Rong Kanahieng Sapwellimen Koht Mahsen En Kokohp Ong Atail Ahnsou
“Kowe, nein aramas, ke en dehdehki wehwehn kaudiahl wet. Kaudiahl wet pidada imwilahn sampah.”—DANIEL 8:17.
1. Dahme Siohwa kin kupwurki aramas koaros en wehwehki duwen atail ahnsou?
SIOHWA sohte kin ekihla sang kitail dahme pahn wiawi ni ahnsou kohkohdo. Ahpw, e kin wia Sounkasalehda kokohp rir kan. Ni mehlel, e kin kupwurki kitail koaros en esehla me kitail kin mih ni “imwin ahnsou.” Met kin wia rohng kesempwal ong aramas wenelik me kin momour nan sampah ahnsou wet!
2. Dahme kahrehda aramas akan kin nsenohki duwen dahme pahn wiawi ong aramas ni ahnsou kohkohdo?
2 Mie kahrepe kitail sohte pahn kamehlele me sampah wet kereniong pahn imwisekila? Aramas kak alu pohn maram, ahpw nan sampah wet, re sohte kak keid nan ahl tohto ni soh masak. Aramas kakehr wiahda misihn tohto pwehn kadirekihla ihmw akan dipwisou kapw kan, ahpw re sohte kak kauhdi ohlahn peneinei kan. Aramas kak wahdo mwehin marain, ahpw re sohte kak padahkiong aramas akan iaduwen ren kak kousoanpene ni minimin. Pwehki re sohte kak pweida en wia soahng pwukat, met kin kasalehda me Pwuhk Sarawi mahsanih me pwung: kitail miher nan imwin ahnsou.
3. Iahd lepin lokaia pwukat “imwin ahnsou” tepin kadoadoahk nin sampah?
3 Mpen sounpar 2,600 samwalahro, tohnleng Kapriel me tepin doadoahngki lepin mahsen kapwuriamwei pwukat: “imwin ahnsou.” Sapwellimen Koht soukohp men masepwehkada kowahlap ni e rong Kapriel mahsanih met: “Kowe, nein aramas, ke en dehdehki wehwehn kaudiahl wet. Kaudiahl wet pidada imwilahn sampah.”—Daniel 8:17.
Met Iei “Imwilahn Ahnsou”!
4. Ni ahl dah kei Paipel kin mahsanih duwen imwin ahnsou?
4 Lepin lokaia pwukat: “imwilahn ahnsou” oh “imwilahn ahnsou me Koht ketin koasoanedier” kin pwarada nan pwuhken Daniel pahn pak weneu. (Daniel 8:17, 19; 11:35, 40; 12:4, 9) Lepin lokaia pwukat kin pid “imwin rahn akan” me wahnpoaron Pohl kohpadahr. (2 Timoty 3:1-5) Sises Krais kasalehda me ahnsowo kin pid ahnsou me e “ketier pohn mwoale” nin duwen Nanmwarki nanleng.—Madiu 24:37-39.
5, 6. Ihs irail me kin ‘kohseli’ nan imwin ahnsou, oh met imwkihla dah?
5 Daniel 12:4 mahsanih: “Oh met, Daniel, pahkpene pwuhken oh kihdiong ehu mehn kateng lao lel ni ahnsou me sampah pahn imwisekla. Ahnsou wet, aramas tohto pahn kauwehkihla mwahl ar ahnsou ni ar pahn song raparapahki en wehwehkihla dahme wiewiawi.” Pali laud en nting en Daniel me rir oh aramas akan sohte pahn wehwehki nting pwukat erein sounpar epwiki kei. Ahpw, iaduwen nan rahnpwukat?
6 Nan imwilahn ahnsou wet, Kristian lelepek tohto kin ni karasaras ‘kohseli’ (de tehk) audepen Mahsen en Koht, iei Paipel. Ia imwilahn met? Pwehki irail kin wia met, sapwellimen Siohwa kapai kan kin kohwong irail, kahrehong irail en direkihla loalokong mehlel. Karasepe ehu, Sounkadehdehn Siohwa me keidi kan kin ale kapai en erpit, oh met kin sewese irail en wehwehki me Sises Krais wiahla Nanmwarki nanleng sang nan pahr 1914. Me keidi kan iangahki iengarail lelepek kan kin kapwaiada mahsen en Wahnpoaron Piter me mihmi nan 2 Piter 1:19-21, ‘rong kanahieng mahsen en kokohp’ oh irail kin uhdahn kemehlele me kitail kin mih nan imwin ahnsou.
7. Ia ekei poadopoad kan nan pwuhken Daniel me kin kahrehong pwuhk wet en weksang pwuhk teikan koaros?
7 Pwuhk en Daniel iei pwuhk ehu me weksang pwuhk teikan ni ahl tohto. Audepen pwuhk wet kin koasoia duwen nanmwarki men me kin kamasepwehki sapwellime ohl loalokong kei en kemehla irail, pwehki re sohte kak kasansalehda oh kawehwehda audepen en nanmwarki auremen kapwonopwono, ahpw sapwellimen Koht soukohp kak kawehwehda auremeno. Ohl pwulopwul silimen kahng poaridi oh pwongih sansalo oh irail lekdeklahng nan werengen kisiniei mwehlo, ahpw re pitsang oh sohte ohkihla kisinieio. Nan kamadipw ehu, aramas epwiki kei kilangada kumwuten pehn aramas ehu ahpw pwarada oh tapihada ntingih ni dihd en Tehnpas Sarawi nting kapwonopwon kei. Aramas mwersuwed kei pilahn en kesehla ohl laud men nan pesen laion kan, ahpw e pitsang oh sohte ohkihla laion kan. Emen kilangada nan kaudiahl ehu mahn pahmen oh audepen kawehwehpen kokohp wet kin pil pweida nan atail ahnsou, ni imwin rahn akan.
8, 9. Iaduwen kitail pahn kak paiekihda sang pwuhken Daniel, oh keieu nan imwin ahnsou?
8 E sansal me pwuhken Daniel kin audaudki mehn padahk riau. Ehu kin koasoia duwen poadopoad, oh meteio kin pid duwen kokohp kan. Ira koaros kak kekehle atail pwoson. Pali en poadopoad kan kin kasansalehda me Siohwa Koht kin kapaiada irail akan me kin kolokolte arail lelepek. Oh palien kokohp kan kin kakehle atail pwoson pwe e kin kasansalehda me Siohwa kin mwahngih duwen poadopoad kan senturi kei—sounpar kid kid kei—mwowe.
9 Daniel ntingihdi kokohp tohto me pid Wehin Koht. Ni atail kin kilang pweidahn kokohp pwukat, atail pwoson kin kehlailda oh met pil kin kamehlelehong kitail me kitail kin mih nan imwin ahnsowo. Ahpw, ekei aramas akan me kin kauwe pwuhken Daniel. Re kin nda me kokohp akan nan pwuhken Daniel kin ntingihdi mwurin kokohp pwukat pweidaher. Ma kauwe pwukat kin mehlel, peidek kan pahn kohda duwen dahme pwuhken Daniel kin kohpadahr duwen imwin ahnsou. Irail akan me kin peikasalki pwuhk wet pil sohte kin kamehlele poadopoad en pwuhko. Eri, kitail pahn kasawiahda pwuhk wet.
Kopwung!
10. Ni ahl dahieu aramas akan kin kadipe pwuhken Daniel?
10 Medemedewe ma ke mih nan mwoalen kopwung, oh kopwung wiwiawi ahnsowo. Sounkadip men ngidingidki ah men kasalehda me ih me mih pahn kadip dipanikier dipen wia likamw. Eri, pwuhken Daniel kin kawehwehda me emen soukohp en Ipru me ntingihidi pwuhken Daniel oh e memour erein senturi kaisuh oh kaweneu B.C.E. Ahpw, irail akan me kin kauwe pwuhko kin nda me pwuhko kin wia pwuhk likamw ehu. Eri, kitail pahn kilang ma palien poadoapoad kan en pwuhko kin pwung ohng poadopoad kan me uhdahn wiawi.
11, 12. Dahme wiaiong kadip me Pelsassar kaidehn uhdahn aramas emen me memour mahso?
11 Kitail kak tehk wasao me mwein kitail kak kahdanekihla kopwungo: nanmwarki me salongalahr. Daniel irelaud 5 kin kasalehda me Pelsassar me kakaun nin duwen nanmwarki men nan Papilon ni ahnsou me kahnimwo ohla nan pahr 539 B.C.E. Ahpw, aramas akan me kin kauwe pwuhken Daniel kin akamaiki me mwaren Pelsassar sohte dierekda likin Paipel. Oh sounpoad en mahs akan kin nda me Naponidus kin wia kaimwiseklahn Nanmwarki en Papilon.
12 Nan pahr 1854, ekei takai tikitik kan me dierekda sang mohn kahnimw en Papilon en mahso (nan atail ahnsou: sapwen Iraq). Takai pwukat pil kin kasansalehda kapakap en Nanmwarki Naponidus me koasoiada met: “Pel-sar-ussur, nei pwutak me keieu laud.” Irail sounkadip kan pil anahne pwungki met: ohl menet iei Pelsassar me mih nan pwuhken Daniel. Eri, ni mehlel, “nanmwarki salongalahro” uhdahn sohte salongala, ahpw ihte aramas akan saikinte ese duwen ih. Met kin wia ehute mehn kadehde sang mehn kadehde tohto me kin kamehlelehong kitail me nting kan en Daniel me inenen mehlel. Mehn kadehde pwukat kin kasansalehda me pwuhken Daniel kin kisehn Mahsen en Koht oh e kesempwal kitail en tehk kanahieng audepen kan ni ahnsou wet pwe kitail kin mih nan imwin ahnsou.
13, 14. Ihs Nepukadnesar, oh mehnia koht likamw e kin keieu kesempwaliki?
13 Kokohp kan kin wia mehkan me kesempwal me audaudkihda pwuhken Daniel, oh e kin pid duwen wehi kehlail kan sangete mahs lel ahnsou wet oh pil wiewia kan en arail kaun akan. Emen kaun sang rehn kaun pwukat iei sounpei kehlail men me kauwada wehi kehlail ehu. Nin duwen emen soupeidi en Papilon, ih oh sapwellime sounpei kan kalowehdi sounpei kan en Isip, Parao Necho nan Carchemish. Ahpw, rong ehu me kahrehong soupeidi kana en Papilon en mweidong nah general kan en kanokehla mahweno. Ni ahnsou me e esehla me seme Nabopolassar mehla, ohl pwulopwul menet me adaneki Nepukadnesar uhd wiahla nanmwarki nan pahr 624 B.C.E. Ni erein sounpar 43, e wiahla nanmwarki, e kauwada wehi ehu me kalowehdi sahpw me mehn Asiria kin sapweniki, oh kalaudehla eh kaunda ni eh kalowehdi mehn Siria kan oh Palestine lel ni irepen Isip.
14 Nepukadnesar kin poadidi ong eh kaudok oh e kin keieu kaudokiong Marduk, iei ih koht kesempwal men ong mehn Papilon kan. Nanmwarkio kin kapinga Marduk ni ahnsou me e kin kalowehdi wehi teikan pwe e dene me Marduk kin sewese ih. Nan Papilon, Nepukadnesar kin kauwada oh kalinganahda tehnpas sarawi en Marduk oh pil koht teikan en Papilon. Sansal kohl me nanmwarki menet en Papilon kauwada nan patapat en Dura ele mwein e kasarawiong Marduk. (Daniel 3:1, 2) Nepukadnesar kin likih manaman en wunahni oh e kin wia kosetipw pwehn sewese ih ni eh kin wia pilahn en mahwen kan.
15, 16. Dahme Nepukadnesar wiaiong Papilon, oh dahme wiawi ni ahnsou me e kin suweiki duwen pein ih?
15 Nepukadnesar kanokehla kauwada kehl riau en Papilon me semen Nepukadnesar tepida kauwada oh met kin kahrehda kahnimwen Papilon (me kin wia poasen kaun en wasao) inenen apwal ong wehi teikan en kalowehdi. Pwehn kaperenda ah nanmwarki lihen mehn Midia me kin loaloidki nahna kan oh nanwel en sapwe, Nepukadnesar wiahda mwetuwel ehu adaneki “hanging gardens”—met iei ehu wiewia kapwuriamwei kan nan ahnsou mahs. Ong ni ahnsowo, e wiakihda Papilon ehu kahnimw me keieu kehlail. Oh ia uwen laud e perenki wasahn kaudok likamwo!
16 “Ia uwen lingan laud en Papilon! Pein ngehi me kauwada” Nepukadnesar suweiki ehu rahn. Nin duwen pwuhken Daniel 4:30-36, mahsanih, “a mwohn eh saikinte kanekehla eh mahsen,” e salielda. E sohte kak wia kaun ni erein sounpar isuh, ihte e kin kangkang tehndipw duwehte kouwol men nin duwen Daniel kohpada pahn wiawi. Mwuhr, e pwurehng alehdi manaman en eh wehi. Ke ese duwen ia wehwehn kokohp wet? Ke kak kawehwehda iaduwen pweidahn kokohp wet kin pid duwen atail ahnsou?
Ekei Kokohp Akan
17. Iaduwen ke pahn kawehwehda auremen me Koht ketikihong Nepukadnesar ni keriaun pahr en eh kaunda pohn sampah pwon?
17 Ni ahnsou wet kitail pahn koasoia ekei kokohp akan me kohsang pwuhken Daniel. Erein keriaun pahr me Nepukadnesar kaunda nin duwen kaun en sampah en kokohp en Paipel (606/605 B.C.E.), Koht ketikihong ih auremen kamasepwehk ehu. Nin duwen Daniel irelaud 2, auremen wet kin pid lapalahn sansal ehu me moange wiawihkihda kohl me keieu kaselel, mwaremware oh peh kan wiawihkihda silpa, lukope oh lengelenge wiawihkihda kapa, neh kan wiawihkihda mete, oh patehn neh kan wiawikihda mete oh pwehl. Dahme ehu ehu kisehn paliwar en sansalo kin karasaiong?
18. Nan auremeno duwen sansalo, ia wehwehn moang kohl, mwaremware oh peh kan wiawikihda silpa, lukope oh lengelenge wiawihkihda kapa?
18 Sapwellimen Koht soukohp padahkiong Nepukadnesar: “Maing, komwi nanmwarki, . . . moahng kohlo, iei komwi.” (Daniel 2:37, 38) Nepukadnesar kin wia kaun en koasoandi ehu me kin kaunda Wehin Papilon pwon. Media oh Persia me uhd kalowehdi Papilon, oh wehi pwukat kin karasaiong mwaremware oh peh kan me wiawihkihda silpa. Mwuhr, wehin Krihs tepida kakaun oh wehi wet kin karasaiong lukope oh lengelenge me wiawihkihda kapa. Iaduwen wehi kehlail nin sampah wet tepida?
19, 20. Ihs Aleksander Lapalap, oh dahme e wia pwehn sewese wehin Krihs en wiahla wehi kehlail ehu?
19 Nan kapahieun senturi B.C.E., ohl pwulopwul men me pidada nan pweidahn kokohp en Daniel. E ipwidi nan pahr 356 B.C.E., oh tohnsampah kin kahdanekihla ih Aleksander Lapalap. Ni ahnsou me aramas akan kemehla seme, Philip, nan 336 B.C.E., Aleksander mahki sounpar 20 oh e sohsohkihla pwais en wiahla nanmwarki nan Macedonia.
20 Nan tepin May 334 B.C.E., Aleksander tepida kalowehdi wehi tohto. Sapwellime karis en sounpei kan me malaulau ahpw kehlail, irail sounpei 30,000 oh 5,000 me kin dake mahn oahs akan. Aleksander tepin kana ni ahnsou me e mahweniong mehn Persia kan nan 334 B.C.E. ni Pillap en Granicus nan Eisia Mainor (wasao kin wia kisehn wehin Turkey nan atail ahnsou). Nan pahr 326 B.C.E., kaun kehlail menet pil kalowehdi irail lao lel palimesen Pillap Indus (wasao kisehn wehin Pakistan nan atail ahnsou). Ahpw, Aleksander luhs ni kaimwiseklahn mahwen me e iang nan Papilon. Nan June 13, 323 B.C.E., mwurin e momourkihte sounpar 32 sounpwong 8, e lohdi pahn imwintihti me kin keieu kamasepwehk, iei mehla. (1 Korint 15:55) Sang ni e kin kalowehdi wehi kan, Krihs uhd wiahla wehi kehlail nin sampah, nin duwen me Daniel kohpadahr.
21. Mehnia wehi kehlail likin Wehin Rom me karasaiong neh mete en sansalo nan auremeno?
21 Dahme nehn lapalahn sansalo me wiawihkihda mete kin karasaiong? Nehn sansalo kin karasaiong Wehin Rom me kehlail me kalowehdi Wehin Krihs. Irail mehn Rom kan sohte kasalehda wahu ong Wehin Koht me Sises Krais lohkidahr, pwe irail kemehla Sises nin tuhkehn kalokoloko nan pahr 33 C.E. Rom kin song en kasorehla koasoandi en Kristian mehlel akan, kahrehda re kin kaloke sapwellimen Sises tohnpadahk kan. Ahpw, nan auremen en Nepukadnesar duwen neh kan me wiawihkihda mete, met kin mwete kaidehn ihte Wehin Rom ahpw wehi kan me kohsang Rom—iei Wehi Kehlail riau Anglo-America.
22. Iaduwen auremen en sansalo kin sewese kitail en wehwehki me kitail kin mih ni imwin ahnsou?
22 Sang ni atail pahn kasawihada kokohp en Paipel oh iaduwen kokohp pwukat kin pid dahme wiawi nan atail ahnsou, kitail wehwehki me kitail mihmi nan imwin rahn akan, oh kitail wehwehki me kitail kin mih ni ahnsoun patehn nehn sansalo me wiawihkihda mete oh pwehl. Ekei koperment kan nan rahnpwukat kin rasehng mete oh re kin lemei, oh pil ekei koperment kan kin duwehte pwehl. Pwehl me luwet, oh ihme aramas me wiawihdasang, eri, wehi kan me duwehte mete kin mweidong aramas mwahl akan en pidada koperment kan me kin kakaun irail. (Daniel 2:43; Sohp 10:9) Ni mehlel, kaun lemei kan oh aramas mwahl akan sohte kak miniminpene, duwehte mete oh pwehl ara sohte kak paspene kehlail. Ahpw, Wehin Koht pahn kereniong kasorehla politik saminimin en sampah wet.—Daniel 2:44.
23. Iaduwen ke pahn kawehwehda ouraman kan oh kaudiahl kan me Daniel kilangada nan keieun pahr en kaundahn Pelsassar?
23 Irelaud 7 nan kokohp en Daniel pil kin koasoia me kitail kin mih ni imwin ahnsou. E mahsanih duwen wiewia ehu me wiawi nan keieun pahr en kaundahn Nanmwarki Pelsassar en Papilon. Ni ahnsou me Daniel mahki sounpar isihsek samwa, e “ouramandahr oh udiahlehr kaudiahl ehu.” Ia uwen kamasepwehk kaudiahl pwukat ong ih! E mahsanih: “Me I udiahlehr ni pwongo: Kisinieng kehlail uhsang ni keimw pahieun sampah oh wie kamwakamwakid pohn madau lapalap. Eri, lapalahn mahn kamasepwehk pahmen ahpw pwarada sang nan madawo, mwomwarail kan koaros me wekpeseng.” (Daniel 7:1-8, 15) Mwomwen mahn pwukat inenen kapwuriamwei! Keieun mahno, mwomwen laion men, ahpw mie eh pehnpihr; kariemen en mahno duwehte pehr men. Mwuri, pil emen mahn pwarada me duwehte lepard men, pohn tihnsewe pehnpihr pahieu oh moange me pahieu! Kapahmen en mahn ako me inenen kehlail, kamasepwehk, oh ngih ko me lapala oh wiawihkihda mete, oh kode eisek mie. “Kisin kod tikitik kis” me wosada nanpwungen kode eisek kan oh “kod wet mie pwoarenmese duwehte pwoarenmesen aramas” oh “ewe me pohnmwahso lokolokaia laud.” Ia uwen kamasepwehk en mahn pwukat!
24. Nin duwen me Daniel 7:9-14 kasalehda, dahme Daniel kilang nanleng, oh ia wehwehn kasansal wet?
24 Mwuhr, kasansal kan me Daniel kilang kin pid nanleng. (Daniel 7:9-14) Nan kasansalo, “Mehmeno me sapwellimaniki mour poatopoat,” iei Siohwa Koht, oh E kin ketiket nan sapwellime mwoal nin duwen Sounkopwung men. ‘Kiden aramas me wie papah, oh aramas ngedehrie me aririh.’ Koht uhd wia kadeik kehlail ong mahn pwukat, e kihsang rehrail manaman en kaunda oh E kasorehla kapahmen en mahn ako. Manaman en kaunda ni ahnsou poatopoat pohnangin “tohn wehi kan koaros, keinek koaros, oh me kin lokaiahki soangen lokaia teikan” kin kohwong “emen me likamwete aramas.” Met kin pidada ni imwin ahnsou oh ni ahnsou me Nein-Aramas, Sises Krais, tepida kakaun ni pahr 1914.
25, 26. Soangen peidek dah kei pahn kak pwarada ni ahnsou me kitail kin wadek pwuhken Daniel, oh mehnia pwuhk pahn kak sapeng peidek pwukat?
25 Aramas akan me kin wadek pwuhken Daniel pahn uhdahn mie arail peidek kan. Karasepe ieu, ia wehwehn mahn pahmeno nan Daniel irelaud 7? Ia wehwehn kokohp en “wihk isihsek” en Daniel 9:24-27? Iaduwen Daniel irelaud 11 oh kokohp en uhpene nanpwungen “nanmwarki en paliepeng” oh “nanmwarki en palieir”? Dahme kitail kak kasik me nanmwarki pwukat pahn wia ni imwin ahnsou?
26 Siohwa ketikihong sapwellime ladu me keidi kan nin sampah erpit oh loalokong, iei irail “sarawi kan en Koht, Wasa Lapalahpie,” nin duwen pwuhken Daniel 7:18 kin kahdaneki irail. Eri, irail pwihn en “ladu lelepek oh loalokong” kihong kitail sawas ehu en wehwehki nting kan en soukohp Daniel me kin kohsang rehn Koht. (Madiu 24:45) Sawas pwukat ahpwtehn kohda sang nan pwuhk kapw wet me oaralap koasoia Pay Attention to Daniel’s Prophecy! Pwuhk kaselel wet, me pali 320 mie, kin koasoia duwen pwuhken Daniel pwon. E kin koasoia duwen kokohp kan me kin kakehle kitail oh poadopoad kan me soukohp Daniel ntingihdi.
Wehwe Mehlel ong Atail Ahnsou
27, 28. (a) Dahme mehlel duwen pweidahn kokohp kan nan pwuhken Daniel? (b) Ni ahnsou dahieu kitail kin momour, oh dahme kitail anahne wia?
27 Medemedewe duwen ire kesempwal wet: Kokohp kan koaros nan pwuhken Daniel pweidaher, ahpw ekeite oaritik kan saikinte. Karasepe ieu, kitail kin kilang irairen sampah wet me kin rasehng nehn sansalo nan ouraman nan pwuhken Daniel irelaud 2. Pwuhken Daniel irelaud 4 kin mahsanih duwen kahlap en tuhke me pirapirkipene selmete ah pitpeseng sang ni kahlap en tuhkeo oh met wiawi ni ahnsou me Sises Krais wiahla nanmwarki nan 1914. Ei, nin duwen me Daniel irelaud 7 kohpadahr, Mehmeno me sapwellimaniki mour poatopoat me ketikihong Nein-aramas manaman en wiahla nanmwarki.—Daniel 7:13, 14; Madiu 16:27–17:9.
28 Kokohp nan Daniel irelaud 8 me kin pid rahn 2,300 oh nan irelaud 12 me pid rahn 1,335 pweidaher mahso. Onop en Daniel irelaud 11 kin kasalehda duwen uhpene nanpwungen “nanmwarki en paliepeng” oh “nanmwarki en palieir” me kereniong pahn imwisekla. Kokohp pwukat kin utungada mehn kadehde kan sang Pwuhk Sarawi me kitail kin mihmi ni kaimwiseklahn imwin ahnsou. Pwehki kitail ese me kitail kin mih ni ahnsou ehu me siksang ahnsou teikan, dahme kitail pahn anahne koasoanehdi nan kapehdatail kan en wia? Sohte peikidpe, kitail anahne rong kanahieng sapwellimen Siohwa Koht mahsen en kokohp.
Iaduwen Ke Pahn Sapeng?
• Dahme Koht kupwurki aramas koaros en ese duwen atail ahnsou?
• Iaduwen pwuhken Daniel kin kakehle atail pwoson?
• Ia oaritik kan en ouramen en Nepukadnesar duwen sansalo, oh ia wehwehn mehpwukat?
• Dahme kesempwal duwen pweidahn kokohp kan me dierekda nan pwuhken Daniel?