Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • w06 11/1 pp. 18-22
  • Sohp—Ohl Emen Me Kin Kanengamah Oh Loalopwoat

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • Sohp—Ohl Emen Me Kin Kanengamah Oh Loalopwoat
  • Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2006
  • Sawaspen Oaralap kan
  • Ire kan me Duwehte Met
  • Irair en Lelepek oh Kasongepen Lelepek
  • Sawehwe oh Kaweid Suwed
  • Kitail Kak Diar Sawas Ni Ahnsoun Apwal
  • “Kadehde Omw Lelepek”
  • Sohp Kawauwih Mwaren Siohwa
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2009
  • “Koapworopworki Siohwa”
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa (Ong Onop)—2022
  • Ire Kesempwal akan Sang Nan Pwuhken Sohp
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2006
  • Ihs Sohp?
    Mehn Kasukuhl kan me Ke Kak Sukuhlkihsang Paipel
Kilang Pil Ekei
Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2006
w06 11/1 pp. 18-22

Sohp—Ohl Emen Me Kin Kanengamah Oh Loalopwoat

“Ia duwe, ke kilangehr Sohp, ei laduwo? Pwe sohte aramas nin sampah me loalopwoat oh mwahu duwehte ih. E kin kaudokiong ie oh lemmwikin ie oh kin kanahieng pwe en dehr wiahda me suwed ahnsou koaros.”—SOHP 1:8.

1, 2. (a) Soangen kahpwal soh kasikpe dah kan me Sohp lelohng? (b) Kawehwehda duwen mouren Sohp mwohn apwal ko lelohng ih.

MIE EMEN ohl me kin mwomwen ahneki soahng koaros—paiamwahu, adamwahu, roson mwahu, oh mour en peneinei me kin peren. Mwuri, kahpwal lelohng ih pak siluh nan ahnsoutehkis. Nihpwong ehute, eh pai kohsang ih. Mwuri, soangen melimel tohrohr ehu kemehla nah seri ko koaros. Mwuri, e alehda soangen soumwahu ehu me kaluwetehla, oh mpwos kohda wasa koaros ni paliwere. Mwein ke esehier me ohl menet iei Sohp, me wia ohl me keieu kesempwal nan pwuhken Sohp.—Sohp, irelaud 1 oh 2.

2 Sohp mahsanih: “I ahpw men ei mour en pwuralahng mahs, ni ahnsou me Koht kin ketin sinsile ie.” (Sohp 3:3; 29:⁠2) Ni ahnsou me apwal akan kin pwarada, ihs me sohte kin loaleidkihda ahnsou mwahu kan en mahs me inenen mwahu? Nan ahn Sohp irair, e kin mourki mour mwahu oh pwung me likamwete sohte paisuwed kak lel. Aramas ndand kan kin wauneki ih oh kin rapahki ah kaweid kan. (Sohp 29:5-11) E kin kepwehpwe ahpw e kin ahneki madamadau toupahrek ohng me pid nah mwohni kan oh e sohte kin mwohnkihla nah sent kan. (Sohp 31:24, 25, 28) Ni ahnsou me e kin tuhwong irail liohdi oh irail me sepwoupwou kan me anahne sawas, e kin sewese irail. (Sohp 29:12-16) Oh e pil lelepek ohng ah pwoud.—Sohp 31:1, 9, 11.

3. Iaduwen Siohwa kin kilangwohng Sohp?

3 Sohp kin weweidki ah mour nin duwen ohl pwung men, pwehki e kin papah Koht. Siohwa mahsanih: “Sohte aramas nin sampah me loalopwoat oh mwahu duwehte ih. E kin kaudokiong ie oh lemmwikin ie oh kin kanahieng pwe en dehr wiahda me suwed ahnsou koaros.” (Sohp 1:1, 8) Ahpw mendahki Sohp kin nantihong weweidki elen mour pwung, kahpwal akan kauwehla ah elen mour nsenamwahu. Soahng koaros me e kadoahkihada sohrala, oh kasongosong wiawihong ih pwehn dierekda soangen aramas dah ih, oh met wiawi ni ahl kamedek oh kapwunod.

4. Dahme kahrehda e pahn wia mehn sawas ehu en tehk duwen ahn Sohp apwal?

4 Ni mehlel, kaidehn Sohp kelehpw me wia ladu en Koht me lelohng kalokolok me kakete kauwehla pein ah mour. Irail Kristian tohto rahnwet me kak wehwehki irair me Sohp lelohng. Pwehki kahrepe wet, mie peidek riau me konehng kitail en medemedewe: Iaduwen atail tamataman kahpwal me lelohng Sohp kak sewese kitail ni atail pahn lelohng kahpwal kan? Oh iaduwen ah kak padahkihong kitail en kak poakehla irail kan me kin lelohng kahpwal kan?

Irair en Lelepek oh Kasongepen Lelepek

5. Ohng Sehdan, dahme kahrehda Sohp kin wie papah Koht?

5 Irair me Sohp mihmi loale kin wia irair tohrohr. Ni Sohp ah sohte wehwehki, Tepilo kin peidengki duwen kahrepe mehlel me Sohp kin papah Siohwa. Ehu ahnsou me kapokonpene ieu wiawi nanleng, Siohwa kasalehda duwen irair mwahu kan en Sohp, Sehdan sapengki: “Kaidehn pein komwi ketin silehdier ih oh eh peneinei oh pil mehkoaros me e ahneki?” Sehdan kin dene me ineng en roporop me kamwekid Sohp—oh pil ladu teikan en Koht. Sehdan ahpw mahsanihong Siohwa, “Ahpw ma komw pahn ketikihsang mehkoaros me e ahneki—e pahn lahlahwei komwi mwohn silangomwi.”—Sohp 1:8-11.

6. Mehnia madamadau kesempwal me Sehdan peidengki?

6 Irair wet me pwarada me inenen kesempwal. Sehdan kin pelianda elen ahn Siohwa kin kasalehda sapwellime kaunda. Koht kak kaunda lahng oh sampah sang ni limpoak? De nin duwen me Sehdan kasalehda, ni imwila Sohp kin papah Siohwa ni roporop? Siohwa mweidong Tepilo en kasonge Sohp pwehn kasalehda dahme mehlel me pid irair wet, oh e wia met ni ah koapworopworki lelepek oh mehlel en sapwellime ladu menet. Ni ahl wet, pein Sehdan me kahrehong kahpwal kan en lelohng Sohp oh e wia met ni ahnsou mwadang. Ni ahnsou me Sehdan sohte pweida nan ah tepin kasongosong kan, e kahpwalihala Sohp ki soumwahu kamedek ieu. Sehdan kose me, “Aramas kin mweidala mehkoaros me e ahneki pwe en doarehla pein eh mour.”—Sohp 2:4.

7. Ni ahl dah kan me sapwellimen Koht ladu kan nan rahn wet kak lelohng kasongosong kan me rasehng ahn Sohp?

7 Mendahki Kristian tohto nan rahnwet sohte kin lokolongki soangen kahpwal kan me Sohp lelohng, soangsoangen kahpwal kan pil kin kapwunodih irail. Aramas tohto kin lelohng kalokolok oh kahpwal en peneinei. Apwal en sent de soumwahu en paliwar kan kin wahdo kahpwal. Ekei aramas meirongkihla arail mour pwehki arail pwoson. Ni mehlel, kitail sohte kak pein lemeleme me Sehdan me kin wahdo paisuwed koaros ohng nan pein atail mour kan. Ni mehlel, ekei kahpwal kan me kitail kin lelohng kin kak pil wiawi pwehki pein atail sapwung kan de pwehki irair en paliwaratail me kitail sohsohki. (Kalesia 6:7) Kitail koaros kin lelohng imwilahn mahla oh kahpwal kan me kin kohsang ni mehn kepikipik kan. Paipel kin kasalehda ni sansal me ni ahnsouwet, Siohwa sohte kin wiahda manaman kan pwehn pere sapwellime ladu kan sang kahpwal kan.—Eklesiasdes 9:11.

8. Iaduwen Sehdan ah pahn kak song en doadoahngki kahpwal akan me kitail kin lelohng?

8 Mendahki met, Sehdan pahn doadoahngki mehn kapwunod kan me kitail kin lokolongki en katikitikihala atail pwoson. Wahnpoaron Pohl kasalehda duwen ah kin lokolongki “kisin tek kamedek kis me kohieng ni paliwere, likamwete tek en Sehdan” kin ahnsou koaros kihong “kamakam.” (2 Korint 12:7) Sohte lipilipil ma met kin wia kahpwal en paliwar, duwehte kahpwal en kilang wasa, de pil soahng teikan, Pohl wehwehki me Sehdan kak doadoahngki kahpwal wet en imwikihla pwunod me pahn kihsang en Pohl peren oh lelepek. (Lepin Padahk 24:10) Rahnwet, Sehdan pahn kak kamwekid tohnpeneinei, tohnsukuhl, de pil manaman en koperment en kaloke sapwellimen Koht ladu kan ni ehu ahl tohrohr.

9. Dahme kahrehda pelian akan oh kalokolok kan en dehr wia mehkot inenen kapwuriamweiki ohng kitail?

9 Iaduwen atail pahn kak powehdi kahpwal pwukat? Sang ni atail pahn kilangwohng met nin duwen ahnsou mwahu en kasalehda atail limpoak ohng Siohwa oh atail peikiong sapwellime kaunda oh kin tengedihong. (Seims 1:2-4) Sohte lipilipil kahrepen atail kin pwunod, atail wehwehki kesempwalpen lelepek ohng Koht pahn sewese kitail en dadaurete oh kolokol atail toupahrek en pali ngehn. Wahnpoaron Piter ntingwohng Kristian akan: “Kompoakepahi ko, kumwail dehr kin pwuriamweiki songosong kalok kan me kin lelohng kumwail, duwehte ma soahng wet sohte pahn kin lelohng kumwail.” (1 Piter 4:12) Pohl kawehwe: “Aramas koaros me men ahneki mour mwahu ni arail pahn miniminiong Krais Sises, re pahn ale kamakam.” (2 Timoty 3:12) Sehdan kin doulahte peidengki duwen lelepek en Sounkadehdehn Siohwa kan, nin duwen me e wia nan irair en Sohp. Ni mehlel, Paipel kasalehda me Sehdan kin kalaudehla ah kaloke sapwellimen Koht aramas kan nan imwin rahn pwukat.—Kaudiahl 12:9, 17.

Sawehwe oh Kaweid Suwed

10. Soangen irair en paisuwed dah me Sohp ahneki?

10 Sohp ahnekihdi ahnsou suwed, mehkot me kitail sohte anahne iang lelohng. E sohte ese kahrepen lokolok apwal pwukat ah lelohng ih. Sohp sapwungala oh wiahki me “Siohwa me ketikihong ih mehkoaros, oh met Siohwa me ketikihsang ih.” (Sohp 1:21) Mwein ele Sehdan inengkihda en song kahrehiong Sohp en lemeleme me Koht me ketikihong ih nan apwal.

11. Kawehwehda duwen mwekid en Sohp ohng kahpwal akan me e lelohng.

11 Sohp inenen pahtoula kowahlap, mendahkihte ah koasoanehdi teng me e sohte pahn lahlahwehla Koht, nin duwen me ah pwoudo kaweidki en wia. (Sohp 2:9, 10) E koasoia: ‘Aramas suwed akan kin pweida mwahu sang ie.’ (Sohp 21:7-9) Ele e pil kin medemedewe: ‘Dahme kahrehda Koht ketin kaloke ie?’ Mie ahnsou kei me e kin mentehno mehla. E ngihl laud koasoia: “I ahpw men komwi en ketin nekidiehla nan sapwen me melahr akan; komw ketin karirihiehla, omwi engieng lao tokedi!”—Sohp 14:13.

12, 13. Iaduwen lokaiahn kompoakepahn Sohp silimeno kamwakid ih?

12 Mie kompoakepahn Sohp silimen me pwarek ih, likamwete irail pahn “pas reh oh kansenamwahwihala.” (Sohp 2:11) Ahpw irail kasalehda me “kansenamwahu me kumwail kihong ih, wia lokolok ehu reh.” (Sohp 16:2) Sohp ele pahn nsenamwahuki soangen kompoakepah kan me e kak koasoiaiong ah kahpwal akan oh ekis katikala toutou en nan kapehde, ahpw irail meh silimen pwukat ihte kalaudehla pingidahn nan ahn Sohp madamadau oh kalaudehla ah pwunod.—Sohp 19:2; 26:2.

13 E pahn konehng kitail en nda me Sohp ele pein kadekadeik loale nda: ‘Dahme ngehiki? Dahme I wiahda pwe ien konehng ale kahpwal pwukat koaros?’ Kompoakepah ko kihong ih kawehwe kan me inenen kaweid sapwungihala ah wehwehki ireo. Irail kose me Sohp lelohng kamedek pwukat sang ni ah wiahda dihp kowahlap. Elipas peideki: “Mie aramas pwung men me lekdeklahr? I kilangehr aramas me kin padok me suwed, oh kamwarak me suwed, rasehng werentuhke nanpwel, duwen ar kin dolung suwed en ar wiewia kan.”—Sohp 4:7, 8.

14. Dahme kitail dehr mwadangete nda me kahpwal kin kohsang ni wiewia suwed?

14 Kitail pahn ale kahpwal akan ma kitail kamwerehdi mehkan en uduk ah kaidehn mehkan en ngehn. (Kalesia 6:7, 8) Ahpw, nan koasoandi en mour suwed wet, apwal pahn pwarada sohte lipilipil dahme kitail kin wia. Oh pil, kitail sohte kak nda me aramas mwahu kan sohte pahn lelohng kahpwal akan. Pein Sises Krais me “sohte dipe, oh weksang me dipan akan” lelohng kamala kamedek pohn tuhkehn kalokoloko, oh pil wahnpoaron Seims pil kamala. (Ipru 7:26; Wiewia 12:1, 2) Soangen madamadau sapwung en Elipas oh ienge meh riemeno kahrehiong Sohp en akamai ohng irail oh nantihong pere soare oh ngidingidkihong irail me e sohte wiahda dihp. Ahpw, irail karakaraunkihte me ahn Sohp lokolok kadehde me e wiahda sapwung oh warohng en lokolongki, oh met ele pil kahrehiong Sohp en medemedewe me met wia sapwellimen Koht irair en kopwungpwung.—Sohp 34:5; 35:2.

Kitail Kak Diar Sawas Ni Ahnsoun Apwal

15. Ia elen madamadau me pahn sewese kitail nan ahnsou en lokolok?

15 Iaduwen, mie mehkot kitail kak sukuhlikihsang wasaht? Paisuwed akan, soumwahu, de pil kalokolok kan kak likamwete wiawi ni irair sohte konehng. Likamwete aramas teikan sohte kin iang ale soangen kahpwal tohto. (Melkahka 73:3-12) Ekei pak kitail kak pein idek rehtail peidek kesempwal pwukat: ‘Ahi limpoak ohng Koht kin kamwekid ien papah ih sohte lipilipil soangen irair dah me I lelohng? I kin ngoangki kihong Siohwa sapwellime “pasapeng ong ih me kin kapailoke Ih?” ’ (Lepin Padahk 27:11; Madiu 22:37) Kitail dehr mweidohng koasoi mwahl en meteikan en kahrehiong kitail en peikasalki me Samatail nanleng pahn kin sewese kitail. Emen lih Kristian lelepek me kin kohwahki soumwahu ehu erein sounpar tohto koasoia: “I ese me sohte lipilipil dahme Siohwa ketin mweidohng en wiawi, e pahn mwahu. I ese me E pahn ketikihong ie kehl me I anahne. Ahnsou koaros E kin ketin wia met.”

16. Iaduwen Mahsen en Koht kin ketikihda sawas ohng irail akan me kin lelohng apwal kan?

16 Me pid ahn Sehdan widing kan, kitail ahneki wehwe mwahu sang Sohp. “Kitail eseier duwen eh koasoandi kan.” (2 Korint 2:11) Patehng met, loalokong me kitail sukuhliki kak sewese kitail laud. Nan Paipel, kitail kin wadek duwen ohl oh lih lelepek kan me kin dadaurete pahn soangen apwal koaros. Wahnpoaron Pohl, me lelohngehr lokolok laudsang pali laud en Kristian kan ntingihdi: “Mehkoaros me ntingdier nan Pwuhk Sarawi e ntingdier pwe en padahkih kitail, pwe kitail en ahneki koapworopwor sang ni kanengamah oh kakehlepen loalatail me Pwuhk Sarawi kin ketikihong kitail.” (Rom 15:4) Emen Sounkadehde nan Iurop me selkihdi ah pwoson nan Mahwen Keriau en Sampah weliankihda ah paun en mwengehn rahn siluh ohng Paipel ehu. E koasoia: “Ia uwen kaweliali wet ah nohn imwila mwahu! Mendahki ahi duhpekla ni paliwar, I alehdi mwengehn ngehn me sewese ngehi oh meteikan nan ahnsoun apwal pwuko. I nekinekidte Paipelo leledo rahnwet.”

17. Sawas sarawi dah kan sang rehn Koht kak sewese kitail en dadaurete?

17 Likin mehn kamweit kan me kohsang iren Paipel kan, mie pil neitail sawasepen Paipel mehn onop, me kin kihda mehn kaweid katapan akan pwe kitail en kak powehdi kahpwal akan. Ma ke pahn tehk nan Watch Tower Publications Index (Index en Pwuhk kan en Watch Tower Society), mwein ele ke pahn kak diar ekspiriens ehu en ie ngetail Kristian me ahneki soangen mwomwen kahpwal me kitail kin mih loale. (1 Piter 5:9) E pil kak wia mehn sawas en kin koasoia ahmw irair akan ohng elder kan oh Kristian mah teikan me kak wehwehkin uhk. Laudsang koaros, sang ni kapakap, ke kak koapworopworki sawas sang rehn Siohwa oh sapwellime ngehn sarawi. Iaduwen Pohl kin powehdi ahn Sehdan “kamakam”? Sang ni ah sukuhliki en kin kehliki manaman en Koht. (2 Korint 12:9, 10) E ntingihdi: “I kakohng mehkoaros sang ni manamano me e kin ketikihong ie.”—Pilipai 4:13.

18. Iaduwen iengetail Kristian akan kak kihda mehn kangoang kesempwal?

18 Kahrehda mie sawas, oh kedehpa perki rapahki. Pwuhken Lepin Padahk mahsanih: “Ma ke me luwet ni ahnsou apwal, ke me uhdahn lamalam luwet.” (Lepin Padahk 24:10) Rasehng loangen mwet ah kak kahrehiong ihmw tuhke ieu en mweredi, iei duwen pahtou kapwunod ah kak kauwehla lelepek en Kristian emen. Pwehn kihong pelianpen keper wet, Siohwa ketikihda ohng kitail mehn utuht sang iangatail ladu en Koht akan. Tohnleng emen pwaredo rehn Sises oh kakehlakahda ih nihpwong me e poarpoardi. (Luk 22:43) Ni ahnsou me Pohl seiseiloaklahng Rom ni ah wia emen me selidi men, e “kapingkihong Koht oh eh koapworopwor ahpw laudla” ni ah tuhwong brother kan nan Wasahn Netinet en Appius oh Imwen Keiru Siluh ko. (Wiewia 28:15) Emen Sounkadehde en German wie tamatamante sawas me e ale ni ah lellahng nan Ravensbrück, wasahn selidi, ni ahnsou me e wia serepein pwulopwul. E koasoia: “Iengei Kristian lih emen mwadangete diariehda oh kasamwo ie ni limpoak. Pil emen sister lelepek apwalih ie oh wiahla duwehte ei nohno en pali ngehn emen.”

“Kadehde Omw Lelepek”

19. Dahme sewese Sohp en powehdi ahn Sehdan doadoahk?

19 Siohwa mahsaniheki Sohp me ih ohl emen me kin “dadaurete nan eh loalopwoat” (Sohp 2:3) Mendahkihte ma e kin pahtoula oh sohte wehwehki kahrepen a wie lokolok, eh lelepek sohte kin tikitikla. Sohp sohte men kahmahmkihla soahng koaros me pid kahrepen ah wie momour. E ngidingidki oh mahsanih: “I pahn keptakaila koasoakoasoia ei mwakelekel lao lel rahn en ei mehla”—Sohp 27:5.

20. Dahme dadaur kin katapanki?

20 Soangen lamalam kehlail me duwehte met pahn sewese kitail en kolokol atail lelepek pahn soangen irair soh lipilipil—ni ahnsoun kasongosong, uhwong, de apwal. Sises mahsanihong mwomwohdiso en Smirna: “Ke dehr masak dahme ke nektehn lokolongki. Kilang pwe Tepilo pahn kesehlong nan imweteng ekei kumwail, pwe en song amwail pwoson; oh erein rahn eisek kumwail pahn lokolongki. Ke en loalopwoatohng ie mehnda ma ke mehla, I ahpw pahn kihong uhk nihnen mour soutuk.”—Kaudiahl 2:10..[5]

21, 22. Ni atail kin dadaur pahn kalokolok, mehnia loalokong me kin kak kamweitkitailla?

21 Nan kosoandi wet me Sehdan kaunda, atail kanengamah oh lelepek pahn ale kasongepe. Ahpw Sises kakehlakahki kapehdatail kan me ni atail pahn kin kilangwohng oh kasikasik ahnsou kohkohdo, kitail sohte anahne en masak mehkot. Me kesempwalo iei en kasalehda atail lelepek. Pohl mahsanih: “Kisin apwal tikitik wet me se lokolongki, pahn kahrehiong kiht lingan soutuk oh lapalap ehu, me siksang mehlel apwal akan en Sampah.” (2 Korint 4:17, 18) Pil ahnsou me Sohp lokolok inenen mwotomwot ma kitail pahn karasalahng pahr kaperen tohto kan me e paieki mwowe oh pil mwurin ah lokolok.—Sohp 42:16.

22 Ahpw, ele e pahn mie ahnsou kan nan atail mour me atail kasongosong kan likamwete sohte kak pweiekla oh atail medek likamwete kitail sohte kak katonehng. Nan artikel en mwuhr, kitail pahn tehkpene iaduwen dahme Sohp lelohng kak kasukuhlihkin kitail mehn kasukuhl kapatapat me pid kanengamah. Kitail pil pahn lelohng soangen ahl akan me kitail pahn kak kakehlailiada meteikan me kin lelohng uhwong.

Iaduwen Ke Pahn Sapeng?

• Ia irair kesempwal me Sehdan kihda me pid ahn Sohp ah lelepek?

• Dahme kahrehda uhwong sohte pahn wia mehkot kapwuriamwei ong kitail?

• Iaduwen Siohwa kin ketin sewese kitail en dadaur?

[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 21]

Wia roporop, koasoiong Kristian mah kan, oh kasalehong Koht nan atail kapakap kan pahn kak sewese kitail en dadaur

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share