“Kumwail Iei Kompoakepahi”
“Kumwail iei kompoakepahi, ma kumwail kin wia dahme I padahkihong kumwail.”—SOHN 15:14.
1, 2. (a) Soangsoangen irair dah kan me kompoakepahn Sises kan tikida loale? (b) Dahme kahrehda e kesempwal kitail en kompoakepahnki Sises?
OHL kan me mwomwohd rehn Sises nan ehu pere powe tikida nan soangsoangen irair kan. Piter oh rie Andru kin wia sounlaid kei. Madiu wia sounrik daksis men, doadoahk ehu me mehn Suhs kan kin kailongki. Ekei, duwehte Seims oh Sohn, ese Sises sang ni arail pwulopwul. Meteikan, duwehte Nadaniel, ese Sises erein sounpar kei te. (Sohn 1:43-50) Ahpw koaros me iang ih ni pwong kesempwal en Pahsohpa nan Serusalem kamehlele me Sises iei Mesaia me inoupe mie, Sapwellimen Koht ieias. (Sohn 6:68, 69) Re uhdahn pehm me Sises ketin poakohng irail ni ar rong eh mahsanih: “I pahn kahdanekin kumwail kompoakepahi, pwehki ei padahkihongkumwailehr soahng koaros me I rongasangehr rehn Semei.”—Sohn 15:15.
2 Mahsen pwukat en Sises ong wahnpoaron lelepek ko kin dokedoke Kristian keidi kan koaros rahnwet oh pil iengerail “sihpw teikan.” (Sohn 10:16, NW) Sohte lipilipil soangen irair me kitail kin tikida loale, kitail ahneki pwais kaselel en kompoakepahnki Sises. Kompoakepahnki Sises kin keieu kesempwal pwehki met pahn kahrehiong kitail en pil kompoakepahnki Siohwa. Mehlel, ma kitail sohte karanih Krais, kitail sohte kak karanih Siohwa. (Wadek Sohn 14:6, 21.) Eri, dahme kitail anahne wia pwehn kompoakepahnki Sises oh kolokolte met? Mwohn atail koasoiapene ire kesempwal wet, kitail pahn kasawih sapwellimen Sises mehn kahlemeng en wia kompoakepah mwahu men oh sukuhlki dahme sapwellime tohnpadahk ko nda oh wia pwehki Sises eh ketin kompoakepahnki irail.
Sapwellimen Sises Mehn Kahlemeng en Wia Kompoakepah Mwahu Men
3. Dahme aramas akan kin esehki duwen Sises?
3 Nanmwarki Solomon ntingihdi: “Kompoakepahn me kepwehpwe kan kin ngeder.” (Lep. Pad. 14:20) Mahsen pwukat kin kasalehda dahme aramas soh unsek kan kin kalapw wia, iei en kompoakepahnki emen pwehki dahme re kak alehsang ih ahpw kaidehn dahme re kak kihong ih. Sises sohte kin ketin wia met. E sohte kin ketin mwekidki kepwehpwe de ndand en aramas. Mehlel, Sises ketin poakohng mwahnakapw kepwehpwe men oh ketin luke en idawehn ih. Ahpw Sises ketin padahkihong ih en netikihla dahme e ahneki oh kihong me semwehmwe kan. (Mark 10:17-22; Luk 18:18, 23) Aramas akan kin esehla Sises sang eh kin ketin werekiong me semwehmwe oh sekeniken kan ahpw kaidehn me kepwehpwe oh ndand kan.—Mad. 11:19.
4. Dahme kahrehda kitail kak nda me kompoakepahn Sises ko wia aramas soh unsek kei?
4 Mehlel, kompoakepahn Sises kan wia aramas soh unsek kei. Mie pak me Piter sapwungala oh sohte kilang ire kan nin duwen me Koht kin ketin wia. (Mad. 16:21-23) Seims oh Sohn kasalehda me re men lapalapala ni ara peki rehn Sises en ketikihong ira pwukoa laud nan Wehio. Dahme re wia kalingeringerihada wahnpoaron teiko, oh re kin usehlahte akamaiki ihs me keieu lapalap nanpwungarail. Ahpw Sises kin ketin kanengamah oh kapwungala madamadau en kompoakepah ko oh sohte kin mwadang angiangda pahrail.—Mad. 20:20-28.
5, 6. (a) Dahme kahrehda Sises ketin kompoakepahkihte pali laud en wahnpoaron ko? (b) Dahme kahrehda Sises sohla ketin kompoakepahnki Sudas?
5 Sises sohte kin ketin kompoakepahkihte aramas soh unsek pwukat pwehki e kin ketin mweidohng nsenarail koaros de kin ketin pohnsehsehla arail soh unsek kan. Ahpw e ketin pilada en kilangwohng arail madamadau mwahu oh irair mwahu kan. Karasepe, Piter, Seims oh Sohn sohte pepehd pwehn sewese Sises erein ahnsou me keieu apwal ong ih. Sansal me Sises ketin nsensuwedla pahrail. Ahpw mendahki met, e mwahngih me arail madamadau me mwahu, ni eh mahsanih: “Ngehn [“lamalam,” NW] me peik, a paliwar me luwet.”—Mad. 26:41.
6 Weksang met, Sises solahr ketin kompoakepahnki Sudas Iskariot. Mendahki Sudas mwomwehda kompoakepahnki Sises, Sises mwahngih me kompoakepah en mahs menet mweidohngehr eh mohngiong en saminla. E wialahr imwintihti en Koht pwehki e kompoakepahnki sampah. (Seims 4:4) Kahrehda, ni Eh ketin kasalehda me E kompoakepahnki wahnpoaron lelepek ehk emen ko, Sises mahsanihongehr Sudas en pedoi.—Sohn 13:21-35.
7, 8. Ia duwen Sises eh ketin kasalehda sapwellime limpoak ong kompoakepah kan?
7 Sises sohte kin ketin kilangwohngete sapwung kan en kompoakepah lelepek ko ahpw e kin ketin wia dahme keieu mwahu ong irail. Karasepe, e ketin loulou ong Seme pwehn pere irail erein ahnsou apwal akan. (Wadek Sohn 17:11.) Sises mwahngih arail anahn akan en paliwar. (Mark 6:30-32) Oh e sohte kin ketin nsenohkihte padahkihong irail dahme e kin ketin medewe ahpw e pil ketin nsenohki rong oh wehwehki dahme re kin medewe oh arail pepehm.—Mad. 16:13-16; 17:24-26.
8 Sapwellimen Sises mour oh pwoula kin wia kamwahu ehu ong kompoakepah kan. Sises wehwehki me e anahne meirongkihla eh mour nin duwen me kosonned kasalehda pwehn kapwaiada sapwellimen Semeo koasoandi pwung oh pahrek. (Mad. 26:27, 28; Ipru 9:22, 28) Ahpw Sises ketikihda eh mour pwehn kasalehda sapwellime limpoak. E mahsanih: “Iet limpoak me keieu laud me emen kak ahneki ong kompoakepah kan, ma e pahn tounmeteikihla eh mour pwehki kompoakepah ko.”—Sohn 15:13.
Ia Duwen Tohnpadahk ko Arail Mwekidki en Sises Kompoakepahnki Irail?
9, 10. Ia duwen aramas akan arail kin mwekidki sapwellimen Sises kupwur sapan?
9 Sises kin kupwur sapan ni eh ketikihda sapwellime ahnsou, limpoak oh dipwisou kan. Met kin imwikihla en aramas akan kin karanihala ih oh pil perenki wiahiong ih soahngohte. (Luk 8:1-3) Sang dahme e ketin lelohng, Sises kak mahsanih: “Kumwail kihkihwei oh aramas akan pahn kasapahldohng kumwail. Irail pahn wudekidi pohmwi uwe ehu me itar, me pahn idaidpene, itpene oh dirla kowahlap. Pwe mehn sohngohte me kumwail pahn sohngki meteikan, re pahn pil sohngkin kumwail.”—Luk 6:38, NW.
10 Mehlel, ekei kin song en kompoakepahnki Sises pwehki dahme re kak alehdi sang ih. Aramas pwukat me dene irail kompoakepahn Sises kei kesehla ih ni ahnsou me re sohte wehwehki ekei sapwellime padahk kan. Re sohla likih Sises oh re kin mwadang en ahnekihda madamadau sapwung oh soikala ih. (Wadek Sohn 6:26, 56, 60, 66.) Weksang met, wahnpoaron ko kin lelepek. Sises ketin keinemwe rehrail: “Ia duwe, kumwail pil men keseiehla?” Saimon Piter patohwan sapeng ih nda: “Maing, ihs me se pahn patohla reh? Sapwellimomwi mahsen kan, iei mahsen en mour soutuk.” (Sohn 6:67, 68) Songosong kin kalapw lelohng irail ni arail kompoakepahnki Krais, ahpw re kin wia uwen arail kak en utungada ih ni ahnsou mwahu oh pil apwal akan. Kaimwiseklahn pwohng me e ketiket sampah nin duwen aramas emen, Sises ketin kasalehda uwen eh ketin poakohng kompoakepah kan ni eh mahsanih: “Kumwail kin mihmihte rehi ahnsou koaros nan ei apwal akan.”—Luk 22:28.
11, 12. Ia duwen Sises eh ketin kamehlelehiong tohnpadahk ko me e ketin wiahte kompoakparail? Ia duwen arail mwekidki met?
11 Mwurinte Sises ketin kapinga lelepek en sapwellime tohnpadahk kan, re kesehla ih. Ni ahnsou kiste, re mweidohng masak aramas en powehdi arail limpoak ong Krais. Sises pil ketin mahkohng irail. Mwurin eh pwoula oh iasada, e ketin pwarowohng irail oh kamehlelehong irail me e ketin wiahte kompoakparail. Laudsang met, e ketin likih irail oh ketikihong pwukoa kesempwal ehu en wia katohnpadahk ong “tohn wehi kan koaros” oh pil kadehde duwen ih lel “ni irepen sampah.” (Mad. 28:19; Wiewia 1:8) Ia duwen tohnpadahk ko arail mwekidki met?
12 Tohnpadahk ko wia uwen arail kak en lohkiseli Rongamwahwo. Pwehki sawas sang sapwellimen Koht manaman, re kalohkiselier arail padahk nan Serusalem. (Wiewia 5:27-29) Imwintihti kan kin kamasak irail me re pahn kamakamla ahpw met sohte kak kauhdi irail sang peikiong sapwellimen Sises pahngok en wia katohnpadahk. Kereniong sounpar silihsek mwurin arail ale pahngok wet, wahnpoaron Pohl kak ntingihdi me rongamwahwo lohkselier ong “aramas akan koaros nin sampah.” (Kol. 1:23) Tohnpadahk pwukat kin uhdahn kasalehda arail kin kesempwalki ar nanpwungmwahu rehn Sises.
13. Ia duwen sapwellimen Sises padahk kan eh kin kamwakid sapwellime tohnpadahk kan?
13 Irail me wiahla tohnpadahk kan pil mweidohng sapwellimen Sises padahk kan en kamwakid arail mour. Ong me tohto, met wehwehki en wia wekidekla laud nan arail wiewia oh madamadau. Ekei me ahpwtehn wiahla tohnpadahk kan kin wia tiahk en ohl mwahuki ohl de lih mwahuki lih, kamwahl, kamamsakau, oh wia lipirap kei mahs. (1 Kor. 6:9-11) Ekei anahne wekidala arail madamadau en lipilipilki aramas. (Wiewia 10:25-28) Ahpw, re kin peikiong Sises. Re kesehla arail mouren mahs oh onehda sapahl pein irail ong ni aramas kapw. (Ep. 4:20-24) Irail esehla “kupwur en Krais” oh kin wehwehki oh alasang sapwellime madamadau oh wiewia.—1 Kor. 2:16.
Atail Kompoakepahnki Krais Rahnwet
14. Dahme Sises ketin inoukihda en wia erein “kaimwiseklahn koasoandi en mehkan”?
14 Tohto irail tepin Kristian kan kin esehla Sises de kilang ih mwurin e ketin iasada. Mehlel, kitail sohte iang kilang ih. Eri, ia duwen atail kak kompoakepahnki Krais? Ehu ahl iei en kapwaiada kaweid kan sang pwihn en ladu lelepek oh loalokong, me wiawihkihda rien Krais keidi kan me momourte sampah. Sises ketin inoukihda me erein “kaimwiseklahn koasoandi en mehkan,” e pahn ketin kesepwilda ladu menet en “kaunda eh dipwisou kan koaros.” (Mad. 24:3, NW; 45-47) Rahnwet, pali laud en irail kan me men wiahla kompoakepahn Krais sohte iang kisehn pwihn en ladu wet. Ia duwen arail kapwaiada kaweid kan me re ale sang pwihn en ladu lelepek wet kin kamwakid arail nanpwungmwahu rehn Krais?
15. Dahme pahn kasalehda ma emen wia sihpw de kuht?
15 Wadek Madiu 25:31-40. Sises ketin kahdaneki irail kan me wiahla pwihn en ladu lelepek wet rie kan. Nan sapwellime karasaras duwen katohrepeseng sihpw sang kuht kan, Sises ni sansal mahsanih me mwomwen atail wiewia ong rie kan kin duwehte atail wiewia ong ih. E mahsanih me dahme pahn kasalehda ma emen sihpw de kuht iei sang mwomwen en emenemen wiewia ong ‘emen rie me tikitik pwukat.’ Eri, ahl me keieu kesempwal ong irail kan me koapworopworki mour nin sampah en kasalehda me re men kompoakepahnki Krais iei en utungada pwihn en ladu lelepeko.
16, 17. Ia duwen atail kak kasalehda me kitail kompoakepahnki rien Krais kan?
16 Ma ke kin koapworopworki en mour nin sampah pahn kaundahn sapwellimen Koht Wehio, ia duwen omw kak kasalehda omw kompoakepahnki rien Krais kan? Kitail pahn tehk ahl siluh. Keieu, sang ni atail iang doadoahk en kalohk ni mohngiong unsek. Krais kehkehlikihong rie kan en kalohki rongamwahwo nin sampah pwon. (Mad. 24:14) Ahpw, e pahn apwal ong rien Krais kan me luwehdi nin sampah rahnwet en kapwaiada pwukoa wet ma sohte sawas sang iengerail sihpw teikan. Ni mehlel, ehuehu ahnsou me emen kisehn sihpw teikan kin iang wia doadoahk en kalohk, e kin sewese rien Krais kan kapwaiada kehkehlik kesempwal wet. Krais oh pwihn en ladu lelepek oh loalokong kin kalahnganki mehlel wiewia wet pwehn kasalehda atail kompoakepahnki irail.
17 Keriau en ahl me sihpw teikan kan kak sewese rien Krais kan iei sang ni arail kihda sawas en mwohni pwehn utungada doadoahk en kalohk. Sises ketin kangoange irail kan me kin idawehn ih en wiahda kompoakparail sang arail “dipwisoun sampah kan.” (Luk 16:9) Met sohte wehwehki me kitail kak pwain Sises oh Siohwa en ketin wiahla kompoakepatail. Ahpw, ni atail doadoahngki atail dipwisou kan pwehn utungada sapwellimen Siohwa Wehio oh doadoahk en mwomwohdiso kan nan sampah, kitail kin kadehdehda atail limpoak oh me kitail kompoakepahnki ira, kaidehn ni lokaiahte ahpw “ni atail wiewia kan” oh mehlel. (1 Sohn 3:16-18) Kitail kin kihda soangen sawas en mwohni ni atail kin iang doadoahk en kalohk, duwehte pwainda kahs ape. Kitail pil kin toukihda sawas en mwohni ong doadoahk en kauwada oh apwalih atail wasahn kaudok, oh ong doadoahk en kalohk me kin wiawi nin sampah pwon. Mehnda ma atail sawas kin tikitik de laud, Siohwa oh Sises kin ketin kalahnganki mehlel atail perenki kihkihwei.—2 Kor. 9:7.
18. Dahme kahrehda kitail en peikiong kaweid en Paipel me elder kan kin kihong kitail?
18 Kesiluh en ahl me kitail koaros kin kadehde me kitail kompoakepahn Krais iei sang ni atail kapwaiada kaweid en elder kan nan mwomwohdiso. Krais ketin idihada ohl pwukat ni eh ketin doadoahngki sapwellimen Koht manaman. (Ep. 5:23) Wahnpoaron Pohl ntingihdi: “Kumwail peikiong amwail sounkaweid akan oh kapwaiada ar kosonned kan.” (Ipru 13:17) Ekei pak, kitail kin diarada me e apwal en peikiong kaweid kan en Paipel me elder kan kihong kitail. Ele kitail ese duwen arail soh unsek kan oh met kak kahrehiong kitail en kilangwohng arail kaweid ni ahl sapwung. Ahpw Krais, me wia tapwin mwomwohdiso, kin kupwurki doadoahngki ohl soh unsek pwukat. Eri, mwomwen atail mwekidki manaman me re ahneki kin pidada atail kompoakepahnki Krais. Ni atail kin pohnsehsehla sapwung kan en elder kan oh perenki idawehn arail koasoandi kan, kitail kin kadehdehda atail limpoak ong Krais.
Wasa me Kitail Kak Diar Kompoakepah Mwahu kan
19, 20. Dahme kitail kak diar nan mwomwohdiso? Dahme kitail pahn tehkpene mwuhr?
19 Sises kin ketin apwahpwalih kitail kaidehn sangete ni eh ketin doadoahngki irail sounsilepe limpoak kan ahpw sang ni eh pil ketikihong kitail irail kan me duwehte atail nohno oh riatail kan nan mwomwohdiso. (Wadek Mark 10:29, 30.) Ia mwomwen omw peneinei kan arail mwekidki ni omw tapiada werekiong sapwellimen Siohwa pwihn? Se koapworopworki me re kin utung omw nannanti en karanihala Koht oh Krais. Ahpw Sises pil mahsanih me ekei pak “en emen eh imwintihti . . . iei kiseh kan.” (Mad. 10:36) Ia uwen kansenamwahu en ese me nan mwomwohdiso kitail kak diar irail kan me pahn loalopwoat ong kitail laudsang pein kisehtail kan!—Lep. Pad. 18:24.
20 En Pohl eh rahnmwahu kan nan kaimwiseklahn nah kisinlikou ong mwomwohdisohn Rom kin kasalehda me e kompoakepahnkihla me tohto. (Rom 16:8-16) Wahnpoaron Sohn kaimwisekihala kesiluh en nah kisinlikou ni eh nda: “Kihong at rahnmwahu ong emenemen kompoakepaht kan koaros.” (3 Sohn 15) Sansal me e pil kompoakepahnkihla me tohto. Ia duwen atail kak kahlemengih Sises oh tepin tohnpadahk kan ni atail kakairada oh kolokol atail nanpwungmwahu rehn riatail Kristian kan? Iren onop en mwuhr pahn sapengla peidek wet.
Ia Duwen Omw Pahn Sapeng?
• Mehn kahlemeng dahieu me Sises ketikihda duwen wia kompoakepah mwahu men?
• Ia duwen tohnpadahk kan arail mwekidki en Sises kompoakepahnki irail?
• Ia duwen atail kak kadehdehda me kitail kompoakepahn Krais kei?
[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 20]
Sises kin ketin nsenohki madamadau oh pepehm en kompoakepah kan
[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 22]
Ia duwen atail kak kasalehda atail men kompoakepahnki Krais?