Kakairada Irair kan me Kak Sewese Iuk en Katohnpadahk
“Kohwei . . . oh padahkihong tohn wehi kan koaros; pwe re en wiahla nei tohnpadahk.”—MAD. 28:19.
1. Soangen koahiek oh irair dah kan me anahn ong ekei sapwellimen Koht ladu kan mahs?
EKEI ahnsou, sapwellimen Siohwa ladu kan anahne ahneki koahiek tohrohr kan oh irair kan me pahn kak sewese irail en kapwaiada kupwure. Karasepe ieu, ni ahnsou me Eipraam oh Sara peikiong sapwellimen Koht kehkehlik oh mwesel sang nan kahnimw kepwehpwe Ur, ira anahne ahneki irair kan oh koahiek kan pwehn kousoan nan impwal likou kan. (Ipru 11:8, 9, 15) Sosua anahne eimah koapworopworki Siohwa, oh esehla sapwellime Kosonned kan pwehn kak kahluwa mehn Israel kan nan Sahpw en Inou. (Sos. 1:7-9) Oh sohte lipilipil soangen koahiek dah kan Pesalel oh Oliap kin ahneki, ahpw sapwellimen Koht ngehn sarawi kin kalaudehla ara koahiek pwe ohl riemenet en kak iang pil apwalih doadoahk en kauwada Impwal.—Eks. 31:1-11.
2. Soangen peidek dah kan kitail pahn tehkpene me pid duwen doadoahk en katohnpadahk?
2 Mwurin sounpar tohto, Sises Krais ketikihong sapwellime tohnpadahk kan kehkehlik wet: “Kumwail eri kohwei . . . padahkihong tohn wehi kan koaros; pwe re en wiahla nei tohnpadahk: . . . kehkehlingkihong irail re en peikiong mehkoaros me I koasoanediong kumwail.” (Mad. 28:19, 20) Sohte emen me kin ale pwais en wia soangen doadoahk tohrohr wet mahs. Soangen irair dah kan me anahn ong doadoahk en katohnpadahk? Iaduwen kitail kak kakairada soangen irair pwukat?
Kasalehda Limpoak Loal ong Koht
3. Ahnsou mwahu dah kan me kehkehlik en wia katohnpadahk kin kihong kitail?
3 Pwe kitail en tuhwong aramas akan oh song en kamwakid irail en kaudokiong Koht mehlel, kitail anahne ahneki limpoak loal ong Siohwa. Mehn Israel kan kak kasalehda arail limpoakohng Koht ni arail pahn peikiong sapwellime kosonned kan sang nan mohngiongirail, wiahda meirong konehng kan, oh kapingahki ih arail koul. (Deud. 10:12, 13; 30:19, 20; Mel. 21:13; 96:1, 2; 138:5) Nin duwen soun katohnpadahk kei, kitail pil kin peikiong sapwellimen Koht kosonned kan, ahpw kitail pil kin kasalehda atail limpoakohng Siohwa ni atail kin padahkihong meteikan duwen ih oh kupwure kan. Kitail anahne kasalehda me kitail uhdahn kamehlele dahme kitail kin koasoi oh pilada lokaia kan me konehng pwehn kasalehda atail pepehm mehlel duwen atail koapworopwor me Koht ketikihong kitail.—1 Des. 1:5; 1 Pit. 3:15.
4. Dahme kahrehda Sises kin kupwurperenki padahkihong aramas kan duwen Siohwa?
4 Pwehki Sises kin sapwellimaniki limpoak loal ong Siohwa, e kin kupwurperenki padahkihong aramas kan duwen kupwuren Koht, duwen Wehio, oh pil kaudok mehlel. (Luk 8:1; Sohn 4:23, 24, 31) Ni mehlel, Sises mahsanih: “Ei kapwaiada kupwur en ih me ketin poaroneiehdo, oh wiahda sapwellime doadoahk, iei me ei tungoal.” (Sohn 4:34) Sises kin ketin kasalehda mahsen kan me sounmelkahkao kin kasalehda: “Maing ei Koht, ia uwen ei kin ngoangki kapwaiada kupwuromwien! I kin kolokol sapwellimomwi padahk kan nan mohngiongiet. Maing KAUN, nan pokon en sapwellimomwi aramas akan, I lohkidahr rongamwahu en omwi komourkitalahr. Komw mwahngih duwen ei sohte mwahn pahn tokedihsang lohlohkiseli.”—Mel. 40:8, 9; Ipru 10:7-10.
5, 6. Ia irair kesempwal ehu me anahn ong soun katohnpadahk kan?
5 Limpoakohng Koht kin kamwakid ekei me kapw kan me kin ahpwtehn sukuhliki padahk mehlel en Paipel pwehn koasoiaiong meteikan duwen Siohwa oh Wehio oh irail kin kasalehda me re kin uhdahn kamehlele padahk mehlelo. Met kin uhdahn kamwakid meteikan en men kasawih audepen Paipel. (Sohn 1:41) Limpoakohng Koht iei irair kesempwal ehu me kin kamwakid kitail en iang doadoahk en katohnpadahk. Kahrehda kitail en kolokol atail limpoak kehlail ni atail pahn kin kaukaule wadek sapwellime Mahsen oh doudouloale.—1 Tim. 4:6, 15; Kaud. 2:4.
6 E sansal me limpoakohng Siohwa kin sewese Sises Krais en wia sounpadahk ngoang men. Ahpw met kaidehn ihte kahrepe me kahrehda Sises kin ketin wia sounkalohk koahiek en Wehio men. Ia pil ehu irair me kin sewese Sises en wia soun katohnpadahk koahiek men?
Kasalehda Limpoak oh Nsenoh ong Aramas akan
7, 8. Iaduwen Sises kin ketin kilangwohng aramas akan?
7 Sises kin ketin kasalehda e nsenohki aramas akan. Mwohn e ketin wia aramasala, e kin ketin wia sapwellimen Koht “sounsawas emen,” oh e kin kupwurperenki mehkan me pid tohnsampah. (Lep. Pad. 8:30, 31) Nin duwen aramas men pohn sampah, Sises kin ketin kadek ong aramas akan oh kamweit irail me kin patohong ih. (Mad. 11:28-30) Sises kin ketin kasalehda sapwellimen Siohwa limpoak oh kadek, oh met kin kamwakid aramas kan en kin kaudokiong Koht mehlel tehmen. Soangsoangen aramas kin perenki rong Sises pwehki e kin ketin kasalehda limpoak oh nsenohki irail oh irair kan me re kin mih loale.—Luk 7:36-50; 18:15-17; 19:1-10.
8 Ni ahnsou me emen ohl idek reh dahme e anahne wia pwehn ahneki mour soutuk, “Sises ahpw ketin kamoalehdi ni limpoak.” (Mark 10:17-21) Me pid duwen irail kan me Sises ketin padahk ong nan Pedani, Paipel mahsanih: “Sises kin ketin loalloale Marda, oh rie lih, oh pil Lasarus.” (Sohn 11:1, 5) Pwehki Sises kin ketin uhdahn nsenohki aramas kan, e kin ketin tounmeteikihla sapwellime ahnsoun kommoal pwehn kak padahk ong irail. (Mark 6:30-34) Pwehki Sises kin ketin kasalehda soangen nsenoh mehlel oh limpoak wet ong aramas akan, ihme kahrehda e kin ketin kamwakid aramas tohto ong kaudok mehlel.
9. Soangen irair dahieu Pohl kin ahneki nin duwen soun katohnpadahk men?
9 Wahnpoaron Pohl pil kin uhdahn nsenohki aramas kan me e kin kalohk ong. Karasepe, e padahkihong irail akan me wiahla Kristian kei nan Deselonika: “Pwehki at poakohng kumwail, se onopadahr se en kihong kumwail, kaidehn Rongamwahuohte me sang rehn Koht, ahpw pil pein at mour. Pwe kumwail wialahr kompoakepaht mehlel.” Pwehki Pohl kin nantihong sewese irail ni limpoak, ekei nan Deselonika ‘sohpeisangehr dikedik en eni kan oh sohpeiongehr Koht, pwe irail en papah Koht mehlel oh ieias.’ (1 Des. 1:9; 2:8) Ma kitail kin uhdahn nsenohki aramas kan duwehte Sises oh Pohl, kitail pil pahn ele ahneki peren en kilang rongamwahu eh sair mohngiong en aramas kan me “mihmier nan irair en kak ale mour soutuk.”—Wiewia 13:48, NW.
Kasalehda Irair en Tounmetei
10, 11. Dahme kahrehda kitail anahne ahneki irair en tounmetei ni ahnsou me kitail kin wia katohnpadahk?
10 Soun katohnpadahk koahiek kan kin perenki wiahda tounmetei. Irail sohte nohn kesempwalki en ahneki kepwe kan. Ni mehlel, Sises ketin mahsanihong sapwellime tohnpadahk kan: “Ia uwen apwal en me kepwehpwe kan en pedolong nan Wehin Koht!” Tohnpadahk ko pwuriamweikihla mahsen wet, ahpw Sises pil ketin mahsanih: “Kumwail nei seri kei, kumwail en ese uwen apwal en towehda Wehin Koht! Me apwal ong aramas kepwehpwe men en pedolong nan Wehin Koht sang soangen mahn me adaneki kamel en dil nan pwoaren dikek ehu.” (Mark 10:23-25) Sises kin ketin kangoange sapwellime tohnpadahk kan en ahneki mour me sohte kedirepwki wiewia kan me sohte uhdahn kesempwal pwe irail en keieu kesempwaliki doadoahk en katohnpadahk. (Mad. 6:22-24, 33) Dahme kahrehda irair en tounmetei kin sewese kitail en wia katohnpadahk?
11 Kitail anahne doadoahk laud pwehn padahkihong meteikan soahng koaros me Sises ketin kehkehlingki. Soun katohnpadahk men kin nantihong en wia onop en Paipel rehn aramas men me perenki rong nan ehuehu wihk. Ekei sounkalohki Wehio solahr wia doadoahk en mwohni full-time oh irail uhd tepida doadoahk lepin ahnsou pwehn kalaudehla arail ahnsou en diarada aramas akan me perenki rong. Kristian tohto kin sukuhliki ehu lokaia tohrohr sang pein arail lokaia pwehn kalohk ong ekei pwihn en keinek kan nan arail wasa. Sounkalohk teikan kin kosoula nan ehu wasa tohrohr de sahpw tohrohr pwehn kalaudehla arail iang doadoahk nan wasa me doadoahk en rahk en kalohk laud ie. (Mad. 9:37, 38) Soahng pwukat koaros kin kasalehda arail kin ahneki irair en tounmetei. Ahpw mehkot laud sang irair wet me anahn ong soun katohnpadahk men.
Kanengamah, Ahpw Dehr Kesehla Mwahl Ahmw Ahnsou
12, 13. Dahme kahrehda kesempwal en kanengamah nan doadoahk en katohnpadahk?
12 Kanengamah iei pil ehu irair me kin sewese kitail en wia katohnpadahk. Atail padahk en Kristian kin kasalehda me aramas kan anahne mwekid mwadang, ahpw ahnsou laud kin kalapw anahn ong katohnpadahk oh ihme kahrehda kitail anahne kanengamah. (1 Kor. 7:29) Sises kin ketin kanengamahiong rie Seims. Mendahki Seims kin esehla duwen sapwellimen Sises doadoahk en kalohk, erein ahnsou kis mie mehkot me kin irehsang ih en wiahla sapwellime tohnpadahk. (Sohn 7:5) Ahpw e sansal me erein ahnsou mwotomwot ehu nanpwungen pwoulahn Krais oh nan Pendekos pahr 33 C.E., Seims wiahla tohnpadahk men, pwehki iren Paipel kan kin kasalehda me e tuhwong eh nohno, rie kan, oh wahnpoaron kan ong kapakap. (Wiewia 1:13, 14) Seims kin kekeirda mwahu nin duwen tohnpadahk men, oh mwuhr e alehda pwukoa laud kan nan mwomwohdisohn Kristian.—Wiewia 15:13; 1 Kor. 15:7.
13 Duwehte soumwet kan, Kristian akan kin sewese aramas kan en kakairada soahng kan me kin kalapw kekeirda wawai—me duwehte wehwehki Mahsen en Koht, Limpoakohng Siohwa, oh irair en Kristian. Ihme kahrehda kitail anahne kanengamah. Seims ntingihdi: “Riei ko, kumwail kanengamah lao Kauno ketido. Kumwail kilang duwen soumwet men eh kin kanengamah ni eh kin kasikasik wa kesempwal kan en eh mwaht, duwen eh kin kanengamah kasikasik keteu ni ahnsou kan. Eri, kumwail pil kanengamahiong, oh kalaudehla amwail koapworopwor, pwe rahnen ketidohn Kaun-o kerendohr.” (Seims 5:7, 8) Seims kin kangoange ienge me pwoson kan en “kanengamah lao Kauno ketido.” Ni ahnsou me sapwellimen Sises tohnpadahk kan sohte kin wehwehki mehkot, e kin ketin kawehwehda de karasahda ire kan ni kanengamah. (Mad. 13:10-23; Luk 19:11; 21:7; Wiewia 1:6-8) Met Kaun-o kin ketier nan mwoale, oh kitail pil anahne kanengamah ni atail kin wia doadoahk en katohnpadahk. Nan atail ahnsou, kitail anahne padahki aramas akan ni kanengamah pwe irail en wiahla sapwellimen Sises tohnpadahk kan.—Sohn 14:9.
14. Mendahki kitail kin kanengamah, iaduwen kitail kak doadoahngki atail ahnsou ni elen loalokong nin duwen soun katohnpadahk kei?
14 Mendahki kitail kin kanengamah, mahsen en Koht sohte kin wa rehn pali laud en aramas kan me kitail tepida onop Paipel rehrail. (Mad. 13:18-23) Mwurin kitail wia uwen atail kak en sewese irail, kitail kin ni elen loalokong uhdi sang doadoahngki atail ahnsou ong soangen aramas pwukat oh uhd rapahki irail kan me pahn kesempwaliki padahk mehlel en Paipel. (Ekl. 3:1, 6) Mehlel, aramas kan me kin kesempwaliki padahk mehlel en Paipel pil kin anahne sawas laud pwehn wekidala arail madamadau kan, irair kan, oh dahme irail kin keieu kesempwaliki nan arail mour. Kahrehda kitail anahne kanengamah, duwehte Sises kin ketin kanengamahiong sapwellime tohnpadahk kan me anahne ahnsou laud en kakairada irair ehu me konehng.—Mark 9:33-37; 10:35-45.
Kamwahwihala Koahiek en Padahk
15, 16. Dahme kahrehda kesempwal en padahk ni mwotomwot oh kaunopada mwahu ni ahnsou me kitail wia doadoahk en katohnpadahk?
15 Limpoakohng Koht, nsenohki aramas, tounmetei, oh kanengamah iei irair kesempwal kei ong pweida mwahu nan doadoahk en katohnpadahk. Koahiek en padahk pil anahne kekeirda, pwehki e kak sewese kitail en kawehwe ire kan ni elen sansal oh mwotomwot. Karasepe, mahsen tohto me Sounpadahk Lapalap, Sises Krais, ketin mahsanih kin inenen kamwakid aramas akan pwehki mahsen pwukat mwotomwot. Ke kin ele tamanda soangen sapwellimen Sises mahsen kan me duwehte: “Kumwail ngoangki kepwehpwehkihla paien nanleng.” “Kumwail dehr kihong kidi kan mehkot me sarawi.” “kupwurokong en Koht kin dehdehda sang ni wahn sapwellime doadoahk kan.” “Kumwail kihong Sihsar mehkan me en Sihsar, a ong Koht mehkan me sapwellimen Koht.” (Mad. 6:20; 7:6; 11:19; 22:21) Mehlel me Sises sohte kin ketin mahsanih mahsen mwotomwot kante. E pil kin ketin padahk sansal oh kawehwehda ire kan ni ahnsou me konehng en wia met. Iaduwen kitail kak kahlemengih sapwellimen Sises elen padahk?
16 E kesempwal en kaunopada mwahu pwehn padahk ni mwotomwot oh sansal. Sounkalohk men me sohte kin kaunopada mwahu kin kalapw koasoi reirei. Pwehki e kin nohn koasoi reirei oh nda soahng koaros me e ese me pid oaralap ehu, met kin kahrehda ire kesempwal kan e sohte kin sansalda. Ni pali teio, sounkalohk men me kin kaunopada mwahu kin medewe mwahs duwen aramaso me e kin onop reh, oh pil doudouloale duwen oaralapo, oh kasalehda ire me kesempwal kante. (Lep. Pad. 15:28; 1 Kor. 2:1, 2) E kin medemedewe dahme tohnsukuhlo eseier oh mehnia ire kan me anahne sansalda ni ahnsoun onopo. Sounkalohko ele kin ese oaritik tohto duwen oaralapo, ahpw ire kesempwal kan pahn sansalda ma e pahn kihsang soangen oaritik pwukat.
17. Iaduwen kitail kak sewese aramas kan en medewe duwen iren Paipel kan?
17 Sises pil kin ketin sewese aramas kan en kak madamadau, ah kaidehn ihte padapadahkihong aramas kan ire kan. Karasepe ieu, ehu ahnsou e ketin kalelapek: “Saimon, dahme omw lamalam ong irar wet? Nanmwarkien sampah kan kin rikasang ia ar daksis kan, de ar nohpwei kan? Sang rehn sapwellimarail seri kan, de sang rehn mehn liki kan?” (Mad. 17:25) Pwehki kitail kin perenki en kawehwe duwen Paipel, kitail anahne kanahieng en dehr nohn koasoakoasoi pwe kitail en kak mweidohng tohnsukuhlo en kasalehda pein eh madamadau de en pein kawehwehda ire ehu me e suksukuhliki ni ahnsoun onop Paipel. Ahpw kitail en dehr nohn peidek tohto. Ni pali teio, kitail kak doadoahngki karasaras mwahu kan oh peidek mwahu kan pwehn kak sewese irail en wehwehki ire kan sang nan iren Paipel kan me kileldi.
18. Dahme kin iang pidada en kekeirda “koahiek en padahk”?
18 Paipel kin mahsanih duwen “koahiek en padahk.” (2 Tim. 4:2, NW; Taitus 1:9, NW) Koahiek en padahk wet kin pid laud sang en sewese emen en wadlikihlahte ire kan. Kitail anahne song en sewese tohnsukuhl en Paipel men en wehwehki wekpeseng en me mehlel oh me likamw, me mwahu oh me suwed, oh erpit oh pweipwei. Ni atail kin wia met oh nantihong sewese emen en kakairada eh limpoak ong Siohwa nan eh mohngiong, e pahn ele wehwehki dahme kahrehda e anahne peikiong Siohwa.
Ngoangki Iang Doadoahk en Katohnpadahk
19. Iaduwen Kristian akan koaros kin iang pidada doadoahk en katohnpadahk?
19 Mwomwohdisohn Kristian iei pwihn ehu me towe kan koaros kin wia doadoahk en katohnpadahk. Ni ahnsou me emen wiahla tohnpadahk men, kaidehn ihte Sounkadehdehn Siohwa men me diarada ih oh sewese ih en sukuhliki dahme Paipel kin padahngki me ahneki kahrepen peren. Karasepe, ni ahnsou me pwihn en aramas kan kin raparapahki seri men me salongala, emente rehrail me uhdahn diarada serio. Ahpw ni ahnsou me serio pahn pwurala rehn eh pahpa oh nohno, koaros me iang doadoahko pahn perenkihda met. (Luk 15:6, 7) Ni mwohmwohte, mwomwohdiso pwon kin iang pidada doadoahk en katohnpadahk. Kristian akan koaros kin iang raparapahki irail kan me pahn wiahla sapwellimen Sises tohnpadahk kan. Oh ni ahnsou me emen kapw kin tepida iang towehda mihding kan me kin wiawi nan Kingdom Hall, Kristian akan koaros me kin iang mihding kan kin sewese ih en kalaudehla eh kesempwaliki kaudok mehlel. (1 Kor. 14:24, 25) Kahrehda Kristian akan koaros kak perenki me aramas lopw kei kin wiahla tohnpadahk kapw kei nan ehuehu pahr.
20. Dahme ke anahne wia ma ke men padahkihong meteikan padahk mehlel en Paipel?
20 Kristian lelepek tohto pahn perenki en padahkihong emen duwen Siohwa oh kaudok mehlel. Ahpw mendahki irail kin wia uwen ar kak, irail ele saikinte kak wia met. Ma ih duwen ahmw irair, pousehlahte en kakehlailih ahmw limpoakohng Siohwa, nsenohki aramas kan, kasalehda irair en tounmetei, kanengamah, oh nantihong en kamwahwihala ahmw koahiek en padahk. Me keieu kesempwal, kapakapki ahmw ineng en padahngki padahk mehlel. (Ekl. 11:1) Ale mehn kangoang ni ahmw kin ese me soahng koaros me ke kin wia ong ahmw papah Siohwa kin wia kisehn doadoahk en katohnpadahk me kin kapinga Koht.
Ke Kak Kawehwehda?
• Dahme kahrehda doadoahk en katohnpadahk kin kasalehda uwen laud en atail limpoakohng Koht?
• Mehnia irair kan me anahn ong soun katohnpadahk kan?
• Dahme kin iang pidada “koahiek en padahk”?