Dahme Kahrehda Kitail En Idawehn “Krais”?
“Mehmen me men idawehniehdo e uhdahn pahn tounmeteikihla pein ih, . . . oh idawehn ie.”—LUK 9:23.
1, 2. Dahme kahrehda e kesempwal ong kitail en wehwehki kahrepen atail pahn idawehn “Krais”?
IA UWEN Siohwa kin kupwurperenki kilang kumwail me kapw akan oh me pwulopwul kan nan sapwellime pwihn en tohnkaudok! Ni omw kin pousehlahte onopki Paipel, kaukaule towehda mihting kan en Kristian, oh kalaudehla omw ese padahk mehlel nan Mahsen en Koht, ke anahne en medewe mwahu duwen sapwellimen Sises luhk: “Mehmen me men idawehniehdo e uhdahn pahn tounmeteikihla pein ih, . . . oh idawehn ie.” (Luk 9:23) En Sises mahsanih duwen tounmeteikihla pein uhk oh idawehn ih iei mehkot me ke anahne wia. E kesempwal ong kitail en wehwehki dahme kahrehda kitail anahne idawehn “Krais.”—Mad. 11:2, 3.
2 A ia duwen kitail me ideidawehn Sises Krais? Kitail ale kangoang en “woneweite kekeirda ni mour wet.” (1 Des. 4:1, 2) Mehnda ma kitail ahpwtehn iangala kaudok mehlel de kitail wereilahr, en doudouloale kahrepen atail kin idawehn Krais pahn sewese kitail en kapwaiada kaweid en Pohl oh uhdahn idawehn Ih nan atail mour en ehuehu rahn. Kitail tehk kahrepe limau me pahn kahrehiong kitail en men idawehn Krais.
En Karanihala Siohwa
3. Soangen ahl riau dah me kitail kak sukuhlki duwen Siohwa?
3 Ni eh koasoiong mehn Adens kan Pohl “uhda mwohn wiliepe kan en kahnimwo,” oh nda: “[Koht] koasoanedier mwohn mehkoaros pwungen ahnsou kan oh irair en wasa kan me re pahn koukousoan ie. E ketin wiadahr met pwe re en rapahki ih, oh mwein re pahn diar ni ar pahn rapahki. Ahpw Koht sohte dohsang emenemen kitail.” (Wiewia 17:22, 26, 27) Kitail kak rapahki Koht oh uhdahn esehla ih. Karasepe, ni atail kin kilang kapikipikda kan oh doudouloale duwe, kitail kin sukuhlki laud duwen Sounkapikadao. (Rom 1:20) Siohwa pil ketin kasalehda oaritik kan duwen ih nan sapwellime Mahsen, Paipel. (2 Tim. 3:16, 17) Ni atail kin kalapw ‘medemedewe duwen mehkoaros me e ketin wiadahr; oh duwen sapwellime wiewia manaman akan,’ kitail pahn esehla laud duwen Siohwa.—Mel. 77:12.
4. Ia duwen atail idawehn Krais pahn sewese kitail en karanihala Siohwa?
4 Ehu ahl me keieu mwahu en karanihala Siohwa iei en idawehn Krais. Medewehla duwen lingan me Sises sapwellimanki ni eh patopato rehn Semeo “mwohn sampah wet eh saikinte kepikipikda.” (Sohn 17:5) Ih “me tepin mehkoaros me Koht ketin wiahda.” (Kaud. 3:14) Nin duwen “mesenih” en soahng kan koaros me kepikipikda, e momour ahnsou reirei nanleng rehn Semeo, Siohwa. Mwohn eh wie aramasala, Sises patohwan wia kompoakepahn Koht keieu keren oh kin iang Ih wia sapwellime doadoahk kan, oh sohte emen me karanih Siohwa duwehte Sises. Sises sohte kin ketin kilangete sapwellimen Semeo doadoahk kan, Sapwellime pepehm kan oh irair kesempwal kan, ahpw e kin ketin medemedewe oh doadoahngki soahng koaros me e kin sukuhlki duwen Semeo. Eri, sapwellime Ohl peik menet duwehte Semeo, ihme kahrehda Paipel kin mahsanih me ih “me kasalepen Koht me soh sansal.” (Kol. 1:15) Sang ni atail pahn idawehn Krais ni uwen me kitail kak, atail nanpwungmwahu rehn Siohwa pahn kehlailla.
En Uhdahn Kahlemengih Siohwa
5. Dahme pahn sewese kitail en uhdahn kahlemengih Siohwa? Dahme kahrehda?
5 Kitail ‘wiawihda rasehng Koht,’ ihme kahrehda kitail kak kasalehda sapwellimen Koht irair kan. (Sen. 1:26) Wahnpoaron Pohl kangoange Kristian akan en “wialahr sapwellimen Koht seri kompoak kei, kumwail song en kahlemengih ih.” (Ep. 5:1) Idawehn Krais pahn sewese kitail en kahlemengih Samatail nanleng. Met pwehki sohte emen me kin alasang sapwellimen Siohwa madamadau oh wiewia kan oh pil kak padahkihong kitail duwen Siohwa mwahu sang Sises. Ni e ketiket sampah, Sises sohte ketin kasalehdahte duwen mwaren Siohwa. Ahpw, e ketin kasalehiong kitail soangen Koht dah men Ih. (Wadek Madiu 11:27.) Sises ketin kasalehda met sang sapwellime mahsen kan oh wiewia kan, padahk kan oh mehn kahlemeng.
6. Dahme sapwellimen Sises padahk kan kin kasalehda duwen Siohwa?
6 Sises padahkihong kitail dahme Koht kupwurki kitail en wia oh ia sapwellime pepehm ong sapwellime tohnkaudok kan. (Mad. 22:36-40; Luk 12:6, 7; 15:4-7) Karasepe, ni eh mahsanih duwen ehu Kosonned Eiseko me ketihtihki, “kumwail sohte pahn kamwahl,” Sises ketin kawehwehda sapwellimen Koht madamadau duwen dahme kin wiawi nan loalen aramas men mwohn e wiahda dihp en kamwahl. E mahsanih: “Mehmen me pahn kilikilang lih emen oh men dihpki, nahn e wiadahr dipen kamwahl nan kapehde.” (Eks. 20:14; Mad. 5:27, 28) Mwurin Sises ketin kasalehda en Parisi kan ar kawehwe sapwungih Kosonned en Koht nda me “ke en poakohng mehn mpomw kan, ah kailongki omw imwintihti kan.” Ahpw Sises ketin kasalehda sapwellimen Koht madamadau ni eh mahsanih: “Kumwail poakohng amwail imwintihti kan oh kapakapki me kin kalokei kumwail.” (Mad. 5:43, 44; Eks. 23:4; Lip. 19:18) Wehwehkihla sapwellimen Koht madamadau oh pepehm kan oh dahme e kupwurki kitail en wia kin sewese kitail en uhdahn kahlemengih ih.
7, 8. Dahme kitail sukuhlki duwen Siohwa sang mehn kahlemeng en Sises?
7 Sises pil ketin kasalehda duwen Semeo sang eh mehn kahlemeng. Ni atail kin wadek pwuhken Rongamwahu kan me Sises kin ketin poakehla me semwehmwe kan oh me kin lokolok kan, sapwellime engieng ong tohnpadahk kan ni ar kauhdi seri kan, kitail sou kin kilang pepehm en Semeo? (Mark 1:40-42; 10:13, 14; Sohn 11:32-35) Medewe duwen sapwellimen Sises wiewia kan e kin sewese kitail en wehwehkihla sapwellimen Koht irair kesempwal kan. Manaman me Krais kin ketin wiahda sou kin kasalehda manaman mwuledek me eh sapwellimanki? Mendahki met, e sohte kin ketin doadoahngki manaman wet pwehn wia kamwahu ong pein ih de kamedekih aramas teikan. (Luk 4:1-4) E sansal mwahu sapwellime irair en wia dahme pwung ni eh kasareieisang sounetinet noahrok kan nan tehnpaso. (Mark 11:15-17; Sohn 2:13-16) Sapwellime padahk oh mahsen kaselel kan me e doadoahngki pwehn sair mohngiong en aramas kan kin kasalehda me “e lapalapasang Solomon” ni erpit. (Mad. 12:42) Limpoak me Sises ketin kasalehda ni eh tounmeteikihla eh mour pwehki meteikan kin sansalda sang dahme Paipel mahsanih: “Iet limpoak me keieu laud.”—Sohn 15:13.
8 Sapwellimen Koht Ohl kin ketin wiliandi Siohwa ni unsek nan soahng koaros me e kin mahsanih oh wia ihme kahrehda e kak mahsanih: “Mehmen me kilangieier pil kilangehr Sahm.” (Wadek Sohn 14:9-11.) Idawehn Krais kin duwehte idawehn Siohwa.
Siohwa Ketin Keiehdi Sises
9. Iahd oh ia duwen Sises ketin wiahla sapwellimen Siohwa me Keidio?
9 Tehk dahme wiawi nan pahr 29 ni ahnsou me Sises sounpar 30 oh e ketila rehn Sohn Sounpapidais. Sises lao ketin papidaisla, e ahpw ketida sang nan pihlo; a iet ahnsowo nanleng pa ritpeseng. Sises eri ketin mahsanihada sapwellimen Koht manaman eh kohdi ni mwomwen mwuroi men oh ketidi powe. Ni ahnsowo, e ketin wiahla Krais , de Mesaia. Oh pil ni ahnsowohte, Siohwa ketin kasalehda me Sises iei sapwellime me Keidio, ni eh mahsanih: “Kowe, me iei nei pwutak kompoake, me I kin kupwurperenki.” (Mad. 3:13-17) Met wia kahrepe mwahu ehu ong kitail en men idawehn Krais.
10, 11. (a) Ni ahl dah kei me daidel wet “Krais” kin kadoadoahk ong Sises? (b) Dahme kahrehda kitail anahne idawehn Sises Krais?
10 Nan Paipel, mwar wet “Krais” kin kadoadoahk ong Sises ni soangen ahl pwukat, duwehte Sises Krais, Krais Sises, oh Krais. Pein Sises me tepin doadoahngki lepin lokaia wet “Sises Krais.” E ketin doadoahngki mware mwohn sapwellime daidel. Nan sapwellime loulou ong Semeo, e mahsanih: “Oh iet mour: aramas akan en eseikomwihla, me komwihte Koht mehlel, oh pil esehla Sises Krais me komw ketin poaronedohr.” (Sohn 17:3) En doadoahngki lepin lokaia pwukat “Sises Krais,” kin dokedoke Sises me Koht ketin poaronehdo oh me wiahla sapwellime Keidio. Ahpw ni ahnsou me daidelo kin uhd kohla mwohn mwaro, duwehte “Krais Sises,” met kin uhd dokedoke pwukoa me Sises sapwellimanki. (1 Kor. 1:4) Doadoahngki daidel wet “Krais” kelehpw, pil kin kasalehda pwukoa me Sises sapwellimanki nin duwen Mesaia.—Sohn 4:29.
11 Sohte lipilipil ia duwen daidel wet “Krais” kin kadoadoahk ong Sises, e kin kasalehda ire kesempwal mehlel wet: Mendahki sapwellimen Koht Ohl ketidihdo sampah nin duwen aramas men oh kasalehda duwen kupwuren Semeo, kaidehn ihte e wia aramas men de soukohp men, ahpw e wiahla sapwellimen Siohwa me Keidi Men. Kitail anahne en uhdahn idawehn me Keidi Menet.
Sises Iei Ihte Ahl ong Komour
12. Mahsen kesempwal dah me Sises mahsanihong Tomas mwohn eh ketin pwoula?
12 Pil ehu kahrepe kesempwal me kitail idawehn Mesaia kin sansalda nan mahsen en Sises ong sapwellime tohnpadahk kan awa keite mwohn eh ketin pwoula. Ni eh ketin sapengla en Tomas peidek me pid duwen eh pahn ketidahla oh kaunopada dewerail, Sises mahsanih: “Ngehi me ahl, ngehi me mehlel, ngehi me mour; sohte me kak kolahng Semei ma soh ngehi.” (Sohn 14:1-6) Sises mahseniong sapwellime wahnpoaron lelepek ehk emen ko. E ketin inoukihong irail dewerail nanleng, ahpw sapwellime mahsen kan pil kesempwal ong irail kan me pahn koapworopworki mour soutuk nin sampah. (Kaud. 7:9, 10; 21:1-4) Dahme kahrehda?
13. Ia wehwehn Sises “iei ahl”?
13 Sises Krais “iei ahl.” Met wehwehki me ih kelehpw me kak kahrehiong kitail en karanih Koht. Met kin mehlel me pid duwen kapakap, ni atail kapakap ni mwaren Sises kitail kak kamehlele me Sahmo pahn ketikihong kitail sohte lipilipil dahme kitail peki nin duwen kupwure. (Sohn 15:16) Patehng met, mie pil ehu wehwehn Sises “iei ahl.” Dihp katohrehla aramas sang rehn Koht. (Ais. 59:2) Sises ketin “tounmeteikihla moure, pwe me ngeder en maiauda.” (Mad. 20:28) Ihme kahrehda Paipel mahsanih: “Ntahn . . . Sises kin kamwakeleikitailsang nan dipatail akan koaros.” (1 Sohn 1:7) Sapwellime Ohl ketin ritingada ahl ong aramas en pwurehng wiahla kompoakepahn Koht. (Rom 5:8-10) Ihte ma kitail pwoson Sises oh peikiong ih me kitail kak en ahneki nanpwungmwahu rehn Koht.—Sohn 3:36.
14. Ia duwen Sises iei “me mehlel”?
14 Sises iei “me mehlel” kaidehn pwehki eh mahsanih oh mourkihte me mehlel ahpw kokohp koaros duwen Mesaia, me tohto pweida reh. Wahnpoaron Pohl ntingihdi: “Pwehki iei ih me “Ei” ni sapwellimen Koht inou kan koaros.” (2 Kor. 1:20) “Mwetehn soahng me pahn pwarodo” me kileldi nan Kosonned en Moses pil pweida rehn Sises. (Ipru 10:1; Kol. 2:17) Sises iei me kokohp kan koaros kin dokedoke, oh kokohp pwukat kin kasalehda kesempwalpen sapwellime pwukoa nan kupwuren Koht. (Kaud. 19:10) Pwehn paiekihda pweidahn kupwuren Koht ong kitail, kitail anahne idawehn Mesaia.
15. Ia wehwehn Sises iei “me mour”?
15 Sises iei “me mour” pwehki e ketin pwainkihda aramas kan sapwellime nta, oh mour soutuk iei kisakis me Koht ketikihda “rehn Krais Sises atail Kaun.” (Rom 6:23) Sises pil iei “me mour” ong irail kan me melahr pwehki ih me pahn ketin kapwuredohng irail mour. (Sohn 5:28, 29) Pil medewehla dahme e pahn ketin wia nin duwen Samworo Lapalap erein sapwellime Kaundahn Pahr Kid. E pahn ketikihong mour soutuk sapwellime kan me pahn momour nin sampah.—Ipru 9:11, 12, 28.
16. Dahme kahrehda kitail anahne idawehn Sises?
16 Sapwellimen Sises pasapeng ong Tomas kin mie wehwe laud ong kitail. Sises iei me ahl, me mehlel oh me mour. Iei ih me Koht ketin poaronehdo pwehn komourala tohnsampah. (Sohn 3:17) Oh sohte me kak kohlahng rehn Seme ma sohte ih. Paipel kasalehda ni sansal: “Sangete reh me komourpen aramas kak dierekdahsang, pwe ihte mwar wet me Koht ketikihong aramas akan, pwe en wia Sounkomourpatail nin sampah.” (Wiewia 4:12) Sohte lipilipil dahme kitail kamehlele, e wia elen erpit kitail en kamehlele Sises, idawehn ih pwehn ale mour.—Sohn 20:31.
Kitail Ale Kehkehlik en Rong Krais
17. Dahme kahrehda e kesempwal kitail en rong sapwellimen Koht Ohl?
17 Piter, Sohn, oh Seims kadehde duwen en Sises lingalingla. Ni ahnsowo, irail rong kapit en Koht sang nanleng me mahsanih: “Iei met nei pwutak, me I piladahr; kumwail rong eh padahk!” (Luk 9:28, 29, 35) E kesempwal kitail en peikiong kehkehlik en rong Mesaia.—Wadek Wiewia 3:22, 23.
18. Ia duwen kitail kak rong Sises Krais?
18 En rong Sises kin pidada ‘kainenehiongete kapehditail kan ong Sises oh medemedewe sapwellime mehn kahlemeng.’ (Ipru 12:2, 3) Eri, e pahn mwahu kitail en “ngoangki kapwaiada mwahu padahk kan” me kitail wadek duwen ih nan Paipel oh nan sawaspen pwuhk kan me “ladu lelepek oh loalokong” kin wiahda, oh pil dahme kitail kin rong duwen ih nan mihting en Kristian kan. (Ipru 2:1; Luk 12:42) Nin duwen sapwellime sihpw kan, kitail en ngoangki rong Sises oh idawehn ih.—Sohn 10:27.
19. Dahme pahn sewese kitail en pousehlahte idawehn Krais?
19 Kitail kak pweida ni atail kin pousehlahte idawehn Krais mendahki kahpwal kan? Ei, kitail kak wia met ma kitail ‘katengehdiong kitail ni mahsen mehlel kan’ sang ni atail kapwaiada dahme kitail sukuhlki ni “pwoson oh limpoak me kitail ahnekipene ni atail miniminiong Krais Sises.”—2 Tim. 1:13.
Dahme Ke Sukuhlki?
• Dahme kahrehda idawehn “Krais” kin kalaudehla atail karanih Siohwa?
• Dahme kahrehda idawehn Sises kin duwehte idawehn Siohwa?
• Ia wehwehn Sises iei ‘me ahl, me mehlel, oh me mour’?
• Dahme kahrehda kitail anahne rong sapwellimen Siohwa me Keidio?
[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 29]
Padahk kan en Sises kasalehda ileile en sapwellimen Siohwa madamadau
[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 30]
Kitail anahne idawehn sapwellimen Siohwa me Keidio ni lelepek
[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 32]
Siohwa mahsanih: “Iei met nei pwutak . . . rong eh padahk”