Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • w12 9/1 pp. 7-11
  • Ia Duwen Koasoandi en Sampah Wet Eh Pahn Imwisekla?

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • Ia Duwen Koasoandi en Sampah Wet Eh Pahn Imwisekla?
  • Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2012
  • Sawaspen Oaralap kan
  • Ire kan me Duwehte Met
  • DAHME PAHN WIAWI MWOHNTE IMWIO?
  • PELIEN LAMALAM LIKAMW SEHSE ME RE PAHN KASOHRALA
  • UHWONG SAPWELLIMEN KOHT ARAMAS KAN
  • WEHI KAN PAHN ANAHNE ESE IHS SIOHWA
  • SOHTE EHU KAUNDAHN SAMPAH PAHN PWARADA
  • DAHME PAHN WIAWIHONG SAPWELLIMEN KOHT IMWINTIHTI LAPALAPO?
  • MWEKID KAN ME PAHN WIAWI MWOHN AHNSOUN MELEILEI
  • Armakedon Wia Rohng Mwahu Ehu!
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa (Ong Onop)—2019
  • Siohwa Ketin Kasalehda Dahme “Pahn Wiawi Mwadang Mwurin Ahnsou Kis”
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2012
  • Peidek kan Sang Sounwadawad kan
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2015
  • Iahd me Mahwen en Armakedon Pahn Wiawi?
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2012
Kilang Pil Ekei
Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2012
w12 9/1 pp. 7-11

Ia Duwen Koasoandi en Sampah Wet Eh Pahn Imwisekla?

“Kumwail sohte kin mihmi nan rotorot; eri, Rahno sohte pahn kapwuriamwei ni eh pahn lelohng kumwail, rasehng lipirap emen.”​—1 DES. 5:4.

KE KAK KAWEHWEHDA?

Mwekid dah kan me saikinte wiawi me kileldi nan iren Paipel pwukat?

1 Deselonika 5:3

Kaudiahl 17:16

Daniel 2:44

1. Dahme pahn sewese kitail en mwasamwasahn oh dadaur nan kahpwal kan?

SOAHNG kapwuriamwei kei pahn kereniong wiawi nin sampah. Kitail kak kamehlele met pwehki kokohp kan en Paipel kadehdehda me met mehlel. Kahrehda kitail anahne mwasamwasahn. Dahme pahn sewese kitail en wia met? Wahnpoaron Pohl kangoange kitail en “nsenohki . . . mehkan me sohte sansal.” Kitail anahne tamataman me Siohwa pahn ketikihong kitail mour soutuk, mehnda ma nanleng de nin sampah. Pohl ntingihedi mahsen pwukat pwehn kangoange ienge Kristian ko ni ahnsowo ren kilikilangwohngete keting me re pahn ale pwehki arail lelepek ong Koht. Arail pahn wia met pahn sewese irail ren dadaur nan kahpwal kan oh kalokolok.​—2 Kor. 4:8, 9, 16-18; 5:7.

2. (a) Dahme kitail anahne wia pwe atail koapworopwor en kehkehlailte? (b) Dahme kitail pahn koasoiapene nan iren onop wet oh nan iren onop en mwuhr?

2 Ahn Pohl kaweid padahkihong kitail mehn kasukuhl kesempwal ehu: Ma kitail men atail koapworopwor en kehkehlailte, kitail anahne tetehk mwahu kaidehn ihte dahme kitail kak kilang. Kitail pil anahne kilikilangwohngete mwekid kesempwal kan me kitail sohte kak kilang nan ahnsou wet. (Ipru 11:1; 12:1, 2) Nan iren onop wet oh iren onop en mwuhr, kitail pahn koasoiapene mwekid eisek me pahn wiawi me pidada atail koapworopwor en mour soutuk.

DAHME PAHN WIAWI MWOHNTE IMWIO?

3. (a) Mwekid dah me pahn wiawi me kileldi nan 1 Deselonika 5:2, 3? (b) Dahme kaunen politik kan pahn wia? Ihs me pil kakete wia met?

3 Pohl ntingihedi duwen ehu mwekid pwukat nan nah kisinlikou ong mehn Deselonika. (Wadek 1 Deselonika 5:2, 3.) Nan nah kisinlikowo, Pohl koasoia duwen “Rahnen Kaun-o.” Ahnsowo pahn tepikihda kasohrlahn pelien lamalam likamw oh pahn imwikihla mahwen en Armakedon. Mwohnte rahnen Siohwa eh pahn tepida, kaun lapalap kan en sampah pahn kin ndinda “Mehkoaros meleilei oh mwahu.” Mwein re pahn nda met pak ehu de re pahn pwurepwurehng nda. Wehi kan ele pahn medewe me re kereniongehr kamwahwihala ekei arail kahpwal laud kan. Dahme kaunen pelien lamalam akan pahn wia? Irail kisehn sampah. Eri re pahn kakete iang kaunen politik kan nda “Mehkoaros meleilei oh mwahu.” (Kaud. 17:1, 2) Ni arail wia met, kaunen pelien lamalam akan pahn wia soahngohte me soukohp likamw ako en Suda wia, me kin ndinda: “Mehkoaros me mwahute.” Ahpw Siohwa ketin mahsanih me sohte meleilei.​—Ser. 6:14; 23:16, 17.

4. Dahme kitail wehwehki me pali laud en aramas sohte wehwehki?

4 Sohte lipilipil ihs me pahn nda “Mehkoaros meleilei oh mwahu,” e pahn wehwehki me rahnen Siohwa pahn tepida. Ihme kahrehda Pohl kak nda: “Riat ko, kumwail sohte kin mihmi nan rotorot; eri, Rahno sohte pahn kapwuriamwei ni eh pahn lelohng kumwail, rasehng lipirap emen. Pwe kumwail koaros aramas marain kei.” (1 Des. 5:4, 5) Kitail wehwehki dahme Paipel mahsanihki duwen mwekid kan me kin wiewiawi rahnwet, mendahki pali laud en aramas sohte wehwehki. Ia duwen kokohp wet duwen aramas ar kin ndinda “Mehkoaros meleilei oh mwahu” eh pahn pweida? Kitail anahne awih oh kilang. Eri kitail en koasoanehdi teng en “pepehd oh onohnop.”​—1 Des. 5:6; Sep. 3:8.

PELIEN LAMALAM LIKAMW SEHSE ME RE PAHN KASOHRALA

5. (a) Ia duwen “kahn kamakam kowahlap” eh pahn tepida? (b) Ihs me duwehte “lih nanmwarki men” me kin medewe me sohte mehkot suwed pahn wiawihong?

5 Dahme pahn wiawi mwuri? Pohl koasoia: “Ni ahnsou me aramas akan pahn nda, ‘Mehkoaros meleilei oh mwahu,’ iei ahnsowo me apwal laud pahn mwadangete lelohng irail.” Kasohrala wet pahn tepikihda uhwong me pahn wiawihong pelien lamalam likamw koaros nan sampah. Paipel kin kahdaneki pelien lamalam likamw “Papilon Lapalap” de “lihen netiki paliwere.” (Kaud. 17:5, 6, 15) Uhwong me pahn wiawihong pelien lamalam likamw koaros iangahki pwihnen Kristian likamw koaros iei tepidahn “kahn kamakam kowahlap.” (Mad. 24:21, NW; 2 Des. 2:8) Me tohto pahn pwuriamweila ni ahnsou me met pahn wiawi. Dahme kahrehda? Pwehki mwohn ahnsowo, lihen netiki paliwereo pahn medewe me ih “lih nanmwarki men” me “sohte mwahn pahn lelohng nsensuwed.” E medewe me sohte mehkot suwed pahn wiawihong. Ahpw e pahn mwadangete diarada me e wiahdahr sapwung ehu. E pahn mwadangete kasohrala douluhl ni mwomwen “rahnteieu.”—Kaud. 18:7, 8.

6. Ihs me pahn kasohrehla pelien lamalam likamw?

6 Paipel mahsanih me “mahn kamasepwehko” me “kode eisek” pahn uhwongada lihen netiki paliwereo. Ni atail kin onopki pwuhken Kaudiahl, kitail kin sukuhlki me mahn kamasepwehko wehwehki United Nations (UN). “Kode eisek” ko wehwehki koperment koaros me kin utungada ‘mahn weitahta kamasepwehko.’a (Kaud. 17:3, 5, 11, 12) Ia uwen laud en kasohrala wet? Wehi koaros me iang United Nations pahn kihsang mehkoaros me lihen netiki paliwereo ahneki, kasalehda uwen eh suwed oh eh tiahk samin, kangala oh “kamwomwkihla kisiniei.” Eri, pelien lamalam likamw pahn kasohrala kohkohlahte.​—Wadek Kaudiahl 17:16.

7. Ia duwen uhwong sang “mahn kamasepwehko” eh pahn tepida?

7 Kokohp en Paipel pil kasalehda ia duwen uhwong wet eh pahn tepida. Ni soangen ahl kei, Siohwa pahn ketin kahrehiong kaun en politik kan ren wia “dahme e ketin kupwukupwurehiong liho” de ren wia dahme e ketin kupwurki ren wia me iei ren kasohrehla lihen netiki paliwereo. (Kaud. 17:17) Pelien lamalam likamw kin kalaudehla mahwen oh kin pousehlahte kahrehda kahpwal tohto nin sampah. Kahrehda wehi kan pahn medewe me e pahn wia kamwahu ong irail ma re pahn kasohrehla lihen netiki paliwereo. Ni mehlel, ni ahnsou me kaun akan pahn uhwongada lihen netiki paliwereo, re pahn medewe me re wiewia dahme re men wia. Ahpw Koht pahn ketin doadoahngki irail pwehn kasohrehla pelien lamalam likamw koaros. Eri, ehu pali en ahn Sehdan koasoandi pahn peiong apali oh Sehdan sohte pahn kak wia mehkot pwehn kauhdi met.​—Mad. 12:25, 26.

UHWONG SAPWELLIMEN KOHT ARAMAS KAN

8. Dahkot uhwong sang “Kok, . . . nan sapwen Makok”?

8 Mwurin pelien lamalam likamw eh pahn kasohrala, sapwellimen Koht ladu kan pahn ahnekihte “meleilei oh onepek mwahu” oh ‘sohte kehl oh poadoarparail.’ (Esek. 38:11, 14) Dahme pahn wiawihong pwihn en aramas pwukat me kin kaudokiong Siohwa oh me mwomwen sohte pereparail? E mwomwen me “lapalahn karis” ehu pahn uhwongirailda. Mahsen en Koht kawehwehda me met iei uhwong ehu sang “Kok, . . . nan sapwen Makok.” (Wadek Esekiel 38:2, 15, 16.) Ia atail pepehm ong uhwong wet?

9. (a) Dahme keieu kesempwal ong Kristian men? (b) Dahme kitail anahne wia met pwehn kakehlahda atail pwoson?

9 Kitail ese me uhwong pahn wiawihong sapwellimen Koht aramas akan ahpw met sohte pahn kahrehiong kitail en nohn pwunod. Kasarawihlahn mwaren Siohwa oh kadehdehdahn sapwellime pwuhng en kaunda kesempwal sang ma kitail pahn mourla. Siohwa ketin mahsanih tohtohsang pak 60: “Kumwail pahn anahne ese me ngehi iei Siohwa.” (Esek. 6:7, NW) Kitail uhdahn men kilang ia duwen ire kesempwal wet nan ahn Esekiel kokohp eh pahn pweida. Oh kitail likih me “Kaun-o ketin mwahngih kapitasang me poadidi kan nan ar apwal akan.” (2 Pit. 2:9) Ni ahnsowohte, kitail men wia uwen atail kak koaros pwehn kakehlahda atail pwoson pwe kitail en kak kolokol atail lelepek ong Siohwa, sohte lipilipil dahme kitail anahne dadaur. Dahme kitail anahne wia? Kitail anahne kapakap, onopki oh doudouloale Mahsen en Koht oh padahkihong meteikan rohng en Wehio. Met pahn sewese kolokolte atail koapworopwor en mour soutuk en kehlail. Koapworopwor wet pahn duwehte “peipwung ehu,” de angke ehu me kin sewese kitail en lelepekohngete Koht.​—Ipru 6:19; Mel. 25:21.

WEHI KAN PAHN ANAHNE ESE IHS SIOHWA

10, 11. Ia duwen Armakedon eh pahn tepida? Dahme pahn wiawi ni ahnsowo?

10 Mwekid kapwuriamwei dah me pahn wiawi ni ahnsou me uhwong pahn wiawihong sapwellimen Siohwa ladu kan? Siohwa pahn ketin doadoahngki Sises oh tohnleng kan pwehn sewese sapwellime aramas akan. (Kaud. 19:11-16) Met pahn wia “mahwen me pahn wiawi ni Rahn Lapalap en Koht, Wasa Lapalahpie,” me adaneki Armakedon.​—Kaud. 16:14, 16.

11 Me pid duwen mahwen wet ong Kok, Siohwa ketin mahsanih: “‘I pahn kamasangkihda Kok soangen apwal tohto.’ Ngehi, KAUN-O, Wasa Lapalahpie, me mahmahsen. ‘Nah sounpei kan pahn uhpene oh peikipene nair kedlahs akan.’” Irail kan me mi ni ahn Sehdan pali pahn pingida oh masepwehkada oh re pahn tepida kemehla emenemen irail. Siohwa ketin mahsanih: “Kisiniei oh suwepel okohk, pahn mwerediong powe [pohn Kok] oh pohn nah karis oh pohn wehi tohto me uhpalihki.” (Esek. 38:21, 22) Ia pahn imwilahn Koht eh pahn ketin wia met?

12. Dahme wehi kan pahn anahne ese?

12 Wehi kan pahn anahne pohnese me re kasohralahr pwehki Siohwa me ketin koasoanehdier met. Eri, irail ko me mi ni ahn Sehdan pali ele pahn nda soahngohte duwehte mehn Isip en mahs ko me pwakihala mehn Israel ko nan Sehd Weitahtaho. Re nda: “KAUN-O me ketin . . . mahmahwenkin irail.” (Eks. 14:25) Wehi kan pahn anahne ese ihs Siohwa. (Wadek Esekiel 38:23.) Ia uwen keren mwekid pwukat ar pahn tepida wiawi?

SOHTE EHU KAUNDAHN SAMPAH PAHN PWARADA

13. Dahme kitail ese duwen pali kelimau en sansalo me Daniel kawehwehda?

13 Kokohp ehu nan pwuhken Daniel sewese kitail en wehwehki soangen ahnsou dah me kitail kin momour loale. Daniel kawehwehda sansal ehu me duwehte aramas oh e wiawihkihda soangsoangen mete. (Dan. 2:28, 31-33) E wehwehki kaunda kan en sampah me kin kamwakid laud sapwellimen Koht aramas akan mahso oh pil met. Irail iei Papilon, Mede oh Persia, Krihs oh Rom. Oh kaimwiseklahn kaundahn sampah wie kakaun nan atail ahnsou. Nan ahn Daniel kokohpo, kitail sukuhlki me patehnnehn oh sendinnehn sansalo wehwehki kaunda wet. Nan Mahwen Keieu en Sampah, Britain oh wehin Amerika tepida doadoahkpene ni ahl tohrohr ehu. Kahrehda pali kelimau en ahn Daniel sansalo wehwehki kaunda en Britain oh Amerika. Sendinneh ko iei me kaimwisekala paliwar en sansalo. Met kasalehda me sohte ehu kaundahn aramas pahn pwarada mwurin met. Patehnneh oh sendinneh ko wiawihkihda mete oh pwehl. Met wehwehki kaunda luwet en Britain oh wehin Amerika.

14. Mehnia kaundahn sampah pahn kakaun ni ahnsou me Armakedon pahn kohdo?

14 Nan kokohp wet, lapalahn takai ehu kin karasahiong Wehin Koht me kohsang nahna ehu nan pahr 1914. Nahnao wehwehki sapwellimen Siohwa pwuhng en kaunda. Takaio pahn kereniong lel patehnnehn sansalo. Nan Armakedon, patehnneh ko oh sansalo pwon pahn mwutpene. (Wadek Daniel 2:44, 45.) Eri, kaundahn Britain oh Amerika pahn kakaun ni ahnsou me Armakedon pahn leledo. Ia uwen kaperen en kilang kokohpo eh pahn pweida!b Ahpw dahme Siohwa pahn ketin wiahiong Sehdan?

DAHME PAHN WIAWIHONG SAPWELLIMEN KOHT IMWINTIHTI LAPALAPO?

15. Mwurin Armakedon, dahme pahn wiawihong Sehdan oh nah ngehn saut akan?

15 Keieu, Sehdan pahn kilang nah pwihn nin sampah eh pahn kasohrala douluhl. Mwuri, mehkot pahn wiawihong Sehdan. Wahnpoaron Sohn padahkihong kitail dahme pahn wiawi. (Wadek Kaudiahl 20:1-3.) “Tohnleng men me wa kihen ritingada pwoahr loalo me soh kapi,” me iei Sises Krais, pahn ketin kesepwekehdilahng Sehdan oh nah ngehn saut ko nan pwoahr loal me soh kapio oh salihdi irail erein pahr kid. (Luk 8:30, 31; 1 Sohn 3:8) Ni ahl wet, moangen serpento pahn tepida mwoula de mwutpene.c​—Sen. 3:15.

16. Ia wehwehn Sehdan eh pahn mi nan “pwoahr loalo me soh kapi”?

16 Dahkot “pwoahr loalo me soh kapi” me Sehdan oh nah ngehn saut ako pahn lekdekiong loale? Lepin lokaia me kadoadoahk wasaht wehwehki uhdahn loal de pwoahr me sohte kapi. Kahrehda, pwoahr soh kapio iei wasa ehu me sohte emen kak kohla ie likin Siohwa oh sapwellime tohnleng me kolokol “kihen ritingada pwoahr loalo me soh kapi.” Sehdan pahn wie sensel wasao pwe en dehier “pitih wehi kan.” Paipel mahsanih me Sehdan duwehte “laion emen me kin weriwer.” Ahpw ni ahnsou me e pahn mihmi nan pwoahr loal me soh kapio, e sohte pahn wia mehkot.​—1 Pit. 5:8.

MWEKID KAN ME PAHN WIAWI MWOHN AHNSOUN MELEILEI

17, 18. (a) Soangen mwekid dah kan me kitail koasoiapenehr me saikinte wiawi? (b) Dahme pahn tepida mwurin mwekid pwukat ar pahn wiawi?

17 Mwekid kesempwal oh kapwuriamwei kei pahn kereniong wiawi. Kitail kin kasikasik en kilang ia duwen ar kin nda “Mehkoaros meleilei oh mwahu” eh pahn pweida. Eri, kitail pahn kilang kasohrlahn Papilon Lapalap, mahwen en Kok en Makok oh mahwen en Armakedon. Sehdan oh nah ngehn saut akan pahn lekdeklahng nan pwoahr loal soh kapio. Mwurin mwekid pwukat, soahng suwed koaros pahn sohrala. Atail mour pahn wekila douluhl erein Kaundahn Krais Pahr Kido. Nan erein ahnsowo, kitail pahn nsenamwahuki “paiamwahu oh popohl.”​—Mel. 37:10, 11.

18 Nan iren onop wet, kitail sukuhlkiher soahng limau “me sohte sansal” de mwekid kan me saikinte wiawi. Pil mie ekei soahng “me sohte sansal” me kitail anahne “nsenohki.” Kitail pahn koasoiapene mwekid pwukat nan iren onop en mwuhr.

[Nting tikitik kan me kileldi pah]

a Menlau kilang Kahn Iroir en June 1, 2012 pali 16-20.

b Nan Daniel 2:44, en “kauwehla mwehi teikan koaros,” kin koasokoasoia duwen wehi kan de kaundahn sampah kan me kin wehwehki pali kan en sansalo. Ahpw ehu kokohp en Paipel koasoia duwen ahnsou wet me “nanmwarki kan en sampah pwon” pahn kohpene pwe ren peiong Siohwa “ni Rahn Lapalap en Koht, Wasa Lapalahpie.” (Kaud. 16:14; 19:19-21) Eri kaidehn wehi kante me karasaraskihong sansalo iei me pahn kasohrala. Wehi koaros en sampah pahn kasohrala ni Armakedon.

c Kaimwiseklahn moangen serpento eh pahn mwutpene pahn wiawi mwurin kaimwiseklahn pahr kido ni ahnsou me Sehdan oh nah ngehn saut akan pahn lekdeklahng nan “lehn kisiniei oh suwepel.”​—Kaud. 20:7-10; Mad. 25:41.

[Koakon​/Kilel en pali 8]

MWEKID LIMAU ME PAHN WIAWI:

1 Kaun akan pahn nda “Mehkoaros meleilei oh mwahu”

2 Wehi kan pahn uhwongada oh kasohrehla “Papilon Lapalap”

3 Sapwellimen Koht aramas akan lelohng uhwong

4 Mahwen en Armakedon

5 Sehdan oh nah ngehn saut akan pahn lekdekiong nan pwoahr loal me soh kapio

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share