OARALAP | KE MEN IANG ONOPKI PAIPEL?

Koasoandi En Onop Paipel Ong Koaros

Aramas akan eselahr Sounkadehdehn Siohwa kan pwehki arail kin kalokalohkiseli. Ahpw ia duwe, ke ese me re pil kin wia koasoandi en onop Paipel nan sampah pwon?

Nan pahr 2014, Sounkadehdehn Siohwa kan daulih meh welirar (8,000,000) nan sahpw 240 kin onop Paipel rehn aramas kereniong duwerar limelopw (9,500,000) nan ehuehu sounpwong.a Ei, uwen tohtohn aramas me kin onopki Paipel reht dauliher tohtohn aramas me mie nan mpen sahpw 140!

Pwehn kapwaiada doadoahk en kasukuhl wet, sounpar koaros Sounkadehdehn Siohwa kan kin wiahda pwuhk kan kereniong meh lik limesapw (1.5 billion), duwehte Paipel, kisin pwuhk kan oh pil soahng teikan me kin sewese doadoahk en kasukuhl wet. Pwuhk pwukat kin wiawihda ni mpen lokaia 700. Sohte me pahrekiong uwen tohtohn wiawihdahn pwuhk pwukat oh e kin sewese aramas akan en onopki Paipel ni lokaia me re mwahuki.

“I sohte kin perenki onop nan sukuhl, ahpw onop wet kaperen. Oh soahng kan me I sukuhlki uhdahn kin kansenamwahu!”—Katlego, Palieir en Aperika.

“Onopo kin sapengala ei peidek kan koaros oh pil peidek tohto teikan.”—Bertha, Mexico.

“Onop en Paipelo kin wiawi imweio ni ahnsou me mwahu ong ie. Sohte ehu koasoandi me mwahusang met!”—Eziquiel, Brazil.

“Iren mehn kasukuhl kan kin ekei pak reireiki minit 15 lel 30, ekei pak reireisang, sohte lipilipil dahme mwahu ong ie.”—Viniana, Australia.

“Sohte isepen onopo, uhdahn kapwuriamwei!”—Aimé, Benin.

“Me kin onop Paipel rehi kin uhdahn kanengamah oh kadek. Se uhdahn karanihala emenemen.”—Karen, Paliepeng en Ireland.

“Me tohto onopki Paipel ahpw sohte wiahla Sounkadehdehn Siohwa.”—Denton, England.

PASAPENGPEN PEIDEK KAN ME ARAMAS KALAPW IDEK DUWEN ATAIL KOASOANDI EN ONOP PAIPEL

Ia duwen koasoandi en onop Paipel wet eh kin wiawi?

Se kin pilada soangsoangen oaralap kan sang Paipel oh tehk iren Paipel kan me kin dokedoke oaralap ko. Karasepe, Paipel kin sapengala soangen peidek kan duwehte: Ihs Koht? Soangen irair dah kan me e ketin sapwellimanki? Mie mware? Ia wasa e kin ketiket ie? Kitail kak karanihala ih? Kaidehn ahnsou koaros e kin mengei en diarada pasapeng kan nan Paipel.

Pwehn sewese aramas akan en diarada pasapeng kan, se kin kalapw doadoahngki pwuhk me oaralape koasoia Dahme Paipel Uhdahn Padahngki?b Pwuhk wet uhdahn wiawihda pwehn sewese aramas akan en wehwehkihla padahk mengei kan en Paipel. Mie mehn kasukuhl kan me pid duwen Koht, Sises Krais, lokolok, kaiasada, kapakap oh pil oaralap tohto teikan.

Iahd oh ia wasa me I kak wia koasoandi en onop wet?

Ke kak wia koasoandi en onop wet ni ahnsou oh wasa me mwahu ong uhk.

Ia uwen werei en onop wet?

Me tohto kin koasoanehdi awa ehu de daulih pwehn onopki Paipel nan ehuehu wihk. Ahpw uwen werei en onopo kak wekidekla. Se pahn wekidala at koasoandio pwehn pwungiong omw koasoandio. Ekei kin onopkihte minit 10 de 15 nan ehuehu wihk.

Ia uwen pweinen onop wet?

Sohte isepen koasoandi en onop wet oh pil pwuhken onop kan. Met kin pahrekiong sapwellimen Sises kaweid ong sapwellime tohnpadahk kan me mahsanih: “Nin duwen amwail aleier nin sohte pweipwei, kumwail pil kihwei nin sohte pweipwei.”—Madiu 10:8.

Ia uwen werei en ei pahn kanekehla onopo?

Sohte lipilipil ia uwen werei me ke kak pousehlahte wia onop wet. Mie mehn kasukuhl 19 nan pwuhken Dahme Paipel Uhdahn Padahngki? Ke kak kanekehla ekei de mehn kasukuhl kan koaros ni uwen ahnsou me mwahu ong uhk.

I anahne wiahla emen Sounkadehdehn Siohwa?

Soh. Se wauneki me emenemen kin ahneki pwuhng en pein pilada dahme e pahn kamehlele. Ahpw aramas me kin wehwehkihla padahk mengei kan en Paipel kak wiahda pein arail pilipil sang dahme re sukuhlkiher.

Ia wasa I kak kalaudehla ei esehla duwen met?

Web site en jw.org kin kihda ire mehlel kan duwen dahme Sounkadehdehn Siohwa kan kin kamehlele oh pil arail wiewia kan.

Ia duwen ei kak peki emen en onop Paipel rehi?

Audehda doaropwehn peki onop nan Internet ni adres wet www.jw.org.
Ntinglahng ni adres me keieu karanih omw wasa me kileldi ni pali 2 en Kahn Iroir wet.
Eker Sounkadehdehn Siohwa kan me karanih iuk. Ke kak kilang pahn “Jehovah’s Witnesses” me kileldi nan pwuhken delepwohn kan.

a Koasoandi en onop Paipel kin wiawi rehn aramas men de kisin pwihn ehu.

b Me Sounkadehdehn Siohwa kan wiahda. Daulih meh riesapw silidep (230 million) en pwuhk wet wiawihda ni lokaia daulih 260.

SAWAS ONG PENEINEI KAN

“Ni ahnsou me ei pwoudo tepida onop Paipel, I tehkada duwen wekidekla laud kan me e wiahda. Mouren at peneineio mwahula. Pwehki I men ese dahme e sukuhlki, I pil tepida onop. Dahme I sukuhlki kamwahwihala pein ngehi. At onop Paipel kahrehda at peneineio en karanihala emenemen.”—Eziquiel.

“Mwurin ei tepida onop Paipel, I uhdi doadoahngki wini en kasahliel kan, uhdihsang kamamsakau, oh sukuhlkihdi ia duwen ei pahn powehdi ei lingeringer. Imweio met kin mwakelekel oh soandi mwahu. Ei onopo kin kalaudehla ei kalahnganki ei peneineio oh pil perenki wia soahng kan me kin kaperenda irail. Met I uhdahn kin peren.”—Karen.

“Ekei aramas kauwe ie pwehki I kin onop Paipel. Ahpw ei pwoudo utungada ei pilipilo oh nda: ‘I sohte katapanki dahme aramas akan nda. Ei kilang omw wiahla aramas mwahu men, met kesempwal ong ie. Doulahte wia dahme ke kin wiewia.’ At mouren peneineio uhdahn mwahusang mwoweo!”—Viniana.