwei sang reh ong soangen irair koaros. Ei mehlel, pwopwoud kan anahne koasoiong emenemen mwohn ara wiahda pilipil laud kan, duwehte soahng kan me pid doadoahngki neira mwohni ong soahng pweilaud kan de mwomwen ara kin apwalihada neira seri kan. Ara kin koasoiapene soahng pwukat kin sewese ira en kerenpene nanpwungara.

it-2-E 1183

Lih pwopwoud

Kosonnedo pere lih pwopwoud kan. Mendahki ohl pwopwoud me ahneki manaman nan koasoandi en pwopwoud ehu, Koht kupwurki me ohlo me pahn apwalih eh peneinei ong mehkan me pid anahn en war oh arail nanpwungmwahu rehn Siohwa. Oh pil, e kin adsuwedkihla wiewia sapwung koaros me eh peneineio wiahda; pwehki met, e ahneki pwukoa laud ehu. Oh mendahki ohlo ahneki pwukoa tohtohsang eh pwoudo, sapwellimen Koht kosonnedo kin pere lih pwopwoudo oh kihong ih soangen pwukoa tohrohr kan pwe en kak ahneki mour ehu me nsenamwahu oh katapan.

Ekei karasepen soahng kan me Kosonnedo kihda me pid lih pwopwoud men iei: Ohl de lih pwopwoud men kak kamakamla pwehki kamwahl. Ma ohl pwopwoud men lemelemehkohng me eh pwoud kin pitipitih, e kak kahrelahng eh pwoudo rehn samworo pwe Siohwa Koht en kadeikada irairo, oh ma liho wiahdahr dipen kamwahl, eh dipwisou en kaparapar pahn nurpene; ahpw ma liho sohte dipada, eh pwoudo pahn anahne kaliseianihada pwe en kak kadehdehiong wehipokon me e sohte dipada. (Nem 5:12-31) Ohl pwopwoudo kak mweisang eh pwoudo ma e diarada reh sapwung laud ehu. Met kak iangahki soahng kan me duwehte liho eh mwamwahliki ih de kauwehla eden arail peneinei de eden eh pahpao. Ahpw kosonned me ohlo anahne wiahda kisinlikou en mweipeseng kin pere lih pwopwoudo. Eri liho pahn saledek en pwoudikihda emen tohrohr. (De 24:1, 2) Ma lih pwopwoudo wiahda inou ehu me eh pwoudo medewe me soaloalokong de keper ong ara peneinei, ohlo kak kauwehla inowo. (Nem 30:10-15) Ahpw, met wia mehn perepe ehu ong lih pwopwoudo oh kin perehsang en dehr pwurur en wiahda mehkot me kak kahrehiong ih nan kahpwal.

Wiewia me pid en pwoudiki lih tohtohsang emen mweimweida pahn Kosonned en Moseso ahpw e kin wiawi ni koasoandi me kak pere lih pwopwoudo. Ohl pwopwoudo sohte kak kihsang sohsohn nah meseniho me e wiahda rehn eh pwoud me e sohte nohn poakepoake oh uhd kihong nah pwutak me e wiahda rehn eh pwoud teio me e poakepoakeo. (De 21:15-17) Ma pahpa men netikihla nah serepeino pwehn wia lidu men oh soumaso wiahkihla serepeino eh pekehi, soumaso kak pwurehng netikihla serepeino rehn eh pahpao ma e sohte mwahuki, ahpw e sohte kak netikihla serepeino ong mehn liki kan. (Ek 21:7, 8) Ma ih de nah pwutako pekehikihda serepeino oh mwuhr pwoudikihda emen tohrohr, soumaso pahn kihkihong serepeino mwenge, likou, oh wasahn kousoan, oh pil soangen pwuhngohte me e ahneki nin duwen lih pwopwoud men.​—Ek 21:9-11.

Ma ohl pwopwoudo karaunkin me dene eh pwoudo sohte meipwon ahnsou me e pwoudikihda oh mwuhr kadehde pwukat likamw, e pahn ale kalokolok oh anahne pwainla pahpao pak riau pweinen meipwono nin duwen me koasoandi oh e sohte kak mweisang serepeino erein eh mour. (De 22:13-19) Ma ohl emen kauwehla meipwon emen me sohte inou en pwopwoud, e anahne pwainohng en serepeino eh pahpao uwen pweipwei me koasoandier oh e anahne pwoudikihda, ma pahpao mweidada en pwoudiki, oh e sohte kak mweisang erein eh mour.​—De 22:28, 29; Ek 22:16, 17.

Mendahki koasoandi en lih pwopwoud kan en mehn Ipru eh weksang koasoandi en lih pwopwoud kan nan sahpw teikan nan atail ahnsou, lih pwopwoud lelepek men en mehn Ipru ko kin perenki eh koasoandio oh eh doadoahko. E kin sewese eh pwoudo, apwalih ara peneineio, apwalih imwarailo, oh diar soahng tohto me kin kaperenda ih, oh kak kasalehda pein ih oh eh koahiek kan nin duwen lih emen.

Kasalepen Lih Pwopwoud Mwahu men. Lepin Padahk 31 kasalehda soangen nsenamwahu oh wiewia kan en lih pwopwoud lelepek men. E kasalehda me liho uhdahn kesempwal ong eh pwoudo duwehte takai kesempwal kan. Ohl pwopwoudo kin likih. Lih pwopwoudo kin pwerisekiong eh doadoahk en dehkada likou, wiahda likou ong eh peneinei, pwainda soahng kan me anahn ong imwarailo, doadoahk nan arail mwetin wain, padahkihong lidu kan dahme ren wia, sewese meteikan me anahne sawas, kalikawihkihda eh peneineio likou kan me mwomw mwahu, oh pil sawaskihda mwohni sang doadoahk kan me e wia, kaunopada eh peneinei ong kahpwal kan me kakete wiawi, kasalehda eh erpit oh kadek, oh ale kaping sang eh pwoudo oh nah seri kan pwehki eh lemmwiki Siohwa oh pil sang eh doadoahk mwahu. Met kahrehda en kawauwihala eh pwoudo oh peneineio nan sahpwo. Ni mehlel, emen me diarada lih pwopwoud mwahu men diaradahr mehkot mwahu oh kin ale sapwellimen Siohwa kupwuramwahu.​—Le 18:22.

Nan Mwomwohdisohn Kristian. Nin duwen koasoandi en mwomwohdisohn Kristian ehu, ohl pwopwoud men en pwoudiki lih tehmen. (1Ko 7:2; 1Ti 3:2) Kehkehlik kohwong lih akan en uhpah arail pwoud, mehnda ma arail pwoud wia Kristian men de soh. (Ep 5:22-24) Nin duwen lih pwopwoud men, lih pwopwoud kan sohte pahn irehsang eh pwoudo paliwere, pil duwehte ohlo, eri liho sohte “ahneki kelehpw pwuhng ong paliwere.” (1Ko 7:3, 4) Kaweid pil kohwong lih pwopwoud kan me arail kapwat en kin kohsang loalarail oh kapwarehda wahn sapwellimen Koht manaman, pwe ele arail wiewia kan kelehpw kakete kahrehiong arail pwoudo en wiahla emen Kristian.​—1Pi 3:1-6.

Ni Elen Karasaras. Ni elen karasaras, Siohwa ketin wiahki wehin Israel nin duwen sapwellime werek pwehki sapwellime inou ong wehi wet. (Ais 54:6) Wahnpoaron Pohl karasaraskihong Siohwa nin duwen Semen Kristian keidi kan, oh e pil karasaraskihong “Serusalem en nanleng” nin duwen arail nohno oh ni karasaras Siohwa ketin pwoudikihda pwehn wiahda Kristian keidi kan. (Ka 4:6, 7, 26) Mwomwohdisohn Kristian kin karasaraskihong lih kamwohdo, de sapwellimen Sises Krais werek.​—Ep 5:23, 25; Kau 19:7; 21:2, 9.

w00-E 2/1 31 par. 3-4

Ahn Nohno men Kaweid me Erpit

Mie soahng tohto me lih pwopwoud koahiek men kin wia. Nan iretikitik 13 lel 27 mie kairekdi en kaweid oh ire mehlel kan me lih pwopwoud kan, sohte lipilipil sounpar depe, kak doadoahngki pwehn wia kamwahupen arail peneinei. Karasepe, pwehki pweinen likou kan oh dipwisou en nan ihmw kan wie lalaudla, lih pwopwoud koahiek men kin esehla ia duwen eh pahn kanahieng oh kasohtik nah mwohni pwe eh peneinei en kak likawih likou me kansenamwahu oh mwomw mwahu. (Iretikitik 13, 19, 21, 22) Pwehn katikala pweinen mwenge ong eh peneinei, e kin padokedi dahme e kak oh kanahieng mwomwen eh kin netinet.​—Iretikitik 14, 16.

E sansal me “ahnsou koaros lih menet me soupisek.” E kin doadoahk laud, oh e kin apwalihala mwahu eh pwukoa kan nan imweo. (Iretikitik 27) E kin “kehlail, men wia doadoahk,” met wehwehki me e kin onopada en wia doadoahk laud kan. (Iretikitik 17) E kin pirida ni sohrahn pwehn tepida doadoahk, oh e kin pwerisek wia eh doadoahk lel nipwong. E kin mwomwen me lamp ieu kin ahnsou koaros wie lullul kamarainih eh doadoahk.​—Iretikitik 15, 18.

w15 1/1 19 par. 8

Wiahiong Mouren Pwopwoud en Kehlail oh Nsenamwahu

8 Ohl pwopwoud Kristian kan sohte anahne idingki ar pwoud kan en waunekin irail. Ahpw, re “uhdahn pahn kin pohnese me iei irail me luwet,” oh “uhdahn pahn waunekin irail.” (1 Pit. 3:7) Nan pokon, oh ni ara kelehpwla, ohl pwopwoud kan anahne doadoahngki lokaia me kasalehda re wauneki oh poakohng arail pwoud. Sang arail wiewia oh lokaia ong arail pwoud, ohl pwopwoud kan kin kasalehda me re kesempwalkin irail. (Lep. Pad. 31:28) Ni ohl pwopwoudo eh kin kasalehda limpoak ong eh pwoudo, liho pahn poakohng oh wauneki ih oh Siohwa pahn ketin kapaiada ara mouren pwopwoud.

w00-E 2/1 31 par. 5

Ahn Nohno men Kaweid me Erpit

Kesempwalsang mehkoaros, lih pwopwoud koahiek men kin ahneki nanpwungmwahu rehn Siohwa. E kin lemmwiki Koht oh kin kaudokiong ih ni wahu. (Iretikitik 30) E pil kin sewese eh pwoudo kaiahne neira seri kan en pil wia duwehte. Iretikitik 26 (NW) mahsanih: Ni “erpit,” e kin kaweid nah seri kan, oh “kosonned en limpoak-kadek kin mi pohn lowe.”

w00-E 2/1 31 par. 8

Ahn Nohno men Kaweid me Erpit

E sansal me ahn Lemuel nohno koasoakoasoia duwen dahme pein ih kin lelohng, e katamankihong nah pwutako duwen kesempwalpen en kin kasalehda kalahngan ong lih me e pahn pwoudikihda. Sohte emen nin sampah pahn kesempwalsang eh pwoudo. Eri medewehla duwen pepehm laud ni mwomwen ahn Lemuel koasoi ni eh wehkada mwohn koaros: “Lih tohto me mwahu, a kowe me keieu mwahusang irail koaros.”​—Lep. Pad. 31:29.

Raparapahki Soahng Kesempwal kan Sang Mahsen en Koht

w15 7/1 8 par. 3

Pwunodki Soahng Keper kan

Ni eh ese me soahng suwed pahn wiawi, “aramas me mie eh lamalam pahn kilang apwal eh kohkodohng, e pahn tangasang.” (Lepin Padahk 27:12) Oh duwehte atail kin song en pere roson en paliwaratail, kitail kak wia kahk kan me pahn pere roson en atail madamadau oh pepehm. Mehn kamweit kan me kin kasalehda tiahk lemei oh pil rohng kan me kin kasalehda kilel kamasepwehk kan kin kalaudehla pein atail oh pil ahn neitail seri kan pwunod. Atail soikala kilang soahng kilel lemei pwukat sohte wehwehki me kitail kin pohnsehsehla mehlelpen mepwukat. Koht sohte ketin wiahda kitail en medemedewehte soahng suwed kan. Ahpw kitail kak medemedewe “soahng kan me mehlel, . . . me pwung, me mwakelekel, me kaselel.” Ma kitail wia met, Koht en popohl pahn ketikihong nan mohngiongitail oh atail madamadau popohl.​—Pilipai 4:8, 9.

w11-E 8/1 29 par. 2

Rahn en Ahneki Koapworopwor Laud oh Kasikasik Soahng Kaperen kan me Pahn Wiawi

Keriau, Brother Morris wadekala Lepin Padahk 27:21 me mahsanih: “Kisiniei kin wia mehn sosohng kohl oh silper; adamwahu en aramas pil kak sosohng.” E kawehwehda me kohl oh silpero anahne mwahula, de mwakelekella, kitail ele kin mwahula sang emen eh kapinga kitail. Ia duwen? Kaping kin kak kasalehda ihs kitail. E kak kahrehiong kitail en pohnmwahsohla oh kahrehiong atail nanpwungmwahu rehn Siohwa en luwetala, de e kak kamwakid kitail en pohnese atail pweipwand ong Siohwa oh pil atail en nantihong dehr kauwehla sapwellime koasoandi kan. Eri, Brother Morris kangoange tohnsukuhl ko en mwekidki kaping kan me re alehdi ni ahl pwung oh wiahki met ahnsou mwahu en kadehdehda me irail kin lemmwiki Siohwa.

w06 9/1 31 par. 12

Ire Kesempwal akan Sang nan Pwuhken Lepin Padahk kan

27:21. Kaping kin kak kasalehda ihs kitail. Aktikitik kin sansalda ma kaping kin kamwekid kitail en pohnese atail pweipwand ong Siohwa oh kamwekid kitail en tengediong papah Ih. Aklapalap kin sansalda ni ahnsou kaping kin kamwekid madamadau me kitail mwahu sang meteikan.

November 14-20

SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | EKLESIASDES 1-6

“Diarada Peren nan Omw Doadoahk Laud Koaros”

w15 2/1 4-6

Ia Duwen Omw Pahn Perenki Omw Doadoahk Laud?

“Kitail koaros eri en kin mwenge oh nim, oh nsenamwahuki wahn atail doadoahk, pwe met sang ni kalahngan en Koht.” (Eklesiasdes 3:13) Ma Koht ketin kupwurki kitail en perenki atail doadoahk, eri e seu pahn pwung me ih me pahn ketin kasalehiong kitail ia duwen atail pahn diar soangen peren wet? (Aiseia 48:17) Kitail kin kalahnganki me e ketin wia met ni eh ketikihda sapwellime Mahsen, Paipel. Tehk kaweid pwukat sang nan Paipel me kak sewese kitail en diar peren nan atail doadoahk.

KAKAIRADA MADAMADAU PWUNG ONG DOADOAHK

Sohte lipilipil soangen doadoahk dah me ke kin wia, mehnda ma ke kin doadoahngki pali laud en omw madamadau de paliweromw, de ira koaros, ken pohnese me “mie kamwahupen soangen doadoahk laud koaros.” (Lepin Padahk 14:23, NW) Soangen kamwahu dah kan? Ehu, doadoahk laud kin sewese kitail en apwalihala atail anahn en war akan. Mehlel, Koht ketin inoukihda me e pahn ketikihda anahn en irail kan me kin kaudokiong ih ni mehlel. (Madiu 6:31, 32) Ahpw e pil ketin kasik me kitail en pil wia atail pwukoa en pwerisekiong koadoahkihada dahme kitail anahne nan atail mour.​—2 Deselonika 3:10.

Eri, kitail kak kilangwohng atail doadoahk nin duwen mehn akadei ehu. Doadoahk iei ahl mwahu ehu me kitail kin wia pwehn apwalihala atail pwukoa kan. Joshua, me sounpar 25, koasoia: “En apwalih pein kowe kin kihong uhk pepehm me ke pweida mwahu. Ma ke kak pwainda dahme ke anahne, eri mie katepen omw doadoahko.”

Patehng met, doadoahk laud kin kalaudehla atail wauneki pein kitail. Mehlel, doadoahk laud kin apwal. Ahpw ma kitail kaiahne pein kitail en loalenohng atail doadoahk, mehnda ma e mwomwen kasangat de apwal, kitail kak ahneki peren en ese me kitail kolokolte madamadau pwung duwen doadoahk. Kitail powehdier pepehm en soikala doadoahk laud. (Lepin Padahk 26:14) Ni ahl wet, doadoahk kin wahdo peren laud. Aaron, me kitail koasoia mwoweo nda: “I uhdahn perenki pepehm me I kin ahneki mwurin ei doadoahk rahn ehu pwon. Ele I kin pwangada, oh mwein meteikan sohte kin tehk dahme I wia, ahpw I ese me I kanekehla ei doadoahko.”

PWERISEKIONG OMW DOADOAHKO

Paipel kin kapinga ohl emen me kin “kak doadoahk mwahu” oh lih emen me kin soupisengki eh doadoahk. (Lepin Padahk 22:29; 31:13) Mehlel, sohte me kin mwadangete koahiekla nan doadoahk. Oh kaidehn koaros kin perenki wia soahng kan me re sohte mai en wia. Mwein ihme kahrehda me tohto sohte kin perenki arail doadoahk pwehki re sohte kin nantihong en koahiekla nan arail doadoahko.

Aramas kak sukuhlki en perenki wia sohte lipilipil soangen doadoahk dah ma e ahneki madamadau pwung ong doadoahko, de ma e kilangwohngete eh pahn esehla ia duwen eh pahn kak wiahda mwahu doadoahko. William, me sounpar 24, nda: “Ni omw kin wia uwen omw kak koaros nan doadoahk ehu oh kilang imwilahn doadoahko, e kin uhdahn kaperen. Ke sohte kak ahneki pepehm wet ma ke wiahdahte ekis omw doadoahko.”

MEDEWEHTE KAMWAHUPEN OMW DOADOAHKO ONG METEIKAN

Dehr medemedewehte ia uwen mwohni me ke kin wiahda. Ahpw idek rehmw soangen peidek pwukat: ‘Dahme kahrehda I anahne doadoahk wet? Dahme pahn wiawi ma I sohte kanekehla doadoahko, de e wiawihda sapwung? Ia duwen ei doadoahko eh wia kamwahu ong meteikan?’

E uhdahn mwahu en medemedewe duwen peidek keieu mwuhro pwehki ke kin keieu perenki omw doadoahk ni omw kilang meteikan ar paiekihda. Pein Sises mahsanih: “Kihwei kaperen sang ale.” (Wiewia 20:35) Me kin paiekihda atail doadoahk iei atail kaun kan oh pil irail kan me kin pwain atail sahpis de dipwisou kan. Ahpw mie meteikan me pil kin paiekihda atail doadoahk. Irail pwukat iei tohn atail peneinei oh pil irail kan me anahne sawas.

Tohn atail peneinei. Ni tapwin peneinei men eh kin doadoahk laud pwehn apwalih tohn eh peneineio, e kin kihda kamwahu ong irail ni ahl riau. Keieu, e kin tehk mwahu me re ahneki dahme re anahne, duwehte mwenge, likou oh imwarail. Eri, e kin kapwaiada pwukoa me Koht ketikihong, me iei en “apwalih . . . uhdahn kisehn pein eh peneinei.” (1 Timoty 5:8) Keriau, me kin pwerisekiong apwalih eh peneineio kin wiahda mehn kahlemeng mwahu duwen kesempwalpen doadoahk laud. Shane, me kitail koasoia mwoweo, nda: “Ei pahpao wia mehn kahlemeng mwahu duwen emen me ahneki madamadau pwung ong doadoahk. Ih ohl mehlel men me kin doadoahk laud erein eh mour, pali laud e wia doadoahk en kapinte. Sang eh mehn kahlemeng mwahu, I sukuhlki kesempwalpen doadoahngki pehi kat oh wiahda soahng kan me pahn wia mehkot katapan ong meteikan.”

Irail kan me anahne sawas. Wahnpoaron Pohl kihda kaweid ong Kristian kan ren “doadoahk . . . oh kak sewesehki me semwehmwe kan.” (Episos 4:28) Mehlel, ni atail kin doadoahk laud pwehn apwalih pein kitail oh pil atail peneinei, ele kitail pil kak sewese irail kan me semwehmwe. (Lepin Padahk 3:27) Eri doadoahk laud kak kahrehiong kitail en ahneki peren laud en kihkihwei.

WIA LAUDSANG

Nan sapwellime Kapahrek en Pohn Dohl, Sises mahsanih: “A ma sounpei en liki men pahn itonehng uhk ke en wa eh koaruk mwail ehu, iangala mwail riau.” (Madiu 5:41) Ia duwen omw kak doadoahngki kaweid wet nan omw doadoahk? Dehr wiahdahte ekis nan omw doadoahko, ahpw rapahki ahl akan ken wia laudsang dahme anahn. Koasoanehdi mehn akadei kan; nantihong en wia doadoahko pwehn mwahusang oh pitipit sang dahme ke kasik. Perenki omw doadoahko mehnda ma pil ni soahng tikitik kan.

Ma ke wia laudsang, ke pahn uhdahn perenki omw doadoahko. Dahme kahrehda? Pwehki kowe me kaukaweid omw mwekid kan. Ke kin wia laudsang me anahn pwehki ke men, a kaidehn pwehki emen idingkihong uhk. (Pailimwon 14) Me pid met, ele kitail tamanda dahme kileldi nan Lepin Padahk 12:24 me mahsanih: “Doadoahk laud pahn kahrehiong uhk omw pahn ahneki manaman, ahpw pohnkahke pahn kahrehiong uhk ke en wia lidu men.” Mehlel, ekei kitail pahn kak mihla pahn kalidu. Ahpw, mehmen me kin wiahdahte ekis nan eh doadoahko pahn ahnsou koaros mi pahn manaman en meteikan. Ahpw mehmen me kin wia laudsang dahme anahn, pwehki e pilada en wia met, kin pehm me e kin kaukaweid eh mour. E kin kaunda pein eh mwekid kan.

EN TOUPAHREK ONG OMW DOADOAHK

Doadoahk laud uhdahn mwahu, ahpw kitail en tamataman me mie soahng teikan likin doadoahk. Mehlel, Paipel kin kangoange kitail en pwerisek. (Lepin Padahk 13:4) Ahpw e sohte kin kangoange kitail en kedikedirepwkihte doadoahk. Eklesiasdes 4:6 mahsanih: “Ahneki mehkot me tikitik ni kapehd meleilei mwahusang pehmw kan koaros wie kedikedirepwki rahn koaros songosong en koledi kisinieng.” Ia wehwehn met? Emen me kin kedikedirepwkihte doadoahk ele sohte pahn perenki wahn eh doadoahko ma eh doadoahko kin kihsang eh ahnsou oh kehl koaros. Met kak kahrehda eh doadoahko en sohla katepe, duwehte eh kin “songosong en koledi kisinieng.”

Paipel kak sewese kitail en kakairada madamadau toupahrek ong atail doadoahk. Mendahki e padahkihong kitail en pwerisekiong atail doadoahko, e pil kaweid kitail en “pilada dahme keieu mwahu [“kesempwal,” NW].” (Pilipai 1:10) Soahng dah kan me keieu kesempwal? Soahng pwukat iei me iangahki atail en kihong ahnsou rehn atail peneinei oh kompoakepatail kan. Pil kesempwal sang met iei wiewia kan me pidada atail kaudok, duwehte wadewadek oh doudouloale Mahsen en Koht.

Irail kan me ahneki madamadau toupahrek ong mour ele kin uhdahn perenki arail doadoahk. William, me kitail koasoiapene mwoweo, nda: “Emen ei kaun en mahso wia mehn kahlemeng mwahu duwen emen me ahneki madamadau toupahrek ong doadoahk. E kin doadoahk laud oh kin adamwahu rehn irail kan me e kin sahpis ong. Ahpw mwurin doadoahk, e kin ese ia duwen eh pahn pwilikihdi eh doadoahko oh medemedewehte eh peneineio oh eh koasoandi en kaudok. Oh ke ese dah? Ih emen aramas me I ese me kin keieu peren!”

[Koakon nan pali 5]

Ia Arail Madamadau ong Doadoahk Laud

“Ni ei kin pwangada ni imwilahn rahn ehu, I uhdahn peren oh pehm me I pweida mwahu. I ese me I uhdahn doadoahk rahno.”​—Nick.

“Doadoahk laud iei ahl me keieu mwahu en wia omw doadoahko. Ma ke pahn wia mehkot katapan, wiahda ni pwung.”​—Christian.

“Paliwaratail kak wia soahng kapwuriamwei tohto. I men kasalehda ei kalahngan sang ni ei doadoahngki kisakis wet en mour pwehn wia doadoahk laud oh sewese meteikan.”​—David.

w15 2/1 6 par. 3-5

Ia Duwen Omw Pahn Perenki Omw Doadoahk Laud?

EN TOUPAHREK ONG OMW DOADOAHK

Doadoahk laud uhdahn mwahu, ahpw kitail en tamataman me mie soahng teikan likin doadoahk. Mehlel, Paipel kin kangoange kitail en pwerisek. (Lepin Padahk 13:4) Ahpw e sohte kin kangoange kitail en kedikedirepwkihte doadoahk. Eklesiasdes 4:6 mahsanih: “Ahneki mehkot me tikitik ni kapehd meleilei mwahusang pehmw kan koaros wie kedikedirepwki rahn koaros songosong en koledi kisinieng.” Ia wehwehn met? Emen me kin kedikedirepwkihte doadoahk ele sohte pahn perenki wahn eh doadoahko ma eh doadoahko kin kihsang eh ahnsou oh kehl koaros. Met kak kahrehda eh doadoahko en sohla katepe, duwehte eh kin “songosong en koledi kisinieng.”

Paipel kak sewese kitail en kakairada madamadau toupahrek ong atail doadoahk. Mendahki e padahkihong kitail en pwerisekiong atail doadoahko, e pil kaweid kitail en “pilada dahme keieu mwahu [“kesempwal,” NW].” (Pilipai 1:10) Soahng dah kan me keieu kesempwal? Soahng pwukat iei me iangahki atail en kihong ahnsou rehn atail peneinei oh kompoakepatail kan. Pil kesempwal sang met iei wiewia kan me pidada atail kaudok, duwehte wadewadek oh doudouloale Mahsen en Koht.

Irail kan me ahneki madamadau toupahrek ong mour ele kin uhdahn perenki arail doadoahk. William, me kitail koasoiapene mwoweo, nda: “Emen ei kaun en mahso wia mehn kahlemeng mwahu duwen emen me ahneki madamadau toupahrek ong doadoahk. E kin doadoahk laud oh kin adamwahu rehn irail kan me e kin sahpis ong. Ahpw mwurin doadoahk, e kin ese ia duwen eh pahn pwilikihdi eh doadoahko oh medemedewehte eh peneineio oh eh koasoandi en kaudok. Oh ke ese dah? Ih emen aramas me I ese me kin keieu peren!”

Raparapahki Soahng Kesempwal kan Sang Mahsen en Koht

w08 4/1 26 par. 9-10

Dahme Kin Wiahiong Mour en Katapan?

Kepwe kan Pahn Kihong Kitail Nsenamwahu?

9 Solomon iei ohl me keieu kepwehpwe pohn sampah ni ahnsou me e ntingihdi pwuhken Eklesiasdes. (2 Kron. 9:22) E ahneki soahng kan me kak elehieng ih en ale soahng koaros me e mwahuki. E ntingihdi: “Mehkot me I kin anahne, I kin ale.” (Ekl. 2:10) Ahpw e kin diarada me en ihte ahneki kepwe kan sohte pahn wahdo nsenamwahu. E koasoia: “Ma ke pahn poakohng mwohni, ke sohte mwahn pahn itarki; ma ke inengieng kepwehpwehla, ke sohte kak alehdi mehkoaros me ke anahne.”​—Ekl. 5:10.

10 Mendahki kepwe kan kin katapan kisin ahnsou kiste, aramas tohto men kepwehpwehla. Nan roporop ehu me ahpwtehn wiawi nan United States, pahkis siluh en tohnsukuhl kan en university kasalehda me arail mehn akadei nan mour iei en “kepwehpwehla.” Ahpw iaduwe, ma re pahn lel arail mehn akadei wet, re pahn uhdahn nsenamwahu? Soh. Irail me kin wia roporop kan kin diarada me ni ahnsou me aramas akan kin nohn kesempwaliki kepwe kan nan arail mour, met kin kerempwa irail en diarada peren oh nsenamwahu. Ahnsou werei samwalahr, Solomon eseier ire wet. E ntingihdi: “I pil koasoakedahr silper oh kohl me kohsang wasahn nekinek en wehi kan me I kaunda . . . I ahpw wehwehkihda me met sohte katepe. Met rasehng pwakipwakih kisinieng-me sohte katepe douluhl.” (Ekl. 2:8, 11) Ni pali teio, ma kitail pahn doadoahngki atail mour ong papah Siohwa ni mohngiong unsek oh ale kapai kan sang reh, kitail pahn ahneki kepwe mehlel kan.​—Wadek Lepin Padahk 10:22.

w06 11/1 29 par. 9

Ire Kesempwal akan Sang nan Pwuhken Eklesiasdes

3:16, 17. E sohte konehng en kasik me kapwung pwung pahn kin wiawi ahnsou koaros. Kitail en dehr pwunodki dahme wiewiawi nan sampah rahnwet, ahpw kitail kak kasik me Siohwa pahn ketin kapwungala irair kan.

November 21-27

SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | EKLESIASDES 7-12

“Tamanda Sounwiepomw Nindokon Omw Wie Pwulopwulte”

w14 1/1 18 par. 3

Wiahda Pilipil Loalokong kan ni Ahmw Pwulopwul

AHMW PILIPIL ME KEIEU KESEMPWAL

3 Met iei ahnsou en wiahda pilipil kesempwal kan erein ahmw wie pwulopwulte. Pilipil dah me keieu kesempwal ken wiahda? Iei ahmw pilipil en papah Siohwa. Iahd me keieu mwahu en wiahda pilipil wet? Siohwa mahsanihong uhk ken tamataman ih ni ahmw pwulopwulte. (Ekl. 12:1) Ihte ahl me ke kak tamataman Siohwa iei ni ahmw papah ih sang ni ahmw mohngiong unsek. (Deud. 10:12) Met iei pilipil me keieu kesempwal me ken wiahda. E pahn wekidala mwomwen ahmw mour.​—Mel. 71:5.

w14 1/1 22 par. 1

Papah Siohwa Mwohn Rahn Kansensuwed kan Pahn Kohdo

SIOHWA ketin doadoahngki Nanmwarki Solomon en padahkihong me pwulopwul kan: “Tamanda Sounwiepomw nindokon omw wie pwulopwulte, mwohn rahn akan oh sounpar kan ar pahn leledo.” Dahkot rahn “kansensuwed” kan? Ire wet kin dokedoke ahnsou me emen mahlahr. Solomon doadoahngki soangen lokaia me kawehwehda kahpwal kan me me mah kan ahneki: peh kan pahn rerrer, neh kan pahn luwetala, ngih kan pahn malaulaula, mesomw kan pahn ediedla sohla nohn kak kilang wasa, sohla nohn kak rong wasa, moangepwetala, oh paliwar mwpwokos oh luwet. Ihme kahrehda Solomon ndahkiong kitail en tamataman Sounwiapatail nindokon atail wie pwulopwulte.​—Wadek Eklesiasdes 12:1-5.

w08 11/1 23 par. 2

Kolokol Madamadau en Paipel ong Roson Mwahu

2 Eklesiasdes irelaud 12 koasoia duwen “rahn akan oh sounpar kansensuwed kan” me iangahki mahla pwehki soh unsek en aramas. (Wadek Eklesiasdes 12:1-7.) E pahn “moangepwetala.” Neh kan me “kehlail ahnsou wet pahn luwetala.” Mese “pahn ediedla sohla nohn kak kilang wasa.” Ngih kan pahn malaulaula oh e “sohla pahn kak rukoa kisin mwenge.”

w06 11/1 31 par. 8

Ire Kesempwal akan Sang nan Pwuhken Eklesiasdes

11:9; 12:1-7. Aramas pwulopwul akan pein pwukoahki arail wiewia kan ohng Siohwa. Kahrehda, irail en kihong arail ahnsou oh kehl nan doadoahk en papah Koht mwohn irair en mahla ah pahn kihsang arail kehl.

w11-E 11/1 21 par. 1-6

Karanihala Koht

Kapwaiada Atail Pwukoa ong Koht

MIE pak ke kin medewe, ‘Ia kahrepen mour?’ Siohwa ketikihong kitail koahiek en madamadau pwehn idek soangen peidek wet oh pil ineng laud en men esehla pasapengo. Kitail kalahnganki me atail Koht me limpoak sohte kin ketin ekihsang kitail mepwukat. Pasapengo me kitail men esehla mi nan sapwellime Mahsen, Paipel. Tehk dahme Nanmwarki Solomon nda nan Eklesiasdes 12:13.

Solomon ahneki pwais tohrohr wet. E kasalehda ia duwen atail kak diar peren oh pil diarada ia kahrepen mour. Pwehki kapai kan me e ahneki, duwehte erpit laud, eh uhdahn kepwehpwe, oh ahneki manaman nin duwen nanmwarki men, e kin kak tehk mwahu dahme aramas akan kin nantihong en ale, iangahki arail kin raparapahki elen kepwehpwehla oh lapalapala. (Eklesiasdes 2:4-9; 4:4) Mwuhr, Siohwa ketin kamwakid Solomon en kasalehda dahme e diarada, e nda: “Mwurin mepwukat koaros, meteieu me I pahn nda: lemmwiki Koht, oh kapwaiada sapwellime mahsen, pwehki ih kahrepe wet me aramas kepikipikihda.” Mahsen pwukat kasalehda duwen kapai me keieu laud oh uhdahn mwahu me aramas akan en nantihong rapahki.

“Lemmwiki Koht.” Atail kin medewehla atail en lemmwiki Koht ele kin mwomwen ehusoahng nin tapio. Ahpw pepehm en masak wet iei elen kasalehda soahng mwahu me mi nan mohngiongitail. Kitail sohte ahneki madamadau me duwehte lidu men me kin inenen masak eh kaun lemeio ahpw kitail ahneki madamadau me duwehte seri men me kin men kaperenda eh pahpa limpoako. Ehu pwuhk koasoia me en lemmwiki Koht iei “kasalepen sapwellimen Koht aramas akan ar kin uhdahn wauneki Ih pwehki arail poakepoake Ih oh wauneki sapwellime manaman oh sapwellime roson lapalap.” Soangen madamadau wet kin kamwakid kitail en wia dahme Koht kupwurki pwehki kitail poakohng ih oh kitail ese me e ketin poakohng kitail. Pepehm en masak wet kaidehn ihte pepehm ehu; e kin sansalda sang atail wiewia kan. Ia duwen?

“Kapwaiada sapwellime mahsen.” Atail lemmwiki Koht kin kamwakid kitail en peikiong ih. Uhdahn mie kahrepen atail en peikiong Siohwa. Nin duwen Sounkapikpatail, e mwahngih duwen elen mour me keieu mwahu ong kitail, duwehte sounwiahda kepwe men eh kin ese ahl me keieu mwahu en doadoahngki kepweo me e wiahdao. Patehng met, Siohwa ketin kupwurki dahme keieu mwahu ong kitail. E kupwurki kitail en nsenamwahu. Oh soahng kan me e kin ketin kupwurki kitail en wia kin wia kamwahupatail. (Aiseia 48:17) Wahnpoaron Sohn kawehwehda met ni ahl wet: “Iet duwen wehwehn poakohng Koht: kitail en peikiong sapwellime kosonned akan. Oh sapwellime kosonned akan me sohte apwal.” (1 Sohn 5:3) Atail kin peik iei kasalepen atail limpoak ong Koht, oh sapwellimen Koht kaweid kan iei kasalepen sapwellime limpoak ong kitail.

“Ih kahrepe wet me aramas kepikipikihda.” Mahsen pwukat kasalehda kahrepe kesempwal en lemmwiki Koht oh peikiong ih. Met wia atail pwukoa. Siohwa iei Sounkapikpatail, eri kitail pweipwandkihong ih atail mour. (Melkahka 36:9) Kitail pil pweipwandkihong ih atail peik. Ni atail mourki mour ni ahl me e ketin kupwurki, kitail kin kapwaiada atail pwukoa.

Eri, ia kahrepen atail mour? Kahrepeo iei: Kitail mour pwehki kitail en wia kupwuren Koht. Sohte elen mour ehu me mwahusang atail en ahneki mour me uhdahn mie katepe. Ke sou kalaudehla omw wehwehkihla duwen dahme Siohwa kupwurki oh ia duwen omw kak ahneki mour me pahrekiong met? Sounkadehdehn Siohwa kan uhdahn pahn perenki seweseiuk en wia met.

Raparapahki Soahng Kesempwal kan Sang Mahsen en Koht

w06 11/1 31 par. 4

Ire Kesempwal akan Sang nan Pwuhken Eklesiasdes

10:1. Kitail en kanahieng duwen atail koasoi oh wiewia kan.Kisin mwekid en salamalam ieu, me duwehte lingeringerda, sakaula pak ehu, de pak ehu lohdi pahn mwekid en wiewia samin, itar en kauwehla douluhl soaramwahu oh wahu en aramas emen.

w06 11/1 31 par. 6

Ire Kesempwal akan Sang nan Pwuhken Eklesiasdes

11:1, 2. Kitail en kasalehda kadek mehlel. E kin kahrehiong aramas en kasalehda kadek.​—Luk 6:38.

November 28–December 4

SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | MELKAHKAHN MELKAHKA KAN 1-8

“Serepein en Sulam—Mehn Kahlemeng Mwahu en Alasang”

w15 1/1 30 par. 11-13

Limpoak Mehlel Kak Pweida?

DEHR “KEDIRAPWAHLA AT LIMPOAK”

11 Ma ke men pwopwoudida, dahme ke kak sukuhlkihsang serepein en Sulamo? E sohte poakohng Nanmwarki Solomon oh e ndaiong ni sansal lih ako nan tehnpaso: “Kumwail sohte pahn kedirapwahla at limpoak.”(Mel. Mel. 2:7; 3:5) Eri ia duwe, e pahn mwahu en ahnekihda emen sohte lipilipil? Soh, e wia elen loalokong en kanengamah oh awih oh pwoudikihda emen me ke kak uhdahn poakohng.

12 Dahme kahrehda serepein en Sulamo poakohng sounsilepen sihpwo? E medewe me pwutako masamwahu rasehng “kasel men.” Peh ko kehlail duwehte “takai kesempwal,” oh neh kan kaselel oh kehlail duwehte “uhren alapasder riapwoat.” Ahpw pwutako sohte ihte kehlail oh masamwahu. Serepeino ese me sounsilepen sihpwo poakohng Siohwa oh ahneki irair kaselel kan. Ihme kahrehda pwutako uhdahn kesempwal ong ih duwehte, “tuhke apel pwoat nanpwungen tuhke kan en nanwel.”​—Mel. Mel. 2:3, 9; 5:14, 15.

13 Serepein en Sulamo uhdahn masamwahu. Nanmwarki Solomon pil lelkihda ih, mendahki ni ahnsowo e pwoudiki “likend wenehk, pekehi weliakan, peinakapw tohto me soh kak wadawad.” Ia duwe, sounsilepen sihpwo poakohng serepeino ihte pwehki e masamwahu? Soh. Serepeino pil poakohng Siohwa oh ahneki irair kaselel kan. Karasepe, serepeino aktikitik oh pein karasahiong ih “kisin wahnrohs en nansapw en Saron.” Ahpw ong sounsilepen sihpwo, e uhdahn kesempwal, “rasehng kiepw ehu nanpwungen dihpw tekatek kan.”​—Mel. Mel. 2:1, 2; 6:8.

w15 1/1 31 par. 14-16

Limpoak Mehlel Kak Pweida?

14 Siohwa ketin kehkehlikihong sapwellime aramas akan en pwoudikihdahte pil emen Kristian. (1 Kor. 7:39) Met wehwehki me kitail pahn esehla emen me kitail men pwoudiki de pwoudikihda emen ihte ma e papidaislahr oh kin papah Siohwa. Ia duwen met eh kak sewese mouren pwopwoud ehu? Pwopwoud ehu anahne dadaurete pahn kapwunod kan en ehuehu rahn. Ahpw ma ira koaros ahneki nanpwungmwahu keren rehn Siohwa, ira kak ahneki popohl oh nsenamwahu nan ara mouren pwopwoud. Eri ma ke men pwopwoudida, idawehn mehn kahlemeng en sounsilepen sihpwo oh serepein en Sulamo. Rapahki emen me ahneki irair kaselel kan oh me kin uhdahn poakohng Siohwa.

EI LIH KAMWOHD DUWEHTE “MWETUWEL EHU ME KELPENE”

15 Wadek Melkahkahn Melkahka kan 4:12. Dahme kahrehda sounsilepen sihpwo nda me serepein en Sulamo duwehte “mwetuwel ehu me kelpene”? Mwetuwel ehu me kelpene sohte kin ritidahng wehi pokon. Serepeino duwehte mwetuwelo pwehki e poakohng sounsilepen sihpwo kelehpw. E koasoanehdi me e pahn pwoudikihda pwutako, kahrehda e pohnsehsehla ahn nanmwarkio kin mwahukin ih. E sohte pahn wekidala eh madamadau. E duwehte “dihd ehu” ahpw kaidehn “ewen kehl ehu” me mengei en ritida. (Mel. Mel. 8:8-10) Ni ahlohte, ohl oh lih Kristian me medemedewe ira en pwopwoudida pahn loalopwoat ong emenemen. Ira sohte pahn mwahukihda meteikan.

16 Ni ahnsou me sounsilepen sihpwo luke serepeino en iang ih kohla alu, rien serepeino pwutak ko sohte mweidada. Ahpw, re uhd kadarala ih en sile arail mwetehn waino. Ia duwe, re sohte likih riarail serepeino? Re medewe me ih oh sounsilepen sihpwo men wia mehkot suwed? Soh. Rien serepeino pwutak ko men pere riarailo sang irair ehu me pahn kak kasonge ih en wia mehkot sapwung. (Mel. Mel. 1:6; 2:10-15) Ma kumwa men esehla emenemen mwohn amwa pwopwoudida, ia duwen amwa kak soikala irair kan me pahn kak kahrehiong kumwa en wia tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud? Koasoanehdi mwowe dahme kumwa pahn soikala pwe kumwa en kolokol amwa nanpwungmwahu en mwakelekel. Dehr kelehpwla wasakis me aramas sohte kak kilang kumwa. Kasalehda amwa limpoak ong emenemen ni ahl mwakelekel.

Raparapahki Soahng Kesempwal kan Sang Mahsen en Koht

w15 1/1 30 par. 13

Limpoak Mehlel Kak Pweida?

13 Serepein en Sulamo uhdahn masamwahu. Nanmwarki Solomon pil lelkihda ih, mendahki ni ahnsowo e pwoudiki “likend wenehk, pekehi weliakan, peinakapw tohto me soh kak wadawad.” Ia duwe, sounsilepen sihpwo poakohng serepeino ihte pwehki e masamwahu? Soh. Serepeino pil poakohng Siohwa oh ahneki irair kaselel kan. Karasepe, serepeino aktikitik oh pein karasahiong ih “kisin wahnrohs en nansapw en Saron.” Ahpw ong sounsilepen sihpwo, e uhdahn kesempwal, “rasehng kiepw ehu nanpwungen dihpw tekatek kan.”​—Mel. Mel. 2:1, 2; 6:8.

w15 1/1 28 par. 3

Limpoak Mehlel Kak Pweida?

LIMPOAK MEHLEL KAK PWEIDA!

3 Wadek Melkahkahn Melkahka kan 8:6. Iretikitik wet kawehwehda me limpoak iei “mpwul en Siohwa.” Dahme kahrehda? Pwehki sapwellimen Siohwa irair me keieu laud iei limpoak oh e ketin kapikada kitail en ahneki koahiek en alasang sapwellime limpoak. (Sen. 1:26, 27) Mwurin Siohwa ketin kapikada tepin ohl, Adam, e ketikihong eh pwoud kaselel men. Ni Adam eh tepin kilang Ihp, e uhdahn perenkihda, kahrehda e kasalehda duwen eh pepehm ong Ihp. Ihp pil ahneki pepehm me e uhdahn karanih eh pwoudo. Met pwehki Siohwa ketin kapikada Ihp sang Adam. (Sen. 2:21-23) Sangete nin tapio, Siohwa ketin wiahda pwe ohl oh lih en kak ahneki limpoak mehlel oh poatopoat ong emenemen.

w06 12/1 27 par. 7

Ire Kesempwal akan Sang nan Pwuhken Melkahkahn Melkahka kan en Solomon

Limpoak Mehlel iei “Sapwellimen Siohwa mpwulen Kisiniei.” Pwekida? Pwehki soangen limpoak wet kin poahsoanda sang rehn Siohwa. Ih me ketikihdiong nan loaletail kehl en kak limpoak. Met mpwulen kisiniei ehu me mpwul sohte kak kunla. Melkahkahn Melkahka kan en Solomon ni lingan kin kawehwehda me limpoak nanpwungen ohl emen oh lih emen kak “rasehng kehlail en mehla.”—Melkahkahn Melkahka kan en Solomon 8:6.

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share