Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • bt irelaud 15 pp. 133-140
  • “Kangkakehlaka Mwomwohdiso kan”

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • “Kangkakehlaka Mwomwohdiso kan”
  • “Kadehdehda ni Unsek” Duwen Wehin Koht
  • Sawaspen Oaralap kan
  • Ire kan me Duwehte Met
  • “Nna Kita Pwurala oh Tuhwong Riatail kan” (Wiewia 15:36)
  • “Lingeringerdahte Akamaida” (Wiewia 15:37-41)
  • “E Kin Adamwahu” (Wiewia 16:1-3)
  • “Kehlailla nan Pwoson” (Wiewia 16:4, 5)
  • “Eimah Padahk Pwehki Ara Alehdi Manaman Sang Rehn Siohwa”
    “Kadehdehda ni Unsek” Duwen Wehin Koht
  • Brother Pwulopwul kan​​—Kahlemengih Mark oh Timoty
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa (Ong Onop)—2025
  • “Direkihla Peren oh Sapwellimen Koht Manaman”
    “Kadehdehda ni Unsek” Duwen Wehin Koht
  • Pohl oh Timoty
    Mehn Kasukuhl kan me Ke Kak Sukuhlkihsang Paipel
“Kadehdehda ni Unsek” Duwen Wehin Koht
bt irelaud 15 pp. 133-140

IRELAUD 15

“Kangkakehlaka Mwomwohdiso kan”

Sounapwalih me kin seiloak kin sewese mwomwohdiso kan ren kin kehlail nan pwoson

Poahsoankihda Wiewia 15:36–16:5

1-3. (a) Ihs me iengen Pohl sounseiloak kapw, oh soangen aramas dahmen ih? (b) Dahme kitail pahn sukuhlki nan irelaud wet?

NI ARA alialu sang ehu kahnimw kolahng ehu, wahnpoaron Pohl tetehkte ohl pwulopwul me alialu limwah. Ede Timoty. Mwein e pahn sounpar 20 de ekis mahsang oh e kin uhdahn ngoang. Timoty kohkohsang imweo ni ara seiloak sang Listra oh Aikoniomw. Ni ara seiseiloak, dahme pahn wiawi? Pwehki met wia en Pohl keriaun seiloak en misineri, e kakehr wehwehki dahme pahn kakete wiawihong ira. E ese me ira pahn lelohng kahpwal oh keper tohto. Pohl ele medemedewe ia duwen Timoty eh pahn mwekidki kahpwal akan me ira pahn lelohng.

2 Pohl kin koapworopworki Timoty mwein laudsang Timoty eh kin koapworopworki pein ih. Soahng kan me ahpwtehn wiawi uhdahn kamehlelehiong Pohl me e pahn anahne emen me mwahu en wia ienge sounseiloak. Ira pahn mwemweitla oh kangoange mwomwohdiso kan. Eri ira pahn anahne koasoanehdi teng en wia doadoahk wet oh ahneki madamadauteieu. Dahme kakete kahrehiong Pohl en ahneki soangen madamadau wet? Pwehki ehu kahrepe iei ele mwowe sang, mie sawehwe nanpwungen Pohl oh Parnapas me kahrehda ira en tohrohrpeseng.

3 Nan irelaud wet, kitail pahn sukuhlki laud duwen ahl me keieu mwahu en apwalihala sawehwe kan. Kitail pahn pil wehwehkihda kahrepen Pohl eh pilada Timoty en wia ienge sounseiloak, oh kalaudehla atail wehwehki duwen pwukoa kesempwal en sounapwalih kan me kin seiloak rahnpwukat.

“Nna Kita Pwurala oh Tuhwong Riatail kan” (Wiewia 15:36)

4. Dahme Pohl men wia erein eh keriaun seiloak en misineri?

4 Nan irelaud en mwoweo, kitail sukuhlki ia duwen en Pohl, Parnapas, Sudas oh Sailas arail kin kangoange mwomwohdisou nan Andiok ni arail padahkihong irail duwen koasoandi me pid sirkumsais me pwihn me kin apwalih mwomwohdiso pwon wiahda. Dahme Pohl wia mwurin mwo? E koasoiaiong Parnapas duwen koasoandi kapw ehu ong seiloak oh e nda: “Nna kita pwurala oh tuhwong riatail kan nan kahnimw koaros me kita lohkiseli mahsen en Siohwa, pwe kita en kilang ia irarail.” (Wiewia 15:36) Pohl sohte koasoakoasoiahte ren mwemweitla rehn kompoakepah kapw kan. Ahpw pwuhken Wiewia kasalehda uhdahn kahrepen en Pohl eh keriaun seiloak en misineri. Keieu, e pahn pousehlahte padahkihong Kristian kan duwen koasoandi kan me pwihn me kin apwalih mwomwohdiso pwon wiahda. (Wiewia 16:4) Keriau, nin duwen sounapwalih men me kin seiloak, Pohl koasoanehdi teng en kakehlakahda pwoson en rie Kristian kan nan mwomwohdiso kan. (Rom 1:11, 12) Ia duwen pwihn en Sounkadehdehn Siohwa kan rahnpwukat ar kin alasang dahme wahnpoaron ko wia pwehn kangoange mwomwohdiso kan?

5. Ia duwen Pwihn me Kin Apwalih Mwomwohdiso nan Sampah Pwon rahnpwukat ar kin kangoange oh kihda kaweid ong mwomwohdiso kan?

5 Rahnpwukat, Krais kin ketin doadoahngki Pwihn me Kin Apwalih Mwomwohdiso en Sounkadehdehn Siohwa kan nan Sampah Pwon pwehn kaweid sapwellime mwomwohdiso. Ohl keidi lelepek pwukat kin doadoahngki kisinlikou kan, sawasepen Paipel kan nan online oh pwuhk kan me print, mihting kan, oh soahng teikan pwehn kangoange oh kihda kaweid ong mwomwohdiso kan nan sampah pwon. Pwihn wet pil kin men karanih ehuehu mwomwohdiso. Ihme kahrehda re kin kadarala sounapwalih kan me kin seiloak ong mwomwohdiso kan. Oh re kin pein idihada elder koahiek kid kei nan sampah pwon pwe ren wiahla sounapwalih kei me kin seiloak.

6, 7. Ia ekei pwukoa en sounapwalih kan me kin seiloak?

6 Sounapwalih kan me kin seiloak rahnpwukat kin kasalehda ar nsenohki koaros nan mwomwohdiso oh kakehlaka ar pwoson. Ia duwe? Irail kin alasang tepin Kristian kan me duwehte Pohl. E ndaiong ienge sounapwalih me kin seiloako, Timoty: “Kalohki mahseno; ngoangki wia met ni ahnsou mwahu oh ahnsou apwal; panawih, lipwoare, kangoange irail, ni kanengamah oh koahiek en padahk koaros. . . . Wia doadoahk en sounkalohki rongamwahwo.”—2 Tim. 4:2, 5.

7 Sounapwalih me kin seiloako, iangahki eh pwoud ma e pwopwoud, kin kapwaiada mahsen pwukat sang ni eh kin iang sounkalohk kan nan soangsoangen wiepen kalohk kan. Pwehki ar wia sounpadahk koahiek kei oh kin perenki kalohk, arail mehn kahlemeng kin kamwakid riatail Kristian kan. (Rom 12:11; 2 Tim. 2:15) Sounapwalih kan me kin seiloak kin kasalehda limpoak me sohte roporop. Re kin perenki toukihda arail ahnsou oh kehl pwehn papah meteikan ni arail kin seiloak erein ahnsou kan me mesenleng sohte mwahu de pil nan wasa keper kan. (Pil. 2:3, 4) Re pil kin kangoange, padahkih, oh kaweid ehuehu mwomwohdiso sang arail kin wia padahk kan me poahsoanda sang Paipel. Koaros nan mwomwohdiso kin paiekihda ni arail medemedewe wiewiahn sounapwalih pwukat me kin seiloak oh kin kahlemengih arail pwoson.—Ipru 13:7.

“Lingeringerdahte Akamaida” (Wiewia 15:37-41)

8. Ia duwen Parnapas eh mwekidki en Pohl eh luhko?

8 Parnapas pwungki iangih Pohl kohla ‘tuhwong riarail kan.’ (Wiewia 15:36) Ira doadoahkpeneier mwoweo oh ira pil eseier Kristian kan nan mwomwohdiso ko me ira pahn mwemweitla ie. (Wiewia 13:2–14:28) Eri e mwomwen me ira kak pwurehng doadoahkpene. Ahpw mie kahpwal ehu me pwarada. Wiewia 15:37 mahsanih: “Parnapas ahpw ngihtehtehki me Sohn me pil adaneki Mark en iangirahda.” Parnapas sohte idek rehn Pohl ma e pahn mwahu Mark en iang ira. Ahpw e “ngihtehtehki” ira en wahda Mark en iang ara seiloak en misineri.

9. Dahme kahrehda Pohl sohte pwungki en Parnapas koasoandio?

9 Pohl sapwungki met. Dahme kahrehda? Ireo mahsanih: “Ahpw Pohl sohte pwungki [Mark] en iangirahda pwehki eh kohkohsang ira nan Pampilia oh sohla iang ira doadoahk.” (Wiewia 15:38) Mark iangada Pohl oh Parnapas nan ara keieun seiloak en misineri, ahpw e kohkohlahsang ira. (Wiewia 12:25; 13:13) Ni tepin arail seiloako, erein arail mihmihte nan Pampilia, Mark pwilikihdi eh pwukoa oh pwurala imweo Serusalem. Paipel sohte kasalehda kahrepen eh kohkohla, ahpw e sansal me Pohl medewe me Mark sohte kesempwalki eh pwukoa. Oh ele e peikasalki ma e pahn kak koapworopworki Mark.

10. Dahme wiawi mwurin Pohl oh Parnapas uhpene?

10 Ahpw Parnapas ngihtehtehkihte ira en kahrehda Mark mendahki Pohl pil wie ngihtehtehki ira en dehr kahrehda. Wiewia 15:39 mahsanih: “Met me kahrehda ara lingeringerdahte akamaida, ira eri tohrohrpeseng.” Parnapas kahrehda Mark oh serek pwurala imweo ni dekehn Saiprus. Pohl pousehla nan eh seiloak en misineri. Ireo mahsanih: “Pohl eri pilada Sailas oh mwesel mwurin riatail ko ar kapakap ong Siohwa pwe en ketin kasalehiong ih kadek sapan.” (Wiewia 15:40) Ira eri seiloak “kotehla Siria oh Silisia, kangkakehlaka mwomwohdiso kan.”—Wiewia 15:41.

11. Irair kaselel dah kan me pahn sewese kitail en kolokolete nanpwungmwahu ni emen eh kin kansensuwedihkitailla?

11 Ire wet kin katamankihong kitail me kitail pil sohte unsek. Pohl oh Parnapas idihdida nin duwen wiliepen pwihn me kin apwalih mwomwohdiso pwon. Oh Pohl ele wiahla kisehn pwihn wet mwuhr. Ahpw mendahki Pohl oh Parnapas ara wia ohl Kristian uhdahn mwahu kei, ira sohla kak kaunda ara lingeringer ni ahnsowo. Ia duwe, ira mweidohng met en kauwehla nanpwungara? Mendahki ira soh unsek, Pohl oh Parnapas wia ohl aktikitik kei me kin ahneki madamadau en Krais. Kitail kak kamehlele me mwuhr ira mahkohng emenemen oh kamwahwihala nanpwungara. (Ep. 4:1-3) Oh pil ahnsou ehu mwuhr, Pohl oh Mark pwurehng doadoahkpene.a—Kol. 4:10.

12. Soangen irair dah kan me elder kan anahne kasalehda ni arail kahlemengih Pohl oh Parnapas?

12 Parnapas oh Pohl lingeringerda ahnsowo, ahpw met sohte wehwehki me ira wia soangen aramas me kin kalapw lingeringer. Aramas kin ese Parnapas pwehki ih ohl kadek oh limpoak men. Uwen eh kadek, wahnpoaron ko sohte kin ekerki edeo, Sosep, ahpw re kin kahdaneki Parnapas, me wehwehki “me kin kangoange meteikan.” (Wiewia 4:36) Aramas pil kin esehki Pohl eh kin kadek oh nsenohki meteikan. (1 Des. 2:7, 8) Elder kan rahnwet iangahki sounapwalih kan me kin seiloak anahne alasang Pohl oh Parnapas, sang ni ar nantihong kasalehda aktikitik oh pil limpoak oh kadek ong iangarail elder kan oh riarail Kristian kan koaros.—1 Pit. 5:2, 3.

“E Kin Adamwahu” (Wiewia 16:1-3)

13, 14. (a) Ihs Timoty oh ia duwen Pohl tuhwong ih? (b) Dahme kahrehda Pohl pwungki Timoty? (c) Pwukoa dah me Timoty alehdi?

13 Ni en Pohl eh keriaun seiloak en misineri, e mwemweitla ni mwomwohdiso kan en Kalesia, me mi pahn kaundahn Rom. Ih eri “lella Derpe oh pil Listra.” Ireo pil doula mahsanih: “Tohnpadahk men me adaneki Timoty mi mwo, nein lihen Suhs men me pil pwoson, ahpw eh pahpa mehn Krihs.”—Wiewia 16:1.b

14 E sansal me tepin en Pohl tuhwong en Timoty eh peneinei iei ahnsou me e seiloakla arail wasao mpen pahr 47. Sounpar riau de siluh mwuri nan erein eh keriaun seiloak, Pohl kin uhdahn tehk oh pwungki Timoty. Dahme kahrehda? Pwehki Timoty ‘kin adamwahu rehn riarail kan.’ E sohte ihte adamwahu rehn Kristian kan nan eh wasa, ahpw e pil adamwahu rehn mwomwohdiso teikan me karanih eh wasa. Paipel mahsanih me Kristian kan nan Listra oh Aikoniomw, me pil dohkihsang Listra mpen mwail 20 samwa, kin koasoia soahng mwahu tohto duwen ih. (Wiewia 16:2) Sang ni kaweid en sapwellimen Koht manaman, elder kan peki rehn Timoty en wia pwukoa kesempwal ehu—en sewese Pohl oh Sailas nan ara seiloak en kalohk.—Wiewia 16:3.

15, 16. Dahme kahrehda Timoty adamwahu rehn meteikan?

15 Ia duwen Timoty eh adamwahula rehn meteikan mendahki eh pwulopwulte? Met pwehki eh loalokong, de masamwahu, de eh koahiek kan? Aramas kin kesempwalki mepwukat. Mie pak me soukohp Samuel pil kasawih meteikan sang ni mwomwarail. Ahpw Siohwa ketin katamankihong ih: “I sohte kin kasawih aramas nin duwen me aramas akan kin wia. Aramas kin kasawih mwomwen aramas, ahpw ngehi, I kin kasawih nan mohngiong en aramas akan.” (1 Sam. 16:7) Eri Kristian kan kin pwungki Timoty kaidehn pwehki eh koahiek kan, ahpw pwehki eh irair mwahu kan.

16 Sounpar kei mwuri, wahnpoaron Pohl koasoia soahng mwahu tohto duwen Timoty. Pohl kawehwehda duwen en Timoty eh kin tounmetei pwehki limpoak, oh duwen eh kin pwerisek oh kapwaiada mwahu eh pwukoa kan. (Pil. 2:20-22) Timoty adamwahula pwehki e kin ahneki “pwoson me sohte kin mwalaun.”—2 Tim. 1:5. 

17. Ia duwen me pwulopwul kan rahnpwukat ar kak alasang Timoty?

17 Rahnpwukat me pwulopwul tohto kin alasang Timoty ni arail kin kakairada irair mwahu kan. Eri re kin adamwahu rehn Siohwa oh sapwellime aramas akan ni arail pwulopwulte. (Lep. Pad. 22:1; 1 Tim. 4:15) Re kin kasalehda pwoson me sohte kin mwalaun oh re sohte kin mwomwehda papah Siohwa oh pil ni ahnsowohte wiewia soahng kan me sohte konehng. (Mel. 26:4) Ihme kahrehda me pwulopwul tohto kak duwehte Timoty, me kesempwal nan mwomwohdiso. Ia uwen arail kin kangoange koaros nan mwomwohdiso me kin poakohng Siohwa ni arail kin wiahla sounkalohk kan en rongamwahwo, oh mwuhr inoukihda arail mour ong Siohwa oh papidaisla!

“Kehlailla nan Pwoson” (Wiewia 16:4, 5)

18. (a) Ia duwen Pohl oh Timoty kin sewese pwihn me kin apwalih mwomwohdiso pwon? (b) Ia duwen mwomwohdiso kan ar kin paiekihda met?

18 Pohl oh Timoty kin doadoahkpene erein sounpar kei. Nin duwen sounapwalih kan me kin seiloak, ira kin kapwaiada soangsoangen pwukoa kan me pwihn me kin apwalih mwomwohdiso pwon kin padahkihong ira en wia. Paipel mahsanih: “Ni arail kin seiseiloak nan kahnimw kan, irail kin walahng irail koasoandi kan me wahnpoaron ko oh sounapwalih ko nan Serusalem koasoanehdier pwe ren kapwaiada.” (Wiewia 16:4) E sansal me mwomwohdiso ko kin peikiong kaweid en wahnpoaron ko oh sounapwalih kan nan Serusalem. Eri pwehki arail kin peik ni ahl wet, “mwomwohdiso kan eri kin kehlailla nan pwoson oh towe kan wie tohtohla rahn koaros.”—Wiewia 16:5.

19, 20. Dahme kahrehda Kristian kan anahne peikiong “irail kan me kin tiengla” mwowe nanpwungarail?

19 Duwehte met, Siohwa kin ketin kapaia Sounkadehdehn Siohwa kan rahnpwukat ni arail kin peikiong kaweid kan me kohsang “irail kan me kin tiengla” mwowe nanpwungarail. (Ipru 13:17) Pwehki sampah wet eh kin ahnsou koaros wekiwekila, e kesempwal Kristian kan en kin ideidawehnte padahk kan me rasehng mwenge me “ladu lelepek oh loalokong” kin kihda. (Mad. 24:45; 1 Kor. 7:29-31) Met pahn kahrehiong ren kolokolete arail pwoson en kehlail oh pahn sewese irail en dehr kin saminkihla elen mour en sampah wet.—Seims 1:27.

20 Mehlel, sounapwalih kan rahnpwukat, iangahki tohn Pwihn me Kin Apwalih Mwomwohdiso nan Sampah Pwon, sohte unsek, duwehte Pohl, Mark, Parnapas, oh elder keidi teikan ni mwehin tepin Kristian kan. (Rom 5:12; Seims 3:2) Ahpw pwehki Pwihn me Kin Apwalih Mwomwohdiso nan Sampah Pwon kin ni keneinei peikiong Mahsen en Koht oh idawehn mwahu mehn kahlemeng en wahnpoaron ko, irail kin kasalehda me irail wia aramas likilik kei. (2 Tim. 1:13, 14) Met kahrehda mwomwohdiso kan kin kehlailla oh tengedi nan pwoson.

TIMOTY KIN DOADOAHK LAUD “PWE RONGAMWAHU EN KEKEIRDA”

Pohl kin uhdahn kesempwalki doadoahk laud me Timoty kin wia. Mwurin ohl riemenet ara doadoahkpenehier mpen sounpar 11 samwa, Pohl ntingihedi duwen Timoty, nda: “Sohte emen me mi rehi me duwehte ih me uhdahn pahn nsenohkin kumwail. . . . Kumwail eseier duwen mehn kadehde me e kasalehdahr duwen ih, pwe duwehte seri men me kin iang eh pahpa, e kin iang ie papah pwe rongamwahu en kekeirda.” (Pil. 2:20, 22) Timoty kin uhdahn pwerisek nan doadoahk en kalohk, kahrehda Pohl uhdahn kin poakohng ih, oh e pil wia mehn kahlemeng mwahu ong kitail.

Timoty.

En Timoty pahpao mehn Krihs oh eh nohnou mehn Suhs. Oh e mwomwen tikida nan Listra. Sangete ni ahnsou me Timoty pwelel, eh nohno Iunis oh eh nohno kahlapo Lois kin padahkihong ih duwen Paipel. (Wiewia 16:1, 3; 2 Tim. 1:5; 3:14, 15) Mwein irail meh silimeno koaros wiahla Kristian kei ni ahnsou me Pohl tepin mwemweitla Listra.

Ni ahnsou me Pohl pwurala Listra sounpar kei mwuri, mwein Timoty pahn sounpar 20 de ekis mahsang, oh e kin ‘adamwahu rehn riarail kan nan Listra oh Aikoniomw.’ (Wiewia 16:2) Sapwellimen Koht manaman me kamwakid ntingdien “kokohp” kan me pid mwahnakapwo, oh pwehn pahrekiong kokohp ko, Pohl oh elder ko wasao koasoanehdi en kihong Timoty pwukoa tohrohr ehu. (1 Tim. 1:18; 4:14; 2 Tim. 1:6) E pahn iang Pohl nan eh seiloak en misineri. Timoty pahn anahne kohkohsang eh peneinei oh e pil pahn anahne sirkumsaisla pwehn dehr kadipekelekele mehn Suhs kan me re pahn mwamwaitih.—Wiewia 16:3.

Timoty kin seiloakla wasa tohto. E iang Pohl oh Sailas kalohk nan Pilipai, e pil iang Sailas nan Peria, oh mwuhr e kelehpw kalohk nan Deselonika. Ni ahnsou me e pwurehng tuhwong Pohl nan Korint, Timoty wahla rohng mwahu duwen limpoak oh loalopwoat me mehn Deselonika kan kin kasalehda mendahki kalokolok me re lelohng. (Wiewia 16:6–17:14; 1 Des. 3:2-6) Ni ahnsou me Pohl rongada rohng suwed duwen mwomwohdisohn Korint, e medewehda en kadarala Timoty wasao pwehn sewese irail. (1 Kor. 4:17) Mwuhr, ni Pohl eh mihmihte nan Episos, e kadarala Timoty oh Erastus nan Masedonia. Ahpw ni ahnsou me Pohl ntinglahng mehn Rom ko, Timoty pwurodohr reh nan Korint. (Wiewia 19:22; Rom 16:21) Wasa pwukat iei ekeite wasa me Timoty seiloakla ie pwehki rongamwahwo.

E mwomwen me Timoty ele kin pehm me e sohte warohng eh pwukoau pwe Pohl ntinglahng oh kangoangehki: “Ke dehr mweidohng emen en kilengdiong uhk pwehki omw pwulopwul.” (1 Tim. 4:12) Ahpw uwen Pohl eh kin koapworopworki Timoty, e kadaralahng ih ni mwomwohdiso ehu me ahneki kahpwal tohto, oh ndahng: “Kehkehlingkihong aramas ekei ren dehr kin wia ehu soangen padahk tohrohr.” (1 Tim. 1:3) Pohl pil kihong Timoty manaman en idihada sounapwalih kan oh sounsawas kan nan mwomwohdiso.—1 Tim. 5:22.

Pohl uhdahn poakohngala Timoty pwehki eh irair kaselel kan. Paipel kasalehda me mwahnakapwo duwehte nein Pohl pwutak, oh e wia kompoakepah me keren, loalopwoat, oh limpoak. Pohl kak ntingihedi me e kin tamanda pilen mesen Timoty ko, kin uhdahn men kilang ih, oh kin kapakapkin ih. Duwehte pahpa nsenoh men, Pohl kin kaweid Timoty ‘pwehki eh kin kalapw soumwahu’—mwein soumwahu en kapehd medek.—1 Tim. 5:23; 2 Tim. 1:3, 4.

Erein tepin en Pohl selidi nan Rom, Timoty mihmi reh. Erein ahnsou kis, Timoty pil iang sensel nan imweteng. (Pail. 1; Ipru 13:23) Kitail ese me ira uhdahn karanih emenemen pwehki ni ahnsou me Pohl esehda me e pahn kamakamala, e ntinglahng Timoty oh nda: “Wia uwen omw kak pwe ken mwadangodo rehi.” (2 Tim. 4:6-9) Paipel sohte padahkihong kitail ma Timoty lella rehn kompoakepaho oh eh sounpadahko, Pohl, mwohn eh mehla.

MARK AHNEKI PWUKOA TOHROHR TOHTO

Rongamwahu en Mark mahsanih me irail me salihedi Sises pil song en koledi “mwahnakapw men” me likoun loalehte oh “tangdoaui.” (Mark 14:51, 52) Pwehki Mark, me pil adaneki Sohn Mark, kelehpw me ntingihedi duwen koasoi wet nan pwuhken Rongamwahu ko, e mwomwen me ih me mwahnakapwo. Ma iei, eri Mark ele kin ieiang Sises ekei pak.

Mark kin rongorong oh kilkilelehdi ire kan ni ohl maho eh koasokoasoi.

Mpen sounpar 11 mwuri, erein Erod Akripa eh kin kaloke Kristian kan, “tohto” tohn mwomwohdisohn Serusalem kohpene pwe ren kin kapakap ni imwen Mery, inen Mark. Ni ahnsou me tohnlengo kapitala wahnpoaron Piter sang nan imwetengo, Piter kohla imwen Meryo. (Wiewia 12:12) Eri Mark mwein tikida nan ihmw ehu me mwuhr Kristian kan kin doadoahngki ong mihting kan. E mwomwen me e kin ese tepin sapwellimen Sises tohnpadahk ko oh re kin wia mehn kahlemeng mwahu ong ih.

Mark kin iangih me tohtosounapwalih kan en tepin mwomwohdisohn Kristian nan doadoahk. E mwomwen me tepin eh pwukoa iei eh iang Parnapas, me e pahn rianikio, oh wahnpoaron Pohl nan ara doadoahk nan Andiok en Siria. (Wiewia 12:25) Ni en Parnapas oh Pohl tepin seiloak en misinerio, Mark iang ira seiloakla mahs Saiprus oh mwuri, Eisia Tikitik (wasa me met adaneki Türkiye). Sang wasao, Mark pwurala Serusalem, oh kitail sehse ia kahrepe kan. (Wiewia 13:4, 13) Mwurin Parnapas oh Pohl ara akamaikihda duwen Mark, nin duwen me Wiewia irelaud 15 kasalehda, Mark oh Parnapas pousehlahte nan ara doadoahk en misineri nan Saiprus.—Wiewia 15:36-39.  

E mwomwen me re kapwungala nanpwungarail pwehki ni pahr 60 de 61, Mark pil pwurehngehr iangih Pohl doadoahk, ni ahnsowo nan Rom. Pohl, me wie sensel nan kahnimwo, ntinglahng mwomwohdisohn Kolose, nda: “Aristarkus, iengei me selidi, kadarewei eh rahnmwahu oh pil Mark me Parnapas pahn rianiki (duwen ih, kumwail ale kaweid en kasamwo ih ma e kohwei rehmwail).” (Kol. 4:10) Eri Pohl kin medemedewe en kadarala Sohn Mark sang Rom ong Kolose nin duwen wiliepe.

Ahnsou kis nanpwungen pahr 62 oh 64, Mark iangih wahnpoaron Piter doadoahk nan Papilon. Irelaud 10 en pwuhk wet kasalehda me ira kakairada nanpwungmwahu keren pwehki Piter kin ekerki mwahnakapwo “Mark, nei pwutak.”—1 Pit. 5:13.

Oh ni mpen pahr 65, ni keriaun ahnsou me wahnpoaron Pohl selidi nan Rom, e ntinglahng ienge tohndoadoahko Timoty me mihmi nan Episos, nda: “Mark en iang uhk kohdo pwe e pahn wia sawas laud ong ie nan doadoahko.” (2 Tim. 4:11) E mwomwen me ni ahnsowohte me Mark rong duwen met, e mwadangete kohkohsang Episos pwurala Rom. Ihme kahrehda Parnapas, Pohl, oh Piter uhdahn kalahnganki ohl menet!

Pwukoa keieu laud me Mark ahneki iei ni Siohwa eh ketin kamwakid ih en ntingihedi ehu pwuhk en Rongamwahu ko. Ekei aramas kin nda me Mark alehdi eh ire ko sang rehn wahnpoaron Piter. Met ele mehlel pwehki Mark kapatahiong nan nah pwuhko oaritik tohto me ihte aramas me kilangki meserail kak ese, me duwehte Piter. Ahpw e mwomwen me Mark ntingihada nah pwuhko nan Rom, a kaidehn ni ahnsou me e mihmi rehn Piter nan Papilon. Mark ese me aramas akan me kaidehn mehn Suhs pahn iang wadek nah pwuhko. Ihme kahrehda e doadoahngki lepin lokaiahn Latin kan oh kawehwehdi lokaiahn Ipru kan me pahn apwal ong irail en wehwehki.

a Menlau kilang koakon “Mark Ahneki Pwukoa Tohrohr Tohto.”

b Menlau kilang koakon “Timoty Kin Doadoahk Laud ‘Pwe Rongamwahu en Kekeirda.’”

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share