Ihs Irail Sapwellimen Koht Sounpapah Kan Rahnwet?
“At koahiek kin kohsang rehn Koht: pwe Ih me uhdahn ketikihong kitail koahiek en wia papah kei en inou kapwo.”—2 KORINT 3:5, 6, New World Translation.
1, 2. Nan keieun senturi, mehnia pwukoa Kristian akan iang ahnekihla, ahpw iaduwen met wukila?
NAN keieun senturi C.E., Kristian akan koaros kin ahneki pwukoa kesempwal ehu—pwukoa en kalohki Rongamwahu en Wehin Koht. Irail koaros me keidiher oh sounpapah kan en inou kapwo. Ekei kin ahneki pwukoa likin arail pwukoa en kalohki Rongamwahuwo, duwehte wia padahk nan mwomwohdiso. (1 Korint 12:27-29; Episos 4:11) Pahpa oh nohno kan kin ahneki pwukoa laud kan nan peneinei. (Kolose 3:18-21) Ahpw, koaros me kin iang doadoahk kesempwal en kalohk. Ni palien Pwuhk Sarawi ni lokaiahn Krihk, pwukoa wet kin adaneki di·a·ko·niʹa—me wehwehki doadoahk en papah oh sawas.—Kolose 4:17.
2 Ni ahnsou dower powe, irair akan wukila. Pwihn en irail kaun akan en pelien lamalam uhd wiawihda, oh re koasoanehdi ong pein irail me irail te pahn wia doadoahk en kalohk. (Wiewia 20:30) Irail kaun akan en pelien lamalam kin malaulau oh kin kahdaneki pein irail Kristian kan. Ahpw, pali moron en aramas sohte kin ahneki pwukoa nan mwomwohdiso. Ahpw, irail aramas akan me sohte kin ahneki pwukoa nan mwomwohdiso kin sukuhliki me mie soahng kan me re anahne wia duwehte: kihda ahr meirong kan pwehn utungada irail kaun en pelien lamalam kan, ahpw pali moron irail kin itarkihte rongorong padahk kan.
3, 4. (a) Iaduwen aramas akan nan pelien Kristendom wiahla sounpapah kan? (b) Nan Kristendom, ihs me arail sounpapah kan, oh dahme kahrehda koasoandi wet kin weksang Sounkadehdehn Siohwa kan?
3 Irail kaunen pelien lamalam kan dene me irail kin pil wia sounpapah kan (sang lepin lokaia wet minister me kawehwe ni lokaiahn Latin di·aʹko·nos me wehwehki “sounpapah”).a Irail kaunen pelien lamalam kan kin anahne kesepwil sang sukuhl laud en Pwuhk Sarawi oh re kin ale kamanaman pwehn wiahla sounpapah akan. Pwuhk me adaneki The International Standard Bible Encyclopedia koasoia: “Irail me ‘ale kamanaman’ kin kalap wehwehki me re pahn wia pwukoa tohrohr me kin kohwong sounpapah kan de samworo kan me koasoandi en ale kamanaman kin wiawiong irail, me irail kin ale kamanaman pwehn kalohki Mahsen en Koht de apwalih kasarawi kan, de wia soahng pwukat koaros. Ahpw, ihs irail me kin kamanahla sounpapah kan? The New Encyclopædia Britannica kin koasoia met: “Nan pelien lamalam akan me kin kolokolete koasoandi en episcopate, bishop kin kamanahla irail me pahn wiahla sounpapah kan. Nan pelien lamalam en Presbyterian, irail sounpapah kan en presbytery kin kamanahla irail me pahn pil wiahla sounpapah kan.”
4 Ihme kahrehda, nan pelien lamalam kan en Kristendom, ekeite me kin kak ale mweimwei ong en ale pwais en wiahla sounpapah men. Ahpw, met kin weksang koasoandi en Sounkadehdehn Siohwa kan. Dahme kahrehda? Pwehki nan keieun senturi en mwomwohdiso en Kristian akan, re pil sohte kin wia met.
Ihs Irail Sapwellimen Koht Sounpapah kan?
5. Nin duwen Pwuhk Sarawi mahsanih, ihs irail akan me kin papah nin duwen sounpapah kan?
5 Nin duwen dahme Pwuhk Sarawi mahsanih, irail sapwellimen Siohwa tohnkaudok akan koaros—nanleng oh sampah—kin wia sounpapah kei. Tohnleng kan kin papah Sises. (Madiu 4:11; 26:53; Luk 22:43) Tohnleng kan pil kin “sewese irail kan me pahn ale komour.” (Ipru 1:14; Madiu 18:10) Sises pil emen sounpapah. E mahsanih: “Nein-Aramas me ketido, kaidehn pwe aramas akan en papah, a pwe en papah aramas akan.” (Madiu 20:28; Rom 15:8) Ihme kahrehda, pwe sapwellimen Sises tohnpadahk kan anahne “idawehn oh kahlemengih,” e sohte wia mehkot kapwuriamwei me irail pil anahne wiahla sounpapah kan.—1 Piter 2:21.
6. Iaduwen Sises kin kasansalehda me sapwellime tohnpadahk kan pahn anahne wiahla sounpapah kan?
6 Mwohnte Sises ketidahla nanleng, e mahsanihong sapwellime tohnpadahk kan: “Kohwei . . . oh padahkihong tohn wehi kan koaros; pwe re en wiahla nei tohnpadahk: papidaisihirailla ni mwaren Sahm oh Sapwellime oh Ngehn Sarawi, oh kehkehlingkiong irail re en peikiong mehkoaros me I koasoanediong kumwail.” (Madiu 28:19, 20) Sapwellimen Sises tohnpadahk kan anahne en katohnpadahk—wiahla sounpapah kan. Aramas akan me re kin sewese en wiahla tohnpadahk kapw kan pil anahne sukuhliki oh kapwaiada mehkoaros me Sises kehkehlingkihong irail en wia, oh met pil pahn pidada kosonnedo en katohnpadahk. Ohl de lih, aramas laud de seri, ma kitail men wiahla sapwellimen Sises Krais tohnpadahk mehlel men, kitail pil anahne wiahla sounpapah men.—Soel 2:28, 29.
7, 8. (a) Mehnia iren Pwuhk Sarawi kan kin kasansalehda me Kristian mehlel akan koaros kin wiahla sounpapah kan? (b) Mehnia peidek kan kin kohda me kin pid duwen ale kamanaman pwehn wiahla sounpapah men?
7 Pwehn utungada padahk wet, ni rahn en Pendekos 33 C.E., sapwellimen Sises tohnpadahk kan koaros me iang towehda: ohl oh lih, oh irail kin “koasoakoasoia soangen manaman kapwuriamwei kan me Koht ketin wiadahr.” (Wiewia 2:1-11) Wahnpoaron Pohl pil ntingihdi met: “Pwe atail pwoson kin tepisang nan kapehditail, oh ihme kitail kin pwungkihla rehn Koht; atail kadehde kin tepisang ni ewetail, oh ihme kitail kin mourkihla.” (Rom 10:10) Pohl sohte ntingihdi mahsen pwukat ong pwihn en kaun tohtohr akan, ahpw e ntingkihwohng irail “me mihmi nan Rom, me Koht kin ketin loalloale.” (Rom 1:1, 7) Pil duwehte ‘sapwellimen Koht sarawi kan oh me lelepengkilahr moure Krais Sises’ pahn anahne “suhtihada kupwur en ngoang en waseli Rongamwahu en popohl.” (Episos 1:1; 6:15) Irail akan me rong kisinlikou me ntingwohng mehn Ipru kan anahne ‘kolokol tengeteng koapworopwor me kitail kin kadehdehda.’—Ipru 10:23.
8 Iahd emen pahn kak wiahla sounpapah men? Oh met kin wehwehki, iahd e kin ale kamanaman pwehn wiahla sounpapah men? Oh ihs me kin kamanahla ih?
Alehdi Kamanaman Pwehn Wiahla Sounpapah men—Iahd?
9. Iahd me Sises ale kamanaman pwehn wiahla sounpapah men, oh ihs me wia met?
9 Kitail pahn tehk duwen dahme wiawi ong Sises Krais pwehn sukuhliki iahd oh ihs me pahn kamanahla emen pwehn wiahla sounpapah men. Sises sohte sapwellimaniki doaropwe me kin kasalehda me mie me kihong ih kamanaman pwehn wiahla sounpapah men de e pil sohte sapwellimaniki doaropwe sang sukuhl ehu me kin kadehde me e wiahla sounpapah men, oh e sansal me aramas akan sohte kak kamanahla ih pwehn wiahla sounpapah men. Eri, dahme kahrehda kitail kak nda me Sises wiahla sounpapah men? Pwehki mahsen en Aiseia me kohsang rehn Koht kin pweida rehn Sises: “Ngenen Kauno [“Siohwa,” NW] ketier rehi. E ketin keieidier pwe I en lohkiong me semwehmwe kan rongamwahu.” (Luk 4:17-19; Aiseia 61:1) E sansal me mahsen pwukat kin kasalehda me Sises alehdi kamanaman pwehn kalohki Rongamwahu en Wehin Koht. Ihs me ketikihong ih doadoahk wet? Pwehki sapwellimen Siohwa ngehn sarawi ketin keieidier pwe en kak wia doadoahk wet, e sansal me Sises alehdi kamanaman sang rehn Siohwa Koht pwehn wia doadoahk wet. Iahd met wiawi? Sapwellimen Siohwa ngehno ketidiong pohn Sises ni ahnsou me e papidaisla. (Luk 3:21, 22) Met kin wehwehki me ahnsou me Sises papidaisla, e alehdi kamanaman en wiahla sounpapah men.
10. Irail Kristian sounpapah akan kin ale ahr “koahiek en wia doadoahk wet” sang rehn ihs?
10 Ahpw, sapwellimen Sises tohnpadahk kan nan keieun senturi pil ale kamanaman pwehn wiahla sounpapah kan? Arail pwukoa nin duwen sounpapah kan pil kin kohsang rehn Siohwa. Pohl mahsanih: “At koahiek kin kohsang rehn Koht: pwe Ih me uhdahn ketikihong kitail koahiek en wia papah kei en inou kapwo.” (2 Korint 3:5, 6, NW) Iaduwen Siohwa kin ketin sewese sapwellime tohnkaudok kan pwehn wiahla sounpapah kan? Medewehla duwen Timoty, me Pohl mahsanih duwen ih: “sapwellimen Koht sounpapah men, ih, me kin padapadahngkiseli Rongamwahu en Krais.”—1 Deselonika 3:2, NW.
11, 12. Iaduwen Timoty kekeirada en wiahla sounpapah men?
11 Mahsen pwukat me ntingwohng Timoty kin sewese kitail en wehwehki iaduwen e wiahla sounpapah men: “Ahpw kowe, ke en nantihong ni me mehlelo me ke padahngkiher oh uhdahn kamehlele. Pein kowe ese ihs me omw sounpadahk, oh ke pil ese me sang ni omw kisin seri ke pil kin ese Pwuhk Sarawi, me kak kasalehiong uhk erpit me kak kahluweiukalahng nan mour soutuk sang ni omw pwoson Krais Sises.” (2 Timoty 3:14, 15) E kin loalokongkihlahr iren Pwuhk Sarawi kan, oh met kin wiahda poahsoan en ahn Timoty pwoson me kin kamwekid ih en padahk ong wehi pokon. Ihte e anahne en pein wadek Pwuhk Sarawi? Soh. Timoty anahne sawas pwehn sukuhliki loalokong pwung oh wehwehki dahme e kin wadek. (Kolose 1:9) Eri, Timoty “ale sawas en uhdahn kamehlele.” Pwehki e kin esehla Pwuhk Sarawi sang “ni e wia kisin seri pwelel,” eh nohno oh nohno kalapw me tepin padahk ong ih, pwe eh pahpa sohte iang padahk mehlel.—2 Timoty 1:5, NW.
12 Ahpw, laudsang met me anahn ong sewese Timoty en wiahla sounpapah men. Ehu, eh pwoson kin kehlailda sang e kin werekiong Kristian akan nan mwomwohdiso keren kan. Iaduwen kitail ese met? Pwehki, ni ahnsou Pohl tepin tuhwong Timoty, mwahnakapw menet (Timoty) me “keniken rehn me pwoson akan koaros en nan Listra oh Aikoniomw.” (Wiewia 16:2) Oh pil, mahs, ekei brother kan kin nting kisinlikou kan ong mwomwohdiso kan pwehn kangoange oh kakehle irail ni pali ngehn. Oh pil, sounapwalih kan kin mwemweitala rehrail pwehn kangoange irail. Soangen sawas pwukat kin sewese Kristian akan duwehte Timoty en kekeirada ni pali ngehn.—Wiewia 15:22-32; 1 Piter 1:1.
13. Iahd Timoty ale kamanaman pwehn wiahla sounpapah men, oh dahme kahrehda ke kak nda me e kekeirada ni pali ngehn sohte uhdi ni ahnsou e wiahla sounpapah men?
13 Sang kehkehlik en Sises me ntingihdi nan pwuhken Madiu 28:19, 20, kitail kak kamehlele me pwoson me Timoty kin ahneki kamwekid ih en kahlemengih Sises oh papidaisla. (Madiu 3:15-17; Ipru 10:5-9) Papidais wet kin wia kilel ehu me kin kasansalehda me Timoty inoukihong Koht eh mour unsek. Ni ahnsou me Timoty papidaisla, ih ahnsou e wiahla sounpapah men. Sang ni ahnsowo kohla, Koht kin sapwellimaniki eh mour, eh kehl, oh soahng koaros me e kin ahneki oh naineki. Met kin wia kisehn eh kaudok me wehwehki “doadoahk sarawi.” Ahpw, Timoty sohte kin ahneki madamadau me e wiahla sounpapah men, eri met itarehr. Ahpw, e kin kekeirada ni pali ngehn, oh wiahla Kristian sounpapah men me mah ni pali ngehn. Met wiawi pwehki Timoty kin werekiong Kristian mah kan duwehte Pohl, oh e kin wia pein eh onop, oh e kin ngoangki wie doadoahk en kalohk.—1 Timoty 4:14; 2 Timoty 2:2; Ipru 6:1.
14. Rahnwet, iaduwen emen me “konehng en ale mour soutuk” pahn kak kekeirada oh wiahla sounpapah men?
14 Rahnwet, kamanamanlahn sounpapah Kristian kan pil kin duwehte mahs. Ma emen me “konehng en ale mour soutuk,” e kin ale sawas pwehn sukuhliki duwen Koht oh sapwellime kupwur kan sang onop Pwuhk Sarawi. (Wiewia 13:48) E pahn sukuhliki en kapwaiada kaweid en Pwuhk Sarawi kan nan eh mour oh wie kapakap mehlel kan ong Koht. (Melkahka 1:1-3; Lepin Padahk 2:1-9; 1 Deselonika 5:17, 18) E kin werekiong aramas pwoson teikan oh isaneki sawas oh koasoandi kan me kohsang pwihn en “ladu lelepek oh loalokong.” (Madiu 24:45-47; Lepin Padahk 13:20; Ipru 10:23-25) Eri, e kin kekeirada ni e kin ale sawas en koasoandi en mehn kasukuhl pwukat.
15. Dahme wiawi ni ahnsou emen pahn papidaisla? (Pil kilang footnote.)
15 Mwurin emen kin sukuhliki Pwuhk Sarawi oh eh limpoak ong Siohwa Koht kin wia lalaudla oh e kin ahneki pwoson kehlail ong tomw meirongo, mehpwukat pahn kamwekid ih en men inoukihong Seme nanleng eh mour. (Sohn 14:1) E wiahda inou en papah nan pein eh kapakap oh mwuhr, e papidaisla oh wia kasalepen inou me pein ih wiahdahr. Eh papidais—e wia kasarawi en kamanaman pwehki iei ahnsowo me e dehde me e wiahla sounpapah mehlel men (di·aʹko·nos) en Koht. E anahne tohrohrsang sampah wet. (Sohn 17:16; Seims 4:4) E kihda moure pwon nin duwen “mehn meirong momour, me sarawi oh kaperen pahn kupwuren Koht” ni soh peikidpe de ni unsek. (Rom 12:1)b Ih emen sapwellimen Koht sounpapah me kin kahlemengih Krais.
Dahkot Doadoahk en Kristian?
16. Ia ekei pwukoa kan en Timoty nin duwen sounpapah men?
16 Dahme doadoahk en Timoty kin pidada? E kin wia pwukoa tohrohr kan nin duwen iengen Pohl. Oh ni ahnsou e wiahla elder men, Timoty kin doadoahk laud en wia padapadahk oh kakehle ienge Kristian akan. Ahpw, pwukoa me e ahneki me keieu kesempwal ong eh doadoahk, me Sises oh Pohl kin pil wia, iei kalohki Rongamwahu oh katohnpadahk. (Madiu 4:23; 1 Korint 3:5) Pohl padahkiong Timoty: “Ahpw kowe, ke uhdahn pahn kakaun pein uhk ahnsou koaros oh wasa koaros; kanengamahiong kamakam, oh wia omw pwais en sounkadehde en Rongamwahu, oh pil kapwaiada omw pwukoa koaros nin duwen me konehng ladun Koht men.”—2 Timoty 4:5.
17, 18. (a) Doadoahk dahieu me Kristian akan kin iang wia? (b) Ia uwen kesempwal doadoahk en kalohk ong emen Kristian sounpapah?
17 Met pahn duwehte irail Kristian sounpapah kan nan rahn pwukat. Irail kin iang doadoahk ong kamwahupen wehi pokon, doadoahk en kalohk ehu ong sewese aramas teikan en kamourala me pahn poahsoankihda tomw meirong en Sises oh padahkiong aramas opampap kan en likweriong mwaren Siohwa. (Wiewia 2:21; 4:10-12; Rom 10:13) Re kin doadoahngki Pwuhk Sarawi oh kasalehong aramas akan me Wehio iei ihte koapworopwor ong aramas akan me kin lelohng kalokolok oh re pil kin kasalehong irail me arail mour pil kak mwahula ni ahnsouwet ma re pahn kapwaiada sapwellimen Koht kaweid kan. (Melkahka 15:1-5; Mark 13:10) Ahpw, Kristian sounpapah men sohte kin kalohki me wehin aramas kak kamwahuwihala kahpwal akan en aramas. Ahpw, re kin padahkiong aramas akan me ‘kaiahn en pali ngehn me inenen katapan mehlel ni soahng koaros, pwe e pahn kahrehiong kitail mour ahnsouwet, oh pil ahnsou kohkohdo.’—1 Timoty 4:8.
18 Ni mehlel, pali moron en sounpapah kan kin papah ni ahl tohto, oh emenemen Kristian kin wekpeseng. Tohto kin ahneki pwukoa en apwalih arail peneinei kan. (Episos 5:21–6:4) Elder kan oh ministerial servant kan kin ahneki pwukoa kan nan mwomwohdiso. (1 Timoty 3:1, 12, 13; Taitus 1:5; Ipru 13:7) Kristian tohto kin sewese en kauwada Kingdom Hall kan. Ekei kin ahneki pwais kaselel en pein toukihda ahr ahnsou oh kehl pwehn doadoahk nan imwen Bethel en Watch Tower Society. Ahpw, Kristian sounpapah kan koaros kin iang doadoahk en kalohki Rongamwahu. Sohte emen rehrail kak nda me e sohte anahne wia doadoahk wet. Sang ni atail pahn kin iang doadoahk wet, e pahn wia kadehde ehu me kitail Kristian sounpapah mehlel men.
Lamalam en Kristian Sounpapah Men
19, 20. Soangen madamadau dahieu irail Kristian sounpapah kan pahn anahne ahneki?
19 Pali moron en sounpapah kan en Kristendom kin kasikasik me aramas teikan pahn waunekin irail ni ahl tohrohr, oh irail pil kin ale soangen daidel kan duwehte “reverend” oh “sahm.” Ahpw, Kristian sounpapah men kin ese me Siohwa kelepw kin warohng soangen wahu tohrohr. (1 Timoty 2:9, 10) Kristian sounpapah mehlel kan sohte kin kasik ale soahngen wahu tohrohr de re sohte kin kasikasik me ren ahneki daidel tohrohr kan. (Madiu 23:8-12) Re wehwehki me wehwehn lepin lokaia wet, di·a·ko·niʹa, kin wehwehki “papah.” Nan Pwuhk Sarawi, lepin lokaia ehu me kin pidada lepin lokaia wet, papah, kin kadoadoahk ong soangen doadoahk en pein sewese aramas teikan, duwehte doadoahk nan wasahn mwenge wahla kenen aramas kenarail mwenge kan ni ahr tehpel kan. (Luk 4:39; 17:8; Sohn 2:5) Ahnsou lepin lokaia wet kin kadoadoahk ong doadoahk en Kristian, e pahn wia mehkot ileile sang sewese aramas teikan nan wasahn mwenge, ahpw lepin lokaia wet di·aʹko·nos kin ihte wehwehki sounpapah men.
20 Sohte kahrepe ong Kristian sounpapah men en ahneki soangen madamadau me pein ih me kesempwal. Kristian sounpapah mehlel akan—pil irail akan me kin ahneki pwukoa kesempwal kan nan mwomwohdiso—kin ahneki lamalam en aktikitik nin duwen ladu kan. Sises mahsanih: “Mehmen me men lapalap rehmwail, e pahn papah meteikan; a mehmen rehmwail me men soumasala, e uhdahn pahn wiahla lidu.” (Madiu 20:26, 27) Ni ahnsou me e kasalehong sapwellime tohnpadahk kan madamadau pwung ren ahnekihla, Sises tepida widen patehnehrail ko, oh met kasalehda me e wie doadoahk en ladu men. (Sohn 13:1-15) E sansal me e kin wia doadoahk wet ni lamalam aktikitik! Ihme kahrehda, Kristian sounpapah kan kin ni lamalam aktikitik papah Siohwa Koht oh Sises Krais. (2 Korint 6:4; 11:23) Irail kin kasalehda lamalam en aktikitik ni ahr kin papahpene nanpwungarail. Oh ni ahnsou re kin kalohki Rongamwahu, irail kin ni soh roporop papah mehn mparail soh pwoson akan.—Rom 1:14, 15; Episos 3:1-7.
Dadaur nan Doadoahk en Kalohk
21. Kating dahieu Pohl alehdi pwehki e dadaurete wia doadoahk en kalohk?
21 Ong Pohl, pwehn wiahla sounpapah men, e wehwehki me e anahne dadaurete. E padahkiong mehn Kolose kan me e lelohng kalokolok laud pwehki e kin kalohki Rongamwahu ong irail. (Kolose 1:24, 25) Pwehki e dadaurete, aramas tohto kamehlele Rongamwahu oh wiahla sounpapah kan. Irail wiahla sapwellimen Koht me keidi kan oh rien Sises Krais akan, oh irail kin koapworopworki en wiahla ngehn kei oh iang ih mihmi nanleng. Ia uwen kaselel kating wet ong emen me kin dadaur!
22, 23. (a) Dahme kahrehda Kristian sounpapah kan anahne en dadaurete nan rahnpwukat? (b) Wah kaselel dahieu kin kohsang Kristian men me pahn dadaurete?
22 Rahnwet, irail akan me uhdahn sapwellimen Koht sounpapah kan anahne dadaurete. Ehu ehu rahn, aramas tohto kin lokolongki ahr soumwahu kan de medek kan en aramas mah kan. Pahpa oh nohno kan kin doadoahk laud—tohto irail sohte ahr pwoud—en apwalih neirail seri kan. Ni eimah, seri kan nan sukuhl kin powehdi kasongosong kan me kin kapilpene irail. Kristian tohto kin lelohng kahpwal en mwohni kan. Oh pil, tohto kin lelohng kalokolok de kahpwal akan pwehki kitail kin mih nan “ahnsou apwal akan”! (2 Timoty 3:1) Ei, irail sapwellimen Siohwa sounpapah kan (irail tohtohki mpen wene rar) kak pil iang koasoia dahme wahnpoaron Pohl mahsanih: “Eri, se kin kasalehda ni mehkoaros me se kin wia, me kiht ladun Koht kei, ni at kin kanengamah ni ahnsoun lokolok, ni at apwal akan, ni ahnsoun at pwunod akan.” (2 Korint 6:4) Kristian sounpapah kan sohte kin kesehla ahr doadoahk. Kitail en kapinga irail pwe re kin dadaurete.
23 Oh pil, ma emen pahn dadaurete, e pahn wah mwahu, duwehte dahme wiaiong Pohl. Sang ni atail pahn dadaurete, met pahn kakehlahda atail nanpwungmwahu rehn Siohwa oh kaperenda Ih. (Lepin Padahk 27:11) Kitail kin kakehle pein atail pwoson oh katohnpadahk, katohtohla pirien en Kristian kan. (1 Timoty 4:16) Siohwa ketin kakehlada sapwellime sounpapah kan oh kapaiada ahr doadoahk nan imwin rahn akan. Pwehki met, kihkihpenehn irail luwen me keidi kan en 144,000 me wiawiher, oh aramas rar kei pil kin ahneki koapworopwor en mour soutuk nan paradais sampah. (Luk 23:43; Kaudiahl 14:1) Ni mehlel, doadoahk en Kristian kin wia kasalepen sapwellimen Siohwa mahk kalahngan. (2 Korint 4:1) Kitail koaros en kesempwaliki doadoahk wet oh pil kalahnganki me wahn doadoahk wet pahn mihmihte kohkohlahte.—1 Sohn 2:17.
[Nting tikitik me mi pahs]
a Lepin lokaia “deacon” kin wehwehki kaun en pelien lamalam oh lepin lokaiahn wai wet kin kohsang lepin lokaiahn Krihk di·aʹko·nos. Nan ekei pelien lamalam kan, re kin mweidong lih akan en wiahla “deacon” oh irail kin adanekihla “deaconesses.”
b Nin dokon pwuhken Rom 12:1 kin dokedoke irail Kristian me keidi kan, mouren kaweid wet pil kin dokedoke pwihn en “sihpw teikan.” (Sohn 10:16) Aramas pwukat kin ‘poakohng Siohwa oh papah oh poakohng mwaren Siohwa, pwe irail pahn kak wiahla sapwellime ladu kan.’—Aiseia 56:6.
Ke Kak Kawehwe?
• Mehnia pwukoa me Kristian akan nan keieun senturi ahneki?
• Iahd oh ihs me kin kamanahla sounpapah Kristian kan?
• Soangen lamalam dahieu Kristian sounpapah kan anahne ahneki?
• Dahme kahrehda Kristian sounpapah men anahne en dadaurete pahn apwal akan?
[Kilel nan pali 15]
Ni ahnsou me Timoty wiahte seri, e sukuhliki sapwellimen Koht Mahsen. E wiahla sounpapah men me ale kamanaman ni ahnsou me e papidaisla
[Kilel nan pali 16]
Papidais kin wia kilel me emen inoukihong Koht eh mour oh e pil kin wia kilel me e ale kamanaman pwehn wiahla sounpapah men
[Kilel nan pali 18]
Kristian kan kin perenki papah Koht oh meteikan