Omw Doadoahk Pahn Kak Pitsang Kisiniei?

“Sounkou ihmw koaros uhdahn pahn kanahieng ar doadoahk.”​—1 KORINT 3:​10.

1. Kristian lelepek kan kin ahneki koapworopwor dahieu ong aramas akan me pahn kak wiahla tohnpadahk kan ehu rahn?

EHU pwopwoud Kristian kin kilikilang neira seri pwelel me ahpwtehn ipwidi. Emen sounkalohk en Wehio kilang pohn mesen nah tohnsukuhl en Paipelo peren ni ah kin sukuhliki Paipel. Kristian elder men me wia padapadahk ni wasahn padahk kilangada nanpwungen sounrongorong kan, emen me kapw me kin nantiong raparapahki iren Paipel kan. Ladu lelepek pwukat en Siohwa kin direhkihla koapworopwoar laud. Irail kin medemedewe, ‘Aramas menet pahn poakong oh papah Siohwa​—⁠oh kolokolte eh lelepak?’ Ni mehlel, lelepek sohte kak pein wiawi. Anahn ong doadoahk laud en wiawi.

2. Iaduwen wahnpoaron Pohl katamanki Mehn Ipru Kristian akan duwen kesempwalpen doadoahk en padapadahk, oh met pahn kamwekid pein kitail en wia soahngen petehkpen dahieu ong pein kitail?

² Nin duwen sounpadahk koahiek men, wahnpoaron Pohl, kasansalehda duwen kesempwalpen doadoahk laud en padahki aramas akan oh katohnpadahk ni eh ntingihdi: “Pwe lel ahnsou wet e itar kumwail en wiahla sounpadahk.” (Ipru 5:​12) Kristian akan me Pohl ntingwong sohte kekeirada, edetehn irail mih nan pwoson mehlel ni ahnsou werei. Irail sohte kin kaunop ong padahkiong mehteikan duwen mehlelo, pwe pein irail anahne mehn kataman ong padahk kesempwal kan en mehlelo. Rahnwet, kitail koaros ekei pak en tehk pein atail koahiek kan nin duwen sounpadahk kan oh kilang duwen en kamwahuiala atail padahk kan. Pwe met kin pidada mour en aramas akan. Dahme kitail kak wia?

3. (a) Dahme wahnpoaron Pohl kin kapahrekiong doadoahk en sewese emen en wiahla tohnpadahk men en Kristian? (b) Nin duwen Kristian tohndoadoahk kan, pwais kaselel dahieu kitail ahneki?

³ Pohl karasahiong wia katohnpadahk duwehte kauwada ihmw ehu. E tepida koasoia: “Pwe kiht tohndoadoahk kei me kin iang Koht ketin wiewia sapwellime doadoahk, a kumwail me sapwellime mwaht.” (1 Korint 3:​9) Eri, ni karasaras, kitail kin kauwada ihmw akan me kin pid aramas; kitail kin sewese irail en wiahla sapwellimen Krais tohnpadahk kan. Kitail kin wia doadoahk wet nin duwen iengen tohndoadoahk en Meno me “ketin wiahda mehkoaros.” (Ipru 3:4) Pwais kaselel ieu! Kitail pahn kilang iaduwen ahn Pohl kaweid me kohsang rehn Koht ong mehn Korint kan pahn kak sewese kitail en koahiekla wia atail doadoahk. Kitail pahn koasoia duwen atail “koahiek en padapadahk.”​—2 Timoty 4:⁠2.

Wiahda Poahsoan Pwung

4. (a) Ia ahn Pohl pwukoah nan doadoahk en sewese emen en wiahla Kristian? (b) Dahme kahrehda kitail kak nda me Sises oh sapwellime sounrongorong kan kin ese duwen kesempwalpen poahsoan kehlail kan?

⁴ Ma ihmw ehu en kehlail, e anahne poahsoan mwahu. Ihme, Pohl ntingihdi: “Eri, I doadoahngkiher kalahngan me Koht ketikihong ie oh wia doadoahk en sounwia ihmw koahiek men ni ei tapihadahr poahsoane.” (1 Korint 3:​10) Sises Krais doadoahngki pil ehu karasaras me duwehte met, e koasoai duwen ihmw ehu me pitsang melimel pwehki sounwia ihmwo pilada poahsoan kehlail ehu. (Luk 6:​47-​49) Sises kin ese duwen kesempwalpen poahsoan kan. E miehr ni ahnsou me Siohwa ketin koasoanehdi poahsoan en sampah.a (Lepin Padahk 8:​29-​31) Sounrongorong kan en ahn Sises padahk pil kin kesempwaliki poahsoan kehlail kan. Ihmw kante me wiawihda pohn poahsoan kehlail kan me kak pitsang liwair kan oh rerrer en sahpw kan me ekei pak kin wiawi nan sahpwen Palestine. Ahpw, soahngen poahsoan dahieu me Pohl koasoia?

5. Ihs me wia poahsoan en mwomwohdisohn Kristian, oh iaduwen kokohp wet wiawiehr?

⁵ Pohl ntingihdi: “Pwe sohte ehu poahsoan kak koasoandi likin me Koht ketin koasoanedier, iei Sises Krais.” (1 Korint 3:​11) Met kaidehn keieun ahnsou me Sises kin rasehng poahsoan. Ni mehlel, pwuhken Aiseia 28:16 kohpada: “Eri, iet me [“Siohwa,” New World Translation] Wasa Lapalahpie, mahsanih: ‘I pahn kihdiong Saion poahsoan teng oh kehlail ehu. I ahpw pahn koasoanehdi takain pwukakeimw teng ehu, me lepin mahsen pwukat pahn ntingting powe, ‘Pwoson kehlail iei pwoson me pil kin dadaur.’” Sangete mahs, Siohwa ketin kupwurki me Sapwellime Ohl en wiahla poahsoan en mwomwohdisohn Kristian.​—Melkahka 118:22; Episos 2:​19-​22; 1 Piter 2:​4-6.

6. Dahme Pohl wia pwehn koasoanehdi poahsoan pwung ong Kristian akan nan Korint?

⁶ Ia poahsoanpen emenemen Kristian akan? Nin duwen me Pohl mahsanih, sohte poahsoanpen Kristian mehlel men likin dahme koasoanehdier nan Mahsen en Koht​—Sises Krais. Pohl uhdahn koasoanehdiehr soahngen poahsoan wet. Nan Korint, aramas akan kin kesempwaliki loaloakong en aramas, ahpw Pohl sohte kin rapahki ahl akan pwehn kalahki e loalokong en sampah wet. Ahpw Pohl kin kalohki, “Krais me [tuhkelahro, NW]” me mehn liki kan kin “mwamwahliki.” (1 Korint 1:​23) Pohl kin wia padahk me Sises iei meno me kesempwal nan sapwellimen Siohwa kupwur kan.​—2 Korint 1:​20; Kolose 2:​2, 3.

7. Dahme kitail kak sukuhliki sang dahme Pohl pein koasoiahki pein ih nin duwen “sounwia ihmw koahiek men”?

⁷ Pohl ntingihdi me e wia eh padapadahk kan nin duwen “sounwia ihmw koahiek men.” Mahsen wet kaidehn koasoi kala ehu. Koasoi wet ihte kin kasansalehda me e kin kalahnganki kisakis kaselel ieu me Siohwa ketikihong ih​—iei en koasoanehdi oh apwaliala doadoahk wet. (1 Korint 12:⁠28) Ni mehlel, nan rahnpwukat, kitail sohte kin ale kisakis en manaman duwehte me Kristian akan en tepin senturi kin wia. Oh ele mwein kitail sohte kin leme me kitail kin wia sounpadahk kan me kin ale kisakis rehn Koht. Ahpw, ni ahl kesempwal ieu, kitail kin ale kisakis kan. Medemedewe duwen met: Siohwa kin ketikihong kitail sapwellime ngehn sarawi en ketin sewese kitail. (Pil kilang Luk 12:11, 12.) Oh kitail pil kin poakohng Siohwa oh loalokongkihla padahk kesempwal kan me kin kohsang sapwellime Mahsen. Soahng pwukat kin wia kisakis kaselel kei pwehn sewese kitail en wia atail padahk ong aramas teikan. Eri, kitail en nantiong doadoahngki kisakis pwukat pwehn koasoanehdi poahsoan pwung ehu.

8. Iaduwen kitail kin doadoahngki Krais nin duwen poahsoan ehu ong aramas akan me pahn kak wiahla tohnpadahk kan ehu rahn?

⁸ Ni ahnsou me kitail kin doadoahngki Krais nin duwen poahsoan ehu, kitail sohte kin kilangwong ih nin duwen seri pwelel luwet men nan dewen mahn ehu, de me e pahrekiong Siohwa, padahk en Trinity. Soh, padahk pwukat me sohte poahsoanehda pohn iren Paipel kan kin wia poahsoan ong Kristian likamw akan. Ahpw, kitail kin wia padahk me ih me ohl keieu lapalap, oh me tomwikihla moure pwehki kitail, oh rahnwet ih me sapwellimen Siohwa Nanmwarki me mihmi nanleng. (Rom 5:8; Kaudiahl 11:15) Kitail pil kin rapahki ahl akan pwehn kamwekid atail tohnsukuhl en Paipel kan en kekeid nan lipwen Sises oh kahlemengih sapwellime irair akan. (1 Piter 2:​21) Kitail men kilang irail en mwekidki sapwellimen Sises ngoang en kalohk, oh sapwellime kadek sapan ong aramas tikitik kan oh pahtou kan, oh mahk me e kasalehong aramas dipan akan me kin nsensuwedki pein ahr sapwung kan, oh nin duwen e kasalehda eimah pahn kalokolok kan. Ni mehlel, Sises iei poahsoan kaselel ehu. Ahpw dahme pahn anahne wiawi mwurin met?

Kokouki Dipwisou Pwung Kan

9. Ni karasaras, mendahki Pohl kin wiahda poahsoan kan, ni ahl dahieu e kin nsenohki irail akan me ale padahk mehlel sang ih?

⁹ Pohl ntingihdi: “Ni kokoupen tehnpas wet pohn poahsoan wet, ekei kak doadoahngki kohl, de silper, de takai kesempwal akan; a ekei pahn kin doadoahngki tuhke, de dihpw, de tehntuhke meng. Ahpw iren doadoahk en emenemen sounkou ihmw pahn sansalda mehlel ni Rahnen Krais. Pwe Rahno pahn tepkihda kisiniei; oh ih kisiniei me pahn sohng oh kasalehda iren en emenemen eh doadoahk.” (1 Korint 3:​12, 13) Ia wehwehn ahn Pohl koasoi? Medemedewe duwen mouren ahn Pohl doadoahk. Pohl kin wiahda poahsoan kan nan eh doadoahk en kalohk. Nan eh seiloak kan, e kin seiloak sang ehu kahnimw kolahng ehu kahnimw, oh kalohkong aramas tohto me saikinte rong duwen Krais. (Rom 15:20) Ni ahnsou me aramas akan kin kamehlele padahk mehlel me e padahkiong irail, mwomwohdiso kan kin wiawihda. Pohl kin nsenohki aramas lelepek pwukat. (2 Korint 11:28, 29) Ahpw, e doadoahk kin kahrehong ih en seiloakseli. Mwurin e wiahda poahsoan en mwomwohdisohn Korint erein sounpwong 18, e uhd kohla kalohk ni kahnimw teikan. Ahpw, e kin nsenohkin kilang iaduwen aramas teikan me kin wiliandi ih wia doadoahk wasao.​—Wiewia 18:​8-​11; 1 Korint 3:⁠6.

10, 11. (a) Iaduwen Pohl kawehwe duwen wekpeseng en dipwisouhn kauwada ihmw akan? (b) Soangen ihmw dah kei mih nan Korint en mahs? (c) Soangen ihmw dah kei kak pitsang kisiniei, oh kasukuhl dahieu me Kristian akan me kin katohnpadahk sukuhliki?

¹⁰ Likamwete ekei irail akan me kin kokou pohn poahsoan me Pohl wiahda nan Korint sohte kin wiahda ahr doadoahk en mwahu. Pwehn kasansalehda sapwungo, Pohl karasepene soahngen dipwisohn kou ihmw riau: kohl, silper, takai kesempwal kan ni ehu pali; oh ni pali teio, tuhke, dihpw, de tehntuhke meng. Ihmw ehu kak wiawikihdasang dipwisou kaselel oh kehlail kan, oh kisiniei sohte kak kawehla; de e kak wiawihda mwadang ki dipwisou luwet akan, me sohte kak mihmi wereila, oh dipwisou kan me kisiniei kak kawehla. Nan kahnimw laud ehu me duwehte Korint uhdahn pahn mie ihmw tohto me wiawikihda soahngen ihmw riau pwukat. Mie tehnpas kan me wiawihkiada blok en takai pweilaud kan, ele mwein takai pwukat me kapwatkihda kohl oh silper.b Ihmw kehlail pwukat ele mwein kin ilelesang oh karanihte ihmw tikitik kan me sohte wiawihda mwahu, imwen netkihla wahn sahpw akan me wiawihkihda tuhke kan oh dihpw akan.

¹¹ Dahme pahn wiawi ma ihmw pwukat kin lulda? Pasepeng me sansal ni mwehin Pohl oh pil nan atail ahnsou. Ni mehlel, General Mummius en mehn Rom me kalowehdi Korint oh kahnimwo mwasingkihla kisinieio nan pahr 146 B.C.E. Tohtohn ihmw akan me wiawihkihda tuhke, dihpw, de tehntuhke meng kin mwasikala douluhl. Ahpw iaduwen ihmw kehlail kan me wiawihkihda takai oh kapwatkihda silper oh kohl? Ihmw pwukat, ni soh pekidpe, pitsang kisinieio. Nein Pohl tohnsukuhl kan nan Korint ele mwein kin alu limwan ihmw pwukat rahn koaros​—ihmw akan me wiawihkihda takai me pitsang kisiniei me karongehla ihmw luwet teikan. Ia uwen sansal ahn Pohl kawehwe! Ni ahnsou me kitail kin padapadahk, kitail anahne kilangwong pein kitail nin duwen sounwia ihmw kan. Kitail men doadoahngki dipwisou kan me keieu mwahu, me keieu kehlail. Atail doadoahk pahn kak pweida mwahu. Dahkot dipwisou kehlail kan, oh dahme kahrehda e kesempwal kitail en doadoahngki?

Omw Doadoahk Pahn Pitsang Kisiniei?

12. Ni ahl dah kei me ekei Kristian akan nan Korint kin wia arail doadoahk ni sohkautih?

¹² E sansal me Pohl kin lemeleme me ekei Kristian akan nan Korint, ni karasaras, sohte kin kauwada ihmw akan ni ahl me konehng. Dahme sapwung? Nin duwen iren Paipel kin kasalehda, mwomwohdiso wet kin direkihla aramas akan me kin kaliaktohrohrpeseng tohn mwomwohdiso oh pil aramas akan me kin uhki ekei towe kan mendahkihla ma tohn mwomwohdiso kan sohlahr kin kak ehupene. Ekei kin nda, “Ngehi iengen Pohl,” a mehteikan kin nda, “Ngehi iengen Apolos.” Ekei kin nohn daulihla medemedewe duwen pein ahr erpit. Met kin imwikihla madamadau en pali uduk, oh sohte mah ni pali ngehn, oh “liaktohrohrpeseng.” (1 Korint 1:​12; 3:​1-4, 18) Madamadau pwukat kin pwarada nan ahr padahk kan me kin wiawi nan mwomwohdiso oh nan ahr doadoahk en kalohk. Met kin imwikihla ahr doadoahk en katohnpadahk kin wiawi ni soukautih, duwehte doadoahk en kauwada ihmw ehu me kin doadoahngki dipwisou luwet akan. E sohte pahn kak pitsang “kisiniei.” Mehnia kisiniei me Pohl koasoia?

13. Dahme kisinieio nan karasaras en Pohl kin mwete, oh dahme Kristian akan koaros en pohnese?

¹³ Mie kisiniei ehu me kitail koaros kin lelong nan atail mour​—kasongosong kan en atail pwoson. (Sohn 15:20; Seims 1:​2, 3) Kristian akan nan Korint oh pil kitail nan rahn pwukat anahne ese duwen met, me aramas koaros me kitail kin wia padahk ong pahn lelohng kasongosong. Ma kitail kin wia atail padahk ni ahl me sohte mwahu, e pahn kak imwikihla suwed. Pohl kihda kaweid wet: “A ma en emenemen sounkou ihmw eh doadoahk pohn poahsoano sohte pahn mwasingkihla kisinieio, e pahn ale ketingpe; A ma en emen eh doadoahk pahn mwasikala, a e pahn luhssang ketingpe; oh pein ih ahpw pahn mourla. ahpw e pahn rasehng aramas me kotehla kisiniei oh pitsang.”c​—1 Korint 3:​14, 15.

14. (a) Iaduwen Kristian akan me kin katohnpadahk kin “nsensuwedla,” ahpw iaduwen re pahn kak kamourala ni karasaras kotehla kisiniei? (b) Iaduwen kitail kak sewese neitail tohnsukuhl kan en dehr pwupwudi?

¹⁴ Koasoi pwukat me inenen mehlel! E kak wia mehkot kainsensuwed ehu ma ke pahn sewese emen en wiahla tohnpadahk men, ahpw mwuri kilang ih lohdi pahn kasongosong kan de kalokolok kan oh eri kesehla padahk mehlel. Pohl pohnese met ni ahnsou me e koasoia duwen atail kin nsensuwed laud ni soangen ahnsou pwukat. Kahpwal wet me inenen laud, ihme kahrehda atail kamourala kin rasehng aramas me “kotehla kisiniei”​—met duwehte ohl men me luhssang soahng koaros me e kin naineki nan kisiniei oh pein ih pil kereniong sohte pitsang kisiniei. Ong kitail, iaduwen kitail kak sewese neitail tohnsukuhl akan en dehr pwupwudi? Kokou ki dipwisou kehlail kan! Ma kitail kin padahki neitail tohnsukuhl akan ni ahl me pahn lel mohngiongarail, oh sewese irail en kesempwaliki irairen Kristian akan me duwehte erpit, dehdehkihla, lemmwin Siohwa, oh pwoson mehlel, eri, met pahn wehwehki me kitail kin kokouki dipwisou kan me sohte kak mwasingkihla kisiniei. (Melkahka 19:​9, 10; Lepin Padahk 3:​13-​15; 1 Piter 1:​6, 7) Irail akan me kin doadoahngki irair pwukat nan arail mour pahn pousehlahte wia kupwuren Koht; arail koapworopwor me kehlail ong mour kohkohlahte. (1 Sohn 2:​17) Iaduwen kitail kak doadoahngki ahn Pohl karasaras? Tehk duwen karasaras pwukat.

15. Ni ahl dah kei kitail kak tehk me kitail en dehr wia atail doadoahk en katohnpadahk ni soukautih?

¹⁵ Ni ahnsou me kitail kin padahkih tohnsukuhl en Paipel kan, kitail en dehr utungada aramas akan pohnangin Siohwa Koht. Atail mehn akadei kaidehn en padahkiong irail me kitail me utupen erpit. Kitail men irail en sohpeiong Siohwa, sapwellime Mahsen, oh sapwellime pwihn. Ihme, kitail sohte kin kihda pein atail madamadau kan en sapengki arail peidek kan. Ahpw, kitail kin padahkiong irail en rapahki pasepeng kan, ni ahr doadoahngki Paipel oh sawaspen Paipel kan me “ladu lelepek oh loalokong” wiahda. (Madiu 24:​45-​47) Pwehki kahrepe pwukat, kitail kin kanahieng en dehr lemeleme me kitail kelepw me pahn ehuiong neitail tohnsukuhl en Paipel kan. E sapwung kitail en lingeringer ma aramas teikan kin men pehsehong neitail tohnsukuhl en Paipel kan, ahpw kitail anahne kangoange neitail tohnsukuhl akan en “langahda douluhl mohngiongirail kan” pwehn kapehse ong me tohto nan mwomwohdiso.​—2 Korint 6:​12, 13.

16. Iaduwen elder kan kak kokouki dipwisou kan me sohte kin mwasingkihla kisiniei?

¹⁶ Elder en Kristian akan pil kin ahneki pwukoah kesempwal ehu en sewese tohnpadahk kan en kekeirada. Ni ahnsou me re kin wia padahk ong mwomwohdiso, irail kin sewesehki tohnmwomwohdiso kan dipwisou kan me sohte kak mwasingkihla kisiniei. Arail koahiek en padahk, ekspiriens kan, oh pein arail irair akan kin wekpeseng, ahpw irail sohte kin isaneki met pwehn laidih aramas akan en idawehnla pein irail. (Pil kilang Wiewia 20:​29, 30.) Kitail sohte nohn wehwehki ia kahrepe ekei nan Korint kin ndinda met, “Ngehi iengen Pohl” de, “Ngehi iengen Apolos.” Ahpw kitail ese me elder lelepek pwukat sohte kin utungada madamadau en liaktohrohr. Pohl sohte kin perenki soangen kaping pwukat; ahpw e kin kihong irail kaweid kehlail me pid ire wet. (1 Korint 3:​5-7) Duwehte nan rahnpwukat, elder kan kin medemedewe me re kin sinsile “pwihn sihpw en Koht.” (1 Piter 5:⁠2, NW) Mwomwohdiso sohte kin mih pahn manaman en emen ohl. Eri, elder kan kin kesinenda teng pelian aramas emen me kin song en kaunda pwihn en sihpw de pwihn en elder kan. Ma elder kan kin mwekidki lamalam aktikitik en papah mwomwohdiso, oh lel mongiong akan en tohnmwomwohdiso, oh sewese sihpw kan pwehn papah Siohwa ni arail mour unsek, eri irail kin, ni karasaras, kokou ki dipwisou kan me sohte kak mwasingkihla kisiniei.

17. Iaduwen Kristian pahpa oh nohno kan kin song en doadoahngki dipwisou kan me sohte kin mwasingkihla kisiniei?

¹⁷ Pahpa oh nohno Kristian akan kin nsenohki duwen ire wet. Irail kin kaskasik me neirail seri kan pahn mour kohkohlahte! Ihme kahrehda re kin doadoahk laud en “padahki” kosonned akan en sapwellimen Koht Mahsen pwehn mih nan mongiong en neirail seri kan. (Deuderonomi 6:​6, 7) Irail men neirail seri kan en esehla padahk mehlel, ahpw kaidehn nin duwen koasoandi tohto kan de ire mehlel kante, ahpw nin duwen elen mour me kaperen oh nsenamwahu. (1 Timoty 1:​11) Pwehn sewese neirail seri kan en wiahla tohnpadahk lelepek kan en Krais, pahpa oh nohno limpoak kan kin song en doadoahngki dipwisou kan me sohte kak mwasingkihla kisiniei. Irail kin, ni kanengamah, sewese neirail seri kan en kesehla irair kan me Siohwa kin kalahdeki oh kekeirada irair akan me e kin kupwurperenki.​—Kalesia 5:​22, 23.

Ihs Me Pwukoahki?

18. Ni ahnsou me tohnpadahk men kin soikala padahk kan me mwahu ong kitail, dahme kahrehda met kaidehn sapwung en meno me kin soang en kaiahne oh padahki ih?

¹⁸ Ire pwukat nan artikel wet kin kihda peidek kesempwal ehu. Ma kitail kin sewese emen, ahpw mwuhr e pwupwsang pwoson mehlel, eri met kin wehwehki me kitail sohte pweida nin duwen sounpadahk men​—oh me kitail doadoahngki dipwisou kan me kin mwasingkihla kisiniei? Soh. Mahsen en Pohl kin katamankin kitail duwen pwukoah toutou ehu en sewese aramas akan en wiahla tohnpadahk kan. Kitail men wia uwen me kitail kak en wia atail doadoahk ni ahl me konehng. Ahpw sapwellimen Koht Mahsen sohte kin padahkiong kitail en pwukoahki doadoahk wet pwon oh pil nohn daulihla nsensuwedkihla ma emen me kitail kin sewese kin sohpeiweisang padahk mehlel. Pil mie irair teikan me kin pidada, likin pein atail pwukoah nin duwen sounkou ihmw akan ni pali ngehn. Karasepe ieu, tehk dahme Pohl mahsanih duwen sounpadahko me wia doadoahk sakanakan nan doadoahk en katohnpadahk: “E pahn luhssang ketingpe, oh pein ih ahpw pahn mourla.” (1 Korint 3:​15) Ma sounpadahk menet kak ale mour soutuk​—ahpw irairen Kristian me e song en kakairada rehn nah tohnsukuhl kin rasehng aramas me kotehla kisiniei oh “mwasikala”⁠—eri dahme kitail pahn lemeleme? Eri iet, Siohwa kin kupwurki me tohnsukuhlo pahn pwukoahki pein ah pilipil kan en idawehnla Koht de soh.

19. Dahme kitail pahn sukuhliki nan artikel en mwuri?

¹⁹ Pwukoah iei mehkot kesempwal ong pein emen emen kitail. E kin doake pein atail mour. Ni oaritik, dahme Paipel kin padahkiong kitail duwen met? Artikel en mwuri pahn koasoia duwen irewet.

[Nting tikitik kan me mi pah]

Iaduwen Komw Pahn Sapeng?

◻ Dahkot “poahsoan” en Kristian mehlel akan, oh iaduwen e kin wiawihda?

◻ Dahme kitail kak sukuhliki sang soangsoangen dipwisoun kou ihmw akan?

◻ Dahme “kisiniei” kin karasaiong, oh iaduwen met kak kahrehong ekei en “nsensuwedkihla”?

◻ Iaduwen sounpadahk en Paipel kan, elder kan, oh pahpa oh nohno kan doadoahngki dipwisou kan me sohte kin mwasingkihla kisiniei?

[Kilel nan pali 22]

Nan kahnimw en mahs tohto, mie ihmw akan me kin wiawihkihda takai me sohte kak mwasingkihla kisiniei ahpw kin koukouda limwahn ihmw akan me kak mwasingkihla kisiniei