Ke Kin Kepwehpwe “Mwohn Silangin Koht”?
“Ih duwen met me kin wiawi ong aramas akan me kin koasoakepene ong pein irail kepwehn sampah, ahpw semwehmwe mwohn silangin Koht.”—LUK 12:21.
1, 2. (a) Ong kahrepe dahieu aramas kin wiahda tounmetei laud? (b) Soangen kahpwal oh keper dahieu me Kristian akan anahne lelong?
EREIN ahnsou reirei, aramas akan nan soangsoangen wasa kan kin doadoahk laud pwehki re men ahneki kepwe kan. Karasepe, sounpar epwiki samwalahr, kohl kin dierekda nan Australia, South Africa, Canada, oh United States oh aramas tohto sang sahpw doh kan perenki pwilikihdi imwarail oh kompoakparail pwehn rapahki kepwe kan nan soangen sahpw kan me re sahn oh ekei pak inenen apwal en kousoan. Ei, aramas tohto kin perenki wiahda tounmetei laud pwehn ale kepwe kan me re men ahneki.
2 Mendahki pali laud en aramas rahnwet sohte kin uhdahn kohla rapahki kepwe kan, re anahne doadoahk laud pwehn momour. En wia met nan koasoandi wet kin apwal oh wia mehkot katoutou. E mengei en nsenohkihte mwenge, likou oh ihmw, oh solahr nsenohki de manokehla mehkan me kesempwalsang. (Rom 14:17) Sises ketin doadoahngki karasaras ehu me kasalehda luwet wet me aramas kin ahneki. Karasaraso dierek nan Luk 11:16-21.
3. Kawehwehda ni mwotomwot sapwellimen Sises karasaras me kileldi nan Luk 12:16-21.
3 Sises ketikihda sapwellime karasaras ni ahnsou me e ketin mahsanih duwen anahn en liksang noahrok kepwe, me kitail tehkpenehr oaritik kan nan artikel en mwoweo. Mwurin e ketikihda kaweid duwen noahrok kepwe, Sises ketin mahsanih duwen ohl kepwehpwe men me sohte itarki eh imwen nahk kan me audaudki wahn sahpw tohto me e nekidala, ahpw e koasoanehdi en kauwehla ihmw pwukat oh kauwada imwen nahk me laud sang pwehn nekidala wahn sahpw me tohtohsang. Ni ahnsou me e lemeleme me e kak nsenamwahu oh perenki mour mwahu, Koht ketin mahsanihong ih me eh mour pahn imwisekla oh soahng mwahu koaros me ohlo kin nekidala pahn kohwong emen tohrohr. Sises eri ketin kapatahiong kaimwisekalahn mahsen wet: “Ih duwen met me kin wiawi ong aramas akan me kin koasoakepene ong pein irail kepwehn sampah, ahpw semwehmwe mwohn silangin Koht.” (Luk 12:21) Mehn kasukuhl dahieu kitail kak sukuhliki sang karasaras wet? Iaduwen kitail kak doadoahngki mehn kasukuhlo nan pein atail mour?
Ohl Men me Mie Eh Kahpwal
4. Soangen ohl dahmen me Sises ketin kasalehda nan sapwellime karasaraso?
4 Aramas tohto ese karasaraso me Sises ketin doadoahngki. Kitail kak tehk me Sises ketin tepikihda karasaraso mahsen pwukat: “Ohl kepwehpwe men mie, me audepen nan sapwe inenen rek kowahlap.” Sises sohte ketin mahsanih me ohlo alehdi kepwe kan sang ni eh pitih aramas de kauwehla kosonned. Met wehwehki me ih kaidehn ohl suwed men. Ni mehlel, dahme Sises ketin mahsanih kasalehda me ohlo doadoahk laud. Kitail kak wehwehki me ih ohl men me wiahda pilahn oh nekidala kepwe kan ong ahnsou kohkohdo, mwein ong eh peneinei. Kahrehda, nan koasoandi wet, e wia ohl pwerisek men me kin kesempwalki eh pwukoa kan.
5. Soangen kahpwal dahieu ohlo nan sapwellimen Sises karasaraso lelohng?
5 Sises ketin kahdaneki aramas menet nan karasaraso ohl kepwehpwe men, oh met wehwehki me e ahnekier kepwe tohto. Ahpw, nin duwen Sises ketin kasalehda, ohl kepwehpweo mie eh kahpwal. Audepen nan sapwe inenen rek kowahlap sang dahme e kasik, laud sang dahme e anahne de e kak apwalih. Dahme e anahne wia?
6. Soangen pilipil dah kan sapwellimen Koht ladu tohto anahne wiahda rahnwet?
6 Rahn wet, sapwellimen Siohwa ladu tohto kin lelohng soangen irair me duwehte dahme ohl kepwehpweo lelohng. Kristian mehlel kan kin nantihong wia tohndoadoahk mehlel oh pwerisek kan. (Kolose 3:22, 23) Sohte lipilipil ma re kin doadoahk ong emen de mie pein arail pesines, re kin kalapw pweida oh sikla nan arail doadoahk. Ni ahnsou me koapworopwor en kesepwilda en doadoahk kohwong irail de elen pesines kapw kan pwarada, re anahne wiahda pilipil ehu. Irail anahne en kesepwilda oh wiahda mwohni laud? Duwehte met, Sounkadehde pwulopwul tohto kin pweida nan sukuhl. Pwehki met, mwein scholarship kan kak kohwong irail pwehn kalaudehla arail sukuhl nan sukuhl ndand kan. Re anahne idawehn dahme pali laud en aramas kin wia oh ale scholarship kan?
7. Iaduwen ohlo nan sapwellimen Sises karasaraso apwalih eh kahpwalo?
7 Nan sapwellimen Sises karasaraso, dahme ohl kepwehpweo wia ni ahnsou me audepen nan sapwe inenen rek kowahlap oh sohte wasa me e kak nekidala wahn sapwe koaros? E koasoanehdi en kauwehla eh imwen nahk kan oh kauwada ihmw laud kan pwehn nekidala luwen wahn sapwe kan oh kepwe kan. E sansal me pilahn wet kihong ih soangen pepehm me en sohte perki mehkot oh nsenamwahu, kahrehda e mengimengloalki: “I ahpw pahn kak pein ndahng ie: meid pai kowe, me ahneki kiden kepwe mwahu, me wia nekinekohng sounpar tohto. Nna, kommoalla; kamakamadipw; papaieki omw dipwisou kan, oh pereperenki!”—Luk 12:19.
Dahme Kahrehda E “Pweipwei”?
8. Ire kesempwal dahieu me ohlo nan sapwellimen Sises karasaraso sohte medewe?
8 Ahpw duwehte Sises ketin kasalehda, ahn ohl kepwehpweo pilahn sohte kihong ih pepehm mehlel en sohte perki mehkot. E mwomwen pilahn mwahu, ahpw e sohte pidada ire kesempwal ehu—Kupwuren Koht. Ohlo kin medemedewehte duwen pein ih, iaduwen e pahn kak kommoal oh mwenge, nim, oh pereperenki pein ih. E lemeleme me pwehki e ahneki “kiden kepwe mwahu,” e pahn ahneki “sounpar tohto.” Ahpw e inenen pai suwed ong ih, met sohte pweida. Nin duwen Sises ketin mahsanih mwowe, “mour mehlel en aramas sohte kin mi ni kepwe kan me e ahneki, mehnda ma e kepwehpwe mehlel.” (Luk 12:15) Ni pwongohte, soahng koaros me ohlo ahnekier mwadangete sohla katepe, pwe Koht ketin mahsanihong ih: “Aramas pweipwei men kowe! Pwongpwong wette ke pahn mehla; a ihs me pahn ahneki omw kepwe kan me ke koasoakepenehr?”—Luk 12:20.
9. Dahme kahrehda Koht ketin likwerihki ohlo nan karasaraso pweipwei?
9 Wasaht, kitail kak kilang mouren sapwellimen Sises karasaraso. Koht ketin likwerihki ohlo pweipwei. Ehu dikseneri en lokaiahn Krihk kawehwehda me lepin lokaiahn Krihk me kadoadoahk wasaht kin “ahnsou koaros wehwehki sohte itar en wehwehki mehkot.” Dikseneri wet kin kawehwehda me nan karasaras wet, Koht kin ketin doadoahngki lepin lokaiao en kasalehda “sohte katepe en koasoanehdi en kepwehpwehla ong ahnsou kohkohdo.” Lepin lokaiao kin pid kaidehn emen me sohte itar eh loalokong, ahpw “emen me soikala en pohnese eh anahn en kehliki Koht.” Mwomwen Sises ketin kawehwehda duwen ohl kepwehpweo kin katamankin kitail dahme e ketin mahsanih ong tepin Kristian akan nan mwomwohdiso nan Laodisia nan Eisia: “Ke kakahski, ndinda, ‘I kepwehpwe oh paiamwahu, oh I sohte anahne mehkot.’ Ahpw ke sehse me ke paisuwed; oh pil semwehmwe, maskun oh kilisou.”—Kaudiahl 3:17.
10. Dahme kahrehda en ahneki “kiden kepwe mwahu” sohte kak kihong kitail “sounpar tohto”?
10 Kitail anahne medemedewe duwen mehn kasukuhl wet. Kitail kakete duwehla ohlo nan karasaraso—doadoahk laud pwehn ahneki “kiden kepwe mwahu” ahpw sohte kin wia dahme kitail anahne wia pwehn ahneki koapworopwor en ahneki “sounpar tohto”? (Sohn 3:16; 17:3) Paipel mahsanih: “Reken kepwe sohte pahn wia kamwahu ehu ong uhk ni rahn me ke pahn mehla,” oh “irail kan me kin koapworopworki reken kepwe pahn pwupwudi.” (Lepin Padahk 11:4, 28) Kahrehda Sises ketin kapatahiong kaimwisekalahn kaweid wet me pid karasaraso: “Ih duwen met me kin wiawi ong aramas akan me kin koasoakepene ong pein irail kepwehn sampah, ahpw semwehmwe mwohn silangin Koht.”—Luk 12:21.
11. Dahme kahrehda e sohte katepe en koasoanehdi ahn emen koapworopwor oh nsenamwahu ong ahnsou kohkohdo pohn kepwe kan?
11 Ni ahnsou me Sises ketin mahsanih “ih duwen,” e ketin kasalehda me dahme wiawiong ohl kepwehpweo nan karasaraso pil pahn wiawiong irail akan me kin koasoanehdi arail mour—arail koapworopwor oh nsenamwahu ong ahnsou kohkohdo—pohn kepwe kante. Kaidehn ‘koasoakepene ong pein irail kepwehn sampah’ me sapwung ahpw en “semwehmwe mwohn silangin Koht” me sapwung. Tohnpadahk Seims pil wia kaweid ehu me duwehte met ni ahnsou me e ntingihdi: “A met, kumwail rong ie mahs, kumwail kan me kin nda, ‘Rahnwet de lakapw se pahn seiloaklahng ni kahnimwo oh mihmihki ie sounpar ehu. Eri, se pahn kauwada ehu pesines en oh koadoahkihada kiden mwohni.’ Ahpw kumwail sehse dahme pahn wiawihong kumwail ni rahn kohkohdo kan.” Dahme irail anahne wia? “Eri, ihme kumwail uhdahn pahn kin ndahn met: ‘Ma Kaun-o ketin kupwurki, oh ma se pahn momourte, se pahn wiahda mehkotet de mehkoto.’” (Seims 4:13-15) Sohte lipilipil ia uwen kepwehpwe emen de ia uwen tohtohn kepwe kan e ahneki, soahng pwukat koaros pahn sohte katepe ma e sohte kepwehpwe mwohn silangin Koht. Eri, ia wehwehn en kepwehpwehla mwohn silangin Koht?
En Kepwehpwehla Mwohn Silangin Koht
12. Wiewia dahieu pahn sewese kitail en kepwehpwehla mwohn silangin Koht?
12 Nan sapwellimen Sises mahsen, e ketin kapahrekiong ahn emen eh kepwehpwehla mwohn silangin Koht ong en koasoakepene ong pein ih, de kepwehpwehla ong pein ih. Kahrehda Sises kin ketin kasalehda me kitail en dehr keieu nsenohki en koasoakepene kepwe kan nan atail mour de pereperenki dahme kitail ahneki. Ni pali teio, kitail anahne doadoahngki dahme kitail ahneki ni ahl me kak kamwahwihala de kakehle atail nanpwungmwahu rehn Siohwa. Atail kin wia met pahn sewese kitail en kepwehpwehla mwohn silangin Koht. Pwekida? Pwehki e pahn ritingada wenihmw ong kapai tohto sang reh. Paipel mahsanih: “Kupwuramwahu en KAUN-O me kahrehda omw kepwehpwe.”—Lepin Padahk 10:22.
13. Iaduwen sapwellimen Siohwa kapai kin kahrehda ‘kepwehpwe’?
13 Ni ahnsou me Siohwa ketikihong sapwellime aramas akan kapai kan, e kin ahnsou koaros ketikihda me keieu mwahu. (Seims 1:17) Karasepe, ni ahnsou me Siohwa ketikihong mehn Israel kan sapwarail, sahpwo “diren kepwe oh pwelmwahu.” Mendahki sapwen Isip pil kileldi ni ahlohte, sahpwo me Siohwa ketikihong mehn Israel kan weksang ni ehu ahl me inenen kesempwal. Moses mahsanihong mehn Israel kan: “KAUN-O, amwail Koht, kin ketin apwalih sahpwet.” Met wehwehki me irail pahn pweida pwehki Siohwa pahn ketin apwalih irail. Ni en mehn Israel kan kin kolokol arail lelepek ong Siohwa, re kin ale kapai laud sang reh oh paieki soangen mour me siksang mouren wehi kan koaros me kapilirailpene. Ei, sapwellimen Siohwa kapai me kahrehda “kepwehpwe.”—Nempe 16:13; Deuderonomi 4:5-8; 11:8-15.
14. Dahme irail me kin kepwehpwe mwohn silangin Koht kin paieki?
14 Irail akan me kin kepwehpwe kin kalapw nsenohki dahme aramas teikan pahn medemedewe duwen irail. Met kin kalapw sansalda nan mwomwen arail mour. Nin duwen Paipel mahsanih, re kin “pohnmwahsohkihda” dahme re kin ahneki. (1 Sohn 2:16) Ni pali teio, irail akan me kin kepwehpwe mwohn silangin Koht kin ale sapwellimen Koht kupwuramwahu, kapai, oh kadek, oh kin ahneki nanpwungmwahu reh. En mih nan soangen irair wet kin kihong irail soangen pepehm en nsenamwahu oh sohte perki mehkot, me kepwe kan sohte kak kihong irail. (Aiseia 40:11) Peidek ehu me luhwe iei, Dahme kitail anahne wia pwehn kepwehpwehla mwohn silangin Koht?
Iaduwen Kitail en Kepwehpwehla Mwohn Silangin Koht
15. Dahme kitail anahne wia pwehn kepwehpwehla mwohn silangin Koht?
15 Nan sapwellimen Sises karasaraso, ohlo wiahda pilahn oh doadoahk laud en kepwehpwehla ongete pein ih, oh Koht ketin likwerihki ih pweipwei. Pwehn kepwehpwehla mwohn silangin Koht, kitail anahne nantihong doadoahk laud oh uhdahn iang doadoahk kan me katapan mwohn silangin Koht. Ehu doadoahk nanpwungen doadoahk pwukat, iei doadoahk me Sises ketin kehkehliki: “Kumwail eri kohwei wasa koaros oh padahkiong tohn wehi kan koaros; pwe re en wiahla nei tohnpadahk.” (Madiu 28:19) En doadoahngki atail ahnsou, kehl, oh koahiek, kaidehn ong kamwahwihala pein atail mour, ahpw ong doadoahk en kalohki Wehio oh katohnpadahk, kak karasaraski en kihda mwohni ong ehu pesines. Irail me wia met alehdi katingparail kan, nin duwen e kasansalda nan ekspiriens en mwuhr kan.—Lepin Padahk 19:17.
16, 17. Soangen ekspiriens dah kan ke kak koasoia me kin kasalehda elen mour me pahn kahrehiong emen en kepwehpwehla mwohn silangin Koht?
16 Medewehla duwen emen ohl Kristian men nan ehu wehi nan Eisia. E kin ahneki doadoahk me pwei mwahu ni eh kin wia emen me samanih computer. Ahpw, eh doadoahko kin kihsang kereniong eh ahnsou koaros oh kahrehiong ih en pehm me eh nanpwungmwahu rehn Koht luwetala. Eri, e solahr pousehla eh doadoahk ahpw e kesehla doadoahko, oh tepida pein eh pesines en wiahda aihs cream oh kin netikihla nanial pwe e pahn kak ahneki ahnsou laud en apwalih eh anahn en ahneki nanpwungmwahu rehn Koht oh eh pwukoa kan. Ienge tohndoadoahk en mahs kan kin kapailoke ih, ahpw iaduwen met kin imwikihla? E nda: “Ni mehlel, I kak wiahda mwohni laud sang ni ahnsou me I kin doadoahk ong computer. I perenki pwe I solahr ahneki pwunod kan me I kin ahneki pwehki ei doadoahk en mahs. Oh me keieu kesempwal, met I pehm karanih Siohwa.” Wekideklao kahrehiong Kristian menet en iang doadoahk en kalohk kaukaule, oh met e kin doadoahk ni branch ohpis en Sounkadehdehn Siohwa kan nan eh wehi. Sapwellimen Siohwa kapai kin kahrehiong ih en “kepwehpwe.”
17 Pil ehu karasaras iei emen lih me tikda nan peneinei ehu me kin uhdahn kesempwalki sukuhl. E iang university kan nan France, Mexico, oh Switzerland oh mie eh koapworopwor en ahneki doadoahk mwahu. E koasoia: “I kin pweida; I kin waunla oh kak en ahneki pwais tohrohr kan, ahpw nan loalei, I pehm sohte katepe oh sohte itar.” Mwurin mwo, e sukuhliki duwen Siohwa. E koasoia: “Ni ei tepida karanih Siohwa, ei ineng en kaperenda ih oh kapwurehiong ih ekis dahme e ketikihong ie sewese ie en kilang ni sansal mehnia ahl me I pahn pilada—papah ih kaukaule.” E uhdihsang eh doadoahko oh mwadang papidaisla. Erein sounpar 20, e kin perenki wia doadoahk en kalohk kaukaule. E koasoia: “Ekei kin lemeleme me I kesehla mwahl ei koahiek, ahpw re kin wehwehki me I kin pereperen, oh re kin kapinga koasoandi kan me I kin mourki. Rahn koaros, I kin kapakapohng Siohwa en sewese ie en aktikitik pwehn kak kenikenla reh.”
18. Duwehte Pohl, iaduwen kitail kak kepwehpwehla mwohn silangin Koht?
18 Sohl, me wiahla wahnpoaron Pohl, ahnekihda koapworopwor laud ehu en ale doadoahk mwahu. Ahpw e ntingihdi mwuhr: “I . . . mwamwahlkihla soahng koaros pwehki soahngteieu me inenen katapansang oh kesempwalsang, iei marain en Krais Sises, ei Kaun.” (Pilipai 3:7, 8) Ong Pohl, kapai kan me e alehdi sang rehn Krais katapansang soahng koaros me sampah wet kak kihong ih. Duwehte ih, sang ni atail kin kesehla ineng roporop en pweida nan sampah wet oh rapahki soangen mour en poadidi ong Koht, kitail pil kak paieki mour me kepwehpwe mwohn silangin Koht. Mahsen en Koht kin kamehlelehong kitail: “Lemmwiki KAUN-O oh mpahi, eri, ke ahpw pahn kepwehpwehla, waunla, oh pil mour werei.”—Lepin Padahk 22:4.
Ke Kak Kawehwe?
• Soangen kahpwal dahieu ohlo nan sapwellimen Sises karasaraso lelohng?
• Dahme kahrehda Koht ketin likwerihki ohlo nan karasaraso pweipwei?
• Ia wehwehn kepwehpwe mwohn silangin Koht?
• Iaduwen kitail kak kepwehpwehla mwohn silangin Koht?
[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 9]
Dahme kahrehda Koht ketin likwerihki ohl kepwehpweo pweipwei?
[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 13]
Iaduwen koapworopwor en pweida kak wia kasongosong ehu?
[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 10]
“Kupwuramwahu en KAUN-O me kahrehda omw kepwehpwe”