“Sapwellime Ahnsou Saikinte Leledo”
“Irail eri song re en koledi Sises, ahpw sohte emen me sair, pwehki sapwellime ahnsou saikinte leledo.”—SOHN 7:30.
1. Ire kesempwal riau dah kei kin kamwekidada mouren Sises ni ahnsou me e ketiket nin sampah?
SISES KRAIS mahsanihong sapwellime wahnpoaron kan: “Nein-Aramas me ketido, kaidehn pwe aramas akan en papah, a pwe en papah aramas akan; oh pwe en tounmeteikihla moure, pwe me ngeder en maiauda.” (Madiu 20:28) Sises mahsanihong Kepina en Rom, Pontius Pailet: “A iei, ong ni kahrepe wette me I kohkidohng sampah, pwe I en kadehdehda duwen me mehlel.” (Sohn 18:37) Sises wehwehkier ia kahrepe e pahn pwoula oh doadoahk dahieu e pahn wiahda mwohn e pahn pwoula. E pil ese duwen ia uwen ahnsou me luwe ong en kanokehla eh doadoahk. Sapwellime doadoahk nin sampah nin duwen Mesaiao pahn wiawi ihte erein sounpar siluh elep. Sapwellime doadoahk tepkihda ni ahnsou me e papidaisla nan Pillap Sordan (nan pahr 29 C.E.) oh tepidahn kaisihsek en wihk 70 ko oh imwisekla nan werengen wihko (nan 33 C.E.) ni ahnsou me e pahn pwoula. (Daniel 9:24-27; Madiu 3:16, 17; 20:17-19) Ihme kahrehda, ire kesempwal riau kin kamwekidada mouren Sises ni ahnsou me e ketiket nin sampah: kahrepen e ketido sampah oh e kin wehwehki unsek duwen ahnsou kan.
2. Dahme Rongamwahuo kin mahsanih duwen Sises Krais, oh iaduwen e kin kasalehda me e kin ese duwen awa de uwen reirei en e pahn wia e doadoahk en kalohk?
2 Rongamwahuo kin kasansalehda Sises Krais nin duwen ohl men me kin pwerisek en seiloakseli wasa koaros nan sapwen Palestine, kalohkiseli Rongamwahu en Wehin Koht oh wie manaman kehlail kan. Ni ahnsou me Sises tepin wia sapwellime doadoahk en kalohk, aramas kin nda: “Sapwellime ahnsou saikinte leledo.” Oh pein Sises mahsanih met: “Pwehki ei ahnsou saikinte leledo.” Ahpw, ni kaimwisekalahn eh doadoahk en kalohk, e mahsanih, “Awao leledohr.” (Sohn 7:8, 30; 12:23) Pwehki Sises ese duwen awao, de ahnsou me e pahn wia sapwellime doadoahko, iangahki iahd e pahn pwoula, mehpwukat kin kamwekidada sapwellime mahsen kan oh wiewia kan. En Sises kin esehla duwen ahnsou kan kin kamwekidada eh wiewia kan, oh met pahn sewese kitail en wehwehki duwen sapwellime irair kan oh lamalam kan, oh sewese kitail en “idawehn oh kahlemengih.”—1 Piter 2:21.
Nantihong Kapwaiada Kupwuren Koht
3, 4. (a) Dahme wiawi nan kapwopwoud ehu nan Kena? (b) Dahme kahrehda sapwellimen Koht Ohl sohte kupwurki pekipek me Mery wia me pid duwen nimarail wain nekla, oh dahme kitail kak sukuhlikihsang met?
3 Pahro iei 29 C.E. Rahn kei mwowe, Sises pilada tepin sapwellime tohnpadahk kan. Irail koaros kohla nan kahnimw en Kena nan Kalili pwehn iang kapwopwoud ehu. Inen Sises, Mery, pil iang mih wasao. Ahpw, nimarail wain nekla. Eri, Mery padahkiong sapwellime ohl en wia mehkot: “Solahr nimarail wain.” Ahpw, Sises sapeng: “Lih, ke dehr ndaiong ie dahme I en wia. Ei ahnsou saikinte leledo.”—Sohn 1:35-51; 2:1-4.
4 Mehn mahs ako kin wie soangen koasoi wet: “Ke dehr ndaiong ie dahme I en wia” pwehn kasalehong emen me e sohte pwungki pekipek me e wia. Ahpw, dahme kahrehda Sises sohte kupwurki dahme Mery pekihda? Ahnsouwo, e mahki sounpahr 30. Nan wihk kei mwowe e papidaisla, keieidi ngehn sarawi, oh Sohn Sounpapidais koasoia met duwen Sises, “Kilang! Ien Sihmpwul en Kohto me kin ketikihsang dipen sampah koaros.” (Sohn 1:29-34; Luk 3:21-23) Ihme, ni ahnsouwo, ihte Wasa Lapalapie me kadarodo Sises nin sampah pahn kak kaweidih ih. (1 Korint 11:3) Sohte emen, edetehn kiseh keren kan, pahn kak kerempwa sapwellimen Sises doadoahk nin sampah. Sapwellimen Sises pasepeng ong Mery kin kasansalehda duwen ia uwen laud e men kapwaiada kupwuren Seme! Kitail en pil nantihong kapwaiada “atail pwukoa unsek” ong Koht.—Eklesiasdes 12:13.
5. Mehnia manaman Sises Krais wiahda nan Kena, oh iaduwen manaman wet kin kamwekidada aramas teikan?
5 Ni ahnsou me Mery wehwehkihla dahme sapwellime ohl kin mahsanih, e mwadangete padahkihong ladu ko: “Kumwail wiahda mehkoaros me e pahn mahsanihong kumwail.” Sises ahpw kapwungala kahpwalo me pid wain nan kapwopwoudo. E mahsanihong ladu ko en audehkihda sah ko pihl, oh e kawukila pihl en wialahr wain me keieu kaselel. Met iei tepin manaman me Sises wiahda, oh met kin wia kilel ehu me sapwellimen Koht ngehn sarawi kin ketiket rehn Sises. Ni ahnsou me irail tohnpadahk kapw akan kilangada manaman wet, ahr pwoson kin kehlailda.—Sohn 2:5-11.
Loalenohng Tehnpas en Siohwa
6. Dahme kahrehda Sises lingeringerda ahnsou me e kilang dahme wiawi nan Tehnpas Sarawio nan Serusalem, oh dahme e wia?
6 Kereniong ahnsoun spring en 30 C.E., Sises oh sapwellime kan kohla Serusalem pwehn iang Pahsohpa. Ni ahnsou me e lel wasao, mwein sapwellime tohnpadahk kan tepin kilangada arail Soumwas wia mehkot me re saikinte kilang e wia. Sangete mahso, nan Tehnpas Sarawio, irail mehn Suhs sounnetinet noahrok kan kin netikihla mahn akan oh menpihr kan ong mehn meirong kan. Re kin netikihong mehn Suhs tohnkaudok lelepek akan mehn meirong pwukat ni pweipweilaud douluhl. Sises eri engiengda kowahlap oh wiahkihda mehn wowoki sahl ekei, oh pwakih sounnetinet kan sang nan Tehnpas Sarawio. E ketin wekidedi en sounkawilian mwohni ko ar tehpel ko oh wudekihdi nair mwohni ko. E ahpw ketin mahsanihong me kin netikihla mwuroi ko, “Kumwail wahlahsang mepwukat met!” Ni ahnsou me sapwellimen Sises tohnpadahk kan kilang Sises ngoangki en wia met, irail tamanda kokohpo me pid duwen sapwellimen Koht Ohl: “Ei loalenohng tehnpasomwi kin okohk loalei duwehte kisiniei.” (Sohn 2:13-17; Melkahka 69:9) Kitail pil anahne ngoangkihte perehla pein kitail sang wiewia sapwung kan me kin kasaminehla atail kaudok ong Koht.
7. (a) Dahme kin kamwekidada Nikodihmus en tuhwong Mesaia? (b) Dahme kitail sukuhliki sang ahnsou me Sises kalohk ong lihen Sameria men?
7 Ni ahnsou me Sises mih nan Serusalem, e wia kilel kapwuriamwei kan, oh aramas tohto pwosonla ih. Pil ohl emen, Nikodihmus, ih sounkaweid men rehn Sanhedrin, de kisehn mwoalen kopwung lapalap en mehn Suhs akan, kin pwuriamwekihla kilel kan me Sises wiahda, ihme ni pwong ehu, e waidohng rehn Sises pwehn kalaudehla eh loalokong duwen Sises. Sises oh sapwellime tohnpadahk kan mihmihte nan “sapwen Sudia” erein mpen sounpwong waluh, wiewia doadoahk en kalohkseli oh katohnpadahk. Mwurin Sohn eh selidi nan imweteng, re ahpw mweselsang Sudia oh ketila Kalili. Ni ahr keidla nan sapwen Sameria, Sises isaneki ahnsou ehu en kalohk ong lihen Sameria men. Met kin kahrehong mehn Sameria tohto en pwosonla. Kitail en pil isaneki ahnsou kan en koasoiong aramas akan duwen Wehio.—Sohn 2:23; 3:1-22; 4:1-42; Mark 1:14.
Kalaudehla Doadoahk en Kalohk nan Kalili
8. Mehnia doadoahk me Sises tepida wia nan sapwen Kalili?
8 Mwohn “ahnsou” me Sises pahn pwoula, mie eh doadoahk laud me e anahne wia ong Seme nanleng. Nan Kalili, Sises tepihada wia doadoahk ehu me laudsang dahme e wia nan sapwen Sudia oh Serusalem. E eri ketin “kakahnseli nan Kalili pwon, kawekawehweseli nan sinakoke kan en mehn Suhs akan, kapakapahrengki Rongamwahu en Wehin Koht, oh kamwakamwahwihala soangen soumwahu oh luwet koaros rehn aramas akan.” (Madiu 4:23) E mahsanih met: “Kumwail koluhla oh wiliakapwala! Pwe Wehin Koht kerendohr,” oh nan wehio pwon kin karonge mahsen pwukat. (Madiu 4:17) Sounpwong kei mwurin met, sapwellimen Sohn Sounpapidais tohnpadahk riemen kohla rehn Sises pwehn pein rong oh kilang eh padahk kan oh manaman kan, Sises uhd mahsanihong ira: “Kumwa pwurowei oh kairehki Sohn dahme kumwa kilangehr oh rongehr: duwen me maskun kan ar kakehr kilangada wasa, duwen me nehtuk kan ar kakehr aluhki neh pokon, duwen me tokutok kan ar mwakelekelahr, duwen me salengepon kan ar kin rongada wasa, duwen me melahr akan ar kin iasada, oh duwen Rongamwahu eh kin lohkohng me semwehmwe kan.”—Luk 7:22, 23.
9. Dahme kahrehda pokono kin perenki kohla rehn Sises Krais, oh dahme kitail sukuhliki sang met?
9 ‘Ronge ahpw lohkseli wasa koaros wasao,’ oh pokon laud kan kin kohla reh—sang Kalili, sang Dekapolis (Kahnimw Eisek ko), sang Serusalem, sang Sudia, oh pil sang wehi kan me mih palio Sordan. (Luk 4:14, 15; Madiu 4:24, 25) Irail kin kohdohng rehn Sises kaidehn ihte pwehki manaman kan me e kin wia, ahpw pwehki sapwellime padahk kaselel kan. Aramas akan kin perenki rong sapwellime padahk kan pwe e kin kangoange irail. (Madiu 5:1–7:27) Mahsen en Sises kin kaperenda irail. (Luk 4:22) Pokono ahpw “pwuriamweikihla kowahlap duwen mwomwen eh kin ketikihwei sapwellime padahk,” pwe e kin kawehwehda mwahu Nting Sarawi kan nin duwen aramas me ahneki manaman laud. (Madiu 7:28, 29; Luk 4:32) Ihs soh pahn perenki rong sang ohl menet? Kitail pil kak koahiekla ni atail kin padapadahk pwehn sewese aramas mehlel akan en perenki rong padahk mehlel.
10. Dahme kahrehda tohn kahnimw en Nasaret song en kemehla Sises, oh dahme kahrehda irail sohte pweida?
10 Ahpw, kaidehn aramas koaros me kin rong sapwellimen Sises padahk kan kin perenkihda. Ni ahnsou me e tepihada sapwellime doadoahk en kalohk, e kin wia sapwellime padahk kan nan sinakoke en Nasaret, wasa me e tikada ie, mie aramas akan wasao me kin song en kemehla ih. Mendahki aramas akan nan kahnimwo inenen pwuriamweikihla “mahsen kaselel ko,” re men kilang manaman kan. Ahpw, Sises sohte wia manaman tohto nan kahnimwo, e kin kasansalehda ahr roporop kan oh ia uwen luwet ahr pwoson. Irail nan sinakokeo lingeringerda kowahlap, oh irail uhdahte wurahdekieisang Sises nan kahnimwo oh walahng ni keilen dohl pwe re en sikendilahng pah. Ahpw, e ketiketla sang irail. “Ahnsou” e pahn pwoula saikinte leledo.—Luk 4:16-30.
11. (a) Dahme kahrehda ekei kaun en pelien lamalam kin kohla rehn Sises rong sapwellime padahk kan? (b) Dahme kahrehda aramas akan kin kadipe Sises me e kauwehla Sapad?
11 Kaunen pelien lamalam akan—sounkawehwehn Kosonnedo kan, Parisi kan, Sadusi kan oh meteikan—kin kalap mih wasa me Sises kin wie sapwellime doadoahk en kalohk. Kahrepe re kin men mihmi wasa kan me Sises mie—kaidehn pwe re men rong oh sukuhlikihsang Sises, ahpw re kin song en rapahki sapwung kan oh song en kalidipihedi Sises. (Madiu 12:38; 16:1; Luk 5:17; 6:1, 2) Karasepe ieu, ni ahnsou me Sises ketidalahng Serusalem ong Pahsohpa nan pahr 31 C.E., e kamwahuwihala ohl men me soumwahu erein sounpar 38. Kaunen pelien lamalam en mehn Suhs akan kin kadipe Sises me e kauwehla Sapad. E ahpw mahsanihong irail: “Semei kin ketin doadoahk ahnsou koaros, oh pil ngehi, I uhdahn pahn doadoahk.” Mehn Suhs akan pil kedipahki Sises me e lahlahwe Koht pwehki eh mahsanih me ih me sapwellimen Koht Ohl ni eh mahsanih me Seme Koht. Irail song en kemehla Sises, ahpw ih oh sapwellime tohnpadahk kan mweselsang Serusalem oh seiloakong Kalili. Duwehte atail ahnsou, ni ahnsou me kitail kin loalonohng atail doadoahk en kalohki Wehio oh katohnpadahk, elen loalokong kitail en dehr akamai ong irail aramas akan me kin uhwong atail doadoahk en kalohk.—Sohn 5:1-18; 6:1.
12. Ia uwen laud Sises kin kalohk nan sapwen Kalili?
12 Mpen erein sounpar ehu elep, Sises kin wia pali laud en sapwellime doadoahk en kalohk nan Kalili, oh e kin kolahng Serusalem ihte pwehn iang towehda Kasarawi kan en Mehn Suhs akan pak silu ehu ehu sounpar. E wia eh seiloak en kalohk pahn pak silu nan sapwen Kalili—keieun seiloak: sapwellime tohnpadahk 4 me iang ih, keriau: wahnpoaron 12 iang ih, oh kasiluh: sapwellime wahnpoaron 12 alehdier kaiahn eri Sises pekederala irail kohlahng wasa koaros. Wasa koaros nan Kalili kin rong duwen padahk mehlel!—Madiu 4:18-25; Luk 8:1-3; 9:1-6.
Kalohk ni Eimah nan Sudia oh Perea
13, 14. (a) Ni ahnsou dah irail mehn Suhs akan raparapahki Sises pwehn koledi? (b) Dahme kahrehda irail me Parisi ko kadarala pwehn parokedi Sises sohte pweida?
13 Met iei autumn en nan pahr 32 C.E., oh sapwellimen Sises “ahnsou” saikinte leledohr. Sarawien Impwal kerendohr. Rien Sises ohl oko kangoange ih: “Kohkohweisang met, oh kohwei Sudia.” Re men Sises en kasalehong aramas akan me kin pokonpene nan Serusalem ong Sarawio sapwellime manaman akan. Ahpw, Sises ketin mwahngih duwen keper me e pahn kakete lelohng. Eri, e mahsanihong rie ohl kan: “I sohte pahn kohdahla iang sarawi wet, pwehki ei ahnsou saikinte leledo.”—Sohn 7:1-8.
14 Sises ketikette nan Kalili, oh mwuri e ahpw ketidahla Serusalem “ni rir.” Irail mehn Suhs ako ahpw raparapahki Sises nan sarawio, oh re ahpw idek: “Ia ohlo?” Ni eh lel nan lukopen wihk en sarawio, Sises ni eimah ketidalahng ni Tehnpas Sarawio oh tepida padahk. Re kin raparapahki Sises pwehn koledi oh kesepweklong nan imweteng de kemehla ih. Ahpw, re sohte pweida pwehki ‘sapwellime ahnsou saikinte leledo.’ Aramas tohto tepida pwoson Sises. Irail aramas akan me mehn Parisi kan kadarala pwehn parokedi Sises uhd pwuralahng rehn Parisi kan ahpw re sohte wahdo Sises, oh re ndinda: “Sohte mehmen me kin padahk duwehte ohlo.”—Sohn 7:9-14, 30-46.
15. Dahme kahrehda mehn Suhs ako rik takai oh kate Sises, oh doadoahk en kalohk dahieu Sises uhd tepida wiahda?
15 Uhpene nanpwungen Sises oh mehn Suhs ako kin usehlahte ni ahnsou me e kin wia padahk duwen Semeo nan Tehnpas Sarawio erein ahnsou me sarawio kin wiwiawi. Ni kaimwiseklahn rahnen sarawio, irail mehn Suhs ako lingeringerda pahn mahsen en Sises ni e koasoia duwen ah mour nanleng mwohn e ketidihdo nin sampah nin duwen aramas men, oh irail mehn Suhs ako rik takai pwe re en katehki. Ahpw, e karirihala sang irail pein ih, oh ketieisang rehrail oh pitsang. (Sohn 8:12-59) Ni e ketiket likin Serusalem, Sises tepida doadoahk en kalohk laud ehu nan sapwen Sudia. E pilada tohnpadahk 70, oh mwurin e kaweidih irail, e poaronepeseng irail, wad riemen, pwe ren kolahng nan arail wasahn kalohk kan. Re kin kohla wasa koaros oh kahnimw kan mwohn Sises oh sapwellime wahnpoaron kan kin pilahn en kohla wasa ko.—Luk 10:1-24.
16. Keper dahieu me Sises pitsangehr nan Sarawien Isimwas, oh doadoahk dahieu e pwurehng soupisengki?
16 Ni ahnsoun kopou (winter) nan pahr 32 C.E., sapwellimen Sises “ahnsou” kerendohr. E ketilong nan Serusalem ong Sarawien Isimwas. Irail mehn Suhs ako raparapahki ih pwehn kemehla. Ni ahnsou me Sises ketiketseli nan Tehnpas Sarawio pohn palangk, irail kapilpene ih oh pwurehng kadipe me e lahlahwe Koht, oh re rik takai pwehn kemehla ih. Ahpw, Sises pwurehng pitsang rehrail. Sohte pwand sang met, e pwurehng wie sapwellime doadoahk en padahkseli, met e kin kalohk sang kahnimw lel kahnimw oh sang kisin kahnimw kan lel kisin kahnimw kan nan wehin Perea, palio pillap en Sordan. Oh aramas tohto kin pwosonla ih. Ahpw, aramas kehsehki Sises duwen dahme wiawiong kompoakepah Lasarus, oh ih kahrepe e men pwurala Sudia.—Luk 13:33; Sohn 10:20-42.
17. (a) Rohng kesempwal dahieu Sises rongehr ni ahnsou e kalohkseli nan sapwen Perea? (b) Dahme kasalehda me Sises kin mwahngih duwen kahrepen wiewia ehu me e anahne wia oh duwen ahnsou kan?
17 Rohng kesempwal me pid Lasarus kohsang Mery oh Marda, rien Lasarus kan, me koukousoan nan Pedani nan sapwen Sudia. Sounkair menet padahkiong Sises, “Maing at Kaun, kompoakepahmwio soumwahudahr.” Sises ahpw mahsanih, “Soumwahu wet sohte pahn kahrehda Lasarus eh mehla; met wiawiher pwe en kalinganahda Koht, oh soumwahu wet pahn wia ehu ahl me Koht pahn ketin kalinganahkihda Sapwellimeo.” Pwehn kahrehong met en pweida, Sises ketikette wasao erein rahn riau. Eri, e ahpw mahsanihong sapwellime tohnpadahk ko: “Kitail pahn pwurala Sudia.” Re apwaliki en kamehlele, ahpw re sapengki: “Maing Sounpadahk, rahn teiko mehn Suhs ako men katei komwi wasao. A ia duwe, komw pil kupwukupwure pwuralahng wasao?” Ahpw, Sises wehwehki me luwen “ahnsou kan en marain,” de ahnsou me Koht pahn mweidong ih en wia sapwellime doadoahk en kalohk nin sampah, mwotomwotlahr. E ketin mwahngih dahme e anahne wia oh ia kahrepe.—Sohn 11:1-10.
Manaman Ehu Me Aramas akan Sohte Kak Pohnsehsehla
18. Ni ahnsou me Sises lellahng Pedani, dahme wiawi wasao, oh dahme wiawi mwurin e ketiketier wasao?
18 Nan Pedani, Marda tepin tuhwong Sises, oh e ndinda met: “Maing ei Kaun, ma komw ketikette met, riei ohlo sohte pahn mehla.” Mery oh aramas teikan me kohdohng tuhwong ira nan imwara pil kohieila pwe en tuhwong Sises. Koaros wia sengiseng. Sises ketin kalelapak rehrail, “Iawasa me kumwail sarepediong ie?” Irail ahpw sapeng: “Maing at Kaun, komw ketido oh mahsanih.” Ni ahnsou me irail lella nin sousowo—me mi nan pwoaren paip ehu me takai ehu kin ritingala—Sises mahsanih: “Kumwail pwekasang takaien.” Marda sohte wehwehki dahme Sises pahn wia, e nda met: “Maing, e pwohsuwedlahr, pwe rahn pahieu douwer pohn eh seridi.” Ahpw, Sises mahsanih: “I soh ndaionguhkehr me ke pahn kilang lingan en Koht ma ke pahn pwoson?”—Sohn 11:17-40.
19. Dahme kahrehda Sises kapakap mwohn wehi pokon mwohn e kaiasada Lasarus?
19 Ni ahnsou me irail pwekasang takaio sang pwoaren paip en sousowo en Lasarus, Sises ahpw ketin kapakap ni ngihl laud ehu pwe aramas koaros pahn ese me dahme e pahn wia kin kohsang manaman en Koht. E eri ahpw kapitie laudida, mahsanih: “Lasarus, pedoido!” Lasarus ahpw pedoido, peh oh neh kan kidikidkipene likoun nan sousou, oh likou ehu pidpene mese. Sises mahsanihong irail, “Kumwail sapwadada ohlen oh kasaledekala.”—Sohn 11:41-44.
20. Iaduwen irail akan me kilang Sises kaiasada Lasarus mwekidki?
20 Me tohto nanpwungen mehn Suhs akan me kohdo rehn Marda oh Mery pwehn kamweitih ira, re kilangada manaman wet oh re pwoson Sises. Ekei pwuralahng rehn Parisi ko oh padahkiong irail dahme wiawi. Iaduwen re mwekidki met? Irail oh samworo lapalap ako kapokonepene Tohn Mwoalen Kopwung Lapalapo. Re masepwehkada ndinda met: “Dahme kitail pahn wia? Pwehki soangen kilel kan me ohl menet kin wiewia! Ma kitail mweidohng en wiewia soahng pwukat, aramas koaros pahn pwosonla, oh lapalap akan en Rom pahn kohdo oh kauwehla atail Tehnpas Sarawio oh atail wehiet pwon.” Ahpw Samworo Lapalap, Kaiapas ahpw ndaiong irail: “Kumwail sohte mwahn ese mehkot! Kumwail sohte dehdehki me e pahn mwahuwong kumwail ma emen pahn mehkihla aramas akan, pwe tohn wehiet pwon en dehr mwomwla.” Eri, sang ni rahno kohla—re men kemehla Sises.—Sohn 11:45-53.
21. Dahme manaman wet ong kaiasada Lasarus kin wia kilelepe?
21 Ih kahrepe Sises kapwandehla e lellahng Pedani, pwe e pahn kak wia manaman ehu me aramas akan sohte kak pohnsehsehla. Koht ketikihong Sises manaman pwehn kaiasada emen ohl me mehlahr rahn pahieu. Pil Tohn Mwoalen Kopwung Lapalapo anahne en pohnese oh re uhd wia kadeik ong Sises, me wia manaman kan, pwehn kamakamala! Manaman wet kin wia kilel en irair en wekidekla ehu nan mour en Sises sang ahnsou me “sapwellime ahnsou saikinte leledohr” ong “sapwellime ahnsou lelehr.”
Iaduwen Ke Pahn Sapeng?
• Iaduwen Sises kasalehda me e kin pohnese duwen sapwellime doadoahk me Koht ketikihong ih?
• Dahme kahrehda Sises sohte kupwurki pekipek me Mery wia me pid duwen wain ni kapwopwoudo?
• Dahme kitail kak sukuhliki sang sapwellimen Sises wiewia kan ong aramas akan me kin uhwong ih?
• Dahme kahrehda Sises pwandki kohla rehn Lasarus me soumwahuo?
[Kilel nan pali 8]
Sises kin mour unsekiong wia sapwellime pwukoa me Koht ketikihong ih