Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • w00 3/1 pp. 11-15
  • Siohwa Kin Ketin Kaunopada Ahlo

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • Siohwa Kin Ketin Kaunopada Ahlo
  • Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2000
  • Sawaspen Oaralap kan
  • Ire kan me Duwehte Met
  • Doadoahk Apwal Ehu
  • Irairen Pelien Lamalam akan
  • Kapai kan me Kohsang Kosonned en Wehi kan
  • Ahnsou kan en Popohl oh Saledek
  • Sawas sang Pelien Wia Misihn
  • Kaunopada Wehi kan ong Padahkpen Siohwa
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2015
  • Siohwa Kin Ketin Kaweid Atail Doadoahk en Kalohk Sampah Pwon
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2015
  • “Kohwei . . . oh Padahkihong Tohn Wehi kan Koaros; Pwe Re en Wiahla Nei Tohnpadahk”
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa (Ong Onop)—2016
  • “Kadehde Pahn Lelohng Ni Irepen Sampah”
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2006
Kilang Pil Ekei
Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2000
w00 3/1 pp. 11-15

Siohwa Kin Ketin Kaunopada Ahlo

“Rongamwahu en Wehin Koht pahn lohkseli wasa koaros.”​—MADIU 24:14.

1. Ni ahl dah kei doadoahk en kalohk nan keieun senturi oh kariesek en senturi pweida mwahu?

PWEHKI Siohwa Koht kin wia Koht limpoak men, e kin ketin kupwurki “aramas koaros en ale komourparail oh marainkihla me mehlel.” (1 Timoty 2:4) Ihme kahrehda, doadoahk en kalohk oh padahk kin wiawi wasa koaros nan sampah. Nan keieun senturi, doadoahk en kalohk kin kahrehong mwomwohdiso en Kristian en wiahla “uhr oh poahsoanpen me mehlelo.” (1 Timoty 3:15) Mwuhr, aramas akan me kin lahlahwe pwoson mehlel tepida miehla oh ahr doadoahk kin wiawi ni ahnsou reirei oh marain en padahk mehlel sohte nohn sansal ni ahnsowo. Ahpw, ni ahnsouwet, erein “imwin ahnsou,” “loalokong mehlel” me poahsoankihda Paipel pwurehng kehlailda, oh e kin kihong aramas rar kei koapworopwor me re kak ale komourparail.​—Daniel 12:4.

2. Dahme Siohwa wia me pid doadoahk en kalohk?

2 Edetehn Sehdan kin nannanti en kauwehla sapwellimen Koht kupwur kan, doadoahk en kalohk nan keieun oh kariesek en senturi me inenen pweida mwahu. Met kin katamankihong kitail duwen kokohp en Aiseia. Aiseia ntingihdi duwen mehn Suhs kalipilipla kan me pwurala Suda nan senturi kaweneu B.C.E.: “Audehda wahu koaros, kapatapatahla nahna koaros. Dohl kan pahn wiahla sahpw patapat, wasa sapahrek koaros pahn pahrekla.” (Aiseia 40:4) Siohwa pil kaunopada oh wiahda ahl ong doadoahk en kalohk en laudla nan keieu oh kariesek en senturi kan.

3. Ni ahl dah kei me Siohwa kin kahrehong sapwellime kupwur kan en pweida?

3 Met sohte wehwehki me Siohwa ketin koasoanehdi wiewia kan koaros nin sampah pwe doadoahk en kalohki Rongamwahu en kak kekeirada; oh met pil sohte wehwehki me Siohwa doadoahngki sapwellime kehl en esehla dahme pahn wiawi ni ahnsou kohkohdo. Ni mehlel, e kak koasoanehdi dahme pahn wiawi ni ahnsou kohkohdo. (Aiseia 46:9-11) Ahpw, e pil kak powehdi irair akan oh kahpwal akan nin duwen mehpwukat pahn pwarada. Duwehte silepen sihpw koahiek men me kin kahre oh pere nah sihpw kan, Siohwa pil kin kahre sapwellime aramas akan. E kin kahrehlahng irail en komourala, oh sewese irail en kehlailda ni pali ngehn oh kaweidkihong irail en isaneki ahnsou mwahu kan me kin utungada doadoahk en kalohk nin sampah pwon en pweida mwahu.​—Melkahka 23:1-4.

Doadoahk Apwal Ehu

4, 5. Dahme kahrehda doadoahk en kalohk kin wia doadoahk apwal ehu?

4 Doadoahk en kalohki Wehio​—nan keieun senturi oh pil nan atail ahnsou​—kin wia doadoahk laud ehu, duwehte doadoahk en kauwada warihmwo ni mwehin Noha. Doadoahk en tuhwong aramas koaros nan sampah oh padahkiong irail duwen rohng sohte lipilipil ehu me inenen apwal, ahpw doadoahk wet me inenen apwalsang. Nan keieun senturi, tohnpadahk kan me malaulau. Arail Soumas, Sises, kamakamalahr ni ah ale pakaraun me e kin uhwong koperment. Pelien lamalam en mehn Suhs me wia kehlailla. Tehnpas Sarawi kaselel ehu mih nan Serusalem. Pelien lamalam akan me kaidehn pelien lamalam en men Suhs me aramas me kin kousoan nan sahpw kan limwahn Sehd Mediderenien kin ahneki pil wia kehlailla, oh mie arail tehnpas sarawi kan iangahki arail koasoandi en samworo kan. Me duwehte met, ahnsou me “imwin ahnsou” tepida nan pahr 1914, Kristian me keidi kan me malaulau, oh aramas akan me kin iang pelien lamalam teikan dene re kin papah Koht kin wie tohtohla.​—Daniel 12:9.

5 JSises kin kasalehda me sapwellime tohnpadahk kan me pahn ale kalokolok. E mahsanih: “Aramas akan pahn salihkumwaildi oh pangkumwailla pwe kumwail en lokolok oh kamakamala. Tohn wehi koaros pahn kailongkin kumwail pwehki ngehi.” (Madiu 24:9) Ni “imwin rahn akan,” kahpwal pwukat pahn laudla, pwehki Kristian akan pahn mih nan “ahnsou apwal ekei.” (2 Timoty 3:1) Doadoahk laud wet, iangahki kalokolok, patehng ahnsou apwal akan kin kahrehda doadoahk en kalohk en wia doadoahk apwal ehu. Pwoson laud me anahn.

6. Dahme Siohwa ketikihong sapwellime aramas akan pwehn kamehlelehong irail me doadoahk wet pahn pweida?

6 Siohwa mwahngih me sapwellime kan pahn lelohng kahpwal akan, ahpw ni ahnsowohte e mwahngih me sohte mehkot pahn kak kauhdi doadoahko. Nan kokohp ndand ehu, e kasansalehda me doadoahk wet pahn pweida nan keieun oh kariesek en senturi: “Rongamwahu en Wehin Koht pahn lohkseli wasa koaros nin sampah.”​—Madiu 24:14.

7. Ia uwen deilahn doadoahk en kalohk nan keieun senturi?

7 Sapwellimen Koht ladu kan nan keieun senturi, ni arail dirkihla pwoson oh Ngehn Sarawi, wia ahr pwukoah. Pwehki Siohwa kin ketin ieiang irail, ahr doadoahk inenen pweida laudsang me re lemeleme pahn kak wiawi. Ni ahnsou me Pohl ntingwong mehn Kolose kan, mpen sounpar 27 mwurin pwoulahn Sises, e kak nda me rongamwahu wet “me padahkpe wiawihongehr aramas akan koaros nin sampah.” (Kolose 1:23) Duwehte ni imwiseklahn kariesek en senturi, Rongamwahu lohkiseliehr nan sahpw 233.

8. Pahn soangen irair dah kei me aramas tohto kak wiahla aramas pwoson kei? Kihda ekei karasaras kan.

8 Aramas rar rar kei mwekidki Rongamwahu sang nan pahr samwalahr ako lel met. Irail kin mwekidki Rongamwahu wet mendahki re kin lelohng kahpwal akan​—duwehte kahpwal kan ahnsoun mahwen kan, koperment kan me kin keinapwih doadoahk wet en wiawi, oh kalokolok laud kan. Met pil wiawi nan keieun senturi. Ehu ahnsou, aramas akan wokih ki Pohl oh Sailas tuhke oh kesehiralong nan imweteng. Ia uwen irair wet wia irair suwed ong doadoahk en katohnpadahk! Ahpw, Siohwa ketin doadoahngki irairo pwe ira en kak wia doadoahk en katohnpadahk. Pohl oh Sailas sapwedekla sang imweteng oh silepeo iangahki ah peneineio wiahla aramas pwoson kei. (Wiewia 16:19-33) Ekspiriens pwukat kin kasalehda me aramas akan sohte kak kauhdi doadoahk en kalohki Rongamwahu. (Aiseia 54:17) Ahpw, poadoapoad en pelien Kristian akan sohte kin ihte dirkihla kahpwal akan oh kalokolok kan. Ahpw ni ahnsouwet kitail pahn koasoiaipene duwen wiewia de irair mwahu kan me kin sewese doadoahk en kalohki rongamwahu nan keieun senturi oh kariesek en senturi en pweida mwahu.

Irairen Pelien Lamalam akan

9, 10. Iaduwen Siohwa kahrehong aramas akan en kaskasik doadoahk en kalohki rongamwahu nan keieun senturi oh kariesek en senturi?

9 Medemedewe duwen ahnsou dahieu doadoahk en kalohk me kin wiawi nin sampah pwon. Nan keieun senturi, kokohp me pid duwen wihk 70, me dierekda nan pwuhken Daniel 9:24-27, kin kasansalehda duwen pahro me Mesaia pahn pwarado​—29 C.E. Mendahki irail mehn Suhs akan nan keieun senturi sohte wehwehki uhdahn ahnsowo, re kin kasikasik oh awiawih Mesaia. (Luk 3:15) Pwuhk en French Manuel Biblique koasoia: “Aramas akan kin wehwehki me kokohp en Daniel me kin pid wihk isisek me kereniong pahn pweida; ihme kahrehda, re sohte pwuriamwei ahnsou me Sohn Sounpapidais lohkiseli me wehin Koht kerendohr.”

10 Iaduwen irair akan nan atail ahnsou? Eri, wiewia kesempwal wiawi ni ahnsou me Sises tepida kakaun nin duwen nanmwarki en Wehin Koht nanleng, oh met kin kileledi ahnsou me e ketier nan mwoale nanleng. Kokohp en Paipel kasansalehda me met wiawi nan pahr 1914. (Daniel 4:13-17) Kasikasik ahnsowo kin kahrehong ekei aramas me kin perenki Paipel nan atail ahnsou en pil kasikasik. Kasikasik wet pil kin wiawi nanpwungen Tohnsukuhl en Paipel kan me tepida wiahda makisihn wet nan pahr 1879 Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence. Ihme kahrehda, nan keieun senturi oh nan atail ahnsou, arail kasikasik ahnsou dah soahng pwukat pahn wiawi kin kahrehong irail en kaunopada ong wia doadoahk en kalohki Rongamwahu.a

11. Poahsoan dah kei me pelien lamalam akan wiahda ong sewese doadoahk en kalohki Rongamwahu?

11 Pil ehu kahrepe me sewese doadoahk en Kristian akan mahs oh pil ni ahnsouwet en pweida: pwe aramas tohto kin ekis wehwehki Pwuhk Sarawi. Nan keieun senturi, ekei Mehn Suhs kan kin mihmihseli nan sapwen mehn Liki kan. Mehn Suhs pwukat kin mie arail wasahn kaudok kan, iei wasa kan me aramas akan kin kaukaule tuhpene oh rong Mahsen en Koht. Ihme kahrehda, tepin Kristian akan kak sewese aramas teikan ni ahr kin kalaudehla dahme aramas pwukat esehier. (Wiewia 8:28-36; 17:1, 2) Nan tepin karieisek en senturi wet, sapwellimen Siohwa aramas akan pil paiekihda soangen irairohte me kin wiawi mahs. Aramas tohto nan Kristendom kak naineki Paipel, keieu nan sahpw me pelien lamalam Prohs mie. Aramas kin wadek Pwuhk Sarawi nan ihmw sarawi tohto; oh aramas tohto kin naineki pein neirail Paipel. Mehlel, aramas tohto kin naineki Paipel, ahpw re anahne sawas en uhdahn wehwehki Paipel.

Kapai kan me Kohsang Kosonned en Wehi kan

12. Ni ahl dah kei me kosonned en wehin Rom kin perehla Kristian akan nan keieun senturi?

12 Doadoahk en kalohk en Kristian pil kin ale kapai kan sang sang kosonned en wehi kan. Koperment en Rom kin kaunda sampah nan keieun senturi, oh ah kosonned akan kin dokedoke mouren aramas nan ehu ehu rahn. Kosonned pwukat kin pere mour en aramas akan, oh tepin Kristian akan pil kin paiekihda kosonned pwukat. Karasepe ehu, ni ahnsou me Pohl kopwung sapahl kosonned en wehin Rom, met sewese ih en sapwedek sang imweteng oh doarehla ih sang kamakam kan. (Wiewia 16:37-39; 22:25, 29) Ni ahnsou me Pohl koasoia duwen kosonned en mehn Rom akan, met kameleilei pwihn en moromor ehu nan Episos. (Wiewia 19:35-41) Ehu pak, Pohl pitsang mehla pwehki ih emen towe mehlel en wehin Rom. (Wiewia 23:27) Ahnsou mwuri, kosonned en wehin Rom mweidong ih en kopwung rehn Sihsar. (Wiewia 25:11) Mendahki ekei Sihsar kan kin kaunda nin duwen kaun lemei kan, kosonned ako nan tepin senturi kahrehda Kristian kan en kak “uhki rongamwahu oh katengehdi pwehn kehlail.”​—Pilipai 1:7.

13. Iaduwen doadoahk en kalohk nan atail ahnsou kin paiekihda sawas sang kosonned en wehi kan?

13 Nan rahnpwukat, met pil kin wiawi nan sahpw tohto. Mendahki mie irail akan me kin ‘kamanahla kosonned sapahrek,’ kosonned nting kan nan pali moron en wehi kan kin utungada kosonned me aramas akan kak ni saledek pilada pein arail pelien kaudok kan. (Melkahka 94:20) Koperment tohto kin mweidong kitail nin duwen kosonned en sahpwo en wia atail kaudok, pwehki irail ese me Sounkadehdehn Siohwa kan sohte kin keper ong aramas akan. Tohto nein Sounkadehde pwuhk kan me wiawihda nan United States, kosonned en sahpwo kin mweidong makisihn en Watchtower en pousehlahte wiawihda erein sounpar 120 oh aramas akan kak wadek nin sampah pwon.

Ahnsou kan en Popohl oh Saledek

14, 15. Iaduwen popohl ni ahnsoukis sewese doadoahk en kalohk nan keieun senturi?

14 Aramas me kin wie doadoahk en kalohk pil kin paiekihda laud ni ahnsou me popohl kin wiawi. Mendahki Sises kohpada ni pwung me ‘ehu wehi pahn mahweniong ehu wehi,’ mie ahnsou kan me sohte mahwen oh nan ahnsou pwukat, doadoahk en kalohki Wehio kin kak kekeirada laud. (Madiu 24:7) Kristian akan nan keieun senturi kin mih pahn Pax Romana, de Popohl en Wehin Rom. Sounpoadoapoad men ntingihdi: “Manaman en Wehin Rom me kaunda aramas akan me mih nan sahpw akan limwahn Sehd Mediderenien, oh ihme kahrehda mahwen kan nan wasao sohlahr kin kalapw wiawi.” Irair en popohl wet kin kahrehda Kristian en mahs en kak seiloakseli ni meleilei nan sahpw akan en Wehin Rom.

15 Wehin Rom kin nantihong kaminiminpene aramas akan. Koasoandi wet sohte kin ihte kahrehong aramas en men seiloak, saledek, oh sawaspene ni madamadau en aramas en pweida, ahpw e pil kin utungada wehi koaros en miniminpene. Pwuhk wet me oaralap koasoia On the Road to Civilization kawehwehda: “Miniminpene en Wehin [Rom] kin kahrehong wasahn mwetuwel [ong doadoahk en kalohk en Kristian] en mwahu. Saminiminpene nanpwungen wehi kan sohrala. Tohn wehin Rom men iei tohn wehin sampah. . . . Oh pil, wehin Rom pahn kak wehwehki duwen pelien lamalam ehu me kin wia padahk duwen pirien en aramas akan, pwehki pein irail kin kamehlele duwen ehupenehn towe kan.”​—Pil kilang Wiewia 10:34, 35; 1 Piter 2:17.

16, 17. Dahme kin kamwekidada wehi kan en utungada popohl nan atail ahnsou, oh dahme aramas tohto kin medemedewe?

16 Iaduwen atail ahnsou? Mahwen kan me keieu suwed nan poadoapoad en aramas akan nan karieisek en senturi wet wiawiehr, oh mahwen kan nan ekei sahpw kan kin wiwiawite. (Kaudiahl 6:4) Ahpw, mie ekei ahnsou kan me mie popohl. Wehi kehlail kan nan sampah sohte mahwenpene laud erein sounpar 50. Irair wet kin sewese doadoahk en kalohki rongamwahu nan sahpw pwukat.

17 Pwehki aramas tohto kin masak mahwen kan me wiawi nan senturi 20 wet, met kin kahrehda irail kin pohnese me aramas akan anahne koperment ehute pwehn kaunda sampah. Pwehki aramas kin masak mahwen en sampah pwon, ihme kahrehda wehi kan wiahda pwihno me adaneki League of Nations, oh mwuhr, United Nations. (Kaudiahl 13:14) Pwihn riau pwukat kin pakairki me arail mehn akadei iei en sewese wehi kan koaros en miniminpene oh popohl. Aramas akan me kin lemeleme me e kesempwal aramas akan en miniminpene kin kak perenki rong duwen Rongamwahu en Wehi me pahn wahdohng kitail popohl mehlel oh kohkohlahte​—Wehi wet iei Wehin Koht.

18. Madamadau dahieu ong pelien lamalam kin sewese doadoahk en kalohk?

18 Mendahki Kristian akan kin ekei ahnsou lelohng kalokolok laud nan keieun oh karieisek en senturi kan, ekei ahnsou mie ahnsoun saledek en pelien lamalam. (Sohn 15:20; Wiewia 9:31) Mehn Rom kan ni saledek kin uhd kaudokiong koht ohl oh koht lih akan en aramas akan me re kin kalowehdi. Sounpadahk Rodney Stark ntingihdi: “Ni ahl tohto, Wehin Rom kin kihda sawas laud ong saledek en pelien lamalam lao lel mwurin American Revolution.” Nan atail ahnsou, aramas tohto nan sahpw tohto kin perenki rong duwen madamadau en aramas teikan, oh met kin imwikihla re kin perenki rong duwen Rongamwahu en Paipel me Sounkadehdehn Siohwa kan kin koasoiaiong irail.

Sawas sang Pelien Wia Misihn

19. Iaduwen Kristian en mahs akan doadoahngki codex?

19 Ni kaimwisekla, medewehla ahl akan me Siohwa kin ketin wia pwehn sewese sapwellime aramas akan en ale kapaipen kamwahulahn misihn akan. Edetehn Kristian en mahs sohte kin mih nan ahnsou ehu me kekeiradahn kamwahulahn misihn kaselel kan kin mie, ehu kekeirada me wiawi ahnsowo iei wiawihdahn dahme adaneki “codex” me wehwehki pwuhk me kitail kin doadoahngki rahnwet. “Codex” kin wiliandi doaropwe limilim kan, me kin apwal en papahkpeseng. Ehu pwuhk me adaneki The Birth of the Codex koasoia: “Irail akan me kin wiahda pwuhken sampah sohte kin mwadangete doadoahngki codex, ahpw irail Kristian akan wasa koaros nan sampah mwadangete tepida doadoahngki codex.” Pwuhk wet pil koasoia met: “Nan keriaun senturi, Kristian koaros wasa koaros nan sampah kin doadoahngki codex, met wehwehki me codex wiawihda mwohn A.D. 100.” Mengei en doadoahngki codex sang doaropwe limilim kan. Ke kak diar iren Paipel kan mwadang. Met kin kihda sawas laud ong Kristian en mahs akan, me duwehte Pohl, me kin kawehwehda duwen iren Paipel kan oh pil kin ‘kamehleleda dahme re kin padahki sang ni mehn kadehde kan.’​—Wiewia 17:2, 3, New World Translation.

20. Iaduwen sapwellimen Koht aramas doadoahngki pelien wia misihn nan doadoahk en kalohk nin sampah pwon, oh dahme kahrehda?

20 Kekeiradahn pelien wia misihn nan atail senturi me inenen kapwuriamwei. Misihn marahra kan en wiahda pwuhk kan kin mwadang wiahda pwuhken sawaspen Paipel kan ni lokaia tohto ahnsou teio. Pelien wia misihn nan atail ahnsou kin kamwadangala doadoahk en kawehwehda Pwuhk Sarawi. Sidohsa kan, kisa kan, sohp kan, oh sounpihr kan kin kamwadangala kohpeseng en sawaspen Paipel kan wasa koaros nan sampah. Telephone kan oh misihn en fax pil kin kahrehong atail koasoi kan en mwadangete lel rehn aramas akan me kitail men koasoiong. Ki sapwellime ngehn, Siohwa kin kamwekidada sapwellime ladu kan en doadoahngki pelien wia misihn pwehn sewese doadoahk en kalohki Rongamwahu wasa koaros nan sampah. Re sohte kin doadoahngkihte pelien wia misihn pwehn loalokongkihlahte soahng pwukat de pwe re men doadoahngkihte mehkot kapw nan sampah. Ahpw, irail kin keieu men doadoahngki soahng pwukat pwehn sewese irail en wiahda ahr pwukoah en kalohk ni ahl me pahn keieu pweida mwahu oh lel aramas koaros.

21. Dahme kitail kak likih?

21 “Rongamwahu en Wehin Koht pahn lohkseli wasa koaros nin sampah,” Sises kohpadahr. (Madiu 24:14) Nin duwen Kristian en mahs me kilangada pweidahn kokohp wet, kitail nan rahnpwukat pil kilang pweidahn kokohp wet ni ahl me laudsang mahs. Mendahki doadoahk wet kin inenen apwal, oh e anahne wiawi ni ahnsou mwahu oh ni ahnsou suwed, ni ahnsou kosonned en wehi oh pil arail madamadau kan kin wekwekseli, ni ahnsou mahwen oh popohl, oh ni ahnsoun kekeirada pelien sains, mendahki irair pwukat, Rongamwahu en Wehi kin lohkseli wasa koaros. Met soh kin kahrehong komwi en pwuriamweikihla duwen sapwellimen Siohwa erpit oh roson lap en iroirweidoh ong ahnsou kohkohdo? Kitail kak uhdahn kamehlele me doadoahk en kalohk pahn imwisekla nan sapwellimen Siohwa ahnsou oh sapwellime kupwur kan pahn pweida pwehn kapaiada aramas pwung kan. Re pahn sapweniki sampah oh mour kohkohlahte. (Melkahka 37:29; Apakuk 2:3) Kitail pil pahn iang irail, ma kitail pahn kapwaiada sapwellimen Siohwa kupwur kan.​—1 Timoty 4:16.

[Nting tikitik me mi pah]

a Oaritik kan en kawehwehn kokohp riau en Mesaia kin mih nan pwuhken Knowledge That Leads to Everlasting Life, pali 36, 97, oh 98-107, me ntingda sang Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.

Ire Kesempwal kan Ong Kousapahl

◻ Dahme kahrehda doadoahk en kalohki rongamwahu kin wia doadoahk apwal ehu?

◻ Ni ahl dah kei me doadoahk en Kristian paiekihda koasoandi en koperment kan oh ahnsou kan me mahwen sohte kin wiawi?

◻ Pwehki Siohwa kin kapaiada doadoahk en kalohk, met kin kamehlelehong kitail duwen dah?

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share