Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • br2 pp. 3-8
  • Kekeid Ni Lelepek

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • Kekeid Ni Lelepek
  • Iren Onop kan ong Kahn Iroir 2—2004/05
  • Sawaspen Oaralap kan
  • Ire kan me Duwehte Met
  • ‘I Kin Kekeid Ni Lelepek’
  • “Kamwakelehda ai Mwidihlihk oh Mohngiongi”
  • ‘Sapwellimomwi Limpoak Kadek me kin Wia Kaweidpei’
  • “I Sohte Kin Patehng Aramas Soh-Katepe kan”
  • ‘I kin Koulki Wiepen Nin Limomwi Kapwuriamwei kan’
  • “I Patohwan Poakohng Wasa me Komw Kin Ketin Ketiket Ie”
  • ‘Komw Dehr Kauweiehla’
  • “Komw Kupwurkalahngan ong Ie oh Doareiehla”
  • Dahme Kahrehda Ken Kolokol Omw Lelepek?
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2008
  • Ke Pahn Kolokolete Omw Lelepek?
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2008
  • Kolokolete Omw Lelepek!
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa (Ong Onop)—2019
  • Loaloapwoat Nan Sampah ehu me Sohunsek
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—1997
Kilang Pil Ekei
Iren Onop kan ong Kahn Iroir 2—2004/05
br2 pp. 3-8

Kekeid Ni Lelepek

“A duwen ngehi, I kin kekeid ni lelepek.”​—MELKAHKA 26:11.

1, 2. (a) Dahme kahrehda ahn aramas ahr pahn kasalehda lelepek ong Koht kin pid peidek ma Koht kin sapwellimaniki pwung en kaunda lahng oh sampah pwon? (b) Iaduwen kapikapikda loalokong kan kak kasalehda me re kin utungada sapwellimen Siohwa kaunda?

NI AHNSOU me Sehdan pelianda Koht nan mwetuwel en Ihden, e mwomwen kihda peidek ieu ma Koht kin sapwellimaniki pwung en kaunda sapwellime kapikapikda kan. Mwuhr, e kose me aramas akan pahn papah Koht pwehki irail pahn ale mehkot sang reh. (Sohp 1:9-11; 2:4) Kahrehda, lelepek me aramas pahn kasalehda kin wia mehkot kesempwal me kin pidada arail utungada sapwellimen Siohwa pwung en kaunda audepen lahng oh sampah pwon.

2 Edetehn sapwellime kepikipikda kan pahn kasalehda ahr lelepek ong ih de soh, Koht pahn wia kaunepen lahng oh sampah, ahpw, aramas akan oh sapwellimen Koht ngehn akan kak kasalehda ihs me irail kin utungada. Iaduwen? Ni ahr pahn pilada en lelepek ong Koht de soh. Kadeikpen emen pahn poahsonda pohn ahn emen ah pahn lelepek de soh.

3. (a) Dahme Sohp oh Depit peki rehn Siohwa en kasawihada oh tenekih? (b) Peidek dah kei kin pwarada me kin pid lelepek?

3 Sohp ni likilik mahsanih: “Siohwa en ketin tenekih ie ni sapwellime mehn tenek en pwung, E ahpw pahn ketin mwahngih uwen ei mwakelekel.” (Sohp 31:6, New World Translation) Nan sapwellime kapakap, nanmwarki Depit en Israel en kawao peki rehn Siohwa en kasawiahda ma e kin lelepek de soh: “Maing Siohwa, komw ketin kalohkihda duwen eh sohte dipei, pwehki ei kin wia dahme pwung oh likih komwi mehlel.” (Melkahka 26:1, NW) E pil kesempwal kitail en kekeid ni lelepek! Ahpw, ia wehwehn lelepek, oh ia wehwehn kekeid ni lelepek? Dahme pahn sewese kitail en kolokolete atail lelepek?

‘I Kin Kekeid Ni Lelepek’

4. Ia wehwehn lelepek?

4 Lelepek kin wehwehki wia dahme pwung. Ahpw, lelepek kin wehwehki laudsang wia dahme pwung. E kin wehwehki kasalehda mohngiong unsek ni atail papah Koht. Sehdan kin peidek duwen kahrepen Sohp kin papah Koht ni ah kin patowan ong Koht: “Ahpw ma komwi ketin kauwehla paliwere—eri e pahn lahlahwei komwi mwohn silangomwi.” (Sohp 2:5) Patehng wiewia pwung, lelepek kin wehwehki me emen anahne pil ahneki mohngiong pwung.

5. Dahme kin kasalehda me kolokolete atail lelepek sohte kin wehwehki kitail anahne wiahla aramas unsek kan?

5 Kekeid ni lelepek sohte wehwehki me emen anahne unsek ni ah pahn nantihong kolokol ah lelepek ong Koht. Nanmwarki Depit wia aramas soh unsek oh e wiahda sapwung laud kei nan ah mour. Ahpw, Pwuhk Sarawi kin kasalehda me ih aramas emen me kekeid ni “lelepek.” (1 Nanmwarki 9:4) Dahme kahrehda? Pwehki Depit kin poakohng Siohwa. E kin kasalehda mohngiong unsek ni e kin lelepek ong Koht. E kin mwadang wehkada ah sapwung kan, ale kaweid, oh kapwungala ah wiewia sapwung kan. Ni mehlel, lelepek me Depit kin kasalehda kin sansalda sang ni ah kin ni mohngiong unsek oh limpoak ong ah Koht, Siohwa.

6, 7. Dahme kekeid ni lelepek kin pidada?

6 Lelepek sohte kin pid irairen aramas akan, duwehte poadidiong iang pelien lamalam. E kin dokedoke soahng koaros nan atail mour. Depit kin “kekeid” ni lelepek. The New Interpreter’s Bible kin kawehwehda lepin lokaia wet “kekeid” oh e kasalehda me e wehwehki ‘elen mour.’ Sounmelkahkao kin koulki duwen irail akan me kin “pwung”: “Meid pai me kin momour nin duwen kosonned en Kauno. Meid pai irail kan me kin kapwaiada sapwellime kosonned kan, oh kin peikiong ni kapehd unsek. Re sohte mwahn kin wia me sapwung; re kin weweid nan elen Kauno.” (Melkahka 119:1-3) Aramas lelepek men pahn ahnsou koaros rapahki oh kapwaiada kupwuren Koht oh kekeid nan sapwellime ahl.

7 Kekeid ni lelepek kin wehwehki emen pahn loalopwoat ong Koht, edetehn e pahn lelohng kahpwal akan. Atail lelepek ong Koht pahn sansalda ma kitail pahn dadaurete edetehn kalokolok kan, kahpwal akan, de soikala kasongosong kan en sampah suwed wet. Kitail kin ‘kaperenda Siohwa’ pwe e pahn kak sapeng ih me kin lahlahwe Koht. (Lepin Padahk 27:11) Kitail ahneki kahrepe mwahu en ahneki madamadau duwehte Sohp me sansal nan mahsen pwukat: “I sohte pahn koasoia me kumwail aramas pwung; I pahn keptakaila koasoakoasoia ei mwakelekel lao lel rahn en ei mehla!” (Sohp 27:5) Melkahka 26 kin kasalehong kitail dahme pahn sewese kitail en kekeid ni lelepek.

“Kamwakelehda ai Mwidihlihk oh Mohngiongi”

8. Dahme ke sukuhlikier sang ahn Depit peki rehn Siohwa en kasawihada ah mwidihlihk kan oh mohngiong?

8 Depit kapakapki: “Maing Siohwa, komw ketin sohng ie oh kasawih ie, komw ketin kamwakelehda ai mwidihlihk oh mohngiongi.” (Melkahka 26:2, NW) Mwidihlihk kan kin mih nan werengen paliwar en aramas akan. Ni karasaras, mwidihlihk kan kin rasehng ahn aramas madamadau oh pepehm loal kan. Mohngiong kin pil rasehng loalen aramas akan​—ah ineng kan, pepehm akan, oh loalokong. Ni ahnsou me Depit peki rehn Siohwa en kasawih ih, e mwahuki Siohwa en tehk oh kasawih mwahu ahn Depit madamadau oh pepehm loal kan.

9. Iaduwen Siohwa kin kamwakehlehda, ni karasaras, atail mwidihlihk kan oh mohngiongitail?

9 Depit peki rehn Siohwa en kamwakelehda ah mwidihlihk kan oh mohngiong. Iaduwen Siohwa kin kamwakelehda nan loalen aramas akan? Depit koulki: “I kin patohwan kapinga Siohwa, pwehki E kin ketin kaweid ie, oh sapwellime kaweid kin kapwungala ahi madamadau oh pepehm loal kan nipwong.” (Melkahka 16:7, NW) Ia wehwehn met? Met kin wehwehki me kaweid me kohsang rehn Koht kin lel wasa me keieu loal en Depit oh kapwungala ah madamadau oh pepehm loal kan. Duwehte kitail, ma kitail pahn kalahnganki kaweid me kohsang Mahsen en Koht, oh irail me kin wia wiliepen Koht nin sampah, oh sapwellime pwihn, oh mweidong kaweid pwukat en leledihla nan wasa loal kan nan atail mour. Kaukaule kapakap ong Siohwa pwen kamwakelehda loalatail kan pahn kak sewese kitail en kekeid ni lelepek.

‘Sapwellimomwi Limpoak Kadek me kin Wia Kaweidpei’

10. Dahme sewese Depit en kekeidki sapwellimen Koht mehlelo?

10 Depit pousehla mahsanih, “Sapwellimomwi limpoak kadek me kin wia kaweidpei, oh I kin kekeidki sapwellimomwi mehlelo.” (Melkahka 26:3) Depit kin wehwehki duwen sapwellimen Koht wiewia kan en limpoak-kadek, oh e kin doudouloale duwen limpoak wet. Depit koulki: “Kapinga Siohwa, oh dehr manokehla sapwellime kalahngan lapalap.” Depit kin tamataman sapwellimen Koht “wiewia” ehu ni ah mahsanih: “Siohwa kin wia sounkopwung men me kin sewese irail kan me toutoulahr, oh ketikihongirail arail pwung. E ketin kasalehiong Moses sapwellime koasoandi kan oh mweidohng mehn Israel ko re en kilang manaman en nin lime ko.” (Melkahka 103:2, 6, 7, NW) Mwein Depit kin medemedewe ni ahnsou me mehn Isip kan kaloke mehn Israel akan ni mwehin Moses. Ma iei, ni en Depit medemedewe iaduwen Siohwa kasalehong Moses ahl me irail pahn pitsang mehn Isip kan kin sair mohngiong en Depit oh kakehlahda ih en nantiong kekeidki sapwellimen Koht mehlel.

11. Dahme pahn kak sewese kitail en kekeid ni lelepek?

11 Sang ni atail kin kaukaule onop Mahsen en Koht oh doudouloale dahme kitail kin sukuhliki, met pahn pil sewese kitail en kekeid ni lelepek. Karasepe, ma kitail pahn doudouloale duwen Sosep ni ah tangasang ahn Podipar pwoud, met pahn pil kak kangoange kitail en tangasang kasongosong kan me kin pwarada nan atail wasahn doadoahk, sukuhl, de wasa teikan. (Senesis 39:7-12) Mie mehn kahlemeng kan me kitail kak doudouloale ni ahnsou me kitail kin lelohng kasongosong kan en men kepwehpwehla oh wiahla aramas ndand oh manaman nan sampah wet? Kitail kak tamataman mehn kahlemeng mwahu en Moses, ni e soikala kepwe kesempwal koaros en Isip. (Ipru 11:24-26) Ma kitail pahn doudouloale duwen Sohp ah kin dadaurete oh lelepek ong Siohwa, met pahn sewese kitail en kakehlahda atail pilipil en lelepek ong Siohwa edetehn soumwahu oh kahpwal teikan. (Seims 5:11) Dahme kitail pahn wia ma kitail pahn lelohng kalokolok? Eri, ma kitail pahn tamataman ni ahnsou me Daniel mih nan pesen laion, met pahn kak sewese kitail en eimah!​—Daniel 6:16-22.

“I Sohte Kin Patehng Aramas Soh-Katepe kan”

12, 13. Soangen aramas dah kei kitail en dehr patehng?

12 Depit kasalehda duwen pil ehu sawas me kin kakehlahda ah lelepek ong Koht: “I sohte kin patehng aramas soh-katepe kan; sohte ahiong me liksansalamwahu kan. I kin tateki patehng aramas suwed kan oh kin pohnsehse aramas suwed kan.” (Melkahka 26:4, 5) Depit sohte pahn patehng aramas suwed akan. E kin tateki werek suwed akan.

13 Iaduwen kitail? Kitail kin kahng patehng aramas suwed akan me kin pwarada nan TV, video, kasdo, Internet sites, on soahng pwukat? Kitail kin kahng patehng irail aramas akan me kin mwomwehda me irail aramas mwahu ahpw ni mehlel irail kin ekihla soahng suwed me re wiewia? Mwein ekei iengetail tohnsukuhl akan de tohndoadoahk kan kin mwomwehda me irail wia kompoakpatail mwahu kan pwehki kahrepe widing soh sansal kan. Kitail men karanih soangen aramas pwukat me sohte kin kekeidki sapwellimen Koht mehlel? Mendahki irail kin mwomwen mehlel, irail aramas akan me kin lahlahwe padahk mehlel mwein ele kin song en ekihla me re men kahrehong kitail en sohpeisang papah Siohwa. Ahpw, dahme kitail pahn wia ma mie irail akan nan mwomwohdiso en Kristian me kin mour riau? Irail pil kin mwomwehda me irail uhdahn mwahu oh irail kin ekihla dahme mih loalarail kan. Jayson, wiahla emen ministerial servant ni ahnsou wet, ahpw mahs e kin kompoakepahnki soangen aramas pwukat ni ahnsou me e pwulopwul. E koasoia duwen irail: “Ehu rahn, emen irail ndaiong ie met: ‘E sohte lipilipil dahme kitail wiewia ahnsouwet, pwe ni ahnsou me koasondi kapw pahn leledo, kitail pahn mehla. Kitail pahn mehla oh kitail pahn sehse ma mie mehkot kitail katiasang.’ Soangen koasoi duwehte met kahrehong ie en tepida medemedewe duwen ai mour. Pwe I sohte men mehla ni ahnsou me koasoandi kapw pahn leledo.” Eri, Jayson, ni loalokong, sohlahr kin patehng soangen aramas pwukat. Wahnpoaron Pohl kihda kaweid wet, “Kaleke kumwail pitida pahn meteikan! Pwe werekiong aramas suwed kan e kin kauwehla tiahk mwahu.” (1 Korint 15:33) E inenen kesempwal kitail en dehr werek suwed!

‘I kin Koulki Wiepen Nin Limomwi Kapwuriamwei kan’

14, 15. Iaduwen kitail kak “kapil sapwellimen Siohwa pei sarawi”?

14 Depit pousehla, “I kin kamwakele pehi kat pwehn kasalehda me sohte dipei, oh kin wia ei kaudok kapil sapwellimomwi pei sarawi.” Dahme kahrehda Depit wia met? “I kin koulki koulen kasapahlkalahngan oh koasoia wiepen nin limomwi kapwuriamwei kan.” (Melkahka 26:6, 7) Depit men kolokolte ah tiahk mwakelekel pwe e kak kaudokiong Siohwa oh lohkiseli duwen ah lelepek ong Koht.

15 Soahng koaros me kin pid kaudok min nan Impwal Sarawio oh mwuri nan Tehnpas Sarawio kin wia “kamwomwada kei en uhdahn mehkan me kin wiawi nanleng.” (Ipru 8:5; 9:23) Pei sarawio kin mwete sapwellimen Siohwa kupwurki meirong en Sises Krais pwen pwaindasapahldo aramas akan. (Ipru 10:5-10) Kitail kin kamwakele pehtail kan pwen kasalehda me kitail sohte kin wiewia dihp laud kan oh ni atail kin “kapil sapwellimen Siohwa pei sarawi” kasalehda atail pwoson meirong tomw en Krais.​—Sohn 3:16-18.

16. Iaduwen kitail kin paiekihda sang ni atail kin lohkiseli sapwellimen Koht doadoahk kaselel kan?

16 Ni ahnsou me kitail kin medemedewe duwen dahme tomwo kak wia ong kitail, met soh kin kadirekihla mongiongitail kalahngan ong Siohwa oh sapwellime Iehros? Ki mongiongitail me direkihla kalahngan, kitail en padahkiong meteikan sapwellimen Koht doadoahk kaselel kan​—sang ni ahnsou kepikipikdahn aramas nan mwetuwel en Ihden lao lel onohnsapahldo en soahng koaros nan sapwellimen Koht sampah kapwo. (Senesis 2:7; Wiewia 3:21) Ni mehlel, atail kin soupisengki wia doadoahk en kalohkiseli Wehio oh katohnpadahk kin wia mehn perepe en ni pali ngehn ong kitail koaros! (Madiu 24:14; 28:19, 20) Atail kin soupisengki wia doadoahk wet kin pil sewese kitail en kolokolete atail koapwoaropwoar ong ni ahnsou kohkohdo, oh atail pwoson sapwellimen Koht inou kan, oh atail limpoak ong Siohwa oh aramas akan.

“I Patohwan Poakohng Wasa me Komw Kin Ketin Ketiket Ie”

17, 18. Soangen madamadau dahieu kitail anahne ahneki me pid mihding en Kristian akan?

17 Wasao me kaudok ong Siohwa kin wiawi nan wehi Israel iei Impwal Sarawio, oh ih wasao me pei sarawi ong meirong kan kin mie. Depit kapakapki duwen ah kin perenki wasao: “Siohwa, I patohwan wasa me komw kin ketin ketiket ie, wasa me sapwellimomwi lingan kin ket ie.”​—Melkahka 26:8, NW.

18 Kitail kin perenki pokonpene pwehn sukuhliki duwen Siohwa? Kingdom Hall koaros kin ahneki prokram en kihda kaweid ni pali ngehn oh e kin wia wasahn kaudok mehlel nan ehu ehu kousapw kan. Patehng met, mie atail Kapokon en District kan, Kapokon en Circuit kan, oh Kapokon en Rahn Tohrohr me kin wiawi pahr koaros. Nan mihding pwukat, irail kin koasoiapene duwen sapwellimen Siohwa “mehn kataman kan.” Ma kitail sukuhliki en “poakohng ni mohngiong unsek,” kitail pahn kasikasik en iang towehda mihding kan oh rong kanahieng. (Melkahka 119:167) Ia uwen kansenamwahu en patehng iengetail pwoson akan me kin nsenohki kitail oh me kin sewese kitail en kolokolete atail lelepek ong Koht!​—Ipru 10:24, 25.

‘Komw Dehr Kauweiehla’

19. Mehnia dihp kan me Depit sohte men dipkihda?

19 Pwehki Depit kin wehwehki duwen imwilahn aramas emen me pahn sohpeisang kekeidki sapwelimen Koht mehlelo, e wia pekipek wet: “Komw dehr ketin kauweiehla duwehte me dipan akan; komw dehr ketin kaloke ie duwehte sounkam aramas akan​—soangen aramas akan me kin wia me suwed ahnsou koaros oh kin onohnop en widinge meteikan ahnsou koaros.” (Melkahka 26:9, 10) Depit sohte men patehng aramas suwed akan me kin dipkihda tiahk suwed de me kin natih aramas akan.

20, 21. Dahme pahn kak kahrehong kitail en duwehla aramas akan me sohte kin papah Koht?

20 Rahnwet, sampah kin direkihla tiahk samin kan. Pwe TV, makisihn kan, oh kasdo kan kin kangoange aramas en wia tiahk samin kan. (Kalesia 5:19) Ekei kin perenki kilang kilel suwed kan (pornography), oh met kin kalapw imwikihla tiahk samin. E kin mengei ong irail me pwulopwul kan en lohdi pahn soangen lidip pwukat. Nan ekei sahpw, dating nanpwungen irail me pwulopwul kan kin wia mehkot me irail kin kalap wia, kahrehda irail mwahnakapw oh peinakapw kan kin ahneki madamadau me irail anahne date. Met kin imwikihla pwulopwul tohto kin tepida date pwutak de serepein me irail mwahukihda, mendahki irail nohn pwulopwul, saikinte kak pwopwoud. Pwen kaitarala arail ineng, re kin wia dipen nenek.

21 Aramas laud kan pil kak lohdi ma re sohte kanahieng. Wiewiahn pisnes sapwung kan oh wiahda pilipil kan me kin poahsonkihda roporop kin kasalehda me aramas pwukat sohte kin ahneki irairen lelepek. Kekeidki elen sampah wet pahn kahrehong kitail en dohsang Siohwa. Eri, kitail en “tateki dahme suwed, oh poakong dahme mwahu” oh pousehla kekeid ni lelepek.​—Eimwos 5:15.

“Komw Kupwurkalahngan ong Ie oh Doareiehla”

22-24. (a) Kangoang dahieu ke kin diarada nan kaimwiseklahn mahsen kan en Melkahka 26? (b) Mehnia lidip kitail pahn onopki nan artikel en mwurin met?

22 Ni kaimwiseklahn sapwellimen Depit kapakap ong Koht, e mahsanih: “A duwen ngehi, I kin wia dahme pwung; komw kupwurkalahngan ong ie oh doareiehla. I kin nekinek mwahu sang soahng keper koaros; I kin kapinga Kauno mwohn pokon en sapwellime aramas akan.” (Melkahka 26:11, 12) Ahn Depit nannantiong en kolokolete ah lelepek kin pil pid ah kin peki rehn Koht en doarehla ih. Met kin wia mehn kangoang ong kitail! Edetehn kitail wiahla aramas soh unsek kan, Siohwa pahn ketin sewese kitail ma kitail pil pahn nantiong en kekeid ni lelepek.

23 Eri, atail wiewia kan koaros anahne kasalehda me kitail kin wauneki oh kesempwaliki sapwellimen Koht kaunda. Emen emen kitail koaros kak kapakap ong Siohwa oh peki reh en kasawiahda atail madamadau oh pepehm loal kan. Kitail anahne ahnsou koaros doudouloale duwen sapwellime mehlelo sang ni atail kin nantihong onop sapwellime Mahseno. Oh kitail pil pahn nantihong en dehr werek suwed oh kapinga Siohwa mwohn pokon en sapwellime aramas akan. Kitail en ngoangkihte iang doadoahk en kalohki Wehio, oh dehr mweidong sampah wet en kauwehla atail nanpwung mwahu rehn Koht. Ni atail kin wia uwen me kitail kak en kekeid ni lelepek, kitail kak likih me Siohwa pahn ketin kupwurkin kitail.

24 Pwehki lelepek kin pid atail wiewia kan koaros, kitail anahne wehwehki duwen lidip keper ehu​—iei en doadoahngki sapwung sakau en wai. Kitail pahn onop duwen oaralap wet nan artikel en mwurin met.

Ke Tamanda?

• Dahme kahrehda Koht kak ketin kadeikada kapikapikda loalokong kan ma irail pahn kolokolete arail lelepek de soh?

• Ia wehwehn lelepek, oh dahme kekeid ni lelepek kin pidada?

• Dahme pahn sewese kitail en kekeid ni lelepek?

• Pwen kolokolete atail lelepek, kitail anahne wehwehki duwen keper dah kei oh liksang keper pwukat?

[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 4]

Ke kin ahnsou koaros peki rehn Siohwa en kasawihada omw madamadau loal kan?

[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 4]

Ke kin ahnsou koaros medemedewe duwen sapwellimen Siohwa wiewiahn limpoak kadek kan?

[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 6]

Atail kin kasalehda lelepek mendahki kitail kin lelohng kasongosong kan kin kaperenda Siohwa

[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 7]

Ke kin ale sawas sang Siohwa ni E kin sewese kitail en kekeid ni lelepek?

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share