Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • w01 6/1 pp. 19-20
  • Pwuhk Sarawi Pwuhk Keneinei oh Keinapw

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • Pwuhk Sarawi Pwuhk Keneinei oh Keinapw
  • Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2001
  • Sawaspen Oaralap kan
  • Ire kan me Duwehte Met
  • Kekeiradahn Madamadau en Aramas
  • Kahlemengih Koasoandi Kan Me Nanmwarki Kan Anahne Idawehn
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2002
  • Wadawad En Paipel Kin Wahdo Kapai Laud Kan Oh Kin Kaperen
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2001
Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2001
w01 6/1 pp. 19-20

Pwuhk Sarawi Pwuhk Keneinei oh Keinapw

“I kupwurki me Pwuhk Sarawi kan en kawehwehdiong ni lokaia koaros,” Desiderius Erasmus ntingihdi, emen me loalokong oh ndand en senturi 16.

EN ERASMUS koapworopwor me e keieu men en pweida iei me aramas koaros en kak wadek oh wehwehkihla Pwuhk Sarawi. Ahpw, sounpelian kan en Paipel kin inenen uhwong lamalam wet. Ni mehlel, Iurop ahnsowo kin wia wasa ehu me inenen keper ong emen me men esehla audepen Paipel. Nan England, mie ehu kosonned me wiawihda me kaweidki me “mehmen me wadek Pwuhk Sarawi ni lokaiahn wai pahn pehdsang sapwe, mwohni, dipwisou, oh moure . . . oh ma aramas ko peliante kosonned wet, de re pwurehng kauwehla kosonned wet mwurin mahk kohieng irail, re pahn mahs kalusiamala pwehki arail pangala nanmwarkio, oh mwuri isihsla pwehki ahr lahlahwe Koht.”

Nan sapwen Iurop kan, Kadolik Inquisition (kalokolok suwed kan me pelien Kadolik kin wiahiong aramas akan me ahr padahk weksang padahk en Kadolik) kin pwakihedi pwihn en “heretical” (irail kan me arail padahk kan weksang padahk en Kadolik), duwehte pwihn me adaneki “French Waldenses” oh kin kaloke irail pwehki en pwihn wet tiahk en kalohki “Rongamwahu kan oh kisinlikou en wahnpoaron kan oh nting sarawi teikan, . . . pwehki kalohk oh kawehwe Pwuhk Sarawi kin uhdahn keinapw sang tohnmwomwohdiso.” Ohl oh lih tohto kin ale kalokolok weirek oh mehla pwehki ahr poakohng Paipel. Re mendahkihla ahr pahn lelohng kalokolok laud kan pwe ren kak wadek Kapakap en Kauno de Kosonned Eisek ko oh padahkiong neirail seri kan soahng pwukat.

Soangen loalopwoat wet ong Mahsen en Koht kin mihmihte nan mohngiong en irail ko me kin rapahki saledek en kaudok me seiloakla kousoanla North America. Nan Amerika mahso, “wadawad oh kaudok kin kadoadoahkpene, wiahda koasoandi en aramas ehu me kin poahsoanda pohn ahr wehwehki Paipel,” koasoia pwuhk me oaralap koasoia A History of Private Life​—Passions of the Renaissance. Ni mehlel, ehu kapahrek me ntingda nan Boston nan pahr 1767 kaweidki: “En pwerisek wadek Pwuhk Sarawi. Ni menseng koaros oh ni soutik koaros, ke anahne wadekala ehu irelaud en noumw Paipel.”

Nin duwen me Barna Research Group nan Ventura, California, U.S.A. kasalehda, laud sang persent 90 en mehn Amerika kan kin naineki Paipel siluh. Ahpw, ehu roporop kapw kasalehda me, nin doken Paipel kin ndandte wasao, “en doadoahngki arail ahnsou pwehn wadek oh onop Paipel oh kapwaiada . . . kin wiahte mehkot me kin wiawi mahso.” Me tohto sohte wehwehki audepe. Emen soun nting en nuhspepa koasoia: “Madamadau me dene [Paipel] kakete kamwahuwihala kahpwal akan oh kapwunod kan en ahnsou wet sohte kalap wiawi.”

Kekeiradahn Madamadau en Aramas

Ehu padahk ndand iei me kitail kak wiahda elen atail mour en pweida sangete pein atail koahiek en madamadau oh miniminpenehn aramas. Aramas kin kilangwohng Paipel duwehte pwuhk kan me kin audaudki madamadau kan me pid mehkot sarawi oh ekspiriens kan me kin wiawiong emen, ahpw kaidehn pwuhk ehu me audaudki ire mehlel kan oh padahk mehlel.

Eri, iaduwen pali moron en aramas akan kin apwalihala irair en mour apwal oh kapwunod me wie kekeirada? Re sohte kak kamwahuwihala arail kahpwal kan pwe sohte mehkot me kin kak kaweid irail ong tiahk mwahu oh soahng teikan me re kin anahne kaweid en pali ngehn. Re wiahla sohp kan me sohte mehn ilihl, re kin “wekiwekidengkiseli angin padahk en aramas widingan akan me kin pitihediong aramas teikan nan ar padahk likamw.”​—Episos 4:14, The Twentieth Century New Testament.

Eri, mendahki ekei kin nda me Paipel ihte pwuhk ehu me kin koasoia soahng kan me pid sarawi, kitail wehwehki me Paipel kin wia Mahsen en Koht, oh e audaudki kaweid kan me katapan. (2 Timoty 3:16, 17) Ei, e inenen kesempwal kitail en kasawihada oh kapwaiada kaweid en Pwuhk Sarawi.

[Kilel nan pali 19]

Desiderius Erasmus

[Credit Line]

Sang pwuhk me oaralap koasoia Deutsche Kulturgeschichte

[Kilel nan pali 20]

Pwihn en “Waldenses” kin ale kalokolok pwehki ahr kin kalohk oh doadoahngki Pwuhk Sarawi

[Credit Line]

Stichting Atlas van Stolk, Rotterdam

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share