Kalahnganki Mihding kan en Kristian
“Kitail nsenoh sawaspene ni kasalepen atail limpoak oh atail wiewia mwahu kan. Kitail dehr tokedihsang atail tiahk en pokonpene.”—IPRU 10:24, 25.
1, 2. (a) Dahme karehda e kin wia kapai ehu en iang towehda mihding kan en Kristian mehelel kan? (b) Ni irair dahieu Sises kin iang sapwellime werek kan nan mihding kan?
IA uwen en wia kapai ehu en towehda mihding en Kristian ehu, mendahki ma sapwellimen Koht tohnkaudok me iang towehda mihdingo kin malaulau sang aramas ehk de ma pil aramas kid kei, pwe Sises mahsanih: “Pwe wasa kis me riemen de silimen kin kohpene ie ni mwarei, I kin iang irail mi wasao.” (Madiu 18:20) Mehlel, ni ah wiahda inouwo, Sises kin koasoakoasoia duwen iren koasoandi en teneki dihp kan me tohnmwomwohdiso wiahda me irail ko me tiengla mwowe nan mwomwohdiso anahne apwalih ni pwung. (Madiu 18:15-19) Ahpw mahsan en Sises pwukat pil kak kadoadoahkohng mihding en Kristian koaros me kin tepikihda oh kaimwsekihla kapakap ni mware? Ehi, tamataman me, ni ahnsou me Sises kehkehlikiong sapwellime werek kan en wia doadoahk en katohnpadahk, e inoukihda: “Eri, kumwail en ese pwe I pahn ieiang kumwail ahnsou koaros lel ni imwin kawa.”—Madiu 28:20.
2 Sohte peikidpe me Moangen mwomwohdisohn Kristian, Kaun Sises Krais, kin uhdahn nsenohki kapokon koaros me sapwellimen werek lelepek kan kin wiahda. Oh pil laud sang met, kitail kak kamehlele me e kin ieiang irail ki sawas en sapwellimen Koht ngehn sarawi. (Wiewia 2:33; Kaudial 5:6) Siohwa Koht kin pil nsenohki atail kapokon kan. Kahrepe keieu me mihding pwukat kin wiawihkihda iei me kaping en kohwong Koht “nanpwungen pokon en aramas kan.” (Melkahka 26:12) Atail iang towehda mihding en mwomwohdiso kan kin wia kadehdehpen atail limpoak ong ih.
3. Ong karepe kesempwal dahkei se kin kalahnganki mihding en Kristian kan?
3 Mie kahrepe mwahu teikan me kitail kin kalahnganki mihding en Kristian kan. Mwohn ah mwesel sang nan sampah, Sises Krais idiada sapwellime tohnpadahk keidi kan pwehn wia “pwihn en ladu lelepek oh loalokong” ni arail pahn kihda mwengehn ngehn ong tohnimwen me pwoson kan ni ahnsou me konehng. (Madiu 24:45) Ehu ahl kesempwal me soahngen kamweng wet ni pali ngehn kin wiawi iei sang ni mihding en mwomwohdiso iangahki kapokon kan. Kaun Sises Krais kin kaweidih pwihn en ladu lelepek menet en ketikihda ire kesempwal kan nan soangen kapokon pwukat ong koaros me men pitsang imwin koasoandi suwed wet oh alehda mour nan sapwellimen Koht sampah kapw pwungo.
4. “Tiahk” keper dahieu me Paipel mahsanih, oh dahme pahn sewese kitail en liksang met?
4 Ihme karehda, sohte Kristian men me kak en kekeirada tiahk keper me wahnpoaron Pohl tehkada, me ntingihdi: “Kitail nsenoh sawaspene ni kasalepen atail limpoak oh atail wiewia mwahu kan. Kitail dehr tokedihsang atail tiahk en pokonpene, duwen ekei ar kin epwenki wia. A kitail nantiong kakehlaka nan kapehd en emenemen, pwe duwen amwail ese Rahnen Kauno kerendohr.” (Ipru 10:24, 25) Doudouloale kapai kan oh kating kan en iang towehda mihding en Kristian kan pahn sewese kitail en loaloapwoatohng oh ki mongiong unsek utungada soahngen pokon pwukat.
Mihding Kan Me Kin Kakehlaka
5. (a) Dahme atail lokaia kan nan mihding kan pahn karehda? (b) Dahme karehda sen dehr pwand en lukehdo irail kan me perenki padahk mehlel en iang towehda mihding kan?
5 Pwehki Kristian kan kin kapakapki ngehn sarawi en Siohwa en ieiang mihding en Kristian kan, emenemen me iang towehda en wia uwen me e kak koaros en doadoahk pahrekiong ngehno oh “dehr pil kin kansensuwedihada ngehn sarawi.” (Episos 4:30) Ni ahnsou me wahnpoaron Pohl ntingihdi mahsan sarawi ko, e kin koasoakoasoia duwen en doadoahngki pwung lokaia. Dahme kitail nda en ahnsou koaros kadoadoahkong “mahsen me kin sewese oh kekeirada dahme anahnepe mie, oh kin kamwahwihala me kin rong kumwail kan.” (Episos 4:29) Met me keieu kesempwal ni mihding en Kristian kan. Nan nah kisinlikou ong mehn Korint kan, Pohl kin kasalehda kesempwalpen me mihding kan anahne en kakehlaka, oh kaweidi, oh kangoange. (1 Korint 14:5, 12, 19, 26, 31) Koaros me kin iang towehda kin paikihda soahngen mihding pwukat, iangahki irail kan me ahpwtehn iang towehda, me pahn kak nda: “Mehlelete pwe Koht ketiket rehmwail met.” (1 Korint 14:25) Pwehki karepe wet, kitail en dehr pwand en lukehdo me kapw kan me kin perenki rong en iang kitail pokonpene, pwe arail wia met pahn kamwadangehla arail kekeirada ni pali ngehn.
6. Ia ekei ire kan me kin sewese pwe mihding kan en kakehle kitail?
6 Koaros me ahneki pwukoa nan prokram en mihding en Kristian kan duwehte padahk, interview, de kamwomweda, pahn men tehk me arail padahk kan kin wia mehn kakehl oh kin parekiong sapwellimen Koht mahsan, Paipel. Patohngete atail pahn wia lokaia kan me pwung, kitail en kasalehda pepehm kan oh lamalam kan me kin parekiong irair limpoak en Koht oh Krais. Ma koaros me ahneki pwukoa nan prokram en mihding kin pohnese duwen ren kasalehda ‘wahn ngehnin Koht,’ me duwehte peren, kanangamah, oh pwoson, eri koaros me iang towehda mihding pahn uhdahn kehlailkihda.—Kalesia 5:22, 23.
7. Iaduwen irail ko koaros me iang towehda mihding kak sewese pwe mihdingo en kakehle koaros?
7 Mendahki ma ekeite me ahneki pwukoa kan nan prokram en mihding kan, koaros kak sawaspene pwe mihding en kakehlaka koaros. Pak tohto mie ahnsou kan me tohnmwomwohdiso kin sapeng peidek kan. Iei ih ahnsou pwukat me kitail en kasalehda atail pwoson ong wehipokon. (Rom 10:9) Kitail endehr doadoahngki ahnsou pwukat en utungada pein atail lamalam, de en suweiki pweida kan me lelohng pein kitail, de en kauwe iengetail me pwoson men. Met soh pahn kansensuwedihala ngehnin Koht? Sawehwe kan nanpwungen Kristian kan kin keieu kopwungpwungla mwahu ma re pahn kelehpwkihla emenemen ni ngehnin limpoak. Paipel koasoia: “A kumwail en kin kadekpene oh loallamwahupene, oh mahkpene duwen Koht eh ketin mahkohng kumwail rehn Krais.” (Episos 4:32) Ia uwen mihding en Kristian kan kin kihong kitail ahnsou mwahu en kapwaiada kaweid mwahu wet! Pwehn kasalehda kadek ong mehteikan, me tohto kin mwadangedo mwohn mihding kan oh kin mihmi mwurin mihding ahnsou kis. Met kin sewese me kapw kan, me ahneki anahn tohrohr en pehm me tohnmwomwohdiso kin kasamwo ih. Ihme Kristian inouda koaros ahneki pwukoah en wiahiong mihding kan en kakehlaka ni arail pahn ‘nsenoh sawaspene ni kasalepen atail limpoak oh atail wiewia mwahu kan.’
Kaunopada Mwahu
8. (a) Tohnmetei dahkei ekei kin wiahda pwe ren kak iang towehda mihding? (b) Mehn kalimeng dahieu Siohwa wiahda nin duwen sounsilepe men?
8 Nin doken e kin mengei ong ekei en iang towehda mihding kan en Kristian, ong meteikan e kin wia tohnmetei laud ehu. Karasepe ehu, Kristian nohno men me anahne doadoahk en mwohni pwehn sewese pwainda anahn en tohn ah peneinei kin kalap pwuresang doadoahk pwang. E pil anahne kaunopada mwenge oh sewese nah seri kan en onopadahng mihding. Kristian teikan ele anahne seiloak sang wasa doh pwehn iang towehda mihding kan, de ele arail soumwahu de mahla kin irehdi irail sang en kak iang towehda mihding. Ni mehlel, Siohwa Koht kin wehwehki irair en emenemen me lelepek kan me iang towehda mihding, duwehte sounsilepe limpoak men me kin wehwehki anahn tohrohr en emenemen sihpw nan ah pelin sihpw kan. Paipel mahsanih: “E pahn ketin apwalih sapwellime pelin sihpw duwehte silepen sihpw men; e pahn ketikipene sihmpwul kan, e pahn ketin apwalihekin irail nin lime; oh e pahn ketin kahre inarail kan ni keneinei.”—Aiseia 40:11.
9, 10. Iaduwen atail kak ale katepe laud sang nan mihding kan?
9 Irail ko me anahne tohnmetei laud pwehn kak kaukaule iang towehda mihding kan ele pil sohte kak ahneki ahnsou laud en kaunopada mwahu ong ire ko me pahn kohda nan mihding. Ahnsou koaros kapwaiada koasoandi en wadawad en Paipel nan wihk kan kin karehda en mie katingpen iang towehda Theocratic Ministry School. Me rasehng met, kaunopada mwowe ong mihding teikan, duwehte Onop en Watchtower (Kahn Iroir) oh Onop en Pwuhk en Mowmwohdiso, kin karehda onop pwukat en mie katepe. Ni ahr kin wadek mwowe Kahn Iroiro de pwuhko de mehn onop teikan me tohnmwomwohdiso pahn sukuhlki oh pil wadek ekei iren Paipel kan me kileledi, irail ko me arail irair en peneinei kin nohn kasoupisekirailla pahn kak iang kihda pasapeng katapan kan nan koasoakoasoi en Paipel kesempwal pwukat.
10 Meteikan, me arail irair sohte kin ireiraildi, kak doadoahngki ahnsou laud ong kaunopada ong mihding kan. Karasepe ehu, re kak wia roporop en iren Pwuhk Sarawi kan me kileledi nan mehn onopo me sohte kawehwehdi. Ihme koaros kak kaunopada pwehn ale katep laud sang mihding kan oh iang kakehle tohnmwomwohdiso sang ni arail padahk kan oh pasapeng kan. Ni ahr kin kaunopada mwahu, elder kan oh ministerial servant kan pahn wiahda mehn kalimeng mwahu ni ahr pahn kihda pasapeng kan me mwotomwot, oh pidte mouren ireo. Pwehki arail wauneki sapwellimen Siohwa koasoandi, irail ko me towehda mihding pahn liksang wiewia soh lipilipil kan me pahn koarompwa meteikan nan ahnsoun mihding.—1 Piter 5:3.
11. Dahme karehda pein kaiane emen anahn pwehn kaunopadahng mihding kan?
11 Wiewia kan oh mehn kamweit kan me sohte katepe ong atail pali roson en pali ngehn ele pahn kak kauwehla atail ahnsou laud. Ma ehi, kitail anahne kasawih pein kitail oh “uhdihsang salamalam” me pid kadoadoahkpen atail ahnsou. (Episos 5:17) Atail mehn akadei iei en ‘rapahkihda ahnsou mwahu kan’ sang ire kan me sohte katepe pwehn kak doadoahngki ahnsou laud ong pein onop Paipel oh kaunopada ong mihding, iangahki doadoahk en kalohkiseli rongen Wehio. (Episos 5:16) Ni mehlel, met sohte kin ahnsou koaros mengei oh anahne sen pein kaiane kitail ong met. Me pwulopwul kan me kin kapwaiada met kin poahsonehdi poahson mwahu ehu ong arail kekeirada ahnsou kohkohdo. Pohl ntingihdi met ong ienge me pwulopwulo Timoty: “Pwerisekiong oh poadidiong wiewia soahng pwukat, pwe aramas koaros en kak kilang omw kekeirda.”—1 Timoty 4:15.
Mehn Kalimeng Kan Sang Mahsen en Koht
12. Mehn kalimeng kaselel dahieu peneinei en Samuel wiahda?
12 Tehk mehn kalimeng mwahu me peneinei en Samuel kin wia, ni arail kin ahnsou koaros iang koasoandi en iang iengerail tohnkaudok kan pokonpene ahnsou me impwal sarawi en Koht kin mihmi nan Sailo. Ohl kelepw me anahne pwarek kasarawi en kamadipw sarawio pak ehu nan pahr koaros. Ahpw, Elkana, en Samuel pahpa, kin kahrehda ah peneinei pwon ni ah kin “kohla Sailo sang nan eh kahnimwo pwe en iang wia eh kaudok oh meirong ong Kauno (Siohwa), Wasa Lapalap.” (1 Samuel 1:3-5) Kahnimw me Samuel tikda ie, Ramathaim-zophim, ele kin mihmi kerenih oaroahr en kahnimw en rahnwet Rentis ni utun nahna en “sahpw nahnahn Epraim.” (1 Samuel 1:1) Ihme en seiloklahng Sailo kin pidada seilok ehu me reireiki mpen mwaihl 20, sapal reirei ehu nan rahn ako. Ih met me peneinei en Elkana kin loaloapwoat wia “sounpar tohto, ahnsou koaros me re kin pwarala nan tehnpas en Kauno (Siohwa).”—1 Samuel 1:7.
13. Mehn kalimeng dahieu mehn Suhs lelepek kan wiahda ni ahnsou me Sises ketiket pohn sampah?
13 Sises pil tikada nan peneinei laud ehu. Nan pahr koaros ah peneinei kin seilok sang Nasaret mpen mwaihl 60 ni palieir pwehn kohla iang towehda kamadipw sarawien Pahsohpa nan Serusalem. Mie ahl riau me ele re kin keid loale. Ahl me inenweite ong Serusalem iei ahl me re pahn aluhdi nan Wahu en Makedo oh eri pwurda mpen piht 2,000 kote sapwen mehn Sameria kan oh kohlahng Serusalem. Ahl ndand teio iei ahlo me Sises keid loale ni kaimwseklahn sapwellime seilok me e wia kohlahng Serusalem nan pahr 33 C.E. Met iei me eh pahn aluhdila nan Wahu en Sordan lao “e lel wehin Sudia, palio Sordan.” (Mark 10:1) Sang wasaht, “ahlo me kolahng Serusalem” kin dohki mpen mwaihl 20, oh aramaso anahne aluhkihdi piht 3,700 samwa. (Mark 10:32) Kaukaule, pokon en irail me lelepek kan me kin iang kasarawih kamadipw sarawio kin wia seilok reirei sang Kalili kohlahng Serusalem. (Luk 2:44) Ia uwen met kin wia mehn kalimeng mwahu ehu ong sapwellimen Siohwa ladu kan nan sahpw kepwehpwe kan rahnwet, me tohto nanpwungarail kak ni mengei iang towehda mihding en Kristian kan, pwehki mehn peidaid kan en rahnpwukat!
14, 15. (a) Mehn kalimeng dahieu Anna wiahda? (b) Dahme kitail kak sukuhlkihsang lamalam mwahu me ekei me kapw kan me kin towehda mihding kin kasalehda?
14 Pil ehu mehn kalimeng mwahu iei me liohdi sounpar 84 Anna kin wia. Paipel mahsanih me e “sohte kin pedoisang nan Tehnpas Sarawio; pwe nipwong nin rahn e kin kaudokiong Koht.” (Luk 2:37) Me pil laud sang met, Anna kin kasalehda limpoak nsenohki meteikan. Ni ah kilangada kisin seri pwelelo Sises oh esehda me iei ih Mesaiao me inoupe wiawihdahr, dahme e wia? E kapingkalahngan ong Koht oh tepiada “koasoia duwen kisin serio ong irail koaros me awiawihodo komourpen Serusalem.” (Luk 2:38) Ia uwen e kasalehda lamalam pwung, mehn kalimeng mwahu ong Kristian kan nan rahnpwukat!
15 Ehi, iang towehda mihding oh iang pasepeng nan mihding kan pahn wia soahngen mehn kaperen me, duwehte Anna, kitail sohte pahn men katiasang. Me kapw tohto kin ahneki soahngen pepehm wet. Pwehki arail pidoisangehr nan rotorot oh pedolong ongehr nan sapwellimen Koht marain kaselel, re men sukuhlki soahng koaros uwen me re kak, oh me tohto kin ngoangki mihding en Kristian kan. Ni pali teio, irail ko me wereilahr nan padahk mehlel anahne pereirail sang ‘en kesehla limpoak me re tepin ahneki.’ (Kaudial 2:4) Soumwahu doar kan de irair teikan me emen sohte kak irehdi ele ekei pak kin irehdi emen sang en kak iang towehda mihding. Ahpw kitail en dehpa mweidohng roporop en kepwe, mweimweit kan, de soukautih en karehong atail soh kaunopada ong mihding de sohla kalap towehda mihding kan.—Luk 8:14.
Mehn Kalimeng Me Keieu Mwahu
16, 17. (a) Ia lamalam en Sises ong kapokon ngehnin kan? (b) Tiahk mwahu dahieu Kristian koaros en songen idawen?
16 Sises ketikihda mehn kalimeng me keieu siklasang koaros ni ah kin kasalehda kalahnganki kapokon ngehnin kan. Ni ah mahki sounpar 12, e kasalehda ah poakohng sapwellimen Koht tehnpas nan Serusalem. Ah pahpa oh nohno sehsehla ia ih ahpw kedekedeo diarada ah wie koasoakoasoia Mahsen en Koht rehn sounpadahk kan nan tehnpas sarawio. Ni ah sapeng nseno me ah pahpa oh nohno kasalehda, Sises kalelepek ni wahu: “Kumwa sohte ese me I uhdahn pahn kin mihmi nan tehnpas en Semei?” (luk 2:49) Pwehki ah uhpa ira, Sises iangada ah pahpa oh nohno pwurala Nasaret. Wasao e kin pouselahte kasalehda ah poakohng mihding en kaudok ni ah kin kaukaule towehda sinakoke. Ihme, ni ahnsou me e tepiada ah kalohk, Paipel ripohtki: “Rahnen Sapad ehu Sises eri ketilahng Nasaret, wasa e ketin tikida ie, oh ketilong nan sinakoke ehu duwen ahnepe. Ih eri ketida pwe en ketin wadek Pwuhk Sarawi.” Mwurin en Sises wadek oh kawehwehda Aiseia 61:1, 2, tohnmwomwohdiso tepiada “inenen dahkihla oh pwuriamweikihla mahsen kaselel ko me pwilipwil sang nin silangi.”—Luk 4:16, 22.
17 Mihding en Kristian kan nan rahnpwukat kin idawenla koasoandi wette. Mwurin mihdingo tepikihda koul en kaping oh kapakap, iren Paipel kan (de iren Paipel kan me kawehwehdi nan iren mehn onopo) kin wadawadda oh kawehwehda. Kristian mehlel kan pwukoahki en alasang tiahk mwahu en Sises Krais. Uwen me arail irair kin mweidohng, re kin diar peren ni arail kin kaukaule iang towehda mihding en Kristian kan.
Mehn Kalimeng Kan En Rahnpwukat
18, 19. Mehn kalimeng kaselel dahieu riatail Kristian kan nan sahpw kan me sohte nohn paiamwahu kin wiahda me pid mihding kan, oh kapokon tikitik kan, oh me laud kan?
18 Nan sahpw kan nan sampah me sohte nohn paiamwahu, riatail brother oh sister tohto kin wiahda mehn kalimeng mwahu ni arail kin kasalehda kalahnganki kapokon en Kristian kan. Nan Mozambique soundoulik en district men, Orlando, oh eh pwoudo, Amelia, aluhkidahla mpen mwaihl 55 pohn nahna ehu erein awa 45 pwehn wia ehu kapokon. Mwuri ira pil anahne wia soahngen seilokohte pwurela pwehn wiahda kapokon en mwuri. Orlando ni karakarahk ripohtki: “Se pehm me sohte mehkot me se wiahda ni ahnsou me se tuhwong riat Kristian sang Mwomwohdisohn Bawa. Pwehn iang towehda kapokono oh pwurelahng imwerail kan iei me re pahn sapalki mwaihl 250 erein rahn weneu, oh nan pwungerail iei emen brother me mahki sounpar 60!”
19 Iaduwen kalahnganki mihding en mwomwohdiso nan wihk kan? Kashwashwa Njamba iei emen sister me mahki soupar 70 samwa. E kin kousoan nan Kaisososi, ehu kisin kousapw me dohkihsang Kingdom Hall nan Rundu, Namibia, mpen mwaihl siluh. Pwehn kak iang towehda mihding kan, e kin sapal nan wel kohla oh pwuredo ki mwaihl weneu. Meteikan kin wokiwokidi oh ahr kepwe kan kin pirapala ni ahr kin keid nan ahl wet, ahpw Kashwashwa kin kaukaulehte kohdo pwehn towehda mihding kan. Pali laud en mihding kan kin wiawi ni lokaia kan me e sohte kin wehwehki. Eri iaduwen e kin paiekihda mihding pwukat? Kashwashwa koasoia: “Ni ahi kin idawehn iren pwuhk sarawi kan, I kin song en rapahkihda dahme padahko kin koasoakoasoia.” Ahpw sister menet sehse wadawad, eri iaduwen e kin idawen iren Pwuhk Sarawi kan? E sapengki: “I kin rong iren Pwuhk Sarawi kan me I kin wadlikihla.” Oh erein sounpar kan, e kin wadlikihla iren Pwuhk Sarawi tohto. Pwehn kamwahuwihla ah koahiek en doadoahngki Paipel, e kin iang towehda kasukuhl en wadawad me mwomwohdiso koasoanehdi. E koasoia: “I perenki towehda mihding kan. Ahnsou koaros mie soahng kapw kan me I kin sukuhlkihdi. I perenki werekiong brother kan oh sister kan. Mendahki I sohte kak koasoiong irail koaros, re kin ahnsou koaros kohdo oh kasamwo ie. Oh me keieu kesempwal, iei me I ese me ni ahi kin towehda mihding kan, I kin kaperenda mohngiong en Siohwa.”
20. Dahme karehda kitail en dehr tokedihsang atail mihding en Kristian kan?
20 Duwehte Kashwashwa, tohnkaudok en Siohwa rar kan kan nan sampah pwon kin kasalehda arail kalahnganki kapokon en Kristian kan. Nin doken en Sehdan sampah kin kohkohwohng pwehn kasorala, kitail endehr tokedihsang atail pokonpene. Ahpw, kitail en pepehd ni pali ngehn oh kasalehda atail uhdahn kalahnganki mihding kan, kapokon tikitik kan oh me laud kan. Met sohte pahn ihte kaperenda mohnging en Siohwa ahpw pahn kapaikitailda ni atail kin ale padahk sarawi kan me kahwalahng mour soutuk.—Lepin Padahk 27:11; Aiseia 48:17, 18; Mark 13:35-37.
Peidek Kan En Kousapahl
◻ Dahme karehda e wia kapai ehu en towehda mihding kan en Kristian?
◻ Iaduwen irail kan koaros me towehda mihding kak sewese pwe koaros en kehlailkihda mihdingo?
◻ Mehn kalimeng kaselel dahieu Sises Krais wiahda?
◻ Mehn kasukuhl dahieu kitail kak sukuhlkihsang riatail Kristian kan nan sahpw kan me sohte nohn paiamwahu?
[Koakon nan pali 17]
Re Kalahnganki Mihding kan en ehu ehu Wihk
Aramas rar kei kin kousoan nan kahnimw kan me kin lokolongki semwehmwe oh mwersuwed. Mendahki soangen irair pwukat, Kristian mehlel kan nanpwungarail kin kasalehda arail kalahnganki mihding en Kristian kan. Emen elder me kin papah nan ehu mwomwohdisohn Soweto en Gauteng nan South Aperika ripohtki: “Nan mwomwohdiso ehu me audaudki Sounkadehde 60 oh iangahki sounkalohk kan me saikinte papidaisla, mie aramas me tohtohki nanpwungen meh 70 oh 80, oh ekei pak tohtohsang, me kin iang towehda aht midhing kan. Mendahki riatail Kristian kan ni pali ngehn sohte kin seiloak sang wasa doh pwehn iang towehda, irairo nan wasakiset en Soweto me inenen apwal. Aramas doakoahdi nantihnsowen emen brother ni ah alialuhlahng mihding. Mie me poarok sister riemen pwehn pirapa ira. Ahpw met sohte kauhdi irail en dehr kohla mihding. Rahn Sarawi kan, mwurin mihding kan imwisekihla kapakap, se kin praktis koul en Wehi kan. Persent 95 en irail kan me kin towehda mihding kan ahnsou koaros mihmihte mwurin mihding en koulkihla koul kan koaros me se pahn koulki nan mihding nan wihk en mwuri. Met kin sewese irail me kapw kan en sukuhlkihdi koul kan oh iang kiht koul.”
Kahpwal kin pil lellohng irail kan me kin kousoan nan kousapw kan likin kahnimw, duwehte seiloak reirei me re anahne wia pwehn kak iang towehda mihding kan me kin wiawi pak siluh nan wihk ehu. Ehu pwopwoud me kin perenki rong padahk mehlel kin kousoan mwail duwau dohkihsang Kingdom Hall nan Lobatse, Botswana. Sangete pahr samwalahro, re kin kaukaule towehda mihding iangahki neirail kisin seri riemen. Ohlo kin wia doadoahk en onehda suht pwehn apwalihki ah peneinei. Liho kin netikih kisin kepwe kan pwehn kin kadokehla nein peneinei mwohni pwe ren kak pwainki mehn peidaid kan me kin wahiraillahng mihding kan oh pil kapwureiraillahng imwarail.
Ehu ni soutik keren, mwurin mihding ehu rehn soundoulik en Circuit, peneinei wet diarada me kulok 9:00 ni soutiko, re mihmihte wasahn uhdi en poahs kan oh solahr kak mwesel. Poahs kan koaros solahr kak tangatang pwehki nan wehwe ah suwed. Emen polis uhdi nan were sidohsa oh kalelepek rehrail dahme wiawi. Ni ah rongada dahme wiawihong irail, e poakehla irail oh tangakin iraillahng imwarail me dohki mwail duwau. Lih pwopwoudo, me wia emen sounkalohk me saikinte pepidais, ndaiong eh pwoud: “Ke kilang, ma kitail kin mwohneki mahs mihding kan, Siohwa pahn ahnsou koaros sewesekin kitail dahme kitail anahne.” Ahnsouwet ohlo pil kasalehda ah ineng en pil wiahla emen sounkalohk en rongamwahu.
[Kilel nan pali 18]
Sounkadehde kan me duwehte irail pwukat nan Romania kin wiahda mehn kalimeng mwahu ni arail kin kalahnganki mihding en Kristian kan