Sises Ketin Kasalehda Mehn Kahlemeng en Aktikitik
“I wiahiong kumwail mehn kahlemengih ehu, pwe kumwail en pil wia duwehte me I ahpwtehn kasalehiong kumwail.”—SOHN 13:15.
IA DUWEN OMW PAHN SAPENG?
Ia duwen sapwellimen Koht Ohl eh ketin kasalehda aktikitik mwohn eh ketidihdo sampah?
Ia duwen Sises eh ketin kasalehda aktikitik ni eh ketiket sampah?
Sapwellimen Sises aktikitik kin imwikihla soahng mwahu dah kan?
1, 2. Ni kaimwiseklahn pwohng me Sises ketiket sampah, mehn kasukuhl dah me e ketin padahkihong sapwellime wahnpoaron ko?
AHNSOWO iei kaimwiseklahn pwohng en sapwellimen Sises mour nin sampah. E ketiket rehn sapwellime wahnpoaron ko nan pere ehu powe nan Serusalem. Ni arail wie konokonot, Sises ketida oh ketikihsang sapwellime likoun likio. E ketin pirekihdi daul ehu lukope oh wudekihdiong pihl nan peisin ehu. Eri e tepida ketin widen patehnehn sapwellime tohnpadahk ko oh limwihekihda daulo nehrail ko. Ni eh imwisekla, e pwurehng ketin likawihada sapwellime likoun likio. Dahme kahrehda Sises ketin wia soangen wiewia en aktikitik wet?—Sohn 13:3-5.
2 Pein Sises ketin kawehwehda: “Ia duwe, kumwail wehwehki dahme I ahpwtehn wiahiong kumwail?” E pousehla mahsanih: “Ngehi amwail Kaun oh Sounpadahk, me ahpwtehn widen patehnehmwail kan. Kumwail eri uhdahn pahn widen patehnehn emenemen kumwail. I wiahiong kumwail mehn kahlemengih ehu, pwe kumwail en pil wia duwehte me I ahpwtehn kasalehiong kumwail.” (Sohn 13:12-15) Sang wiewiahn aktikitik wet, Sises ketin padahkihong sapwellime wahnpoaron ko mehn kasukuhl ehu me re sohte pahn manokehla oh me pahn kangoange irail en aktikitik mwurin mwo kohla.
3. (a) Ia duwen Sises ketin kasalehda kesempwalpen aktikitik? (b) Dahme kitail pahn onopki nan iren onop wet?
3 Ni Sises eh ketin widen patehnehn wahnpoaron ko, met kaidehn tepin Sises eh ketin kasalehiong irail ia uwen aktikitik eh kesempwal. Ehu pak, ekei wahnpoaron ko akamaiki ihs me lapalap nanpwungarail. Sises ketin kahrehdo kisin seri men oh mahsanihong irail: “Me kin kasamwo kisin seri menet ni edei, ngehi me e kin kasamwo; a me kin kasamwo ie, nahn e kin kasamwo me ketin kadariehdo. Pwe me keieu tikitik rehmwail koaros, iei ih me keieu lapalap.” (Luk 9:46-48) Mwuhr, ni ahnsou me Sises mahmahseniong Parisi ko, me kin medewe me re kesempwal sang meteikan, e mahsanih: “Irail koaros me kin aklapalapki pein ihr, pahn tikitikla, oh me kin aktikitingki pein ihr, pahn lapalapala.” (Luk 14:11) E sansal me Sises kupwurki sapwellime tohnpadahk ko ren aktikitik. E sohte kupwurki ren pohnmwahso, medewe me re kesempwalsang meteikan de mwekid ni mwomwen me re mwahusang meteikan. Kitail onopki ni keneinei sapwellimen Sises mehn kahlemeng en aktikitik pwe kitail en kak alasang ih. Kitail pahn pil sukuhlki ia duwen irair wet eh kin sewese kaidehn ihte me kin kasalehda aktikitik ahpw pil meteikan.
“I SOHTE . . . SOHPEISANG”
4. Ia duwen Sises eh ketin kasalehda aktikitik mwohn eh ketidihdo sampah?
4 Sapwellimen Koht Ohlo ketin kasalehda aktikitik mwohn eh ketidihdo sampah. Sises kin ketiket rehn Semeo nanleng ahnsou reirei. Pwuhken Aiseia kawehwehda nanpwungmwahu kehlail me sapwellime Ohlo ahneki rehn Semeo. E mahsanih: “KAUN-O, Wasa Lapalahpie, ketin padahkihong ie dahme I pahn patohwan, pwe I en kak kakehlahda me pwangadahr akan. Nimenseng koaros e kin ketin koangngoangehkin ie I en rong sapwellime padahk. KAUN-O ketikihong ie ei dehdehki, oh I sohte kahngohdiong de sohpeisang.” (Ais. 50:4, 5) Sises inenen kupwurki sukuhl sang Koht mehlelo. E kasalehda madamadau en aktikitik oh kin rong kanahieng dahme Siohwa kin ketin padahkihong. E pil kin kilang ia duwen Siohwa eh kin ketin kasalehda mahk ong aramas dipan kan.
5. Ia duwen Sises eh ketin kasalehda aktikitik ni eh akamai ong Tepilo?
5 Kaidehn tohnleng koaros aktikitik duwehte Sises. Tohnleng me wiahla Sehdan me Tepil sohte men sukuhl sang Siohwa. E pohnmwahsohla oh tepida medewe me e kesempwalsang meteikan. Met weksang aktikitik. Oh e imwikihla eh pelianda Siohwa. Sapwellimen Sises madamadau uhdahn weksang met. E sohte men ale manaman nanleng laudsang me Siohwa ketikihong. Oh e sohte men doadoahngki sapwellime manaman ni ahl sapwung. Karasepe, Paipel padahkihong kitail ehu ahnsou me Sises oh Sehdan akamaiki paliweren Moseso. Ni ahnsou me met wiawi, Sises sohte ketin wia dahme e sohte ahneki pwuhng en wia mendahki ih Maikel, tohnleng me ahneki manaman me keieu laud. Sapwellimen Koht Ohlo kasalehda aktikitik. E kupwurki awih Siohwa, Sounkopwung Lapalap en nanleng oh sampah, en ketin apwalihala soahng kan ni ahl oh ahnsou me konehng.—Wadek Sud 9.
6. Ia duwen Sises eh ketin kasalehda aktikitik ni eh kupwurki wiahla Mesaia?
6 Ni eh wie ketiket nanleng, Sises uhdahn mwahngih kokohp koaros me pid duwen dahme pahn wiawihong ih nin duwen Mesaia. Kahrehda e mwahngiher me e pahn lelohng lokolok. Mendahki met, Sises kupwurki mour nin sampah oh pwoula nin duwen Mesaia me inoupe mie. Dahme kahrehda? Wahnpoaron Pohl kasalehda me aktikitik me sewese Sises. Pohl ntingihedi me mendahki Sises wia tohnleng kehlail men, e “sohte ketin kupwukupwure en kapahrekiong Koht pein ih.” Ahpw, “e ketin tounmeteikihla mehkoaros, oh ketin wiahla ladu men. E ketin wia—aramasala oh ketidohng sampah ni mwomwen aramas.”—Pil. 2:6, 7.
NI EH WIA ARAMAS EMEN, “E KETIN MPAHI”
7, 8. Ia duwen Sises ketin kasalehda aktikitik ni eh wia seri men oh nan sapwellime doadoahk en kalohk?
7 Pohl ntingihdi me ni Sises eh ketin wia aramas emen, “e ketin mpahi, oh e ketin weid nan elen peik lao lel mehla—-eh pwoula pohn” tuhkehn kalokoloko. (Pil. 2:8) Sangete eh wia kisin seri, Sises ketin kasalehiong kitail mehn kahlemeng de karasaras en aktikitik pwe kitail en alasang. Sises kin ketin peikiong eh pahpa oh nohno, Sosep oh Mery, mendahki ira soh unsek. (Luk 2:51) Met wia mehn kahlemeng mwahu ong me pwulopwul kan. Koht kin ketin kapairailda pwehki arail kin peikiong arail pahpa oh nohno.
8 Ni eh laudla, Sises ketin kasalehda ni ahl tohto me e ketin aktikitik. Me keieu kesempwal ong ih iei en kapwaiada kupwuren Siohwa. (Sohn 4:34) Nan sapwellime doadoahk en kalohk, Sises Krais kin ketin doadoahngki mwaren Koht oh kin padahkihong aramas duwen kupwuren Koht oh soangen Koht dahmen Semeo. Sises sohte kin ketin ihte padahkihong aramas akan ren mourki mour me kin kaperenda Koht, ahpw e kin ketin mour pahrekiong dahme e padahngki. Karasepe, ni ahnsou me Sises ketin padahkihong sapwellime tohnpadahk ko duwen en kapakap, ire me e tepin mahsanih iei: “Samat me ketiket nanleng: Mwaromwi en sarawihla rehn aramas koaros.” (Mad. 6:9) Sises ketin kasalehiong sapwellime tohnpadahk ko me dahme keieu kesempwal iei en kasarawihala mwaren Siohwa. Pein Sises ketin wia met. Ni eh kerenlahng kaimwiseklahn sapwellime mour nin sampah, Sises kak patohwanohng Siohwa: “Ngehi me kahrehiong irail en esei komwi [“mwaromwi,” NW].” (Sohn 17:26) Sises pil mahsanih me e sohte kak wia mehkot likin sapwellimen Siohwa sawas.—Sohn 17:26.
9. Dahme Sekaraia kohpada duwen Mesaiao? Ia duwen Sises eh ketin kapwaiada kokohp wet?
9 Sekaraia kohpada duwen Mesaiao: “Kumwail mehn Saion, kumwail perenda oh ngisingis! Kumwail mehn Serusalem, kumwail ngisingiski amwail peren! Kumwail kilang pwe amwail nanmwarki ketiket kodohng rehmwail. E ketiket kohdo ni roson lapalahpie oh manaman en powehdi, ahpw mpahi, oh ket pohn ahs emen, nein ahs pwul men.” (Sek. 9:9) Met pweida ni ahnsou me Sises ketilong nan Serusalem mwohn Pahsohpa nan pahr 33. Aramas tohto perekihdi likou oh rahn tuhke kan nan ahlo. Ni mehlel, aramas ako nan Serusalem perenkihda arail rongada me e pahn ketilong nan kahnimwo. Mendahki re kapinga ih nin duwen arail Nanmwarki, Sises ketin kasalehda aktikitik.—Mad. 21:4-11.
10. Dahme Sises ketin kasalehda sang eh peik lao e pwoula?
10 Ni eh ketiket sampah, Sises Krais ketin kasalehda aktikitik oh peik lao lel eh pwoula ni tuhkehn kalokoloko. E ketin kasalehda ahl keieu mwahu me aramas akan kak kolokol arail lelepek ong Siohwa nan irair kan me uhdahn apwal. Sises pil ketin kasalehda me Sehdan likamw ni ahnsou me e nda me aramas akan kin papah Siohwa ihte pwehki dahme re kak alehdi. (Sohp 1:9-11; 2:4) Sang eh ketin peikiong Semeo ni unsek, Krais ketin utung sapwellimen Siohwa pwuhng en kaunda oh kasalehda me e ketin likih me sapwellimen Siohwa elen kaunda me keieu mwahu. Met kahrehiong Siohwa en uhdahn kupwurperenkihda ni eh ketin mahsanih sapwellime Ohl aktikitiko eh kasalehda peik unsek.—Lepin Padahk 27:11.
11. Koapworopwor dahieu me sapwellimen Sises meirong kihong irail kan me pwoson ih?
11 Sapwellimen Sises pwoula ni tuhkehn kalokoloko kahrehiong aramas akan ren kak pitsang dihp oh mehla. (Mad. 20:28) Pwehki sapwellimen Sises meirongo, Siohwa kak ketin mahkohng dipatail kan nin duwen me konehng sapwellime koasoandi pwung oh e pil kihong aramas ahnsou mwahu en mour kohkohlahte. Pohl ntingihedi: “Duwen wiewia pwungo eh pil kasaledekihala aramas koaros oh kihong irail mour.” (Rom 5:18) Pwoulahn Sises kahrehiong irail ko me keikihdi sapwellimen Koht manaman ren ahneki mour soutuk nanleng oh ong “sihpw teikan” ren ahneki mour soutuk nin sampah.—Sohn 10:16, NW; Rom 8:16, 17.
I ME “NAN KAPEHD KARAKARAHK”
12. Ia duwen Sises eh kin ketin aktikitik oh kadek ni sapwellime wiewia kan ong aramas soh unsek kan?
12 Sises ketin luke irail me pwangadahr oh nsensuwedlahr ren kohla reh. E mahsanih: “Kumwail ale oh kapaikada ei mehn wisiket, oh kumwail padahngki sang ie, pwe I me opampap oh nan kapehd karakarahk; kumwail ahpw pahn diar kommoalpen [“mourimwail,” NW].” (Mad. 11:28, 29) Pwehki Sises ketin aktikitik oh opampap, sapwellime wiewia kan ong aramas soh unsek kan kin kadek oh pahrek. E sohte ketin kasik sapwellime tohnpadahk ko ren wia laudsang uwen me re kak. Sises kin ketin kapinga oh kangoange irail. E sohte ketin kahrehiong irail en pehm me re pweipwei oh sohte warohng. Sises sohte ketin lemei. Weksang met, e mahsanih: “Pwe mehn wisik me I pahn kihong kumwail me mengei, oh audepe kan me marahra.” Dahme e mahsanih kin wehwehki me dahme anahn pwehn wia emen sapwellime tohnpadahk sohte nohn apwal en kapwaiada. Ma re sukuhl sang reh oh peikiong sapwellime padahk kan, re pahn nsenamwahula. Ihme kahrehda ohl oh lih kan, me pwulopwul oh me mah, kin perenki mi rehn Sises.—Mad. 11:30.
13. Ia duwen Sises eh ketin kasalehda mahk ong irail kan me ahneki mour apwal?
13 Sises ketin poakehla irail kan nan Israel me kin ahneki mour apwal oh e ketin wia uwen eh kak koaros pwehn sewese irail. Limwahn Seriko, Sises ketin tuhwong ohl maskun riemen, Pardimeus oh kompoakepah. Ira kin pwurepwurehng peki sawas rehn Sises, ahpw aramas ako ndaiong ira en nennenla. Sises kakete ketin pohnsehsehla ohl maskun ko, ahpw e sohte ketin wia met. E ketin poakehla ohl riemeno, kahrehda e ketin malipeirahdohng reh oh ketin kamwahwihrahla pwe ira en kak pwurehng kilangada wasa. Sises ketin kahlemengih Semeo, Siohwa, sang eh ketin kasalehda aktikitik oh mahk ong aramas soh unsek kan.—Mad. 20:29-34; Mark 10:46-52.
“ME KIN AKTIKITIK PAHN LAPALAPALA”
14. Imwila mwahu dah kan me kohsang sapwellimen Sises aktikitik?
14 Sapwellimen Sises madamadau en aktikitik kin imwikihla kapai oh peren ong me tohto. Siohwa ketin kupwurperenkihda peik en sapwellime Ohlo. Sapwellimen Sises wiewiahn opampap oh aktikitik kin kamweitala oh kangoange wahnpoaron oh tohnpadahk ko. Sang ni eh ketin wia mehn kahlemeng mwahu ong irail, padahkih irail oh kapinga irail, e ketin sewese irail ren wiahla sapwellimen Koht ladu mwahu kei. Sises ketin sewese me tohto teikan sang ni eh ketin padahkih irail, kangoange irail oh ketikihong irail dahme re anahne. Ni mehlel, aramas koaros me kin pwoson Sises pahn ahneki kapai kan kohkohlahte pwehki sapwellime meirong.
15. Ia duwen Sises eh ketin paiekihda eh ketin aktikitik?
15 Ahpw ia duwen Sises? E kin ketin paiekihda pwehki e ketin aktikitik? Ei. Ia duwen? Pein Sises mahsanih: “Me kin aktikitik pahn lapalapala.” (Mad. 23:12) Pohl kawehwehda me ih met me wiawihong Sises. Pohl koasoia: “Koht ketin kasapwildahng nan wasa me keieu ileile, oh ketikihong mwar ehu me lapalapasang mwar akan koaros; pwe mehkoaros me momour nanleng, oh nin sampah, oh pil pahn sampah, en kelehpwikihdi, pwe re en wauneki mwaren Sises; oh koaros en sakarkihda ni sansal me Sises Krais me Kaun, ong ni kalinganpen Koht Sahm.” Pwehki Sises kin aktikitik oh lelepek ni eh patopato sampah, Siohwa Koht ketin ‘kasapwilada’ de kawauwih sapwellime Ohlo ni eh ketikihong ih manaman pohn irail kan nanleng oh pil nin sampah.—Pil. 2:9-11.
SISES PAHN KETIN “KOHKIHWEI MEHLEL OH AKTIKITIK OH PWUNG”
16. Ia duwen sapwellimen Koht Ohlo eh pahn ketin pousehlahte kasalehda aktikitik ni ahnsou kohkohdo?
16 Sapwellimen Koht Ohlo pahn ketin pousehlahte kasalehda aktikitik ni ahnsou kohkohdo. Emen sounmelkahka ko kohpada ia duwen Sises, nin duwen Nanmwarki en nanleng, eh pahn ketin mahweniong sapwellimen Koht imwintihti kan. E koasoia: “Ni roson lapalap komw ketin wenewohng omwi lingan en powehdi, kohkihwei mehlel oh aktikitik oh pwung, Oh palimaunomw pahn kaweid uhk ni soahng kapwuriamwei kan.” (Mel. 45:4, NW) Nan Armakedon, Sises Krais pahn ketin peiki irail kan me kin aktikitik oh pwung oh pil poakohng mehlel. Oh dahme pahn wiawi ni kaimwiseklahn pahr kido en sapwellimen Krais kaunda ni ahnsou me e “pahn ketin powehdi kaun akan koaros, me lapalap oh manaman akan”? E pahn ketin kasalehda aktikitik? Ei. Paipel mahsanih me e pahn patohwan kapwurehiong Wehio eh Koht oh Seme.—Wadek 1 Korint 15:24-28.
17, 18. (a) Dahme kahrehda e kesempwal sapwellimen Siohwa ladu kan en alasang en Sises eh mehn kahlemeng en aktikitik? (b) Peidek dah kan me kitail pahn sapengala nan iren onop en mwuhr?
17 Ia duwen kitail? Kitail pahn alasang sapwellimen Sises mehn kahlemeng oh kasalehda aktikitik? Nan Armakedon, Nanmwarki Sises Krais pahn ketin doarehla irail kante me kin aktikitik oh pwung. Eri, kitail anahne aktikitik ma kitail men pitila. Oh ma kitail pil kasalehda aktikitik, e pahn mie kamwahu tohto ong kitail oh pil ong meteikan, duwehte me wiawihong Sises.
18 Dahme kak sewese kitail en alasang sapwellimen Sises mehn kahlemeng en aktikitik? Ia duwen atail kak wia uwen atail kak pwehn aktikitik mehnda ma e kin apwal? Kitail pahn sapengala peidek pwukat nan iren onop en mwuhr.
[Kilel nan pali 15]
Ia duwen sapwellimen Sises aktikitik kin sewese meteikan?
[Kilel nan pali 16]
Kitail anahne alasang mwomwen Sises eh ketin kasalehda kadek