Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • w01 10/1 pp. 8-13
  • Tehk Kanahieng Sapwellimen Koht Doadoahk Kapwuriamwei Kan

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • Tehk Kanahieng Sapwellimen Koht Doadoahk Kapwuriamwei Kan
  • Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2001
  • Sawaspen Oaralap kan
  • Ire kan me Duwehte Met
  • Doadoahk Manaman kan oh Kapwuriamwei
  • Ia Ahmw Madamadau Duwen Mehpwukat?
  • Doadoahk Kapwuriamwei kan Ni Ahnsou Kohkohdo
  • Kilang Soahng Kapwuriamwei Kan Me Koht Ketin Wiadahr!
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2001
  • Ire Kesempwal akan Sang Nan Pwuhken Sohp
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2006
  • “Koapworopworki Siohwa”
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa (Ong Onop)—2022
Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2001
w01 10/1 pp. 8-13

Tehk Kanahieng Sapwellimen Koht Doadoahk Kapwuriamwei Kan

“Maing Kaun, at Koht, ia uwen tohtohn soahng kapwuriamwei kan me komw ketin wiahiong kiht; sohte emen mie me duwehte komwi.”​—MELKAHKA 40:5.

1, 2. Mehn kadehde dah kei kitail kin ahneki duwen sapwellimen Koht doadoahk kapwuriamwei kan, oh met pahn kamwekid kitail en wia dah?

NI AHNSOU me ke pahn wadek Pwuhk Sarawi, ke kak kilang, ni sansal, me Koht kin ketin wia soahng kapwuriamwei kan ong sapwellime aramas akan en mahs, mehn Israel akan. (Sosua 3:5; Melkahka 106:7, 21, 22) Edetehn Siohwa sohlahr kin wia soahng kapwuriamwei kan nan atail ahnsou duwehte e kin ketin wia mahso, kitail kin kilang mehn kadehde kan duwen soahng kapwuriamwei kan me e ketin wiadahr. Eri, mie kahrepe tohto me kitail kak iang sounmelkakaho ni e mahsanih met: “Maing Kaun, ia uwen tohtohn wiepen nin limomwi kan! Ia uwen omwi kupwurokong ni omwi ketin wiairailda! Sampah inenen direkihla wiepen nin limomwi kan.”​—Melkahka 104:24; 148:1-5.

2 Rahnwet, aramas tohto kin pohnsehse de sohte men kamehlele mehn kadehde sansal kan en sapwellimen Sounkapikpatail wiewia kan. (Rom 1:20) Ahpw, e pahn mwahu ong kitail oh pil konehng en medemedewe duwen mehn kadehde sansal pwukat pwehki soahng pwukat kin pid atail nanpwungmwahu rehn Koht oh atail pwukoa me kitail ahneki ong Ih. Sohp irelaud 38 lel 41 kin wia mehn sawas laud kei, pwe audepen irelaud pwukat kin kawehwe duwen Siohwa kin padahkiong Sohp duwen sapwellime doadoahk kapwuriamwei kan. Medemedewe duwen ekei ire kesempwal kan me Koht ketikihda.

Doadoahk Manaman kan oh Kapwuriamwei

3. Nin duwen dahme ntingihdi nan pwuhken Sohp 38:22, 23, 25-29, dahme Koht keinemwe rehn Sohp?

3 Koht ketin keinemwe rehn Sohp: “Ke pwaralahngehr ni imwen nahk kan, wasa I kin nekinekid ie sinoh oh keteu aihs takai? I kin nekinekidohng ahnsou apwal akan, ahnsoun pei oh mahwen.” Nan wasa tohto nan sampah me aramas akan kin kousoan ie, sinoh oh keteu aihs takai kin kalap mweredi. Koht ketin pousehla mahsanih: “Ihs me weirada dewen keteu mosul me kin mwerediong nansapw, oh koahkoahda elen melimel? Ihs me kin kamwerehdi keteu wasa me sohte towe? Ihs me kin kalamwurih sahpw madekeng kan, pwe dihpw en kak wosada ie? Mie semen keteu de semen pwoaik? Ihs me naitikihada aihs oh sinoh?”​—Sohp 38:22, 23, 25-29.

4-6. Ni ahl dahieu en aramas wehwehki sinoh me sohte unsek?

4 Irail me kin mih nan kousoan akan me kin karuwaru nan arail mwekimwekid oh irail me kin anahne seiloak kin wiahki sinoh mehkot me suwed. Ahpw, irail me tohto kin kilang sinoh me iei mehkot kaperen me kin wiahda sahpw kaselel nan ahnsou lemwlemwur oh kin kihda ahnsou mwahu kan ong wiewia tohrohr kan. Ahpw, ma kitail pahn medemedewe duwen Koht keinemwe, ke uhdahn kin ahneki loalokong mehlel duwen sinoh oh pil ia mwomwe? Eri, kitail kin ese soahng tohto me pid duwen mwomwen sinoh, mwein pwehki kitail kin kilang kilel akan en uluhl en sinoh kan de pwehki kitail kin pein kilangki mesetail sinoh. Ahpw, iaduwen ehu ehu ais me kin mweredi duwehte koatin (snowflake)? Ke kin ese ia uhdahn mwomwarail, mwein ele ma ke pahn kasawih iawasa re tepisang ie?

5 Ekei aramas kin sukusukuhliki snowflake kan sounpahr tohto oh pil kin kilikilele irail. Ehu ehu snowflake mwein kin wiawihkihda kisin war epwiki me duwehte diperen kilahs ni soangsoangen mwomw lingan tohto. Pwuhk me adaneki Atmosphere koasoia: “Soangsoangen mwomwen snowflake kan sohte imwi, oh saintis kan koasoia me edetehn koasoandi en nan wehwe sohte irehdi me snowflake riau kak duwepenehte, ahpw, saikinte snowflake riau me aramas diarada me uhdahn duwepenehte. Ehu roporop me pid mwomwen snowflake kan me . . . Wilson A. Bentley wiaier erein ahnsou ieu me reirei sang sounpahr 40 ni a kin kilikilele oh kasakasawih pahn microscope duwen snowflake kan diarada me sohte snowflake riau me duwepenehte.” Ahpw, ma e pil peien wiawi me snowflake riau pahn mwomwpenehte, met pahn kauwehla kapwuriamwei en wekpeseng kan me mie ong snowflake kan?

6 Tamanda sapwellimen Koht keinemwe: “Ke pwaralahngehr ni imwen nahk kan, wasa I kin nekinekid ie sinoh?” Aramas tohto kin leme ong me depwek kan iei wasahn nahk en sinoh. Ke kak medewehla me ke kohwei nan wasahn nahk pwukat pwehn kasawih snowflake kan me ahneki soangsoangen mwohmw tohto oh kowe sukuhliki iaduwen arail wiawihda? Pwuhk en encyclopedia en sains koasoia: “Mwohmw akan oh poahsoanpen nan pwurien waren ais me inenen kesempwal ong edin pihl nan depwek kan en kin tenpene ni uwen lemwlemwur me pahrekiong -40°F (-40°C)—kin wia mehkot me, lel met, saikinte aramas wehwehki.”​—Melkahka 147:16, 17; Aiseia 55:9, 10.

7. Ia uwen laud aramas kin ese duwen keteu?

7 A iaduwen keteu? Koht keinemwe rehn Sohp peidek wet: “Mie semen keteu de semen pwoaik?” Pwuhkohte (encyclopedia en sains) koasoia: “Pwehki mwekimwekid kan en nan wehwe me aramas sohte kak wehwehki oh iangahki wekpeseng en edin pihl oh kisin war akan me mih nan kisinieng, ihme kahrehda e apwal aramas en kamwomwehda wiahda oaritik kan oh pil koasoanehdi madamadau kan me pid duwen wiawihdahn depwek, keteu oh sinoh.” Met wehwehki me: irail saintist kan kin pein kihda ahr madamadau kan duwen keteu, ahpw re sohte kak uhdahn kawehwehda duwen keteu. Ahpw, ke ese me keteu kin kesempwal pwe e kin mweridi, kalamwurih sampah, kahrehda tuhke kan en kak mour oh pil aramas oh mahn akan kak mour oh nsenamwahu.

8. Dahme kahrehda mahsen kan en Pohl me ntingihdi nan pwuhken Wiewia 14:17 me konehng?

8 Ke soh pahn pwungki duwen dahme wahnpoaron Pohl koasoia? E kangoange aramas teikan en kilang mehn kadehde kan duwen Ih me kapikada soahng kapwuriamwei kan. Pohl mahsanih met duwen Siohwa Koht: “Ahpw ahnsou koaros e kin ketikihda kadehdepen pein ih sang ni doadoahk mwahu me e kin ketin wia. E kin ketikihong kumwail keteu sang nanleng oh e pil ketikihong kumwail wahnsahpw ni ahnsou kan me konehng. Oh e pil ketikihong kumwail mwenge, oh pil audehkihda nan mohngiongimwail kan peren.”​—Wiewia 14:17; Melkahka 147:8.

9. Iaduwen sapwellimen Koht wiewia kapwuriamwei kan kin kasansalehda duwen sapwellime manaman?

9 Sohte pekidpe me Ih me kin wiahda soahng kapwuriamwei kan me inenen erpit oh kehlail. Me pid duwen sapwellime manaman, eri, medemedewe duwen met: Mie mpen melimel 45,000 me kin wiawi ehu ehu rahn, tohto sang rar (million) pak 16 nan ehu ehu pahr. Met wehwehki me melimel 2,000 me kin wiwiawi nan ahnsou wet. Depwek kan en ehute melimel kin kak wiahda soangen kehl me kehlail duwehte kinsi pakudang 10 de tohtosang me re kesehdi nan Mahwen Keriau en Sampah. Ke kin kilang ekis kehl pwukat ni mwomwen lioal kan. Lioal me inenen kapwuriamwei en kilang, ahpw kaidehn ihte, lioal kin kahrehda nitrogen en mih nan pwehl, oh tuhke kan kin doadoahngki nitrogen nin duwen koiasi. Eri, lioal iei kehl ehu me kin sansal, ahpw e pil kin wahdohng aramas akan kamwahu kesempwal kan.​—Melkahka 104:14, 15.

Ia Ahmw Madamadau Duwen Mehpwukat?

10. Iaduwen ke pahn sapeng peidek kan me mih nan pwuhken Sohp 38:33-38?

10 Medewehla ma kowe Sohp, oh Koht, Wasa Lapalapie, ketin keinemwe rehmw peidek kan. Ke pahn pwungki me pali moron en aramas akan sohte kin medemedewe duwen sapwellimen Koht wiewia kapwuriamwei kan. Siohwa en keinemwe rehtail peidek kan me mih nan pwuhken Sohp 38:33-38: “Ke ese duwen koasoandi kan en mwekid en pahnlahng, oh ke kak kawehwehda lipwen koasoandi pwukat pohn sampah? Ke kak wering depwek kan, pwe re en koaduhpwalkinuhkedi pilen keteu? Oh ma ke koasoanediong lioal en pir, e pahn dukiong uhk oh nda, ‘Iet ngehi, I pahn kapwaiada?’ Ihs me kin ndaiong menpihr me adaneki ipis me Pillap Nail pahn lapakehda, de kihng kan me e pahn keteuda? Ihs me nohn kupwurokong pwe en wadekedi depwek kan, oh kamwerehdi keteu, keteu me kin kapasapene pwelpar en sampah oh kakeluwakihala?”

11, 12. Dahme kin kadehde me Koht iei Ih me kin wia soahng kapwuriamwei kan?

11 Kitail koasoia duwen ekei ire kesempwal kan me Elihu kawehwe ong Sohp, oh kitail pil sukuhliki duwen ekei peidek kan me Siohwa kihong Sohp en sapeng nin duwen “ohl emen.” (Sohp 38:3) Kitail nda “ekei” pwehki nan irelaud 38 oh 39, Koht pil kin mahsanih duwen irair kaselel teikan en kapikapikda kan. Karasepe ieu, koasoandi en usu kan pahn lahng. Ihs me ese duwen ahr koasoandi kan? (Sohp 38:31-33) Siohwa kasalehong Sohp duwen ekei mahn akan​—mahn laion oh raven, kuht oh zebra, kou lawalo, ostris, oahs kehlail oh mahn ikel. Koht ketin keinemwe rehn Sohp peidek pwukat pwehn kasalehong Sohp ma ih me kihong soangsoangen mahn pwukat irair akan oh mweidong irail en mour oh tohtohla. Ke kak perenki onopki irelaud pwukat, keieu ma ke kin perenki mahn oahs akan de mahn teikan.​—Melkahka 50:10, 11.

12 Ke kak pil tehk Sohp irelaud 40 oh 41, oh audepen irelaud pwukat kin kawehwe duwen Siohwa kin pwurehng keneimwe rehn Sohp peidek kan duwen mahn riemen. Kitail lemeleme me mahn pwukat iei mahn hippopotamus, Behemoth, me inenen laud oh kehlail, oh mahn crocodile me kohsang pillap Nile, Leviathan. Mahn pwukat, emen emen iei kapikipik kaselel me konehng kitail en tehk. Kitail pahn tehk ni ahnsouwet pilipil kan kitail anahne wiahda.

13. Iaduwen Sohp ah mwekidkihda sapwellimen Koht keinemwe kan, oh iaduwen kitail pil pahn mwekidkihda irair wet?

13 Sohp irelaud 42 kin kasalehong kitail duwen Koht ketin keinemwe rehn Sohp peidek kan oh iaduwen met kin kamwekidada madamadau en Sohp. Ekis mwowe Sohp kin nohn medemedewe duwen pein ih oh meteikan. Ahpw, Sohp me ale kaweid sang sapwellimen Koht peidek kan, oh met sewese ih en kawekidala eh madamadau kan. E wehkada: “Maing Kaun, I patohwan ese me komwi [Siohwa] me ketin manaman ong wia mehkoaros, oh komw kin kak ketin wiahda mehkoaros me komw kin ketin kupwurki. Komw ketin keinemwe ia duwen ei kak peikasalki sapwellimomwi kupwurokong, ni ei sohte mwahn audaudki mehkot. I patohwandahr duwen soahng kapwuriamwei oh lapalap akan me I sohte dehdehki.” (Sohp 42:2, 3) Ei, mwurin Sohp medemedewe duwen sapwellimen Koht kapikapikda kan, e nda me soahng pwukat me nohn kaselel ong ih. Mwurin kitail medemedewe duwen kapikapikda kaselel kan, kitail pil anahne en kalahnganki sapwellimen Koht erpit oh manaman. Ia imwilahn met? Kitail pahn ihte pwuriamwekihla sapwellimen Siohwa manaman kehlail oh koahiek kan? De kitail pahn anahne mwekidki de wia mehkot laudsang met?

14. Iaduwen Depit mwekidkihda sapwellimen Koht wiewia kapwuriamwei kan?

14 Eri, nan pwuhken Melkahka 86, kitail kin wadek duwen mahsen kan en Depit me kin duwehte nan pwuhken Sohp, oh e pil mahsanih nan melkahka ehu me ntingihdi mwowe: “Ia uwen sansal en pahnlahng eh kasalehda sapwellimen Koht lingan! Ia uwen eh kasalehda mwahu mehkan me eh ketin wiahda! Rahn koaros lingano kin sansal poatopoat; pwohng koaros e kin duweduwehte.” (Melkahka 19:1, 2) Ahpw Depit pousehlahte mwurin met. Nan Melkahka 86:10, 11, kitail wadek: “Komwi me manaman oh kin ketin wiahda soahng kapwuriamwei kan; komwihte me Koht. Maing Kaun, komw ketin padahkihong ie audepen kupwuromwien, I ahpw pahn kin loalopwoat peikiong komwi; komw kein padahkihong ie pwe I en kin papah komwi ni kapehdi unsek.” Depit kin pwuriamweikihla sapwellimen Sounkapikada doadoahk kapwuriamwei kan kin pil pid duwen e kin lemmwiki Koht. Ke kak wehwehki kahrepe e kin wiahki met. Depit sohte men kansensuwedihala Ih me wiahda doadoahk kaselel pwukat. Kitail pil sohte men wia met.

15. Dahme kahrehda en Depit kin lemmwiki Koht me konehng?

15 Depit wehwehki me Koht kin sapwellimaniki manaman kehlail oh e pil kak doadoahngki manaman kehlail wet ong aramas akan me sohte kenikenla reh. Ong irail me sohte kin kenikenla rehn Koht, met kin wehwehki me mehkot suwed pahn wiawiong irail. Koht keinemwe rehn Sohp: “Ke pwaralahngehr ni imwen nahk kan, wasa I kin nekinekid ie sinoh oh keteu aihs takai? I kin nekinekidohng ahnsou apwal akan, ahnsoun pei oh mahwen.” Sinoh, keteu aihs takai, melimel, kisinieng, oh lioal kin wia sapwellimen Koht dipwisoun mahwen kan. Oh ia uwen re inenen kehlail!​—Sohp 38:22, 23.

16, 17. Dahme kin kasansalehda uwen kehlail en sapwellimen Koht manaman, oh iaduwen e doadoahngki manaman wet mahs mahsie?

16 Mwein ke tamanda kahpwal laud ehu me wiawi nan wasao me ke kin mie​—melimel ehu, keteu aihs takai, de lapake. Karasepe ehu, ni imwin pahr 1999, melimel laud ehu lel palieir en palikapi en Iurop. Melimel wet kahrehong aramas kan me samanih onopki irair en nan wehwe en pwuriamweikihla. Kisinieng kehlail lel mwail 125 (mph), kauwehla oahs mete kid kei, oh kauwehla selen lioal me adaneki pylons, oh ukehda sidohsa laud kan. Nna, medewehla duwen met: Melimel wet wusada oh katimpeseng tuhke rar pak 270, tuhke 10,000 nan mwetuwel en Versailles, likin Paris. Imwen aramas rar akan sohlahr lioal. Aramas kereniong lel meh 100 mehkihla met. Met wiawiehr ni ahnsou mwotomwot ehu. Melimel wet inenen kehlail!

17 Emen kak nda me melimel pwukat kin leledo ni ahnsou me aramas sohte kin kasik. Ahpw, dahme pahn wiawi ma Ih me kin sapwellimaniki kehl en wia doadoahk kapwuriamwei kehlail kan doadoahngki sapwellime kehl ni ahl ehu me soandi mwahu? Siohwa Koht wia met ni mwehin Eipraam, oh Eipraam sukuhliki me Sounkopwungo en sampah pwon me kadeikada kahnimw suwed riau, Sodom oh Komora. Pwehki kahnimw riau koaros me inenen suwed, pekipek en sawas lellahng rehn Koht me kin sewese aramas pwung kan koaros en pitsang kadeik en kahnimw riau pwukat. Poadoapoad mahsanih: “Kauno eri ketin kamwerehdi suwepel okohk, pohn Sodom oh Komora.” Met iei wiewia pwung ehu en komourala aramas pwung kan oh kasorehla aramas suwed akan.​—Senesis 19:24.

18. Aiseia irelaud 25 kin kawehwe duwen soahng kapwuriamwei dah kan?

18 Ahnsoukis mwuhr, Koht ketin kadeikada kahnimw en Papilon en mahs, oh mwein met iei kahnimwo me kileledi nan Aiseia irelaud 25. Koht ketin kohpadahr duwen kamwomwalahn kahnimw ehu: “Komwi keti wekidohng kahnimw kan ong ni mohn ihmw oh ketin kamwomwala arail kehl kehlail kan. Tehnpas akan me at imwintihti kan kauwadahr sohralahr kohkohlahte.” (Aiseia 25:2) Rahnwet, aramas akan me kin kohla Papilon ong mwemweit pahn kak kadehde me mahsen pwukat pweidahr. Ohlahn Papilon wiawi ni sohte koasoandi ieu mie? Soh. Kitail kak pwungki dahme Aiseia kin medemedewe: “Maing Kaun, me ei Koht. I pahn waunekin komwi oh kapinga mwaromwi. Komwi ketin wiadahr soahng kapwuriamwei kei; komwi ketin kapwaiada ni loalopwoat koasoandi kan me komwi ketin wiadahr kawao.”​—Aiseia 25:1.

Doadoahk Kapwuriamwei kan Ni Ahnsou Kohkohdo

19, 20. Dahme kitail kak kasikasik ong pweidahn pwuhken Aiseia 25:6-8?

19 Ni ahnsoun mahs, Koht kapwaiada kokohpo me ntingihdi nan parakrap en mwowe, oh e pahn pil wia soahng kapwuriamwei kan ni ahnsou kohkohdo. Nan irelaud wet, wasa me Aiseia koasoia duwen “soahng kapwuriamwei kei” me Koht ketin wiadahr, kitail pil diarada kokohp ehu me pahn pweida duwehte kadeiko me wiawi ong Papilon. ‘Soahng kapwuriamwei’ dah kan me Koht ketin inoukihdahr? Aiseia 25:6 mahsanih: “Wasaht pohn Nahna Saion Kauno, Wasa Lapalap pahn ketin kaunopada kamadipw ehu ong wehi koaros nin sampah​—kamadipw ehu me pahn direkihla kisin sak keieu kaselel oh wain keieu iou.”

20 Kokohp wet pahn uhdahn pweida nan sampah kapw me Koht ketin inoukihda me pahn wiawi ni ahnsou keren. Ahnsowo, aramas akan pahn pitsang kahpwal akan me kin kansensuwedihala aramas tohto nan rahnpwukat. Ni mehlel, kokohpo nan Aiseia 25:7, 8 kin kamehlelehong kitail me Koht pahn ketin doadoahngki sapwellime manaman en wia doadoahk me keieu kapwuriamwei: “E pahn ketikihsang pilenmesen aramas koaros oh ketikihsang kanamenek me sapwellime aramas akan wie lokolongkier wasa koaros nin sampah. Pein Kauno me mahmahsen.” Mwuhr, wahnpoaron Pohl doadoahngki iren Paipel wet oh kadoadoahkong Koht ni eh pahn ketin kaiasada me mehlahr akan. Doadoahk kapwuriamwei mehlel ehu!​—1 Korint 15:51-54.

21. Doadoahk kapwuriamwei dah kan Koht pahn ketin wia ong aramas mehlahr akan?

21 Pil ehu kahrepe nsensuwed solahr pahn wiawi, iei pwehki soumwahu kan pahn solahr mie. Ni ahnsou me Sises kin ketiket nin sampah, e kamwahuwihala aramas tohto​—me maskun kan pwurehng kilangada wasa, me salengepon kan pwurehng rongada wasa, oh e pil kakehlahda aramas mwoator kan. Sohn 5:5-9 mahsanih me e kakehlahda ohl mwoator men me soumwahu erein sounpar 38. Aramas akan me kilangada met lemeleme me met wiewia de doadoahk kapwuriamwei ehu. Ni mehlel, met iei wiewia kapwuriamwei ehu! Sises ahpw padahkiong irail duwen doadoahk kapwuriamwei ehu me pahn wiawi me laudsang met iei ni ahnsou me e pahn kaiasada aramas akan sang mehla: “Kumwail dehr pwuriamweiki mepwukat, pwehki ahnsou ehu pahn kohdo me irail koaros me mihmi nan sousou kan pahn rong kapitie, oh re pahn pedoisang nan arail sousou kan. A me wiewia mwahu kan pahn iasadahng mour, a me wiewia suwed kan pah iasadahng kadeik.”​—Sohn 5:28, 29.

22. Dahme kahrehda me paisuwed kan oh me kin lelohng kalokolok kan pahn kak ahneki koapworopwor ong ni ahnsou kohkohdo?

22 Met uhdahn pahn pweida pwehki Ih me kin wiahda inou pwukat iei Siohwa. Kitail kak kamehlele me ni ahnsou me E pahn doadoahngki sapwellime manaman kehlail en onehda sapahl mehkoaros, pweidahn doadoahk wet pahn inenen kaselel. Melkahka 72 kin kawehwehda dahme E pahn wia ki sapwellime Ohl nanmwarkio. Aramas pwung kan pahn tohtohla oh popohl pahn pweida wasa koaros. Koht pahn sewese me paisuwedlahr kan oh irail akan me kin lelohng kalokolok kan. E ketin inoukihdahr: “Reken wahn pilawa en kin wiewiawihte nan wehiet; wahnsahpw en kin kipehdi dohl akan, rek oh wohkian duwehte wahnsahpw en Lepanon. Kahnimw kan en direkihla aramas ngeder, rasehng dihpw kan me kin keirda nansapw.”​—Melkahka 72:16.

23. Dahme sapwellimen Koht doadoahk kapwuriamwei kan pahn kamwekid kitail en wia?

23 E inenen sansal me kitail ahneki kahrepe mwahu ehu en medemedewe duwen sapwellimen Siohwa wiewia kapwuriamwei kan​—dahme E ketin wiahda mahs, oh dahme E kin wiewia rahnwet, oh dahme E pahn wia ni ahnsou keren. “Kitail kapinga Kauno Koht en Israel! Pwe ihete me kin ketin wiahda soahng kapwuriamwei pwukat. Kitail kapinga lingan en mware kohkohlahte! Sapwellime lingaling en kadirehla sampah pwon. Amen! Amen!” (Melkahka 72:18, 19) Kitail anahne kalapw ngoangki koasoiaiong atail peneinei oh aramas teikan duwen sapwellimen Siohwa wiewia kapwuriamwei kan. Ei, kitail “kalohki duwen sapwellime lingan ong tohn wehi kan, oh wiepen nin lime manaman akan en lohkohng aramas koaros.”​—Melkahka 78:3, 4; 96:3, 4.

Iaduwen Ke Pahn Sapeng?

• Iaduwen peidek kan me kohwong Sohp kin kasansalehda me loalokong en aramas akan me inenen tikitik?

• Mehnia karasepen sapwellimen Koht doadoahk kapwuriamwei kan me kileledi nan Sohp irelaud 37-41 kin kamwekid uhk?

• Mwurin kitail sukuhlikiher duwen ekei sapwellimen Koht doadoahk kapwuriamwei kan, iaduwen met pahn anahne kamwekid kitail en wia?

[Kilel nan pali 10]

Ia ahmw madamadau duwen soangsoangen snowflake kan oh manaman kapwuriamwei en lioal?

[Credit Line]

snowcrystals.net

[Kilel nan pali 13]

E pahn mwahu ma ke pahn ahnsou koaros koasoiaiong aramas teikan duwen sapwellimen Koht doadoahk kapwuriamwei kan

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share